'Vide-Vict
ca.ji-l-14.
Bar. anno
482.». 20.
<$•21
Ncfto-
rius CoD'
ftatiaop
cpifcoptis
dclc£tus
anno 432
B
Üecratis Hifior (4 T h e o I I , p t V a l e n t . I I I .
Q u id , fb i sifiniusdieinfuum óbieratyJXefioriüs Antiochut
accerfitus, Confiant tnopoh tanum eptfcopatumca-
p'éfiit:cpu quahfûaîn f tient ytlïco
deprebettfus er at.
C A P V T X X I &
PÖft mortem Sjßhij.vifüm éft Impëratori propter hör
mines inanium rerurnappetetUëi, riertuneniex illà
ccclelîaflicec njulti PhiBppu:jn,conlglürës Prijclhm de-
lignatum cupererçt) ad epilcopatam illum eligëre:. feu
AducnamAntike hiaaccerfere cooftituit. Erotnamque
illic Nèftorius ex Germanica oriundus, voce cum primis
fonora»linguaque.«iii'6rta: &x)b cam caufèm tanquijm ad
docendijfnpopuluraadrnodiim accommodât us,deillorum
fentëntia aççerfttür. Trimçftri igiruf fpatio perçut*
ifo, Âh'tioçhiatjonftànti'nopolim deducitur Nèftorius :
qui quanquam à plerifquc ob temperantiam laude &
prædicationèëfferebatur , tamenquales prætereacius
morcsfneïint^primus^llius dôdrin« cxorlus, prudçoti-
bus viris fads demonüräuit. faâftrfimüî de epifeopus
quarto Idüs Aprilis ordiriams fuit, Felice &Tauro Cplf.
extemplb, cum ofationem apud Iiïiperatôrem habevet,
Banefeotenriàm, qu« mtdtisinore'eftkpramYniuerio
Hoc di- pdpulo ptotulit;. Mihj>ô impcratôr,terrai'n hæreticis tu;
ft UrT ^iVc- purgaÂnuribuc,& ego ribi coelufn retribuani: tu mihi in
uc omnes proliigaudis hæreticis fubüeni>‘& ego tibi in profligàndis
hæietici, Perils iubueniam. H«c vcrba,quamUistlli,quibus odio
ica Socra- habebariturhæretici,lubentcs audïuerint : tarnen his qui
tes Noua- cx 0 ratio ne rioucrunc de inteiiore mentis- cogitations
cohie.duram faoerc*fièquë eius animi leuitâs, tieqité ira-
cundia,neque prætëreainanis gloriæauiditas (-pr'æfercim
cum he minima quidem moraintcrpolîta, eiulmodi, vo*
! ces’ tafokëmerè profiuidCrpt^.ibfcpra çffe pqttfit./Xmq
I verb etiam, h iliu4, qüôd in prouerbi) cöniuerudinem
1 àbiit, dicere liceat, nequë aquam ciuicasiàm dëgùttaue-
‘ ra t ,cum homines acerbe & graui'ter perlè^üt aggrêllus
eft. Nam qfiinto die, poftquam eracëpilcopusaeligna-
rius Aria- tus,dumeccleüam Ananortim, in quaicl^m &exqceub-
“ to precesfaciebant, démoli ri inftitueret : eos ad tançant
adegic vecordiam, vrcumecclelî« vaftacionem cernèrent,
Jp fi etiam facibüs ipiedtis eandèm fuceénderent.
.Qupd qf .idemincendiun^ æde.svicinas depafeens, penitùs
ablumpüt.'Ex qua;re tuftiultusin ciaitatecotrcitatus
eft^Arigniqué advldTcendum parati. Verùna Dgis,vr|ys
conic ruât o r n o n pàflhveft iifalunllongius fergçré. De
çætero verb, non hæretiçi-modb, Ver ùûl e tiàm eiu fmo di
Ncftoriu 1 cumçbfidei fautorcs ,\NeftoriümîUcendiumvpcaue*
ru n t.Nec hoc pado acquie uit, fed dum Contra næretrcos
machinas ftriiebät, dm tavern,- quancumin eo erât,pror-
fus cuertic. Quineciain Nôuatiaiiosdiuexareaggreditur;
i.nde impulfps , qubd Paulus eorumepiiCo pus ob picrate
m tanta famæ celebritate fuit. Veïum Imperator ad-
monitionibus couanirUeitis repreffitt'Qnibus autem in*-
commodis èôs, qui felhtraPaichacis:aji decirhümquar-
tum diem meniis celebrantin Alla, Lydia 3cCaria affe-
ceric, & qudm multi Miletl, & Safdis feditipne propter
I cum conâataiuteriennr>htimd’mi{Rcildum arbitror. ^c
YÂPjqnaspoenàscùmpbhascauto,tuufbb linguampe-
tulaptiifimam dederit, dicamequidem paulopbft.
Qupmodo Theodofio iunior ejegnante,Burgund tones
il in Christum tridtderunt. ■
tianusca-
luinnia-
Ijir inique.
. .M
Neftöuocu
ec-
•clefiä dein
olitur .
Vide Nice.
L 4O.Zi.i4.
Burgun-
'iónes
Sequani
olim.
Hunno
ruin Bur-
C A P V T X X X . V '
REm plane mèrilorabilem , èodem ferè tempofé ge-
ftam ,hoc loco commemorabo. E li gens quæd'am-
barbara’, IbctCm trans Rhenum fluuiun incoleris ,quos
vulgb Bnrgu tfdïoriesybçànt. Iftî vitam à Republic. ge^
rendaremotajm perpetub degiuir; S mît enim^àbri ligna--
rij omnes: pc ex.es arte me reed cm, qna fuftentanc Virant,
acqirimn c.Hun nprum geps crebî-biri éorUm fines iheur-
fionem fadëns,agibsdcpoptilata:eft,8c poinpliirës illo4
rûmnr^t^tivd^iütvJraqucâli'iiota^HpmiheiTiiVl*
luro aukilijjpctendi càufa conrugiùnt, fed Dei alkuiüst
potéftatife corps permirceré in aiiiinösinducunt.A.CcUm.
i^eri^conipie^iC4^tür,^mahorumd'eum^lbss<Jiii in ’
•cum met aunt 3f reaetentut, ‘fir mum aftette præii duim,
omiks commmd confenlu ad^tedendum in Chrifiuin-fe;
cohtulerunc : atquè ad ciuitate.m quandam Gallije pfp-
febfepoftulant ab^pifeopp, vt Chöfiianorum bapeiimp-
doiientur.Is, cum iliisfep^m dips praferiplifict ad ieiu
nandum , eosque infide^tudiuifict, oClauo die lauacro
buiptifinatis ri.nxit,& cuni pp^ce jdi m iiit. Xljli animp fidenti
cpncratyrannosgràdiuntur;iieclpcse0àfefellit.Ç^uip-
pe Vptàro Hunnpyumf ege v1 ode, cinn fc abonimipin-
gurgitalfct, medio difrupco, Butgmtdiones Hunnosdu-
’ ce catentcs adprti, pàuciçum pemniltis(;tna cnirn millia
contra decemimpepunt iaciun t ) cbin miilo p'radio vidto-
riam confequuntat. Ex illo tempore gens eateligionem
Chtiftianamatdenti lladio excolait. Sub idem tempus
Barbas Atianornmepifeopas mpritur, ad decimumtcr-'
tiuiiv Confulatam Thqodolij & Valentiniani ter ti urn,
odtauo C ahlaiij: in cuius locum iuccedit Sabbatius. V c-.
r ù m de hi s lacis mill ta. ' ;. ^.
QmmodaMacedomami Neflorius afflixerh.
:;v •. e A P V T X X X I .
«
N Eftorius autem » quoniam multa contra*JEpclefiae
'cQiifaetudinemmpliebatutdibiproptereagtamlli^
mpm odium peperit; ficut éuentusrerum abeo géftarum
iàtis déclarât. Germ«, vrbis Hëllcïponti, ÀpilçpptisÀn-
toniuSi N eftorij feroatati in hæreckisprotligandis ob-*
fecUtps, MaCedoriianos grauiter exagitate conabatur : &c
quo le excufiitet, mandatum à patnarcha, epifcopo ici-
iiçe^Çbi^raà'opplitand,fc4Îe,eircâcçepifiè Umuia-
bat. Itaque Macedohiani, etli ad tempus k vexari paffi
luntippftca tarnen,vbi Antonius eosacerbiusinfedtabÿ*
tu r ,‘non amplius illam iitipriarum m ölemffikrare po-
tuemnti'fed tarn c*co animorümimpetu -férebantuï ,vc
libidine vléifcbhdi «quo p bonopr^lata, pfervirpSAd
eanvrem mrlTos Antbnium bccidcndum cmarent. Hoc
fceiusiMacedoniamspatratum,tanquammaçeçiaadfe-’
rociamNeftörij inccndendam fuit : qui perliiafit Imperatori,
vt eccleli« iills'adimeteiitur. Qbare Maccdoiiia-
nis yna çcdefià Confiàiitinopoli extra veccra Ytbïs moe-
nia fita, altera Cyzici,alibi pr«cçreâ eomplureS,qüas in
agfisHeiielponci tenèbant,abiât« füprunt. Vndp non-
nullieorum ad Èccleliam reuerii, fideiGonfubfiantialis'
aflenfemnr.
De Anaftaßo preshytero, cuius tmpulfu Neßoriusad
impietatem dcductus erat. » ; 7
C A P V T X X X I i.
AT veto témuleiitiSi v t in pröuerbi© eft» vinum non
dçefi, heque feditiöfo pügna : &c proptereaNetto-.
riu§ I qui aTäos.ecclefijj fuis pelicVe óbmxè cbhte'iVdebat
in k forte ccclefia pallas eit.- Gaula autem eins generis
fuit. Aiiaftàlîus prcsbytei'j’qüi^nàcUm éo Ahtiochia if*
iucyenerat.emsqué confùetudine fern pet vius état, & in
magno honore ab iilp habitus, eiqdb i’tt rébus ge* end 1s
çonliliariusquodanitempote in ecclefia'doçmt,Mariam
à nemipe Deiparàmvôcaridebërt i edm cnimhominent
efle,6d abhomine Deumnonpdflé natei. Hæcycrbâ o-
mniumanimoSstapt €lefièorum'quàinMeorum,magno-
pe^e cimtmbauémht* ^Nkmiam dlitn didiGerant j.Chr î- •
kiimvcrè DétfriVelfe, &flequaqüam pröötcr incatnatio-
nis mytterium éanquam lolum hantiôero I diuinîcatele-
paEatum. id^ifeTobfècütî feiiteA.clæ'Appupli,-diéentïçÇ
Btfi cognotàmusfaùhdum Mrnetil Cbrißum, fed riunc non am-
plnù iognO)Cimys. Ät<|uc ob hanc caufàm definamus de
,Chfïttp d iÿma rc,& adperfei^iohem, qu^/ft iniÙo,cd_
■ tÇn4^mij^.Cuin igitur tumuitus haede re g ti dixiyin^ec .
i i
|uÂ<lio.
pcs incut.
âo.
. Burguti-
I b a p t ilin o
: donati, ■,
; çitca an- ,
n;ûC hilft; •
Vptarus
fex.But.
'gupdio-
Bum de
Htmiiis ;
aviÀôtia.-
Ï ’ F
/..Barbiis
pipifc.
Vide Nici
Mkji.7i.14,
Nüllorij
podium &
feiocitas.
Antonij
epijx. çï-
'des.
1 G 1
Macedo -
nianiscc*
elefia ablata.
Vide Nice,
AA. 14.
Éuagrium
(i. l.C-2»
Wcfto-
IrSiK'qlio-
.modo ad
.limpiriaté,
râedudlus.
% B
Maria an
Deipara
vocanda •
(feudit*
I c M
‘chifnia-
T H E o D. 1 1. E T V A L E N T. 1 1 1. EccLefiafiicA, L ib . V I I .
êîêîïaortus eflet, Nèftorius fententiam Anaftafij confir-
marc ftudens (nam.emn quem tanti faciepat, non vt bla-
fphemias inChriftum iaeientemeoargui voluit) fæpifli-
mèdeeacontrouerfiainecclelîapro condone dillëruic:
deque eadempugnacitcr quæftiones pofuit^ & vocem
Deiparamompino reiccit. Ac quoniam difeeptatio de i-
ftacontrouerfia aliter ab alijsinftitutafuit,diuifio in ec-
clefia fàda ëft.Nam nôn aliter atque homines in no&ur-
no prælioconftituti,incertoiinpetuferebantur, -6c nunc
hæcjùunc ilia aflèucrabanc: âtque quod modb affenli
fuerant,idiplumeodcmfeirèmomentodencgarunt.Ne-
ftorius autem apud cOmplures venit in opinionem,quod
Dominum hominem folum elle anèreret,quodquePauli
Samolàteni ôcPhocini opinionemin ecclcliam introdu-
3S i
De horrendofacinorty h qutbufdutn ferait fugiùtiU ad ipfunt
magna Eoclefu altarejùfcepto,&prior e co n-
gregato contra Neftorium Ephefi
concilio:
C A P V T X X X I I I .
Hls rebus confeftis, feelus quôddam nefandum forte
fortuna in Ecclefiaeditum eft. Nam cuiufdam
præpotentiç viriferui,gcnerebârbari,curà immânem he-
rifuiferitatemexpërti, eam ferre non poflent, àfi eccle-
fiam confugerunc, atque gladijs c in d i, adaltareprofi-
liunt. Rogari igitur vtabirent,nullohibdoôbfequi,vo-
Vide Vice
J4-/-«4r
me a. 3j.
li.eod. E-
uagrium
c.j.4.y.
Seruorû
ne fan dû
;fcelus.
N eftorij
jjügma.-
cere niteretur. Atqui de hacre tanta certatio ac tumulus lebant,fed lacris minifterijs obëundiserant impedimen-
ciebatur, Vt generali Concilio ad eum fedandum opps to.Quinetiam dies complûtes ftri&ostënebant Radios:
elle videretur. Êgoverè dumlibrosàNcftorioeditos le- paracique erant ad quemque obtruncandum, quiillos
go,hominem reperio imperitum,& dodrinæ penitùs ex- I adiret.Itaque vno clèricointerfe<5to,altero vülnerato,ad
perfem,hocqueverè & e x animo dico. Nam nequeodio extremum lïbi neceni confciuerunt. Vnde quidâth èo-
1 I rum qui aderant, d ixit, templi profanationem àliquid
mali portendere: duosque Poet* cuiufdam veteris fena-
riosîneandém citauit fententiam.
Namfapejigna talia dan folent,
Cumfacrafoedumtempla polluit feelus.
Atque eum qui ifta dixerar, minime fefellit opinio.
Quippe&diuifioriempopuli,vtvidetur,& authoris di-
uilionisabdicatiônëmîignificauit.Nam non longôrem-
pore interiedo, Imperatoris mandato epifeopi ex locis
omnibus Ephefum côhueniunt : quo etiam Nèftorius,
ftatim poft diem feftüm Pafchatis cum magna pbpuli
multitudmecontcndit,multosq’; ëpifcoposibi toâdoS
reperit. Cyrillus autéëpilcopùs Alexândri«,paülo poft,
circiter fèftum Pentecoftes aduentac. Qmnto die poft
Pentecoftcm,Iuuenalis etiam Hierpfolymoriim ëpifco-
pus eö accedit. Ac cum Ioannesepifeopus Ahtiochi* vi-
deretur moram facere,ab epifeopis,qui iam aderant, cÓ-
Chrifti
humaui-.
tas cu di>
[Helenç
religio.
[Ncflotp
orbcm (
ëbneur-
bauic. ;
in ilium incenfus,eius vitia irecordatione renouare: neq;
vt quibufdam gratifieer, pauciora quam reperi commc-
moraredecreui.Neftorius>hieoquidemiudicio,rf neque
Paulum Samofatdnum,neque Photinumimitatur, neq-,
denique Dominum hominem folum eile dicit: fedvo-
cem duntaxatDeiparajnjtanqüam laruäm reformidans,
declinat. Hocque illi pr« inligni infeitia & ignoratione
contigit. Nam tametfi natura lingua et*t diferta, & propterea
dbdus pucabatur , tarnen reuera imperitus fuit.
Quinetiam veterum interpretum feripta perdifeere de-
dignatus eft. Lingu« enim volubilitate &elegantia in-
folenterfe efterens,, cumveterespropencglexit, turn fe
ipfum omnibils antecellere exiftimauit. Porrö autem i-
gtiorauit.quodfcriptum fit in vetuftis exemplaribus epi-
ftbl« Catholic« diui Ioannis: Omnis Jpiritusqui foluit It-
ftm,exDeo nonett. Quippe hanc fententiam , omnes qui
diuinitatemab humanitateChriftifeiungere ftudebant,
ex vetuftis exemplaribus delere,tollerequenondubita- j trouerfiaindifputationemvocatur. Cyrillus Alexändti
runt.Quapropterveteresinterprecesidemipfumfignifi- | nus,quöNeftorijanimumperturbaret (in eumnamque
carunt, quofdam videlicet elfe, quiillam epiftolam de-
prauaflent, quoinC^hrifto hominem a Deo fepararent. j
Eft quidem eius hpmanitas cum dininitate coniunda: & j
non funtduo,fedvnum. Qua rationenixi ye teres, Ma- ■
fiamDeiparam appellarenonfuntveriti. Itja etiam Eufe-
bius Pamphilusin tertiolibro de vitaConftantiniloqui- |
tur: NobifeumDeus, pro nobis nafei fuftinuit, & locus j
infenfo animo fuit) quibufdam dilferendi prolufionib us
vfuseft. Cum autem multi Chriftum Deum elfe confir-
mabant,turn Nèftorius : Ego, inquit,eum qui menftruis
fpatijsjhoceft bimeftri & trimeftri,& itadeinceps huma-
no more adoleuerit, Deum certè non appellaupro: atque
ob hanccaulàmmundus fum à fanguine veftro ,1Sc poft
haeäd vos profedo non veniam. Q u« cum dixilfet,cum
Ephcfinu
coaciliu
an. 43J.
Cyrillus
N c fto n ó
inleufus.
illius natiuitatis proprio nomine apud Hebræos Beth- reliquisepifcopis qui illius alfentiebantur fentenri«,fe
leem appellatur; Qupcircalmperatrixiandiflima Hele-
na,Deiparæ partum eximi}s monumentis decorauit, fa-
crumque illudantrum varijscuiufquegeneris illuftrauit
infigmbus. Quineriam Origenes in primo tomo Com-
mentarioriim in epiftolam Pauli ad Romanos conferi- j
ptofum, haric rem pluribus difeutit, dum expiicat dau-
lam,cur Maria Deipara dida fit. Itaque Nèftorius viae-
tur veterum lucubrationes penitùs ignorare:.& ob earn
caufàm hanc vbcem Deiparam, vti dixi, duntaxat infedatur.
Nam quod non didt, Chriftum hominem folum
coniunxit.Itaque epifeopi ^ui aderant,in duas fadiones
diuideban tur. Qui autem cum Cyrillo in concilio erant j
accerfuntNeftonum. Ille nonobtemperat,fed ad Ioannis'epifeopi
elfe, ficut PKotinus & Paulus Samofatqnus : quodque
non lubfiftentem Dei verbi perfonam tollit, fed eum in
Trinitate fubliftere, & in eius elfentiainelTe confitetur : !
qiiôd dehique cieflentiamnonadilnit,ficutPhotinus& 1
Samofatenus(idem etiam Mariichæi & Môntaniftæ aflè-
rerc nön dübitabant) ex concionibus àb ipfo editis lacis |
conftarë poterir. Vcrùm quanquam Neitorium partim j
ex libris eius quos legerim j parti ni ex neceftariorum il- J
liusfermóne itafenlifle comperio: tarnen inanis eius & '
ftulta dodrina * non parum vniucrfumorbcm terrarum .
conturbauit.
a Socrates négant Noßorium Samojateni.veßigijs inßitijfe irrat:
Antiochi« aduentum caul« fu« difceprafcio-
nem differt. Quare Cyrillus & alij epifeopi qui aderant,
cumeo in concilio, vbi condones Netto r ij, quas de ea
controuerliaapudpopulum recitauerat, f«pius pcrle-
giflent,exillisqueiudicarent, eum contra filium Dei im-
pias blafphcmias ferió dixillè, epifeopatu abdicarunti
Quo faóto,epifeopi qui a Ncftorio ftabant, alio concilio
fepacatimcoadö, Cyrillum&MemnonemEpheli epi-
fcopumlimulabdicant. Hauddiupoll,Ioannes epifeopus
Antiochi« aduentat. Qui derebus ibigeftis certior
ladus, Cyrillo,vtpote tumuitus illius authori,quod ar-
dore quodam animi incitatus , Neftorium tarn cito ab-
dicauerat,grauiter fiiccenfuit. Cyrillus verb adiundd fi-
bi Iuuenali,quo Ioannem vlpifcatur $ eum quoqueabdi-
cat. His rebus lie turn perturbatis & confufis, Neftonus,
cum contëhtionis peftem latius in vtilgus emanarc intel-
ligëret, pcenitentia addudus, Mariam Deiparam Voca-
iutjliceiocutiisl DicaturMaria Deipara, & offérifiönes
atiimorum fedentur. Vcmuinenidilliimpoenitèrtria ad-
dudum,haêcdixilïe exiftimauit: &prdpcerea adhuc etf^
eftori*
epifeopaabdicatur.
eumCeleßinusPapaepiftolacjuadamadVeßortum> faCyriiltu Alex. iamÖalininColit,tumepifeopatupriuatUS, turn multa-
JcmimjhiM, ipfum inquindecim capitibiu cum Paul. Sum.jattno Jin- ! tasèxilio. Atqueconcllij id temporis Ephdiconùocari,
fife. Vii,îu,.n. .u m ..8.»».3o.<J-si. ó-t. | . hicexitusfuit.Hæresgeftïfitnt Baflbüe Am.ochd Co(T.
Neftorij
palini
dia,&cx-
ilium.
quarto Calend.Iulij.Ioannes Anribchiämreuerfüs,niul-
; tis epifcopisin vnumcongregacisjCyrillum, qiii iam A-
lexandriamredi)c,àbdicat.Faulo pbft,depohtis inimicb |