A
GaUt.u
H.Tit. 4.
È.om.16.
i.Tim. 3 .
Tit'.l.B
â. Tw». 3.
1 Tim. 6.
i.Tim.s.
i.Tim. 1.
i.Tim. 2.
a.Tim. 3.
Vrnalitii
cxrorcs.
Gall.
c
primçfidei
tcnaci-
tas.
Kar/umr
dc co >
quod ait
Apoftolus
Galat. 1.
Sed licet.
] net aut
\ Angelus .
de ccelo,
\&e-
D
Ariatbe-.
ma'ficrtVliquera
quid.
Gal-s.
Vtticentij Ltrimnfis
.nos non folum coriftitutionis ecciefiàfticædifciplinà 5 fed
etiam cenfuraapoftoliCæ deterretaudoritatis.Scitühief-
énim cündls eft,quam grauiter,quam lèuéréi <|uaiti véhe-
menrcrinilehaturin quofdam beatus Apoftolus Paulus,
‘qui miraleuitace minium tito trânsiati fuerànc âviôiquieos
vocaueràtingrattant Chrifti, inaliud EuangeÜum, quodtionest a-
ii«rf,qui coaceruarantfibi niagiftrosad fuadefideria,àve-
ritate quidem auditum auertentesjcoriuerfi veto àd fabulas,
habenteàdariinationemiquodprimam fidem irritait!
fedflen^qnos déceperaht hi ,de quibus ad Romanes fiacres
feribit idem A poftolus.Rogoauteritvosfratres,vt bbferiiè-
tünciubebatur,fiquis adnuntiafletpræteiquam quod ad-
nüntiatü fuerat,anathematizari,nunc vefdiam non iube-
rur.Ergo & illud qnod item ibi ait :Diïà àutemyjfnrttù umlni-
latey&defidàiümcàrnûMnperficteiiSimntt&mummbcbàturi
modo veroiam non iiibccur; Quod fi impiiim pariter&
pernitiofum eft ità çrederéirieceflàrio fequicur,'vt ficut hçc
cunéiis ætatibus obferüandafunt,ita ilia quoq; quæ de nô
mutanda fide fanda fu n t, cuhôrisætatibUsimperatalint.
Adriuntiare ergo aliqnid Chriftianis Catholicis, præter id
quod accepérüt,nunqüa licuit,nufquä licet,nSqriam lice -
bitï&ariàthëriutizàréeos quiadnütiantaliquid præterqua
tis eos.qui dtffenfior.es & ojfcndkula prêterdoclrtnantquant tpftdi- j qnodfëmelacceptümeftjnunquanonbportiiit,riùiquaro
diciftisfdciunt,&dectinateabilUr.huiufmodienimChriftoDominé ritfn Oportet,riiinqiiam nonoportebit.Quæfcüitafint,eft
non ferutunt,fed fub ventri, &per dulcesferntones dr benedióliohes nealiqüisveltàntæaudaciæ, qui prater id quodapud Ec-
fedti cunt corda mmcentium. Qui intrant per domos & c apt tuas dü- elefîàüi adnüntiatum efiiâdnuntict ? V el tant* leuitatis;
cunt muiten las onerataspeccatis, qua ducumttr variis dèfidehist qüiprætér idqüodab Eççiéfîjsaccépitiaccipiat ? Glamatj
\femper difeentes, &adfciehtiamveritatismnquamperuèmentes, : Ôêrepeterido clamai, & omnibus, & Temper, & vbiq; per
j vamioqui & feduètores, qutvniuerfas domosfubuertunt, docentes literal Tuas clamatilie,iilc vas eleâionis,illé magifterGen-
I qua non oportet titrpts hurt gratta, hommes corrupts mente ,reprobi tiinridiie Apöftolörum tuba,ille terrarü prçco,ille cceloru
circafidem, fuperbi, & nihil (dentes, fedlanguentes area cönlciüs,vt fiquis iiouü dogmaadnùnciauerit,anathema-
î quælltones & pugnas verborum, qui yeritate priuatifuntj I tizëtur.Èt cóti'aréclamâtranæ quæda,& cihifes, & mufeæ
! exi(limantes quæftum elle pietatem,(imul autem 6c otiofi morituræ,qualcs funt Pelagiani; & hoc Catholicism Nobis
dilcunt circumiredomos., non loluniautemotiofi, lêd | itiqùiuht^üd:oribus,-nobispriridpibus,noBisexpoiitori-
&verbofî,&curioli,Ioquentesqnænonoportet,qmboriani1 busdamnàte qusètcnebatis,teriete quæ damnabatis,reij-
confctentïam repeüentes circa fidem naufragauerunt. Qüpruni 1 d te àririquâmfidèrbq>atern a inftitùta,maiorum dépolira,
profana Mntloquta multllmproficiuntadimpietatem, & fermo eo~ ; 6c redpite,quç nam ilia tândémîHôrreodicere,funtehim
j rum vt cancerferpit. Bene autem quod de ijs item feribitûrs i tarai (uperbà j véniihi non modo adfirmari, lcd nerefèlli
\ f e d v i t r a n o n p r o f ic iu n t,ir iJ tp ie n tia e n im e o r u m m d n if e f ia e r ito m n i- .... ■ — ■ ........ ■ r r - - i . -
I bus,ficut & tllOrumfuit. Cum ergo tales quidam circumeün-
tés prouincias 6c ciuitates, atqj errores venalitios circum-
ferendo etiam ad Galatas deueniflènt : eumque ijs auditis
Galatæ.naulêa quadam veritatis adfe&i.apoftolicæ1 catho-
licæquedodtrinæ mannareuomentes, hæreticænouitaris
fordibus obledarcntur , ita (e(è Apoftolicæ poteftatis
exferuit audoritas à vt fumma cura (èueritatedecerneret:
Sed licet aut jnK,in quh, Angelus de ccelo euangelizet vobiipraa
ter quant quod euangeltzJuimus vobis>, anathema fit. Quideft
i quod ai t,fed licet mil Cur non pocius,led licet ego î Hoc cftv
j etiam (i Per rus,etiam li Andreas, etiam h Ioannes etiam 12
i poftremo omnis Apoftolorum chorus eudngdccet vobis prater
quant quodeuangehzàuirnUs,anathemafit. Tremerida diftri-
€tio,proptcv adferendamprimæfidei tenacitatem,nec fibi
neccætcrôcoapoflolicis peperciÛè.Parura eftetiamfi Angelas,
inquif, de ccelo euangetiket vobis, prater quam quod euangeli-
zaumus,dhatbemafii. Non luffeeerat ad.cuftodiam traditæ
femel fidei huma næ conditionis^ommemorallè naturam,
n i li angelicam quoque excellen tiam co m prehendiflet .Licet
nos, in quic,4«t ^»^e/«< de ccelo. Non quia fanâi coeleftef-
que Angelipeccareiampoffint,lèd.hoceftquoddicit: Si
etiam,in quit,fiat quod non poteftfieri, quifquis ille tradi*
tamfemelfideramutaretentauerit,anathema fit. .
P V T X I I L
QEdhæcforfitan perfunâioneprælocutuseft,& humà-
v3 no potiuséffùdit impetu, quam diuiria ratione decre-
; u i t. A b fi t. S e qui tur e ni m, & hod ipfum ingenti moliminé
itératæ infinuationisinculcat : Sicutpradixinw, inquir, &
ntiriC iterum diett : s i quis vobis eudngelizjduefitpraterqudm quod
ifc£epïfiis,dnatbe?iidfit.N On dixinfiqüis vobis adnuntiauerit
i prætefquàm qûqd accepiflulf, bfenedidlu laudetur, rcjci^
iitur,'fed'4»iiifb^^f,inquit,ideft,i(epafatus,fegrfegatus,
exclufus ,• rie Vnuis ôuis dirum contagium irinoxium^rc-
gem Chrifti venehata; pêrmijitiorié coritamiriet. Sedfotfi-
tarïGahifis ta ó tn tó l^ prafceptàlüfit.Ergo:& illafolis Ga-
îàtisimipera^à'fdnt, quæineiultlëmÉpiltola:lèduentibus
fccrmtrifemorâ'ritur, q'üàliafiirithæë: SWiuvmusffriütiï'$triïâ
& ambulemut f Tgdrteffitfdmur tnanisgloria cupide, inuuemprouo-
cantes,inuicein inuïientes. ÊtfeliqUa. QupdiîabilU'rdünitffl:,
& omnibus^xæ'qu6impexataTunt‘,rë(fctt vt ficüt'hic mo-
rum mandata, ita etiam ilia quæ de fide eau ta furie, omnes
pari modo comprehendant^ i s - .I . ï
C A- P‘ 4 ¥ X IV .'
E T ficutnemiriiïicet inuicémprôüocare’ , aut inuidere
inuicem:icà neminiliceat,prærcrid quodEcclëfia C i -
thqii'ca vfquequaque cuangclizat, acçipere. Aut forfitan
I E
bid.
Pclagianorum
voc«s.
quidem fine aliquo piàcùîo pôllc videantur.
E*Dcucer.i3.c, Docetcurperfapediuimtusfinanturmagnï
viri revum nouarum in Ecclefiafieri author es.
C'A P v t XV.
SÉd dicef aliquîs; Cur ergo pèrfæpédiainitüifinuntui:
excellentes quædam pesionæ in Ecclefia conftitucæ,'
rés nouas catholicis àdriuritfàreJ ReClairiterrogatiô, & di-
gna quæ diiigëntitis àtqüè vberius pCtf raâetur,cui tarnen
non irigenio pr op r ïojféd diuinæ legis au t51or i t a ce, ecclefia-
ftici magiftri documento latisfaciendum eft. Audiarousf
ergo fanétum Molen, & iplè nos docear, cur d o d i viri, 6c
qui prbptef fcièntiæ gratiâm ab Apoftolo etiam Prophète ■
riühcupantur, proferre iriterdum permittantur nOUadog- Dil a^ ni
mata, quæ vêtus teftaméntumallegqricó fermoncDeoS
aliénés appellare confiieuir,eô quod icilicet ita ab hatred-1
d s ipforum opiniones j ficutàgentilib. dijfili èbiêriiétur. 1
Scribit ergo in Deuteronomio bëatùsMO'i^ : Stfuirexeriti Dtut. i j .
in qui t,i» medio tui Prophetà, attt qüïfômniuih vidijfefe die at : ld
eft,màgifter in Ecclefia conftitutus-j quem diiapuli vel au-
ditoresfiiîéxaliquaréuelauôriedocerearbitrentür.Quid
dc inde î Et pràdixerit,incfiit,fignu ru atquc portetunt,&euenent
quod iocumett.Magnus^pfeâo nefdo quis fignificaturma-
gi(ïér,& talæ fcièntiæ,qui fèôtatorib.prùprij's nori fôlû Cpïæ
humariafunt nolle , verum etiam quæ luprahominélunc1
præriofccrcpolie videatur : Quales fcredifcipulifuiiadti-
taritfuifle Valentirium,Donàrurn, PhotiriUm^ Apôllina-'
rem, cæcerofqueeiufmodi. Quid poftea : Et dixirii>’ ia -
quit ,4ibï,camus & fequamurdeos altenos quos ignoras, & ferma-
mus eis. Qui lime dij alieni,nifi errores extraneï quos igno-
1 abas ?id eft noui 6c inaudi ti:c^ ferutamus eit>id e ft, credamus
eis,fequamureoSo Quid ad extremum?No»4«iii«ijnquir,' , H
verbd Prophetdiüiud,dutforüntatoris; EtqUarc,orotc,à.ï>co Hæreics
non prohibëtui doccri, quod i D eo prohibôturaudiri? Dcusorii
: f^jncjuKjentatvosDotomusDéùdveftefiVtpaldm'fiatiVtrum padatur.
diligatiseurrianrtori,mtotercorde,& tntotaamnia vejtra. Luce
ciariusapërtacaiufàeft:, cur iriterdum diuinaprouidentia
quofdam ecclefiarum magiftros, noua quædam dogmata
praidicaré patiatur^f tentetvosDomïnus ,inquit, Deus vefiers TeIitatio
Et proféôlomagna tentatio eft, cum ille quem tu Prophe- imarima.'
tam, quem Prophetarum difcipülum , quem doCtorem ÖC
adlertorem veritatis putes ; quem fummà vehéràtiûne 6c
a'morécomplexus fis,isfifubitö latenter noxios fubindu-
cat tcrrores,quos nee cito depiieliendere valeas,dum
antiqui magifterij duccris præiudicio , nec
facile dim nare d ucis fan, dum ma-
[giftri veteris præpediris
affeólu.
I A ■
pew#. IJ,
MI
Neftori^*!
B
Neftori9
quali%
Photinus
i’äuonus.
■ c
Photini
dotes.
Apoliiaa-:
ris, ■< 1
D
Apoliiaa-
us p'rçfti-
tia. : e
Commonitorium l.
lüudMófei:Tentât:vos.Dominus, fidiligitiseum,déclarât
- e x em p t is N c f io r t j, P h o t in i..6 ^ / ip o lh > um s ,q iu n on
* parus, tentatiom Catholicis extiterunh
c a p. XVL,
Hlc forfitan efflagitet ali^uis, v t ea qüæfandi Mofei
verbisadfertalünt,ecciefiaftiçis.aliquibusdemoiiftrentur
exemplis. Æquaexpoftùïatio,nec diu differen-
da.Nam vt à proxiràis &manifeftis incipiam,quaiemfiilflenupertcntationemputamuSjCuminfelixilieNF.
sTORivs,
lubito,cxÓucconuerfiisin]upum,gregemChrifti
lacerate ccepiilet ? cum eum ijiplî qui rodebantui exma-
guaadhuc parte ouem credere at, ideoquemorfibuseius
mngispaccrent. NamquiSe;ujnfacileerrarcàrbitrarCtiir,
quern canto nap,enj udicio èleétum, tànto facerdotum
lîudio profecucum viderçt ? quiçummagnofanCtorumj
arhore,lqmmd populifauore'celëbraretur, quotidiè paldmdiumatraâabareloquiai6c
noxiosquqqueIudæo-
rum &Genrilium'cànfucabaterrorés. Quotandem ifte
modo non cuiuis fidem tacerer le re<fta docere,rc6ta præ-
dicare,reëta fentire, qui vt vnihærefifuæ aditum paceia-
cerc c, cun^tar um.li çreie«n bl alpliemias infedfcabatur.Sed
hoc eratill u dquod Mofes ait vos Dominas Daw ycfier.
fidiltgatiseif an non.EtvtNe s t o r i.v m prætereamus,
in qub plus Ce nipe r adrri i r ation i s qu a vtilitatis,plus famç
quam expetieritiæ fuit: quem opiaioae vui giahquamdiu
magaui|ihumanamagisleceratgratiaquàmdiuina:Eos
potius commemoremus,quimultis profeCtibus*, multa-
. que induftria præditi, non patùætentationi Catholicis
hominibus extiterunt : velueâpud Pannonias maiorurnl
memoria Phocinus Eccleliam Sinnitanam té talle memo-
ratuf,ybicum magno omnium tauore in facerdbtiü fuif-
fe 1 alcicus àliqpamdiu taquam c^tholicus adminiftra-
■ rétj-fubito ficut malus ille Propheta,aut fomniator, quem
Moles fignificatvcteditæ fiblplebiDci perfiiadèrc.ccepit -,
vtfequerecut dcos alienos,id eft,errores extraneos, quos
aâteâ nefciébat.Scd hoc vllcatum, illud veto pernitio-
fura, quodadtantum-nefa? non medipcribus^dminléii-
lisvcebaturtnam erat Scingenij viribus valens, 6c dodri-
riæ opibus excellensj&éloqüio præpotcris : quippè qui
vtroque fermone copiofe & grauiter difputarec , & Icri-
berer, quod iri onumentis lib r orum luo r u m manitefta tur,
qà(ïsidenipaccilTiÇr®co>pai:tiniLatinojfcri^ioi3Lcc,ôpoà
i t . S ê d b cn e , quod com m illæipfi oue sC h r iftim u ltum
prô Càtholicafide vigilantes & cautécico adpræmonentisMolieloquiarelpeXerunt.&
Prophétæ atquè pàftoris
fui lièet admirarentur eloqucntiam, tentationem tamen
nÔignbraxürit : Nam quem antea quah arietem gregis fe-
qucriântur, eiindein deinceps velue Iupum rugere coep.e-
rtint.Nequefolum Photim v fed etiam Apolinans exern-
pio iftius ccclefiaftieæ tentatioius periculu didicimus, &
limul adobieruandæ diligenciusfidei euftocliamcorao-
ncmur.Et ipfeènim auditoribnsfqismagriosæftus
cuasgenerauit.anguftias,, quippe ciinvcos hue eccleiiæ
traheret au6fcorità$,huc magiftritetedherçt cpnluétudp,.
cumque inter v traque aatabundiôifiu6lu'antes,quidpo-;
- tius libifelige a dum foret non expedirenr. Sed. forfitan.
eiufinodiille vir erat,qui dignus elfet facile côtemm.linb
vcrotaatus ac talis, cui nimiumcito m plunmiscrcdere-
tfir. Nam quidillo præltantiusacumine, exercicationc,
doàrina ? quam m u l^ ilieBæ ré^ iftfiïiÿ ' volumiiiibua:
opprcllît,quotinimicos fidei confutauit erronés, indicio
cltOpus illudxxx. pon minus librofiimnobilrlTimum 6c
maximum,quoïnlànas Porphynj calumnias magna prô-^
bati'onum inolè cqnfudi t.; Longum eft v niueria ip fius'o-
péra commémoràre l ‘quibusprofedto luinmis ædificato-
ribusEccléfiæ par elle p6cuiiîer,nifi pro^na;||| hæreticç
cuxiofitacis.libidinè nouûriefcio quid âdinueniilet, qup
Wcundos laborcs lues velue eüiuldam lepræ admixtionc
feedaret, 6f commitceret vt dodtrinaeius non tant ædifi-
£atio-,quàm teatatio potius Elclehal^i|a diceretur. Hic a
me forlitan dipofcatür,vt horunvqdoMipracommemo-
?Jaui hærelcs expona..Ncllori)-lcilicet,Apollinans &: Pho-
Jîbliàiiyet.Patr. Tom.^Parsi. ■ ______
tini. Hoc quidem ad rem de qua nunc agimus n 6 atrinét:
propofitum etenim nobis eft no firigulorumérrorcsper-
îeqüijfed paùcoi?üm éxemplâ pröferre, quibiis euiden rer
acpeffpicaè demonftrerur illud quod MOfcè ait. Quia
fçilicet/ lîquando ecclefiafticusaliquisniagiftcr,&iplè
interpretaridisProphetarum my.ftcrijs Prôpheta , noui
quiddam fii Eccleliam Dei tentet inducerc, ad ten ratio-
nem id rioft tam fieriprouidentia diuina patiatur.
‘Quidféntiant memoratï hareticiNeflor'm,Pho-
tinûs&jjpollinarii. ,
C A P . X V I I i
» T i l e igiturfueritin cxcijrfu,quid fupra memorati
hæréticilèntiantjbxcuiter expohere,ia eft,Photin9i H |
Apollinaris,Neftori us: Phorini ergo fe&a hæc eft : Dicit Photini I
D.eumfingulum efigSf folitàrium, 6c more ludaico con-: e a;
fitendum,T rinitatisplenitudinem negat,ne qj viïam Dei | P
verbi,aut vllam Spiritus laridi putat cflê p^ricriiam:Cha«,<
ftum vero hominém tantummodo lôlitariuîn adlerit, cui
principiü adlcribit ex Maria,&hoc onf riimbdis dogmati^:
zaf,lolam nos perfonam Dei patris, & folum Chriftu ho-
minéçi Colere debere.Hçc ergo Photinus.ÀpoHnaris ve- Apollina-
10 , in vnirace,quidem T rinitatis quali con fentire le iacti- ûs feda.
tat,&hoç iplum no plenafidei lànjtare,lë(finDomiriiin-
carnatiorié aperça profeflloneblalphëmat: Dicifcnimin
ipfàSaluatoris noftri carne, aut animahümânam penitus
non fui fie,aut cette talé fuifièjCufmeris &ratio non èfiet:
fediplàmDomini carnem,rion defandæ Vitginis Mariæ
j carne lufeeptâm,lcd de cçlo invirgtnem decèndille dice-
ibâtieamqinutabundusiëmpet&dubius, modo coæter-
nam Deo verbo, modo devefbi diuinicate fadam prædi-
cabat:nolebat enim inGhriftô duas ellefubftantias:vnam
diuinam,alteram humanam,vnaex pâtre, àlteram ex ma-
tret:lediplàm verbi naturamputabac elfe difdfiam, quali
aiiudeiuspermaneietin Deo,aliud yëro verliim fuifletin
carnem :vtcum veritas dicatex duabusfubftantijs vnum
elfe Chriftunr.ille contrarius veritati, ex vna Chrifti diui-
nitate duasadferat fadas elle fubftantias.Hçcicaqi April-
linaris.Neftoriusautem côtrario Àpolliiiarimorbo,dum Neftorijl
fefeduasinChriftofubftanrias diftinguérefimulac^, duas etrotcsæj
introducitrepente pcrlphas,& inaudico fçelere duoselfc j
vult filios Del,duos Chriftosivnum Dcum;?.alierum ho-
minem:vnûqui ex pâtre,altenim qui fit geiîejatus exma-
tre.AtqueideoafferitfendamMariamrionjttrwo*.
ç^Tworelfe dicendam : quiafcilicetex éanonille Chriftus j
quit)eus,fedille qui erat,homo nâtusfit.Qupd fi quis eu
putac inliceris fuis vnum Chriftumdicerë,& vnam Chri-
ftiprædicareperlbnara,nriritcmei:ecredat:âtitenimiftud
fallendi arte machinatus eft,yt per bonà facilius fuadèret
& mala,ficut ait Apoftolus: Per bonum mihi operants eft mortem.
Aut érgo vt dixiçnusi fraudulent!« caufa quibufdam
iri lociÿfcriptorùrii fuofü vnum Chriftum,& vnarii Chri-
ftiperföriam ctederëfeiaditat: Aut Certè poft partumiam
virginis ita in vnum Chriftum duas perhibet conuenïlfe
per{qnas,vt tamen conceptus,feu partus virginei tempo-
ré,Ôcaliquanto poftea duos Chriftosfuilïë contéridatj vt
cumfcilicet Chriftus homo communis primüms’& fölita-
rius nat9 lit,& neçdü Dei verbo perlonæ vnirace fociatus,
poftea iri eum adfumentis vefbi perfonadefccnderit:&li-
cetnuncinDeï glOriamanear àdfiumptus.aliquâdiu camé
nifiiiinteriliiim& cæteros hominesinterfuilfe \rideatur.
Quidcontrapradiftas harefes,de Deo & Saludtorenoftro
, V, Catbolicafentiatèccfefia.
■s .V C A P. V I I I .
H Æc érgo Néftorius, Apollinaris,Photinus aduerfus
Çatholicam fidem rabidi caneis; latrant : Photinus
Trinicatcm non conficendo : Apollinarisconuertibilem
verbi dicédo naturam,, & duas in Chrifto fubftanrias non
conficendo,& aut tritam Chrifti animam,aut certè men-
tem atq; rationcm inanima denegando,& adlèrendo prO