Dcliäain
Oibu'is
fcribéda.
Ab vrbe
quacenus
abdinue-
rit Anto-
B
Anton» I
apoph- "
çhegmâ.
Antonij
difcipuli.
c Sot-liber
(is morutfuccejfionibut.
Paulus
Simplex.
D
Pauli mi-
tacula.
3 * 4 S e rm e n t Hißorix C o N S f A n t i n v s .
lendo,& eius ièiuandis legibus, polîtam elfe. Quod fi hu
iusrci( dicereiblituseft) curacuiquara fit,animum oran
labe purget. nam illud foluru polie eum perfpicacem effi
cere.&rerüm futurarum feientenu.Deo videlicet,quodfu-
turû fit,prxfignificante.Ec neque ipfe oriarijaliqu.ando ani
m ü induxit:& qui præclarè viram efle.t adturus, tü ad |à|.Or
rafidum bor'cacus eft, tum ad fecum confiderandum,ratio-
nemqué fedulo ineundam, quid nodtu, quid que imerdiu
etiara egerit. Quod fi quicquam contra quàmdebuerat,
commilèrit jVtiilludfcriberetintabulis, quo de reliquo
ttimàpeccatis fè temperaret : tum ipfumpudcretfui, fi
multadeli&aintabulisferipta offenderet, fimulqueve-
rerecui ,ne tabulis eius forte reperds,ira probus ab alijs pla-
rèdeprehenderetur. Porro autemin dëfenfionibus eorü
qui crant luria a ffe â i, nemo plus operæ ftudijvepofiiit:
adeo vt eorum caufii fiepead vrbes fe contulerit. Nam
multi grauiter apudeum conquefti,coegerunt ilium lega.
tionem pro le ad magiftratus & primaries viros obire.Per-
magni enim tjuifque æftiiriauic videre ilium , loquentera
audire, eiusque imperatafacere. Qui tametfi talis erat,
ftudebat tameriigno tus elfe , & in folitudine delitefeere. |
Quodfiquando adopem egentibus ferendam in vrbcm
venirë compulfus effet, negotio, propter quod venerat,1
i confcdp, quamprimum ad folitudiaem fe recepit.Dicere ;
J namquefolebat,aquarapifcibusalimento effe , folitudi-1
I nemautarnmonachisafferre ornamentum; arqueillos cü :
conrinenrem atringant, viram amittere : hos autem fimi-
litér cum vrbes adeant, monafticam grauitatem perdere
folere. Poftremô, illisquioculos in eum eonuertebant,
feperfacilèm & benignuro præbuit: deditque operam, vt
natura infolend neque effet, neque vidercrur. Arque ad
hæc pauca de Antonij yitæ iriftitutis diccda addu&us fum,
vtijs velue exemplisv ten te s, accuratius de reliqua feuera
aciàpiéci vit* illius difeiphna confiderare poflîmus. Qua-
piürimos uutemhabuit difcipulos, viros certè foeâatïïîi-
mps : quorum alij in Ægypto& Libya., alijin Palæftina,
Syria & Arabia magna gloriafuere. Singulique eorum ,
non -minus quàmilloruramagifter, apudquos ætatema-
gebanr, vitam fanéèè feuercqùeinftituere, multos erudire
, & virtutem cum Audio làpientiæconiungere fedulo
conan funr.-adeo vt, fi qui vrbes & regiones diligenter per-
agrare voluiffent,perdifficilèfuifietvel Antonij fodales,
vel eorum fuCceffbresxeperire. Nam quomodo facile re-
periri pofifënt h i , qui in vita multo magis ftuduerc latita-
re , quàm multi hoc tempore ambitione infiatifeipfoso-
ffentare, & in ocijlis omnium l^ituere ? Hrant quidem eo-
mm quos Antonij difcipulos ftiifle accepimus , viri lanè
fpeâratifllmi cùm alij mulct ( quorum vitæ fingillati|n fuis
locisàraedefcriptælunt ) tumPaulus cognomento Simplex
; quem ferunt hominera fuilfe rufticumvxoremquc
habuiffe forma perliberali & honefta. Qqam cùm iaad-1
ulterio deptehendilïèc, placide rififie : iureque iurando Ce j
tum obArinxifiè , fe non ampliusvitam cum ea aiflurum,
Ac cùm eiqui ftuprum vxori intuletat,dixi(!èt,Habeto il-
lamtibi:reâainfolitudinem ad Antonium fe contulifie,
Dicitur præterea manfuetilfimus fuifiè,& omnium mole-
ftïarum paçientiffimus.De quo iam aetate reueraproue&o,
& ad vitæ monafti ex aiperitatem tolerandam miflus aflîie-
fadlo^nupcremm in eam erat ingreffusjvarijs modis^peri-
culumfecitÀntonhisseumquein re nulla ignaùnm corn-
petit. Cui perle dix vitæ teftimonio tributo,vtpote nullo
ram prxceptore egenti, vitam feparatim degendi fecit po-
ceftatem. Qixod'quidemAntoryjteftimoniumDeusipfe
. confirmauit, Paulumq; virum effccitplane illuftrif-
fiinum,arque in affligendis expellendisque
dæmonib us magifito fuo multo
^ fuperiorem *
Defanfto Ann» one, & qui in QÎympo At Atem agebat Eutychid-
n o :& Artjhdrefi, vnde mitium habuerit, quosqui
nrrïpucrit : & de orta inter eptfcoposdif-
fenfione,
C A P V T X IV .
F
Ammo,
nis caftus
cum vio-
reconui.
ftus.
« S ( ó ) $ c h
i j p i a
m - ' i i«|
I If %'VideiS
|H f™ hoe fa
PÉridemferè tempus Amtnon i£gyptius mohafticum
vitxgenusexcoluit, Quemfamacft, fuorum impul-
fione vxorem quidem duxifie: cura ea tarnen, ,vti Vitis li- yEgyptim
citum eft, nunquam rem habuiflè. Nam initio vbi nuprix jcrcmua.1
fadlxfuntj&^vtlponfusfponfam accöptam in thalamürft
folus introduxerat, A nobis (inquiQê mulier, nuprix iam
funt cclebratx j &hucufque perdudtx. Deinde quim
eximium bonum fit, poffe virgincin nianëre, facrarum li-
terarum teftimonijs in medium vaddu4kis,expönit,ad eum
finem, vt folüs pouèt habitare. At cüm mulieroiationem
de virginitate feruandälaudaret, xgcè tarnen ferret ab ipfo
feiungi: Amnion in feparató le dlo dor miens, cüm ea quidem
vixitvnaad decem & o&o ahnos , non itä tarnen vt
dilciplinam monafticam negligeret.Ihterea temporis tnu-
lierfiiusvirturcmadebccEpit&xmulari, & admirari, vti
putaret non modó iniquum effe, tam egregium virum fiia
caufeihtrapärietes^omefticosoccültari, verum etiam o-
portere vtrunque eorum in (èparatis domicilijs ftudio pi#-
tads'Sc fapientix fe penitus dicare. Atque vt iftud fieret, a
viro contendit. Iile autem cum gratias egiffet DeO, quód
hoe confilium mulicris animo iniecerat :T u ergo, inquit,
has xdes tèneto: ego alteräS mihi extruam. Itaque verfus
meridiem ad locüm defercum »lacumMaream tangen tem,
& circaSceten&montem,quiNetriadiCitür, fituni pro-
fe<ftus,vigintiduosannosibi monafticum vitx genus ex-
ercuit, bisque duntaxaf inannos fingulos vxorem vidit.
Huius diuini monafteriorum in illis locis pofitorum prx-
fidis, multi ac memorabiles fuere difcipuli, vti eorum fuc-
ceffionesanobisexpofitxdeclarabunt. Multxac diuin$
res eius caufa a Deo edits fu n t, qux i monachis iÉgypd
accurate tenentur : quippe qui virtutes veterum mona- ehorum [
chorutn jpertraditioném non fcriptam ,eamque fuccef- fuccejßo. I
fioneamaioribusfiiisdefcendentemjCommemorando te- nibtu.
nouare permagni xftimarint. A me veto illaduntaxatdi- i p I
ccntur, quxadnoftrara lïodtiam peruencre. Is quidem,& Ratio
Thcodorusfuus difcipulüs quopiam fortè proficifceptes,
fofiam quandam quam lycum appellant, tranfire coa<fti tumviu|
funtneceflafió.Acne nudumalterahetirmalpiceretjArn- qualis. I
mon dat mandatum Theodofo, vtfeindepaulülumfub- Theodo
ducefer. Verum vbi fe quoque nudom confpicari eru- rus A,^|
buiflècjfubitódiuina vimitcacpotentiain fublime iubla- fcjpU|Us l
tus, in aduerfem foflx ri'pam tranfportatus eft, Theodc- Nudi»tis
nis vero cüm aquam traieciffed, & Ammonis veftem ac cófpcituï
pedes minimèaqua madefe(ftos cerneret, impenfe orauit
fenem,vtdaufem eiindiCarer. Accum Ammon caufem
illidicererecufitret,Theodörusconftanteraftirmauit, fe
non alia conditionedrogandodeficurum , nifide eacer-
tior fieret: pol li ci tusque eft, fe diim viueret.nulli vuqnarn
diflurum. Quibusverbisinduótus Ammon, quod acci- f
derat,yerèconfefiiiseft. Illudprxterea,quod.iamnarra- jq
, non minus certè habet admirationis,quam quod mo- I
dodi<5tumeft. Iniufti quidam parentes filiumicanerabi- Canisn-
domorfum , qui quampfimumvülnereperiturusexpe- hidiirot-j
(ftabatur, adducunt ad Ammonem: & cum querela ac la-
chrymisqranteam.vtftliócurationémadhibeat. Quibus jUSOÏ
ille ; Non eget, inquit, meacuratione. Namfi vösbo- i
uem, quem furati eftis, dominis voluetitis reddére, ex-
templonliusvefterconualefeët. Quod quidem, vr dix-
e rat, euenit. Nam fimul vtboseratredditus, vulnus |
adolefccntis fanatumeft. Fertur porro,cum Ammon ifte
mortemobiret, Antonium vidiflèanimameius, diuinis ^ f ancji“°
poteftatibus cum Pfalmis & hymnisprxeumibus, in cee- a5 Amo-
lum fublatam effe. Ac quibufdam ë familianbus eau- oio in ]
fam, curtantaeum incemflet admiratio , fcifcitantibus coclu dc-j
( videbatur namque intentis oculisaeremintueri, & in- Yi a‘
fignismiraculi vifiohe'obftupcfaótus effej rem , vt gefta
erat,
C o n s t a n t i n v s Ecclefiafiica, Lib. /. MS
Eutychia-
,licec
Nouatianus.
miraculis
cla-ï
t
Vide Nie.
■ M.iï
erat,explanauit. Poftea.vcràquàm exScetequidam ad- protulerat,âcrite^defendereiàbofat: alijautem, filium
uentàntes,nunciaruntipfam horam qua mortuus eft Am- confubftantialé c/fe patri, & coxternum, afferunt : Con-
mon,prædi<ftio Antonij vera effe plané pftcndirur,adeo vt üoc^to rurfusconcilio, tanta cum conteritione difeepta^
omnes vtrunque beatum prædicarent : alterum, quod ex tùm eft,vt pullo modo confentirc inter ïpfps.poffent.Itaq^
hacvira-,adeaquæconftatinteromne$yèçèboha elfe,;i»i- • cumadhucquxftioàneeps'&tohtrpùerfa viderëtur ; ita |
grarat;alterumautera,,quôdtam præclàro dignatus erat j primo quidem Alexander ànimp affeiftüS erà't, vtmodô '
fpe<ftaculo,eoqueextahtolociinteruallofibiàDeopfté- j hôs,modoilloslàûdàret. Adextrémumtàmën ; his qui ;
tato. Nam interloca in quibus vterqueæratemdegëbat, i filium cônfübftantialempatri , & ,'coæcernum afleiierà- :
intercedit multorum dierum via.Atq; hæc quidem fint de * bant,aflenfuseft:iuffitqv Arlp, vt tonfcranjs rationibüs rë- 1
Antonio 8c Ammone, vti narratuin eft ab his, qui cum il- j ieâisfeandem cum ëo fenfentiam fequëretür. Vcfüm cum
lisvixeruntjànobiscommemoràta. Pôrrù auditione e- j ëi perfiiadere nonipoflèt ■, & complûtes tum ëpifcopitiim
quidem àCcepi,Eutychianum qüoque,régnante Cônftan-
tinô, ïàniftum &feuerum vitæ genus nóp fine magna laude
colüille j qui quidem circa Olympu m in Bithynia do-
miciliùm fuum habuir : quique,tametfi feëtamNouatia-
hôrümtuebàtur, tarnen diuinæ gratis faëtus eft particcps.
Qüippe & fànauit morbos,& faëta adeo mirabilia edjdi t,
vt virtute, quæ in vita eius elucebat, Çônftantinum familiärem
fini & amicum effccerit. Nam cùm quidam^ex
fatellituih numëro id temporisteneretur in vinculis ( fu-
fpedùiî enim dè tyranhide, aufugerat ille quid? :fed con-
quifîtus,circa Olympum comptehenfus erat)& Eutybhia-
ni neceffarij rogarent eum,vt pro vin&o ad Impëratorem
legatus quidémire vellet, fedprimùm omnium prouide-
ret,vthomofoluereturèvinculis;, negraüiter &acerbè
eonftridus, morte prxoccuparetur:fa.uaeft,eum à eufto-
dibus ad feaccérfitis contëndilfe,Ÿt vinculis iàtellicem la-
xarënt. • Quod cutivilli negafiènt, Eutychiànum ad càr-
cerëmvenifle, fores occlufas fua fponte d patuiife,vinâ:o
deniqüeexcidilfe vincula î pofteà autem Imperatore, qui
tum erat GonftahtinOpoü, adiui(Ie,facileq; ab ep fatellici
impetrauijfc veniami. Nam folebac Conftantinus res ab
Eutychiàno poftulatas non illibenter concedere : quan-
dôquidem hominem in magno fané honore habuit. At de
monachis^uiêo témpore egregièprxter cæteros piétatis
& fapientix ftudium excolebant % fint hæc à nobis breui-
ter diiputata. Quàd fi cuiquam fit curæ, res ab iftis geftas
acciiraté cogriofcereivitas coraplurium eorum literis mâ-
dàtàSjfi moaàpërquifîiierit,repenet.Iam vero qüariquani
religio Chriftiana iri cXteris Pmnibüsrebüs florebàt,tàmc
Religiô j difputàtionesquædâmlidgiofæ', quæfimulatione fcilicet
P‘ecat‘s * &veræ Dci cognitioniseliciendalirësanté mii
|ôr«ûs?aif diwè exagitâtas in cortttoüerfiâm rurfus'deducebanti cc-
jitigiofiâ clefias vehementerpertiirbarurit. Hàrüm difpütàtromjni
^ifputa- author fuit A riusiecclefiæ Alexaridrinté,* quæ eft in Æ-
pouibas gÿpto j presbyter«: c^ui li cet inirio dôftrinæ Chriftia næ vi
perturba.. £ ^ ,^ 1 : pcrftudiofüs elfe j Meleno tarnen res nouas mo-
^ius & I lieftti adiiimetito fuit. Cüius partes cum deferuiffet,à Pe-
Mciccius i tro êpifeppo Aléxândrinodiàcônùsotdinatuseft ; &rur-
fusabeodem ecclefiaeie&us, quadoquidem cùm Petrus
fautores abdicaifec Meierij, & eius baptlfiiià impfpbâffet;
hic Arius in rçs à Petro geftas grauiter inue&us eft,& quie-
feerè nullo modopocuit. Vbi vero Petrus martÿrio oc-
cubuerat, Àrius, veniaab Achilla petità ,non folum per-«-
miffus eft diaconatu fungi, verü etiam ad presbyterijgra-
dumelatus eft. Pofteà vero Alexander eum permagni æ-
ftimare coepjt. Ifte fubtilicate diflerendi cum primis cx-
Cellens ( dicebatur enim eiuimodi artibus imbutus eflè)
addpiriicjnestam abfurdas delapfiiseft, vti quod nuriqua
ânte àqüôüuâm di^umfuérat vnpnVëreretur iri ëçclefi^
pakrri èfferre : ninîirum, Filium Dei ex niKilo’ örturii effe,>
tempus friilfe qriàndo non erat, fuq libero arblcria vitij 8t
virtütis cap ace ni elfe, cdndicüm effeÿ faëtum eflè : 8c alia’
mrilta^ qusiëürri,’ qui quo His feriteritijs patrdçineturad
diiputàndum', & ad qnxrendum de firigulis!âccedat, di-
cere vëtifîtriile eft. Nonriulli aüteriïôccafîonë ex hü ver-
bis ärrepta jäccqfabant Alexandtum i quod has norias ad-
uetfris Ghriftiariânifëligioriem'Opiùiôïieà contra quam’
debüetàt,pectuliflèt. Âtillë,ratus rriultd fatiris eflè^ Vt rationes
dereb.ambiguisab vtraqirië parte proponerëritutj;
quo vidcretriradüerfàrios riori neceflïtace coegiflè.fed per
fuadëndo ad defifteridum a èonteiitidrie induxifle: ipfc eu
quibufdaméx cîeto federis vt iüdex vtrariqjpatcem iri cer-
tairièn adducit:& vti iri dHceptationib.litigiofis vfii Venire
foietjVtraqjvincere coriatUr.NamArius öpiniónës quas
1.0 cc-
fclefia ai
thores.
Arij dogma.
.ifputa-:
[onum
jtigiofàclericieiusdioecefeosÀriurri
verèdiCerçëeriferentiillij cü
cæterisclericiseiufdem opinionisfauroribus, interdixit
ëccléfia. Ab eius partibus ftabant, ex Alexandrina e'ccle-
fia presbyteri quideiri,Æthalas, Achillas, Carp'Jnes, S armâtes,&
Arius alter .-diaconiautem, Euzoius, Macarius,
Iulius,Menas,dcHelladius;Hinc ëriamfaëtûm eft; vtno
exigua popüli pars ad eorum faëtioné fc transferier : quippe
norinulli ica de Deo fentiendum arbitrati funt ': alij ;
quod quidem Vulgo euenite folet, ëos tariqüàm affeétos
iniuria,&indi6tacaiifiecclefiaeiedoscommifera:i. Vbi
vero tes Alexandrite eflent hôC lofco côhftitlitaé,Ariani be-
neuöleritiam epifeopöruni firigulas ciuitates admmiftran
tiumfibiriecefferioaritècôlligendamarbitrâti; mittunc
legatosadeoscum literisdefidefiia; coricèndûritqi ab illis,
Vcfireéhimipfis videretiiritade Deo fentienemm, fi-
gnificarent Alexandro , vti minimè ipfis fiieceriferet i fin
minus, docerent ëos j quemadmodum fentiendum effet.
Qui quidem conatus non patum eorum eau fam adiuuit.
Nam hacillorrim opiriidnein omnes ferè dilperfa , ab o-
mnib.pâflîm epifcopis de eadifputari coeptum eft î quorü
pars feripferead Alexàndrumjrie admitccretArianos in ec-
clefiaminififuamdefidéopjniohemabjjcerent : parsau-
cém orauiti üe iftüdfacerec.Quare cum Alexander quàm
plurimosvidcret cumfpeciebonx vitæ graues ; tum pro-
babilitef dicèrido perdifertosj Ariariisfubfidioyeriire f 8c
maxime omniririi Etifebium eo tempore Nicomediæ epi-
feoputri,virum illuftreni ,&iri aula Impératoris magno iri
Honote habitüiri ; fcripfit àd omries vbiq-, epifcbpbs ; ne
ëum illis cdmmriniearerit. Vride ardor vtriujq;partis mul-
td magis accenfus eft,& âcrior,vt àfldlet; jpxCitata conten-
tid: Nam vbi fautores*Eufebij AleXandrum fiëpiiis oran-
tës, minimè exoraré pûflenrivèluti affeëli contu{|ielia,irii-
quo animo ferre, & opinionem Arij longé màiore animo-
rum conteritione defenderë ccéperlint: AtqueJconcilio in
Bithynia coaâo; feribere àd omnes epifeopos, vt cum A-
rianis . tanquamreëtè de fideferitiericibus Commünicà-
rent: efficerentq-, vc Alexander quôque ipforü ampledte-
retur eommumonem. Cæterüm vbi conatus eorum paru
fucceflic ex fenteritia ; proptercà quod Alexander hàud-
quaquam ipfis cederet : Arius roiteie legatos âdPaulinum
epifeopum Cyri,&Eufebium cognoirienco PampHilrim,
ecclefiarri Cæfareæ Palæftinxgubernantem ; & PatropKi.
lum epifeopum Scythopolisipetitque vç poteftas fib i, vt-
potegradum presbyeerfj antè àdepto j vnacumtuisper-
mittatur, pdpulumïîbi faiiéntem ad coriuencus votandi.
Namcdnfuetudirièmfiiiffè Àlëxaridtiæ,ficuri nuriceft,vc
licet vriüs oninib. præeflèt epifeopus/ptesbÿteri tarriërife-
pàràtim ecclefias rerinërërit, popùiumqjfibicÔmiriiffum
ad ebriuentus cdgererit.-Ifti curri alijs étiairi epifedpis in Pa
Ixftiriain vnum congregati,’ poftulacione Arijfijffragati
■ funt : iuflcruntqueyt p'rimüipfiiïriter fe cdnuèritqs qriide
agerent,fed tarnen fë fiib'ijcef erit Alexandro,& Vt
de pace cuni ëo fàcienda ; deque commu-
riiorié mutuaagere non de^
,v - . . fifterent;
' ^ § ( o j éûe j
■ S t .
Artó ec-
cielîaia-
tcrdi&iï;
vaa cuni
faücorib.
eius.
'CumÀrio
feutientes
qui; .
F
Alexan-
drinæ cc-
Iclcfiædif
fidiiim’.
Ëùfebius
Nicohvrd;
epilc. Arij
faiieor.
vocan-
poteffa
cemfibi &
Conueu
cogeu
diius penes,
près-
byteios.
Biblioth; VetiYatr. Tom. y . Pars. 2 H h 3 . Qù?d_