
nobis. Nam qui vcrbi prx-cones indoófos ac iiterarum
ignaros & infirmos effe conlpiciebajat ( cædeban-
turenim , atque vndiqûe yëxabantur & çxagitaban-
tur) interim taincn viâoriam acpaiinam adipiiei 9 Dei
gloriampræaicabant. Sjqaidcm Dëi virtusin Apojïo-
loruro infirmiratc perlpecfcior crac , | màgifquç explen-
defeebat : propterca quod cum infirnli acque imbe-
cilles eflènt, robuftos frangebanr : 6c cùm pauper-.
catelaborarcnt,diuitc$&cöpiq{b$viricebant : 6c cùm
rudes & indo clic lient , fàpiences & :cruditos fiipera-
' Bant.
Etdetth.^ f.
Quifiiperioribus temporibus Ecclefiæ ftatus effet, ir
I gnorarejiuhivideris. Nequeenim, ii id fcircs , de his
rebus dubio atque anxio animo ■ fuiflcs. Ego verb ca-
lentibuslachrymiS hoc nomincperfuiîs, quod cùm o-
pum ferinia habeamus , ipfas tamen opes propter lêgni-
riemnoftram(de me lbquor) amiièrunus, adca, qua^
per literas fignificàfti , explicanda veniam. Apoftoli,
cùm mortale corpus ac luto quouis imbccillius habere
nt, atque exagitarentur §: yexarentur, mortuös exci-
tabant paralyticorumfblûtôsartusçftringebant, æ-
grotoslanitattreddebant, demonesprofligabant, fu-
turaprædicebant, Spkitusfim&i præfènuam homini-
bus conciliabant. An non enimSimonem adeoVhis ver-
bis vtentem au difti, Date&mibi banc poteßatem î vtcui-
I um que matais impofuero, accipiat Spiritumfanéi um ? Quid-
nam eft quod cum his opibus tomparari poilit ? Quid
bis præfiantius &cxcellentius ? Equidemipfe | j| quis to-
riusterræ Imperia,hoc eft,Æïyriorum, Perlarum , Ma-
cedonum , & Romanoriîm çol^gerit, atque fermonis
vi & facilitate vlium ex omnibus ettecerit, illüdque cum
his diuitijs çpmpararit ,eum vt ftultum ac ftolidum pue-
rum , quique rerum naturam intemolcere nequeaf^
condemnarim. Quod fi f quæhiSmaiorafùnt, animo
perpendas,majores diuitias perfpicies, Domini omnium
rerum contubernalcs meniæque 'confortes extiterünt:
diuini colloqu'ij honore altecti , acdoefrmanacuræ ca-
ptumfuperantqornatiatqucinftru&fiimt : adfiliorum
adoptionem > ^Deique amieitiamperùenerunt. Etenim
velutpræfe&iquidam erànt cïrcümregem: abvélutftel-
læ vnà cum iuftiriæ Sole-curfum obeun tes : atque none-
burneasauafdam tabellas, quæ humanumal^quoctjpræ-
miùm&nonoremparturirent, verùm eiufmodipoten-
tiam atque authoriçatem, quam ne terreni quidem reges
habent,accipientes. lpus^iim dièfcüïn eir : Qtucun-
quehgauentu [uper terram, erynt ligata & in ioelis : & qua-
(unquefoluetitisßluta er tint. Quod ü ea etiàm quæ in fu-
turo æuoipfi§, pro mi fia funt , cum animo tpo repûtes
magis adhuc obftupeïces. Porrqiiquis futuris difiidit,
à præien rib u s argumcnturrffumât. Nam qui & terræ&
marisimperium obtmet, adpiicatonsièpulbhrumexof-
culandorum oilium caufà fèçonfcrt. An non immorta-
lesbpcs in fidilibusvafis conditas peripexiftî î^Vide iam
diuinam quoque iàpientiam abreefis iermonibus^ exempts
temperatam. Nam fi Deus dignitaris tantùm fuæ 1
rationem habuiiTet, ac nonx potiùs legentium vtilitati
confiiltum yoluiilèt, cæleftibus profecto aediuinis fer-
tnonibus & exemplis vfüs fuiflèt. Quoniam autemho-
minibus,qui infirma & imbecilh naturapræditi erant,atque
huin^nis vêrbis (ficcnim ea, quæipforum captum
excedébant, intelle&u facile confequi poterantf opus
habebantlegespræfcribebat : idcircoriidibus & incul-
tis verbis cælèùes disciplinas remperauit : vt & muiier
&pucr^ & omnium etiam mortaliumindo&iffimus, ex
ipiaquoque audirione commodialiquid perciperet. Si-
qûidemplebeiorum ac gregalium hominum ialuti pro-
ipiciensdiuinusiermo , tan ta ob legiilatoris humanitärem
& benignitatem peripicuitàte temperatus eft, vt nc-
minemea,quæipfis viribus reipondeat, vtilitate priuet.
ƒ Quanquam ne erucjiriprum quidem commoda ncgle-
xit. Nam in tanta péi ipicuitate tam arcani ièrmones,ve-
i ut thefàuri quidaminiident, vrfàpicnriflimi etiam 6cclo
q ueur im m iqu iq ue homin esadienten tiarûm profun
ditatçmæftuent, an im iqu e v e r tig in e a ffic ian tu r, atque
etiam perfæpe iapientiæ magnitudini > v t qüam confequi
acperciperenequeant cedendum lib i elle aucant.
Eußatbio Presbytère. Ó*
Qui præclafam ac luculen ta.n vidoriam adipifei ftti-
det, acceptas iniurias & contumclias non modo forti
ac ftrenuo animo ferre debet : verùm etiam plura ei,
aquoiniuriaamCitur^pfæbere , quàni ipfe accipere cu-
jfiat ,’improbjæquc cüpïdita^s ipfius inetas liberalita-
tïsfuæ copiafiiperare. Quodfi hæc ab hominum fenfi-
bu^.&iudicioremota eflevidentuir, àcoelis fèntcntiam
feremus, illincquehanclcgémrecitabimus: Nequeenim
dixit Salüator Si quis in dextram maxijlani ala-
pam tibi impegerit, forti animo id patere ac cpii quiefee
(hocenirnnuliisetiam præçepris & confilijs inftrûdi
quidam philofophiæ laude çlari ajque iniignes domines,
atque ex lege ipfis à natura infita vitam modérantes,
præftiterunt:) verùmilludadiecitiVtaltcram quoque ad
excipiédamplagampromptam âcparatamhàbeas. Nanv
in hoçdemum preeclara 6c Iplendida vidona lira eft. .11-
iud enim phijlofóphicum eft : hoc natùra præftantius, 6c
cælefte.
Athanafio. 7 . -
t
Q u ifq uis v iiè n d am & excellcqtcm teniperantiæ pul-
chritudinem conipicatus,ipfius amoré minimècaptus ac
fu b a d u s eft-,hic me iudice à pulchrarum rerum ainbre a-
licnus elle cenfeat ur.
Non corporis duntaxat eaftipate, vir ßipiens & erudi-
te , verum etiam quietis atqqeörij amore diuus Paulus,
virginitatem definit.,. ?
' lofephöpresbytßro. j>.
Omnibus viribus, optimevir, ipfam virtutem confe-
darioportet! aenonineä opinioneverfari, vt tibifa-
riselfq pures > qubd Monalhcam viftam colere Vidca-
Cbaremoni, Anatolio, Gottbio,
Maroni. 10 . i-
Quoniam vita veftra perennium lachrymarum cau-
fara ^-'maceriam iandis viris prasbfiit (^iifiderantibus
nimirum quidpam caufx^it, qubdVbs cum Ghriftiano-
rum nomen.vfurpëris, Epicuream tamen vitam ducatis,
vtqüinec vlfum libidinis atque intemperantias facinus
non perpetratum , neefeedum vllum öc obiccénum fey-'
monemnonprolafumreliqu'eritis) hacepiftola vos mo-
neo vtab impxoba virie ratione animum abduceiifes , &
vosipfbs probqs atqüeinfamia, futurique iudicii fi*ue-
ritate,& fandosvirosea,inqua, veftra cauia verfantur,
fnceftitia,ac denique Ecclefiam graui, necfacilè eluenda
macula liberetis. ,
Strategio}Epifcopo nuperinjii- ,
tuto. iu
IlludfciasVelim, virprjeftantiifime, qubdcümino-
mniyita: currkulo , turn nunepraefertim efim/ad fines,
noh tam imperij, vt tu cxiftimafti, quant officij acmi-
niftcrij afceridifti, aquuqifit cupiditates iam tuasre-
primereatque coercere :jta vt vitioriim eorum, quibus
fubditilaborant, nulli fuccumbas. Turpiflimum enim
fuerit, fi ijs-qni tibifubfunt, imperate cupiens ita aife-
dusdïêdeptehendatis, vtnetibi quidem ipfi praeefle
queas.
Epiflolarum Libef I f .
Cato. 12»
Non tefugitjvirclariflime vitium quidem peftife-
ram yoluptatcm habere: virtutcmautemlaborcmcùra
gloria?fiominifque fplehdore coniundum. Siquidera
, gloria fudoribus libenterirrigatur. Opdrtet igitur illud
fugcie,hancautem mordicus rètinere.
Eutonio Dïaçono. r j . "';-■
Qui virtutem contubernaleni habent, ijsf qui ipfius
cXpertesfiinCjtantumpræftant, quantum hoibines bel-
luis,& Aiigelihominibusantecellunt. Siqüidcmper forum
tanqüiim luminaria (jri^idam gradiuntur, fimulat-
que in teuebris conlpedi fuerint, alioriim oculos in fe
conuertentesiQuprûin numero cùmipfe fis,cura vtpof-
fcllionem tuam retincaS. v
Hierio. 14 .
Vcri aç fynceri virtutis amatores, 8çdum in corpore
viu,unt, vrbes dirigünc : & eo depofito, amorisac delide-
rij àculeüm relin quunt. Quocirca & dara£atqiie inlîgnia-
ebrummonuméntafunt,&inhonorepbfteri, & perpétua
memqria,idque metito: virtutem enim adepti funt,
quæ ira natura éo mparata eft,vt mors eam minime attin-
gat.-Quodfi de diuirio hùmine eadeftinobifcumfênti-
res, futura'glocia commémorante ad virtutis amorem
vehemênriùs acuilfem 6c erexiflem.
Serapiom cor red. on. i j . '1
Nihil æqu'è tam apud homines amplum ^c præclà-
rum,quàn>apud Dcum fplendidum 6c laudédignum a-
li qu em reddere folet, vt eà quidem, quæ velit effitere
pôfle, Temper àùtem benigriia atque humana, SC velit,&,
faciat; Quoniam igitur ^btëftasînimperiô ineft, cura vt
humânitas ei admifeeatur : quo depofito etiam magi-
ftratUjdârum ac célebrem tepræbeas. Namfiiracundiæ,
indülgeas, ac potentia tua 6c authbritate abutâris, glo-
riam tuamextmgüeSV^queimm^Mtaris & feritatis opi-
nipncmrercres.Etenimijs,quipeccantveniam imperti-/
re, diuïna quædam res eft : èjyeftigip autemeos impla-
cabili animo excrueiare, belluina 6c ferpentina. Ecquîs
igitur omiftà diuini numinis imitatione animalibus
humi ferpentibus fimilem fe- præbere in animum in-
duxeritî. Nemo profedo : nifi qui 6c diuinum me-
tum, & hiimanam çxiftimationem atque gloriam parui
pendit.
Maroni. 16»
Medicus Hippocrates incurabili morbb côrreptis
nlanumadmbliri vetat, 6c nonnulli ex ijs ,qui de tua ïa-
lute, vt hoininisab omni dolorisfenfuremoti, vel po-
tius mortui,defperarunt,nos quoque qui te ad poeniten-
tiam cobortamur,tanquam Æcliioperh dealbare conan-
tes, Cornicis diderijs infedantur. Ego verb, multas in
hominibus mutationes, &iam extitilfeaudiens, & fieri
conlpicicns,& futurasexpedaas,redèmihi faóturus ef-
fe videor, li ,,bona fpe fretus , te exciteni ac corrigam.
Qubd fifid quod vtinam «e accidatjmeame fpes tetelle^
rit^llud ctèn:è lucrabor,ue qüis me criminaripoftit : nee
ijs,qui naùigant, crudcliorem mepræbebo, qui cùmali-
quemè nain lapfiim viderint, demiffis veliseum ex vn-
dis extrahere ni tuntur. Quod fi ille feruari noIit,nemo
iam eric,qui eoMioc nomine accufèt,qubdeum, qui nb-
luerit,mipimè conferuarinc...Quamobrem exviti) fundo
emerge, ac petulantiæ 6c lafciuiæ tuæ-finem impone.
Cogita quàm caduca &Fragilis hæc vira lit: quàni acer-
bum futuræ vitæ fupplicium. Quid tu incafiùm, vei vt
redius loquar in maium ac permeiem tempus conf'u-
mis i veniat tibi iif mentem, quemadmodum, cùm v-
nam duntaxat animam habeas,omni eam fiagitiorum
t genere coiltaminaris. Libera quæib, & feipfum vitio,
I acque infamia, 8c fuggillatione, ac cruciatu : 6c Ecclefiam
labe: & altare macula : & eüm^ qui té in fiicrum
ordincm cooptauit, criminatione : ac denique fân-
dôs yiros lachrymis, quas fine vlla intermiftione pro-
fundunt.
Pamprepio Diacono. 17»
Spes in Deum,mma turns eft, non modo réruhi gra-
uium & acerbarum depulfionem polliçcns, verùm ne
præfentibus quidem illis animum perturbari finens.
Nam qui à rebus humanis fêlé exemit,ac fpe cælcfti fuf-
penfijm âriimum habet,non modbid confcquitur,vt re-
büsmoleftis 6c grauibus quamprimumliberetur : verùm
nepræfèntibüs quidemÿlisintUmultu ac perturlAtione
verf^turj vt qui facræ illius anchoræ expedatione re-
‘'creetur&erigaturv Hancigitur adhibe : atque ôrones
moleftiasfuperabis.
ÏJidoroPresbytero. 18 .
H e iy chij,v ir i fîngûlari erga Deum pietate præditi,ne -
gotm co ron id cm im p on a sv e lim : v t 3 c tun om in is cele-
britatem adipife aris, ' & eg o in genti vb luprate affic iar:
6c ipfe rurfum tua omnia præchcet. ‘Eft enim is v i r , q u i
gratias agerc norit.
Eutocio Diacono. 19 .
Quod multisrebus minim^indigere, communi om-
nium confenfu maximum bonum lit, liquet. Quod au-
tem fiiblimiorem fe ptæbere, quàm vtfacultatibus opus
fit,habeat,multbmaioris virtutisaclaudis lit, id quoque
extra controuerfiam eft. Acproinde animæ ciiram maxi-
^mègeramus: corporis,quantumneceiEras exigit : exter-
norumboriorûm,ne tàntillum quidem. Hac enimratio-
ne hic quoque beatitudinis arcem attingemus, quæ cæ-
lorum eriamregnum partant: Quod fi quibufdam au-
dientibus minimè vera hæc elfe videntur, àrriuhi viden-
tur. Neqüe enim tam fedulb id ago,vt,qoædico,verita-
tis fidemapudauditoies nançifcantur ( nifi velut obiter
ac prætef deftinatüm bpusy quàm vt apud me.
« Maroni. 20« »
Quantum vita quieta,& à r^gotijs feriata , voluptatis
habeat minimè feirè viderisît nec tu fortafle*folus, ve-
rum ij quoque qui idem, quod tu, vitæ genus lufcepe-
nint, vt. qui eam nunquam pure ac fÿncerc degulfannt.
Define itaque non modo curibsè aliéna inquirere, atque
calumniari:. verùm etiam càlumniatores compara-
re. Metuendum enim eft, ne in ftuporem prolapfus, vi-
rium compledaris, virtutem autem probris atque igno-
minia aftiaas.
HermogeniEpifcopo. 2 1,
Grauibus verbis,vt ad meperlamm eft,pietas tuapræ-
fèntibus quibufdamamicis me accufàuit, qubd liberio-
ribusacrioribusqueliteris minimè vfus lun : quando-
quide.m blandæac iuaues admoniriones Epifcopum Eu-
fèbium corrigere minimè potuerint. Hoc igitur feias ve-
lim, o mihi fàcrofandhim caput, (me enirfi purgem o-
porcct J me nullum non medicinægenus tam blandius,
quàni^lperius tentaftè, neceo'rum, quæ morbum reuel-
lere debebant, quicquam omnino præcermiliilè ; nec tamen
idpotuifte: quod videlicet morbus omnibus remé-
dijs iu péri or ac valcntior inuentus lit, atque in ftuporeîn
exciderit. Quanquam autem ea minimè diuulgareatti-
net, quæoblmione atque alto filenrio contexenda iunt,
paucatamenexljsquæpriuatimadeum adhibita verbo-
rumlibercatefcripli, tibipatefàciam, vt eam hanc quoque
partem contempfîfiè intèlligas, fneque criminad
delinas. Etenim mal ta quidem ad eum, quæ oporrebar,
____ X x 4 _ fcripii: