Vide Nice,
e.ie.li.xe.
Vjde lati- :
namAthm^
»Mf.edit.it
etui Apolo
get.
Baßl.apud
Epifcep.
t»ZS*4"
Achanafit
Ap ologe-
ticus.
Calunia:
tm p ro b o -
rum ad«
Qcrfus A-
thaaaüu.
sApob j Y jo d e m tempore Athanafius orationem Apologeti-
GUptJ cam » quamin, fuæ ijtfius fuga: defenfionem iampriÄ
ïugædefcniio.
S ocrât is H iß ori a XvLi a n vs.
De Atbanafiifuga,exém Apologetico.
C A P. VI. '
renturperfugij'.ad quas quidem aliquando confugientes, vit am in
tato collo car ent. Porro autem ipfefermopatris, qui Mojfi olim
locum eil,extremis fêculoruru temporibus iftud mandatum dédit:
CumperfecUtifuerint vosin bac citiitatefugitein aliam. Etpaulo
polhCum videritis,inqutt,abominationem defolationis ,qua diäa
efia Danielepropbeta,ftahteminlocofanâo ( quilegitinteüigat)
tune qui in ludoafuntfugiantad montes : & qui in te fto,non de-
feendat aliquid tollere de domo fia : & quiinagro,non reuertatur
tollereyefiimenta fua. Qua cum viri fanéli intelligerent,fuam vita
dem confecerat,coram illis qui aclerant perjegit. Ex qua
nonnulla , quæledoribusnon parum frudus vtilitatif-
queallaturavideantur, in præfenriarepctejeconfilium
eft : totamautem orationem.quoniam eft paulo proli-
xior,ftudiofis inueftigandam euoluendamquerelinquQ.
Ecce,mcmit,perditos: & audaces mpiorum conatus. Tametfi ifia
fcelera confciuere,nihiliamen eospudet iüarum iniuriarum, quas
tarn crudeliter .& nefariccontra nosiamanteamolitifunt : fed
nobis de int’gro tanquamprobrum otyciunt, qnbdfimus de ipfo-
rttm manibusjanguine&caderejperfiselapfi : mb verograuiter
queruntur, quod nos nonprorfus è medio fuftuliffent. Ouinetiam
quo noftram Udantexiftimationem,timiditatem, velut anfamad
reprehendendum,arripiunt : quod quidem dum admurmurant| i-
gnorantpenitusfe crimen mfe ipfos äeriuare. Namfifugereft-po-
nendum in vitio, multo magis bominesperfequi. Etenmquifu-
'gam câpit, occultâtfe, vt mortem deuitet : qui autemperfequitur
alterum, eum neci darecontendit. Atque vtfugtamusfacra docet
"Scriptural at qui alterum quaritinterficere, legem violât, ipfe-
que multo magis author &caufaeHfuga.Quodftfugam cuiquam
crimiÜdent, multo plus ipfi erubefeere debent. Nam defiftant illi
quibomihesperfequuntur;abinfidqsfaciendis, &ittiquifugiunt,
ßatimàfugiendodefifient. Veràmfiu ipforum ntquitïanullum
finemfactunt ,fed omnem ( vtdicitur ) lapidem mouent, quo
alijsdjftrant exit ium : idqueadeo, cum cxploratum babeant, fugam
* Curt er.
bic lina-
licjnot de
ejfepatet
ex collât,
loci »pud
I Athanaf.
! interpr.
[ Nannio
t * s i2S'
llacobific
Moyfis
[fugad
1 Exod.2.
D
ItemDa-
! uidis.
x.Reg.22
E\ix & a-
liorüpro-
phetaru.
t. Reg. 21.
l.Keg.19.
!•*«?• >?•
Difcipuloj
rationem adea tanquam adnormam inftituêrunt. Nam qua
Dominus iamtumpracipiebat , eadem ip fa ante incarnationem
fuam in fanäis virislocutusfuerat. Atque bac efi bominibus quafi
I régula adperfeâionemducens,vt quodDeuspraceperii,illud ipfum
facïamus.Oua de caufaetia ipfe Deifermo propter nos homo fall9,
cùm quareretur, fenofiro more occult are : & rurfus, cum ilium
Pharifaiperfequerentur,fugere infidiafqttefibï coüocatas deçlina-
renon dedignatus eft. Namficutcfuriendoffitiendo, & id generis
mdlefiiasperpettendo : ficab aduerfariisfugiendo, febominemfa-
clum oftendere voluit. Ex ipfis praterea incunabilis, finmlatque
homofaäus erat, ïpfeciimadhucpuer effet, per Angeluvn manda-
uit Iofepb,dicens:Surgensaccipepuerüm,&matrem eius , & fuge
in AEgjptumiHerodesenïm eiïanimaptpueri quafiturus.Quinet-
iam Uerodemortuo,vifum efiillipropter Arcbelaum, filium He-
rodùfecedere in Nazaretb.Adhaccum pofteàfeDeum déclarant-,
eorum qui perfecutionem fufferunt, ad grauem perfequen-
tiurn reprebenfionem redundare. Nemoenim beminemmanfue-
tum&mitemfugit, fedagreftempotius , &moribusnequam.
Namquicunque anima agro aßiäoque fuit, ant grande as alie-
num conflauerat,is a Saule aufugere, érad Dauidemconfugere.
Quadereiftieosquiabillisfeoccultauerunt, trucidàrenituntur,
neepifcoporumperfpicuiconiïmcaturimprobitas. Caterum in bac
repermagno videnturerrorcucati. nam quo magis fuga inaper-
tofit,eo turn cades,qua ab ipfisper infidiasfit,tum exilium quo bo-
minesmilitant, euidentiusomnibusconßabit. Etenimfihomines
occidunt,mors tan quam voceemiffa, magis adillorum crudelita-
temfignificandamperfonat : fin in exilium denub eijciunt,vbique
feeler is&nequitia quafi monimenta contrafeipfißatuunt. Qupd
f i integra&fanamentefutjfent,fe bis rebus implicatosteneri,fuif-
.queipforum confilijslapfosejfe,facile viderepotuißent.Veritm quoniam
animifanitatem &modeßMmperdiderünt, ob eamcau-
fam ad aliosperfequendos incitantur : & dum necem alijs moltun-
tur inferre,fuam ipfi impietatem non antmaduertunt. * Qupdfi
eos quifeab Ulis quivitam eripere quarunt, abdiderecontumeliose
reprebendant, & quiperfequentes fugerunt infimulent 4 quid
quafo funtfaäuri, càm intellexerintlacob àfratrefuo Efaufugif
fe, & Moyfen ob metum Vbaraonis in Madtanftceßffel Sedquihoc
modocauiüantur^quidhabentquodrejpondeantDauidi, Sau-
I lern 4 quifatellites ex adibusfüis ad illurii interficiendum miferat,
fugienti,fequeinJpeltincam abdenti, drperfonamaliénant vfque
aridâm manum fanaffet,Vbarifaiegreßi, confilium contra ilium
inierunt,vt vit am ei adimerent. Qua re cognitaßefusfe inde
fubduxit.ltemifccumLazarumexcitaretàmortuis : AbillaÇtn-
quit) die confiliumcoeperunt,vtiüum ócciderent. lefus igitur deinceps
non inter ludaospropalam ac libéré verf am eft, fedinde in
locum(olitudinifinitimum abfcefiit.. Porro autem cum Seruator
diceret,Antequam Abraham fient,égo fum : ludaifumpferelapi-
des,vtiniüumconijcennt:Dominusautem abfconditfe, &cxiuit
deteriploi&pertranfienspermediumillorumabijt, fecqueeuafit.
An non ifti,cum bac exempta vide ant, imo potiuscogitatione com-
pleftantur(nam videntesficutferiptum efisnon vHent)praangore
quodammodo animis exardefcent,quod contra qudm Dominus ér
fecerit&docuerit,tum confilium capere, turn verbainconfideratk
'fanden,non dubitaruntl Accedit eodem, quod lefts, cum de loan-
nis Baptifta martyrio £ deque corpore eius à difeipulis fepulto acce-
pijfet, inde confcenfo nauigio, in defer turn locum feorfim decefferit.
Ac Dominus quidem certecum ifia fecit,turn it a docuit. Vtinam
igttur iftific tandem erubefcerent, aduerfum% homines tantum-
modo veüentep temerarij: & non longius infaniaprogrefii, ipfiet-
iam Seruatoritimiditatemobieftarent, atqueadeo in illumbla-
fphemias intorquere toto animo connitenntur. Verum eos tam ad
omnem amentiam proiefto§nemo toleranpoterit. Imoperjpicuè
conumcentur, Euangeliorum ignaroseJfe,&minime intelligentes.
Etenim caufa eiufmodi decefiionis &fuga, quam in Seruator e ex-
titijfe memorant Euangelifta% non rationlfolum confentanea,fed
ver a etiamfuit : nospr opterea eandemfuiffe in omnibus fanäis vi-
ris exiftimare deb emus. Nam qua in Seruatore,humano modo &
monaccidtßeliterisproditumett,ea ad commune homtnumgenus
referenda funt: qutppe noftram naturam iüeaccepit, &noftra in-
firmttatisaffeäionesin feipfe declarauit : quemadmodumapud
loannem eH,Quarebanteum apprehefidere, & nemo mifit in iUum
manus, quia nondum vénérât bora eius. Quinetiamprius quarn i-
'eÜumenii', qm U A bm d ic b fA c e rM m c am rm rg itM ,A p v enm t,m tm m i:m n dm vm itb o ram M .ih s ttU m 4 m
diafquefibiparatAsvitaffetl Qmdtßquodißiqm<>miiMadcbtc-\futrtsc'mappeUabanmr,ficaffitmeli. Tempusmmmrmiium
merèeffutiunt,dicerepopnt,cummagnum ilium Eliam, qui Dei \ aduenit.Rurfus:Cum tempusaderat,dixitdifcipulif:Dôrmitetarn,
«mm tamfanâè 'mmcahat, excitabatquemortuum, ftrjpicuè&rtqmefcitc. Bcceenim appnpinquatathora, bominu
vUtant tumfiproptq odium Aibadb ocmltafti .tumpropttt mihraiaminmanwpiccaurum.'Qutcmaneifatnteqtitmtmpm
nasUzabelfugamfeciffet Nam id temporis, flmpropbttatum,'rcmrat,permifttfeamprebmii\niquecumttmputaderat,jtoc-
dumcottquirmntm.feabftondiffe.mqtalpelmcas Abdiafubftdio\cultauit:feiftmetipfumillit,quiet infiiiasparattirant, expofuit.
latitaffeJtriptUproditum eii.A« iftapotius,vtpotevetera,non le -'*Eodem modo beats mamresinperftcutionumprocellK, qua varjjt
eeruntlQuïd>eanequainlZuamelMtrdiita[unt,ctiamillispini-*temporibusmgrmbant,ficutcumbomineseosperfiquebantur,fu-
° iHm H » • • -..... -i'. i A » : * In rit it niter fix a tip.li.tus excideruntî Etenim difeipulia ludxismetuentes , clam è medio tuerunt'. fir . c um
recejferel Qfùnetiam Paulus Damafci a prafide illiusregionit qua-
Jîtusjemuro infiorta demijfus eft,ficque ex qiutentis manibus e-
1 uafit. licirco cùmfaerd Scriptura defanüis viris iftacommemo-
rSChrifti.J ret,quaihtandemfimuldtionislatebram|quafuamtemerttatem
Mact.26. obtegant,ifiirepêrirepoterunt? Namfi timtditatem illisobijciurit,
^AStao. fâcinus in ipforum taputvelutinfaninentium rectdit fineoscontra
Voluntatem Dei iftudfeciffe calumniantur, feipfos Sac fatum lite-
rarumprorfts ignarosoftsndunt.Nam inlegeptaceptum efi, vt il-
liej qui admortem fubeutiuatn quarerentur, ciüitatesconftituegam
caperunt,& m loos ab dit is opertisfe delituerunnfic, cum
erantreperti,certamcn martyrij libenter obierunr. Hæc
ab Athanafio in oratione Apologetica, ,
quam in fuga: fuae defenfionem
conicripfit,difputacafimt.
Vrbes
perfugü.
Nutn. 3s.
Deu. +.
Mut. 10.
Ióan.g.
Chrifti
fuga.
F
Matt. 1.
Mat. u.
loan.xx.
loa». S.
Matt. 13.
ibid.
G
Seruatolïsfuga.
H
I
CÀp.T.
Joan. i.
g .
loa». 7.
j.M
att. 26
I
Martyru
fiiga.
* Curler
j Aduerte
\turfusm
\tahicpr‘
\termitii
I pag.jztmn
eai
.10 .Sot.I
l v L I A N VS.
A
yid.Nketh.
ca.n-l
io.So&s.
C.f•
Eufebii
VerçellÉ-
' fis èconçi
Iio rcdit,.|
Bar.arm.
j6i. ».in.
frftqq'i
jftaCon-
cil.Alex.
fub■ liber,
to.i. coned.
Meletins’
abexilio
reuerfus.
Luciferi
äflhfebii
dîmrbfio.
|; C*
Luciferia
ua fe&a.
Eccteßsßide, Lib. H I .
Vid.Niee
I ph.c. i f li.
[ lo-SbZ.li j ,
[ cap. 12..
D
I Hilar,Pt
I ftauerum
K epifebp9'. I
I Hilanidc
I ‘Trinitatc
I libri.
Macedo-
I' ûianfere-
bros con-
“entus a-
gitant.
Eufebiui póft concilium Epifcoporum ,* qui Alexandria conuene-
rant,& qui Gbnfahftahtialepropugnauerant,Antmhïam teuer-
fiis,ac plebem deßidcntcm pföpter P aufm ordïnationem com-
périens, cum illam ad mutuamconcordtam trada-
cere nonpotuit, inde domum re-
grejfùseft.
C A P, V I I .
Eyfebiqs vero Vereellarum epifeopus -, ftatim poft
concilium Alexandria decedens, Antiochiam con-
tendit. Accum Paulinu)ii àLucifero epifeopum deligna-
tum,populUmque;in duas faijftioiies partitumoffendeiet
(ti am M e Ie tij fautores repiratim cönuentus' fecere ) ‘Vehementer
pjopteréà.animo conturbàtüSfuit, quod elè-
étiohiPauIinrab omnibus minime effet affenfiim. Nam
intià rtiam ipfiuscQgitatibnem fadumillud damnauitïl-
leqüidem , fed præ reuerenua aduerfus Lucifcrum rem
taGicamhabuit:& vt primùm promiiêrat,fe epifcoporum
conciHö cönuocatQ,illis rebus reâiè profpeélurum,inde
receffit. Pofteà vero, quanquam admodum laborabat vt
partes difiàntiéntes adçpncordiam addùcerct, tarnen iU
lud nullo modo poteratèffi cere.Nam Melëtius ab exilio
reucrfiiSjVbi eos,qui cum 1II0 conientiebânt,conùentus
fcorfiim agere reperieb.at,fe illis ipfe præfecit. Q uin pm-
nibu^fefè eçclefijs, quee ibi erant, Ëuzoius Arianæ fèâæ
patrohus preefait. Paulinus autem vnam folâm obtinuit
ecclMîarumparùarum, qûæ erat intra vrb,em:èx qua qiii-
dem ipiiun Ëuxoiusprppter reuereniiam,quam verfusiH
liirn habiiitinon eiecerat;Meletius autem,extraportas ci-
uitads cqnuéntus celcbràuit.Id temporis àd hufic mpdü
AntiochiadifceditEufebius. Luciferv&rè'vbiacceperat
uiâm ele‘<ftiorierri,ab Eufebio improbariÿContum&Mæ du-
xit locoiiniqppque^dmodum animo paff’us eft. Prbinde
r e eu I a ui c eu nvE u i eb i o communicate : ftudioqj conten-
;ticmtsindu£fiis>cbncilij décréta reiecit.- Ifta quidem tri-
ftibus &affli<ftîseccleCiæ temporibus obuenïentia, rmrl-
tosad deheiendum abEccleiiaimpulère : vndenouafè-
6tn,qui Luciferiana dic’ebatur,nata ifft.Cçterùm Lucifer
fiiàmifacündiâmproptc;reà faturarenon pocerat : quia
füisipfiusrefponfis,,qnibusperdiaconumnfifüspollici-
tus fucracî'fe decretis Concilij coutentum fo ie , omninô
tenebaturâftrid£us..Quapropterfidei & fententiæ Eccle-
fiæ aflentics ,ih Sardiniam adpropriam fedem ferecepit.
Quorum autem animi non minusquamilliuserant exul-
cçrati^hiadhu c etiamt ab ecclefia fègregati manenL Eufe-
bitis verb partes Orientis peragrans,infirmos fide, inftar
prsEftantis medici,adin tegram valetudinem reftituitjdo-
ârihàq;!ecclefiafticainftruxit,erudiuitque. Inde regtef-
fusiinlllyriamproficifcitur : & cumintraretin Italiam,
ideiç ipfum docendi munus diligenter obijt.
■ 'é f , De HilarioPiâauorumepifcopo.
C A P . V I I I .
Hilarius Piûauorum Epifeopus (^ft autem hæcciui-
tas Aquitaniæ virerions jante Èufèbiuin,epilcopos
tum i n lta-lia, turn in Gallia,Catho Lica: fidei dogmatis di-
ligenter crudinic.Etenimprius ab, exilio reuerfus, ante ilium
âd eaaductauitloca. Vterq; vero fidem ftrenuè pro-
pugnauit.HilariuSjVtpote difèrtus, libris Latino fermo-
ne confcriptis , Confubftantialisdogmaexpfanauitfijf-'
demquetumilludipfumçonfirmauitabundèfàtis , tum
opinrones Ariafiorumpenituslabefa<5tauit. Verùmifta
paulo poft quant exules erant in-patriam reuocati, çonti-
geruntilam vero illudmininiè nos prçterire debet,fê<fta-
tores MàçcdonijjElenfijjEiiftathij Ôc Sophronij^Omnes
lti Vno iiomine Macedonianiappeil^bâtur ) eodem tempore
cfebros conuentus in varijs lôeis egiffe:&coituoCa-
tis illis,quiinSeleuciaipforumfauebant fèntentiæ,alte-
rius paras fàutoribus,Açacianis videlicet, anathema.de-
, eadem ipfa erat,quæ A n tio ch ix, fia it ni fecundoLibrd
córnitiernoratumeft/uiffet iam pridem cónftabilira. Ifti
bum à qüïbufdam hoc modo rogirentuf, Vosqui Maçe?
doiiianiriominaciéftfs, fi çjiucrfàiîf vefttaah'Âcaciàtto-
> qnid éft qùamobrent âd hune yfqüedièrh"
cumiilis,tanquam vobneumin eademopinione confen-
tiehtibusjcommunicexis ? iffàperSopitronium Pompe- Sophroüij
-iopolis vrbis Papltlagonieèpifcopuiîtrefponderunt:epi- re4>onfo
fcoposvcrliis Occitlentem in opinione Coüflibftahtia-,Macedo"
qispropède)iiiafIe;Aetium autem fit Oriente veritatis do-
arinam deprauare cónatum,diffimilitudinem fùbftantiç ' Acacia'
in pâtre & filiointroduxiffe i vaiüfqüépàrtis fententiam j oos&Co-
pehierfàmeffe. I iio s !enim\teméie.&abfqueiudiciodi-
ftinéfas fcparatafi^ûe patris & filij èffeiitias in Vriiim con- uaIes‘
:yinculocôlHgaflé:hàncautemproprietatemnftur^,quç
eft fiiij cum pitre,diffimîlitu^ihisfubftàittiçliominedif.
iurixiffe. Et quoniam vtriq; in contrarias fententias,eaf-
que extremas inciderunt, npbis confultum vifum effe,
mediam viaminteWtfofqueinfiftere, ver^mpiamô; do-
(ftrinanitenéte, filiümque patri effentia fimilem afàma-
re. Ifta finit,quæ Macedoniani.(ficutSabinus narrat, in
libroquemde colle«ftione rérunt in Goncilijs geftarurn
in'fcripfit ) ad rogatum per Sophroniüm refpondemntl
Atq;inèo;quod Aérium,tanquam diifimilitudinis patris
& filij authprem açcufànt, Sc non Acaciands, yi’4 entur
veritatis liicem fallaciter & captiôsè obfcürare: &c partira
Àrianorum opinioni^partimeorumfcntentiæ,quifidem
confübftahtialîstuèritur,aduerfàri. Verùm fuis ipforum
verbis planecoarguuntur,nimirum quodabieda vtriuï-
qüe parçi^:opinione,ipfi fibi nouam do&rinam cônfinxe-
re,Sed dèhisfatis multa.
Quod Imperator Iulianus Chriftianos omnes odio perfequutusfit,
âcinprimisEleufiumNouatiartorum
epifeopum.
C A P . IX .
IVlianus Imperator, tametfi fuit in initio Imperijefga
Omîtes fecilis ^cperhiimanus, tempore ramen progredientenon
fimilem feomnibusofteiidic.-fed vbi^criminario
vllacôntra Côftantium allata erat, ibiChriftianorum
poftulâtâlibenriffimo^,himo'bonceiîit : vbi autem nihil
eiufmodiincidebatjpriuatumodium, quod contraom-
nes omnïno Chriftianosânimo con'cepiflèt, palàm omnibus
declàrare'Coepit.Nam^ouatianofiim ecclefia quç
erat C y,zici > Etèufio epifeopo folo æquàtam, de ihte-;
gro extfUi mandat : grauiflîmamqj multam Eleufîailliüs
vrbis epifeopo feirrogaturum minatur ,fînon intraduo-
runxntenfîum fpafium fuis ipfius impenfiseamexædifi-
candam curaret. Porro autem geritilium ritus renouare,
templa eorum (vt dixi) aperire,vidimas Fortunæ popu-
làrijÇonftantinopoli in ipfa regia,ybi illius deæftatua e-
ratlocata,immolare ccepir.
De Mari Chalcedonenfi epifeopo.
SYb idem remplis 1
Maris Chaicedonis , vrbis Bithy-
nfæ epifeopus, m
I t I manuadlmperatôremluliànatndedu&
us ( nânt cum iam effet valde exada ætate, oculo-
runi fuffufione afflidabacur ) ilium gräuiter rèprehên-
dere , irnpium , defertorem ecclcfiàe, Dei hoftemap-
periareeoepit. Ille verbacontumelibfàcontra elocutuS,.
Epifeopo par pari referre,cæcum vocaré, haUVoces fiin-
dere s Deus tuus Galilæus non eft te cûraturùs. Iulianiis
enirn Clîriftum Galilæum, & omiies Chriftianos eodem
F
S a b ia ili-
b e t de
C o d liis .
G
Vide Nice.
bh.ca.zo.
lib.io.
Iulianiiu
Chriftianos
odiü.
NouatiJ-
aorû ec-
clefiade
megro
extruitur.
Vide fttp.U
x.3$.Sotmi
lnil
CJ.
Fortunar
lopularis
i fatua.
H
Ÿid.Nice-
Soxip:
. h I
Maris 8c ■
Iufrani
contcntie
nomiiiejîuncupauit. Maris igitur paulo liberiuslmpera-
toris maledidis océurrere : Gratias, iitquifens, agó Deo, | q
qui me orbauit lumini b u$, netuum vuîtum,quitamad (ççciinlu-
. . . .dmnemimpietatëmproféduses, aliqaandqafpicèrèm. lianiinri
nünciaflë,fideque Ariminiexpofitaprorfus reieda,eâm, ! Adquæ quidem vèrbanihil omnino refpondit Imperà- Imp.liber
quæ in Seleucia f ecitata e ra t, ratant feciflë. Illaauteitt1 to r , fed epifeopum acerbèperfecutüs eft. Cùmviderét ,tas'