Sacratit Htflorm I v l j a n v s .
Iuliani in
Ch riftia nos
bïâMercâChriftianos magno honoreillosprofeqm, qui
régnanteDiocletiano,mahyrio occubmflcnt : qitnque
Bro certo cognofcerct, comflureis prompto &alacna-
nimo adtnartyrium yellecontenderenlle, perinde quah
Chriftianos effet ab hocbeneficio repulfuruS, alla via ad
eos affliâândos aggreditun Etquanquam infatiahllera
crudelitatem Dioclétiani temponbus vlurpatatn millam
feciebat, non tamen à perfequendo penitus fe contraint.
E fttn im , mea'quidem fehtentiï, perfeeutiomsgenusy
bomines qui quietè & tranquillèfe gérant, vlla ratione
conturbate. Iulianus verô Chjiftianis hoc paaononparamfeceffebattnoleftiiXegeèffimfanciuit>.
prtfc-;
cutio. I
L e x ,a e !
literis hunt
aniori-
bus Chtiftianiinttituertntur.
B
yu.uk»-
ph.c. ai.it.
aj.34.1j.
16. It. to,
TbeOd.l),
£.j.Sox<.li.
5 .c.+ Bkr.
ttn.36i.ri.
neGhtiftianiUterishumanioribusinflituerentar.
Naincumiint(inqlilt)
linguaaddicendumcxercitata, ^cilèdialeftico-
ramràui&ntapùd gentües,argutijs oecurrere potcrant.
(..«Mhmt.u AmmM & S Ji« l .ii.U.wa. C.«1M/« D.ufnb.t 3, -
ron.Miin.362. nu 2fz-&C'
De motu quent contra Chriftianos luïtanus Impetator ciebatJ&
quod a chriftianispecuniam exigebat.
C A P . X I .
POrrô ab Imperatore Iulianqmandatumeft, vtqui
■ M i
De Athanafùfuga.
C A P. XII. VMNiet
Bi.tum contra Athanafium falfunf crimen comminif- i f Vidl ^
M3- &
'fin-
Athanaft*
jpcrfccu-
tionS vo-
c« ntïbe-
tulam.
Athanafiii
fuga,& ia
Pcrfccu- j }
coces aft*J
_ nôïlcntChnftianam rciigiortcradeferere, inpalatio
H H militum prsetorianôram munere minimè/ungerentur: I itenfcue, vt qmnes fimulachtis kerificare properarent:
Iuliani co -Chriftianiin prouincijsnullos magiftratusgcrçrêt.Nam
tta Chri- I ieXrÉqrum('dnqûit)YCtat gladio vÉendum contra cos qui,
.. . . , ■ i . . i..___J . Ht h.AÀ.»rftianos «o ta/S ta tiirtf-ni
ediefta.
1 cuntur.-fignificantq-, Imperarorijeüm cum iEgyptum, |ThiodJj
turn vniuerfamciuitatem Alexandriaprorluslabefä&af-
Fe.-opprtereque ilium a ciuitate amändare. Contra quern
etiam.Alexandn?pr?fe6tus Imperatons iuflii ebneitatus
eft. Athanalius hajeverbaapudneceflarios locutus ( Se-
cedamusad tempus,amici; eft enim nubecula, quae cito
euanfefeetjillico fugam fecittatque confccnfanauc,attu-
tum traijeitin ,/Egyptum. Aduerfarij illü a tergo infequi,
comprehendereq; properant. V bi autem nuciatujn erat,
epsqui ilium petlequeb aritur, non longeabefte,comites
itineris ilium nortabantur,vt in folitudinemfugeret. II-
lc pröuido vfus confilio , perlequentiummanus effugit.
Nam perfuafitillis, v t retro conuerfi perfequentibus ob-
üiam pröccderent. Qupdabfq-, moraillifaciunt. Simu-
latqueillij.quipaulo ante fugam ceperant, perfequenti-
busappropinquarent.hi qui Athanafium quaerebintsni-
hil praterea ab eitts comitibus feifei cäbatur ,qu am vtrum
Athanafium vidifl'ent.llli,eum in quodamloco, qui non
miiltumindeaberatjlatitarefignificabarit: & fi propere
contenderentjbreui ilium cbniprehenfuros.Ita iiti ab, A-
thanafio auerfi,cito&contentqgradu perfequuntur.-fed
fruftra.Ille eiiim ex eorum manibus clapfus, clam fe Aie-
xandriam recepit: ibique in occulto vitamvfqueeötran-
fegit, qupädperfecutiönis incedium penitus eilet reftin-
_______—v i .v y r „ * \ ttum.(Stum.iiiuimoaiternpeitacespoucreDras Êiufinôdi tem"péftates poft crebras v^Chriftia.iunuiinuiuiii
norum
fcelêra dignàmorte admilérinti& propterca nön luttta L perlècutioiiés èrpe(;Utioftès j.^ poftque n0ftque ærumnàs ærumnâS à à gentilibus^gentilibusiiUis illis infliu
infli-
■ rcgendpmidonei.Nonnullosautemaüentatibne&mu-i^ ^ ^ £ pifcopiAlexandbniredundarunt. Porro
neribusadimmóladumdlexit.Extemplo^itüf t u m q u i i ^ ^ ^ ,^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ cx imôerac&risreligioneil-
vereerantChriftiani, tumquilpeciem Chnitianotum^r^^^pUSÖppórtunumoblatüm,qUoquæftumfaçekctf
prxleferebäntjtanquamin thèâtro locâti, lepaJamom- j ,. ^uamimperatoris ediârapoftulabant, Chriftianos
g v u u ^ ..------r ., ... . a • • â â s,ïû çàpucÊpifcopiAlexanwiçited'ütidarunt. Porté •
neribus ad immoladum dlexit.Extempl(Hgittir turn qui | proujnéjarufil pr^ßde.s rati, exlmperacöris religione il-,
yereerantChriftiani , tum quilpeciem Chnftianorum L|istempUSOppórmnurn oblatum, quo quæftumfacercti
praeleferebantjtanquàmin locâti j l e p ^ ^ o ^ " L ltrà luamlmperatioris edidtapoftulabant,Chriftianos
nibuspatefecerunt. Nam qui refta voluntate Chri att“ iv ^ ^ tm^ ôrem-pfec^ ^ >fttmmam/iquàm'dpqrtebataë3tîoaones,
namfidémprofitebantur, prOpehfoanimobalteumpro intèFdUmèorumcorporibushppliçiainfligerçeç-
Valenti- fideidefènfiónedeponere , ômntaquecruciamentorum p8erUnt n UA cü intellexiiretImperator,neglexiti& Chriùri
aa eüm vèriilsct,
Valcns.co rlenegàrë. In quorätn numtro füit Ioannes, Valenuma- J S oefpon<J|t. Vefttuni cft/cvuii eftis affliaa.ti,çqub animo
n ns&Valens.qüipoftcafnntlmperijgubernaculispoti-^j^ ^ ppeiftuddvëîtroDeo prié e eptumac cepittis.
ti.A liji quiariimopàruinhnceroÇhnftianamampleita- n r r ■■ i 1
banturreligionem, quiq; diuitias& honorem apnd lio-
minesveræ beaticudini anteferebant, abiedta cunétatio-
n e , dll immolandum f^dedentnt. Ex quibus ŸnUs erat
ftantes
Chtifti
profcffbrcs.
C
Éceboli*
Protco
i.iuubi^
EceboliusfophïftaCoriÔanmiopo'iitanus : quiquidem
lead Impeyatorum ingeniàacnatnraméonforrnâs, dnm
Conftanrius regnàbat, icHrdenter fidem Cbriftianani
Chriftiài j
bi opibtts
fuisipoli-
ati indivis
exaftionibus
pdinçnotninfcpro*
pterteligionem.
DéijS^quïregnanteiulianOy Meri fiùitatUVbrygMVitam
martjrioconfummarunt.
C A P, X I I I .
ER a t quida Meri vrbis Phrygiæ prouincioe prafeétus,
nomine Amachiüs ; qui delubrumin ea ciuitate ex-
Iuliani m
jEh’rîftia-
nosinful*
G
Vidi Sofa
U,i.c.io.
Bar.ann.
pratfedus
ampledi fimUlaUit : düm Iülianus potiebatur imperiö, 'trudurn aperire, Tordes iam longö temporein eo coacer-
ëentilitatemniàenoperecolerepræfetulit: ruhanoque uatasèxpurgàrimadauit,%ulaèhfâÿineo‘cultu&ob-
mortuo, religionem Chriftiananidenuo profiteri in ani- Jeruantia profecutus eft. Qqpdilliusraôtum Chnftiano-
mum induxit.Namanteportam ecclefiiae leprôriünjàb'ij- rumanimisâcerbilm indulïit dolorem. Iacirvco Mâcedo-
cienS jlic vociferatus eft : Me quafi falemirilipidumpedi- nius,theodulus, Tatianus, zelo pietatis Chriftian.æ in-
bus conculcate. Ecébolius ficut anted leuis & inConftans flammati,iftam âsgritudinem ferre non poterant : ftd fla-
foit»fic quo que pofteapermanfit. Per id tempons Impe- grànti etgayirtutera ftudio præditi, nod u in delubriiir-
iràtor, habéhs in animo Perlas s proiniûrijs qiîas inagrö raunt,fimulâchra cbnfringunt.Qüp quidem facinoïe eu
Romano depôpulando fecilïént, v lr ifc i, per fines Afiæ præfes grâuitèr animo effet cômotus , &proptcreacom-
àd partes Oriëntis propérè ire përrèxit.Et currt exploratü pluresin ciuitate, qui crimihis oranino ejât expertes,nc-
haberetquoïmalabellumfecumàpportarefoleat,quam cidarëcôtenderet,aüthoresfâcinorisvlcroillifeobt-ule-
ingèntipecuni^viadillüdadmihiftrandiimôpusêflet,& ‘re : ptoq-, veritate ipfi mortem multó maluere oppetqre,
ablq* eâ non poffe red è g ê ri, pèèuniam a Chriftiânis ve-1 quam ferre vtalij ipforum caufa vitam amittcret.Quibus
teratorièêxtorquerë OOgitaüit. Nam illis» qui facrifieare comprehenfis,pi£efés mandatum d at, ytprofacinoreab
renilebanc,muldam impoluit pecuniariâm,ipfaquoexa- ipfisadmilTo , lefimulachris immolando purgârent: mi-
dioinverè Chriftianosfeuera & exquifitâfuit.Naquifqj natutqj feillos,fiiftudfacërerecufarent,acerbômuldam
Macedoni’
.Tlico]
dulus,&
Tatianus
martyres.
pro facùltatum propörtione’ tributa penficauir, & Impe- 'tururti fupplicio.llli,vtpore excelfo &magho aniim> prç-
raror ex iniuftâiniuftè exadac pecuniæ colledionc bte- diti,nègledis eiäs minis, ad omnem cruciatum luffereri-* j^onftan-j
uiadmodurrtlocnpletatttseft. Iftaautèmvtebamrlege, dumfeparatosoftenderuntimaluerunrquemnltàvitam jriamar-1
nonfoluainiocis.quæipfepëràgrauit,fêdinUlis etiâad jdeferêre.qudm fefacriHcioram labeipfipolluere.Prsfes Wmum
que minimèaeceffèrat-Eodem tempore gentiles inChri- ligirar.vbialijsommbustormentörumgerieribuseosex- f E g |
Btbni»-! ftianosviolènterinfultare , qtfifephilofophospraedica- erCüerat,adextremumcratieulisinipOnit,igheinq;fubdl iopei
tnmsmS- bafltjg.eqlient^sconcUrfâre,nê&ndaqua;dàmiaÿftéria iubef.quoqnidemçrüciatüopprcflièviramigrauÉre. Et i e u a f l
“ obïre : pueFosqmnondu<tiexephebisexcelTerant,,tqm Icjuorebttstâfortiterproycntateabfégeftisinfignequa^ çra.ic"«
mafeulos,tum£oeminas,quàextaeoraminfpicerettt,roa- Ifrfaftigiürniinponcrcnt.hæcfuntverbaadprçfidemelo- W P '
dare,illoruth carnes deguftare cçperünt* Atqiîe hæc fce^leuti : ' Si cupiairatè düceris, Amâchiè, carnes allas dëgu-
lera cùm aliis in yrbibus,tnm Atheriis & Alexafidriçfuè-Iftandi : verte nos in altera latera * ne in ipfo güftu tibi fe- i
réédita. ' Imialfi videamür.Hunc ifti.vitz habuerê exitum. ___|
I; i i ~ ~ ~T~ r I ; I ■ ' ■ . ................ -• ... - ................ ~ 1 .
î v Ï I A N VS. titciefiäßicä \ L ib , 1 l ï .
^poUinM'
rïuntt*1*
rwi TM
tfitd Soft
jheod l-ï-
SoU
cap- ‘
rumque
fetipu.
Quo pafto , 'cum Imperator ttilerdixijfet Chrijliàh'ts humaniora
literature leétionem, Apollinarij àd feribendum
'ànitnos àpplïcuerunt.
C A P V f X IV .
EÈx ab Imperatore promuîgata, q u i vetabat Chriftianos
humaniore liter^turaimbui, duos illos Apollina-
, rios, quorum filpra S nobis fada eft mentio i multo cele4
Apoilma- ! briores reddidit. Vtèrque enim artium illarum, quæ ad
7ùdùo,co- petI^ oncm forrhandum pertinent,admôdum peritiis,pa-
”'naUC ter Grammatica:, filius àutem illiüis, qu * eft fophiftarum
propria jCa tempeftate Cbriftianis noh parure atrulere
adiumenti; Nàm pater, vtpotè exquifitùs Grammaticus,
arté grammaticamad Chriftiani religionis formam coh-
Moyfisli- tcxujç4 Moÿfisique 1 ibros Catmine Keroico expreffit; quin-
^her^có erlama^os Veteris Tcftamenti librosi qui hiftorico more
DC :iE. j &modo confcriptifunti parcim heroicisnumeris,partim
Uragçediæ forma, petfonis adhibitis, comjiofuit; omni-
B j quenumeforumgenere vfus eft, vtnullagcntiliseloquc-
1 tiæ forma Chriftianisinfueta8cnoua vidererur. Filius au-
Eaang^ia tem qui dicendi facilitate erat çxqüifiteeruditus, Euan-
in dialogo gelia&Apoftplorum îçripta in formam Dialogorum,P|a-
tam for- tonis more apud gentiles, rèdegit. Verum quamuisreli^
^ |i gioni Chiiftiàn ihocpad o vkilitatî elle viderehtut, qüod
veteratonuslmperatoriscodatuseorum laboribus qüo-
dammodoeflet retardatus i tamen Dei prouidentia tum
iftorumvigilias raultis partibus fuperauic, tum conatum
penitus retudit Impetatotium. Nam & lex Impcratoris
non multo poft, vti dcinceps dicenius, prprfus reftihda
fuit ;&illotum lapores perinde fe habuêre,acfi nunquam
fuifléntfëriptis màndati. At âliquisnobisacriterargute-
^uqoccurrënsdixetit : Quid eft cur ifta vtraque diuinæ
prouidentii attribuas î Quod ad celerem Impcratoris
interitum attinetj ëumfidefChriftian* multum profuif*
fe conftat : at vt Chriftiana Àpollinariorüm poëmata reij
terèntur', Chriftianique dé inregrogentilium difciplinam
! imbibqrehc,nemo eft, qui Chriftiana religiOhiprôdclTe
hoh traduht j, qüaillis^ qui veritätem oppugnare moliuii-
tür,pblfimusrefiftere: quandoquidem run» facillirrèc-x-
pugnantur aduerfaiij, cumipiorüm armis contra illos V-
timur. ' Verüm haec faculräs ex ApolUnariorum lcriptis
hominibus Chriftianis minimè fupperebati Atque^• Iulianus
Guntiliam ccjhçclferjt. Nain non eft extra pèriculum, Chriftianos,
crudiuo . gCntj]iurn cruditionè inftitui : quippe qu * docet multos
Chriftù- elle DeOs. Ad ifta, quæ nobiS forte vbijei pblïunt i pro vi-
tÿrelpondqbimus : Doâiinagehtilium heqüe àChii-
ito , neque ab eiuf difeipulis vel approbatur vt infpirata
Ad hunt diuinitus,vel yc periciilofa prbrfus reij citur; Arque iftud ,fi
%m°infri e8 ° iU£^cc> » h00 abfque diiiiha proùidehtid faûita-
rni*tondu, tum eft. Etenim cpmplurcs apud gentiles philolophi
citopufcu nofimùjtumàDei cd^nitiohè abfuêre : quippe qui Epi-
lum Btfîlij cureis , ali)sqdc fophiftis cettandi ftudio deleftatis, qui
Maffth quidem prouidgntiam Dëi penitus tollebantj diflerendi
,.- i rrrfcr fcientia ftrcnuè reftiterunt,, illorumque protfus refuta-
G«ri/«i»Nruhtinfcitiami At licet hifee ipforum libris veræ pietatis
[criptorum faq^oribus non parum apportàrent cOmmodi, tameti
qüQd caput eft religionis & dodirinài,non (unt confecuti:
quippe cum rnyfterium Chrifti àgènërâtionibus &fecu-
lis abfconditUm omnino ignorarenc: Quod quidem ità
èlïè, Apoftolusinepiftola ad Romanos mafiifeftè déclarâ
t, hisfetè verbis : Reuelaturtra Dû de ctdo fuper omtiem bit-
pietatem &mujlittam hominum, eorum qutnntattin tfei in iti
tuftitid tiennent:t]uia quod notütH ejl Dèitmdnifefium efl tllis: Dçus
inimillû réuetauit, lhutfibilia enim ipjiits à çreàtura mundi^per
eaqiufattafunty intellecta conjpicittntnr : fempiterna quôque eius
vmus&diuiniiat, tta vtfint mexcUfabtles. Quid cum cognouif-
fent Deunt, non vt DeumglorificdUéritht. Qutbus de càufis cogni-
tionem veritatis ünentes , quam Délit illis patefecity reifdttïfunti
quod cùm Deum cognouijfent>tion vt DeUmglorificauerunt. Quo-
,,Circa in eo, quod Apoftolus gentilium difeiplinas perdi-
feerchori vetUërit, cuiufqueiudidö (’modoiplè VolUerit)
eas imbibehdiintegram liberàmque permilic poteftatem
Imperator in hanc remaciem animiintendens, lege
prohibuit, he Chriftiani-gentium dotftrina ertidiren-
tur. Nam pró certo feiebat, fabulas quse apud gentiles
fcriptores furit, eius quam tcnebat ppihionem reprehen-
fionifacilèexpofituras: quas quidem Socratei, philolo- jSoc“ t,s
ph'orum apud illos facile prmceps, improbans,pèrinde^c '^°” 0C
fidsmonia iplorum deletelaborallèc, aiudicibus cönde-1
mnatus eft. Adde hue \ quód tum Chriftus, tuin eius-A-11. Tfajf. f\
pöftolus, p rscipit, vt e'xquifiti numularij fimus, quoTo-1
mnia explóremus: quod autem bónum fit i rctineamus:
attendamuIque, ne qüis hos per phil ofophian^& inanem I Cblojf. i.
fallaciam decipiat. Iftud aucem hobis neutiquam con-
tittget, hifi hóftiütxi arma polfideamus: inquepollïden-
do, non eodemmbdo quo holles fimut afteóh, fed reij«
ciamus t quod malum eft; quod autetn boiiuro Verum-
que, teneamus,nihilqtieadmittamus, quod nbh fit ex-
ploratum. bJam honeftum, quöcunque fuerit loco, eft iHoneftu
veritatis proprium; Q^ód fi quis noslfta vehementius p®*11* « ,
vrgère cenfeat, confideret, Apoftolüm hon modo hoh ve-|^ro^riu® '
tuifle i në duis gentilium difeat literas: fed ilium ipfum
viderinölièas ncglcxillè, quo miiltaqu^agentilibusdi- Gentiliuiil
Ocii fiint cbgnofceret. Nam vnde quaelb hoc lunhpfit: Jctiptu et-
Cmenfesfemper mcndaces, mala beßid, ventres pigri: nifi ex E- i‘am P.au-
pimenidepoëtaCretenfi? Autvnde illud nouetat: Hum .
genus fumus f nifi Arati aftronomi Phenomena perlegiflèt ? , Cgu ^ '
Quinctiam illud : Corrumpunt bonos mores colloquia praua: elften
dir, ilium tragoediarum Euripidis non ignarum fuiffc.
Sed quid attinec de his fermonem longius producerc 1 Nä lEcclefi^
conftatdoélorcsEcclèfi*, velutexconfuetudinèquadara .
roiiiime prohibica; ab ineiinte adolefcentia ad extremarh
Vfque fenedutem in gentiliurh difeiplinis fe exercuiftc: Ipiimj ex«
idque partim dilêrti Icrmonïs 8c mentis eXerCenda: caulat
partim vt ebs ipfos fcrip tores doctrine, inquatradenda
errbrelapii funt, pèhitus conuiricetent. Ifta quidem pto-
pcer Apoilinarios hoe loco {ito noftra facultatè dillerui-
musi
Quopaiïo ycum imperatorfaiïurus contra Perfas expeditioriem,
Antioch tam vtnijfet, acd populo ludibrio baberitut
oratmem qua Mifopogoti inferibitur,
kd illos miferit.
$cripfar|
facrçnihtas.
\
Adacilahi
^uaratio-
C A P Y T XV.
IMpêrator, vbiingentem pecuniifuttihiam aChriftianis
collegiftèt, contra Perlas expeditionem maturans,
Antioéhiam, qua in Syria eft, prbperé comendir; Quo
Cum vehifièt,hóhorisftüdium, cuius aéftuexardefcebar^
Antiochenis palam de ese cupiens j precia rerum vena
liümpius aequo imminuk, nequé temporis vllam duxit
ratiopem: nequeahimbcomplexuseftjingentcin cxerci-
tum,ybicuriquc adfiir;cümproümtialibus.daninümnè-
Ceflarib afferrdjtum rerum aa vitam hecelïarianim abün-
dariciam omhinè abfumore fülerc. Quamobrem propo
lx & cauponae, qui res vendebant ad viélum necellarias,
cuïhdamnum, quodilliscx ëdiftb Imperatbriöcohtin'
gebat, tölerarenon pollent; ariiercaturafaciendadefti'
terunrrynde res ad vitaih lullentandam accommbdat*
vrbem defecére. Itaque Antiocheni haric ipfis inflidam
plagath hiinihièferentes ( furtt ehirti homines ad coritil-
meliain faciendaim valdèproieéli) hulk intefpbfita mo-
ta,aduerfus Imperarorem obuiam ire, contra cum graui-
Vidi IJic.
27.,/. Ii.
sv^.Ub.j:
'tap. I i.
Iulianus
tcrum venal)
utn
precia im
miaute:
M
Êrercitu
præ fente
rcrum pre
augcri.
Ahtiocne-
norum in
lulianum
fcómata.
tèrvocife'rari, in èiü’S batbarn ('eraténim barba lpilïà,pro- \B*t.anno
o 4 _ miflàqüejlalséillüdereceepèrunt :dixeruntqùe, éum i - 1 ^ ' ” '*^'
Sic itaque hæc vna°ratiö, ad id j qüod nobis propofitum ' pfâm debere tohdere, 8c fuhes ex eadeha coqficére : qüin- r *
cfti explicata^ Alteram accipitöte* quæ ica fe habet. Seri- ctiâm ntimilma éiüs tâürum éontihere, qui mùhdüm cor-
pturaéi diuinitus infpiratæ, aamirabiliadotftrinçpræçeptai nibus expugriariti rmpetatoremenim^vcpotefuperftitio- iuliani bar
vcre«|uediuiriadocentreximiampietatem,re&amqùevi- néadmodum ôbligatuihi taurOsàd firhulachrörumäraS
uehdi ratibnemiriâudÀorumahimlsinlèrurit. Saerofah- ( creberrim'è eifacrificaflè çohftat.* dé ob‘ éatn ipfahi caü-
dlam fidemftudiofis proponunt, artcm auteiti dilTereh.di faih iülfiflè, vt ara &taürus iri ipfius numifmate incide-
Bikioth. Vet- Pàtt. Tom.y fdrS it , C e tentur.-
ba & nu>,
mifina.