Ifai: *8.
Reg. 7 .
tfal. itô-.
Marc. ‘ 8.
quam toram pofteritatem fuam lamentabilem tnififlètin
morte«!» C auere ergo Qportet nos fa r re s * ne fçandalurtx
facianui«>alij|ne v e l îp liaUofac ie ruep ac iamur, Scarida-
lum e il quod often dit lenfus, quo d mente m curbac,quod
con fond it intelligentiæ ptkitatem. Scandalùm e ft,q uod
diabofunf fecit ex aivgelo^quôdex A p o fto lo reddidit pro-
d ito rem : quod inueJtît peccatum m u n d q , q uod homi-
nerti dedtixit ad m ortem : audi doriünum diêentem : Va
tjitwdo afcandalis* Sca iidalum landlos tencat,facigatiiicau-,
tos ,mcautos dèjicit* con fond it omnia* contiirbatomnes ;
& licet^n præienti loco dominus de- fcandalofu* palfio-,
nis loquatur, & Iudam denotèf, per quem venitipfum
fcandalum fcandalorum : tamenne quisinhpcdeueniret,
admonui^dicendo : tmpofiibileeftyVt non ventant(candaU : va
tarnen illi per quem veniunt. Bonum eft Mifilapis molar is appen-
J^urcodo eues, &proijciaturin mare, quamfcàndalizat vnum de
p||fèyiis. Quàre non lapis, fed lapis molaris ; quia lapis
molaris dam trtticùrntcritydum faxinam fundit,àpoUinë
furfurem dum fecernit, panem pie laborantibus (ubmi-
niftrat!'’ Bene ergo*illi, qui elegie minifter feandali magis
elfe, quam pacis, a tl cbllum lapis alligatur molaris: vt hoc
iliu m ad mortem trahat, quodillum trahçre debuifletad
vitam: quia (en(us ad vitam datos, mortis cqnuertic in
fcandalum,(uadendo aliudvidere,aliudaudire,aliud (entire,
aliud (apere,quam état in Chrifto,quamcratinfcien-
ria falutari. Hincangularemlapidem, hinc adiutonj la-
pidem, hinc lapidem line manibus ablciflüm „ qui eft
C h riftu s : fie pufillorum circuit & traxit ad fcandalum : vt
npn pançm vita:: led panemlachrymarum con hce re t, 8c
do loris: ficutPiophecate fta^ir.dicen s : Qu iman dùca tis
panem doloris. Bene ergo ille , ficut a lib i d ix it, Y t m ola
afinariàaHigetut collo eius : ;& intfcs fiimat. pce nam, vn d e 1
fumpfit 8c fenfum , exequa tu r itimentis infipientibus , \
qui nolui(t hominibus fuperna fapiqptibus comparari. ^
DeMattbao èrChrtfio cum publicanis mandatante^
S E R M Oi X X V I I I *
QV ô d fi virtutibus cognata paupertas, terrena & caë-
leftis comprobat d ilc ip lin a , Ath lcta ad luctamen
nudus accedity confligit cum fludtibus nauta nudus , miles
in acie non nili expeditus alïiftit: qui tendit ad philo-
(ophiam R e tu rn q uo d in rebus e f t , ante c o i i^m n iu E ft
ergo, virtutibus cognata paupertas: & fi paupertas virtu-
tum pa ren s, virtutum fo c ia fic habetur r (kpece conuenit:
quare' C hriftus ad virtutis o ffe ium pauperes'fic.elegiu
Petrus & Andreas, Iacobus Sc loannesigermanitas corn-
binata , im o congeminata paupertas , in A p ó fto lom m
principes cliguntur,pauperes fenfu, lo co humilcs,viles âr-
té job fcuti vita , labore communes, addiâi-Ÿigilijs, fludti-
b us mancipati,negati honoribus, iniurijs dati,pr£efidiore-
t is , fo lo pifciu.xfv captuyi<ftum, ve ftitumqüe çonquircn-,
tes. Sediniftisq uan tum .vilis mundanis videbatur alpe-
dtus, preciofas tantum animas D ei iriuicus tune videbat.
Etant cenfu p auperes, fed innoeentia lo cupletes j lo c o
humiles, fed lauólitate fublimes ivilesaaeyfed fimplicita-'
te p reciofi: o b fcur iv ita , fed v itxm e r ito perlucentes : la bore
commun es, fed propofito fingulares: a d d jd i Vigi-
lijs, fed ad cæleftes viôlorias iam vo c a ti, fiiiâ ib u s mancP
'^ jiti,fedflu dtibusno rtdemer fi;ne gatr ho n o rib us , ditati
magis h o n o r ib u s , non negati iniurijs d a tî, fed iniu rijs
non re lid i :• cap tores pifeium , fed piicatores hominum
iam decreti. V en ite , inquic, & faciam vos fieri pifeatores
hominum : vt vitalisefcæiadtu, v t hamo cæleftjs verbi,de
mortis gurgjte animas ad lùcem rollerent fempiternam.
Captorcs pifeium fiunt hominum pifeatores : de labore
tranlèiint ad laborem, quia lab o r nefeit lalïefcere médita?
tus. Ômma quæ de vfu veniûnt y non fatigant.- v irtu s
exercitio perleucrat. Hinc eft q uod A p o fio lo s fuos C h n -
ftus.humanis laboribus exercere v o lu it , vt eosindefeilos
redderet in diuinis : vo lu ite is Deus manere fortitudinem,
de,exercitio- praeftare v.irtutem ;• & quia frudfcus prouenit
ex la b o r s vo luit eos lab ores non perdere, led miiicare :■ ip-
fè an tè illis vfum lab oris iq d u lfit| qui poftea eis tolerari-
F
Gen. 14.
t iam 4 ed itv ir tutis. H in c eft q u o d re g n a , g en te s , carce-
res, vincula »toriTienta /m o r te s , faeuientes nofnirtes terris
om nib u s ficv ic cm n r. Diximus q uod in A po fto lis arnica
virtu tum , D eo ch a ra fite le d ia paupertas. Matthaeumde
tclonio dinicem, de vfuris lo cu ple tem, lucfrisfeculi qhu-
ftum qu o d in A p o fto la tum C hriftus élegeriÊ^ q uid dice-
mu^. Hodiq M atthajus d e le ip fo lie cm p it: Et turn tranfiret
'inde iefusyVidit hominemfedentein in telonio, Mattbaum nomine ,
& ait illi, fequere me. Matthieus publicanusgénerat nobis
non paruam fuis quxftib usquaiftionem, & magnum nobis
negotium fua negótiatione proponit. S e d dicit ali-
quis. Q u an i quxftionem ? Q u o d negotium i Deus fu-
feipit pauperes, ieddiuite s non repeilit^ Hab entesfufc i-
pic, & adfe at trahit non haBentes. Abraham d iues,qiues
lo b , D auid diues. Ec q uid A brahaih beatius ? Q u id fo r tius
lo b i Q u id D au id fan&ius l Nam & Abraham poft
rerrenosmosrores pias animas ,6 creuo lan tes ad c x lum in
gremiumlusEconfola tionisincludit. Ec I o b i i i ipfis diui-
tiarum machinis diab olum 6c ip Ce y ic it , & n obis vin cendi
eumreliquit exemplum. Ab raham fiep ofled it d iuitias,vt
eas la p è & obfatas concemneret & calcarec in d u lc a s :&
ficdiligeret p o ftid e red iu iua s,n o n ad iuic ijsp o flid e r i: ha bere
eas ad largitatis m aceriam, non ad cupiditatis incen-
dium. S ed adh a rc re fp on d e tur, fuerunt fanótis innocences
diukiae, vtpote i D eo datte, non tqrpiter acquifitset
concelfie ad vfum v it $ , n o n ad m orris vfuram. Matthaeum
verópublicanudiuiTia: fic cupiditatis publicabant tnagi-
ftrum, fornace au a r itix lic c o q u eb an t,fic a llig ab a n tv in -
culiscautionum,fa cculorum ponderibus fie p remebant,
\rt leuari ad innocentiam,ad iuftitiam furgere,ad virtutem
progredi non valerèt. Vn d e & Iedere eius erat iam fubfi-
dere , non iedere. H u n c e rg o talem ad fuacur .vocauerit
\ C h riftu s , c u relegejcitad d iu in a , nifi qua ra tura ltius fa cic
altifllmam quxftionem,Sc non tan turn queftioncm,fed &
fcandalum: ficur il lö tempore circümftancium patefecit
intentio. Q u pm o d o enim infirmitas iron Iaborarethu-
mana, quan d o videbat apud C hriftum pecuniam fic,vale-
re , Vt daret fraudulento fid em , venali graciam , cüpïdita-
tismagiftro o fficium largitatis, doiftori feenoris magiffe-
rium landitacis, publican o fcccu 1 i ccelefte lecretu m ? V r e -
bat v id en te s , q uod vfu ra quae va llat terrain tollebatur ad
ca e lum ,& h an cqu am deteftanturhomine s D e itasaduo -
cabat. S ic aucëm lènfifie tunc videntes aperit Matthseus
ip fe ,q u i dióturus ve rad e fe , non potuit haec racere. Cum
autem lefus difeumberet in domo, eccevehiebdnt multi public ani &
peccaiores'. & difc'umbebant cum eo & difcïpulisem. Pharifaiaute1
videntes, dtcebant difiipulis cm.Ouare turn publicanis &peccdtóri-
busmanducatmagifiervefier? Eth o cd ice b an t Ph arilaa,vtef-
fet magnum m a lum ,qu od&m a liSp o te rit di-fplicere; & fi
erat nefas publicanos Chrifto participes v e lin cibo d i e :
d iiiinisfo cia requ id'e ra tpuo lican iim? Fratres,inquarllio-
ne haciiagenium laboraret interpret is , fi non .ipfe D bm i-
nUs, cui^fit ipla qu x ftio , tottun quo d s'll quaeftiöhis au ferre
t. Rcp etamus ergo ordinem leó lion is : ChriftuSquarc
ad Matthaeum veneritaudiamus : Cdm tranfiret, inquit, left
s ! N o n d ix it, cu m ftaret ib i: tranfiuit, dc pertranliuit inde
le fu sn éMatthaeu/remaneretibi: cranfiuitinde le fu s ,
neM a tth xus ib ica lité r permanerét. Vidit hominem'. N o n
dixit,vidit Matthaeumrquiain Matthaep hominem libera-
ratyhoc eft,homines quos pecunia polfidebat, feruire D eo
nequeuntypeciiniaeleruiénÉes. N o n po:teftis>inquit, D eo
fetuire & m am m o n * . Vent fequere me. N o n d ix it, after ad
me^quia Matrhaeum, non Matthaei facculos requirebat.-
Venifèquqreme. H o ce ll,d ep on e ponde ra,diftumpèvincu-
la , foluc laqueos. Me fequere. Quaere ce, per de vfuram,
vt te 'valeas inuenire. S e d iam Pharifieisqui^relponde-
r i t , audiamus ; Nonefiopus, inqui t , fdnismedteus;, fed male
babentibus. Ecce quare ad Matthaeum venerat Chriftus, vt
aua riti*curaret vulne ra , vtlaniem fanaret vliine. Euntes,
inquit, difate, quidefi, miferïcordïamvolo, &nonfaertjiciym.
Milericordiam vo lu it,vt M a tth x u s , quo d tujerac per mi-
leria m, in mifericordias pro ro ga re t,& irtdé redim eret p cell
am , vnde comparauerat culpam. Non vent vocareiufios,
fedpeccatores. Sic d icen s , no n reb ulic iufto s, fediniuftos,
I qui fe iuftos mehtiebatur, exclulit, Chriftus etgo qitod ad
H
peccatores
peccatores venit, peccata delere vo lu ir, non peccaroribus
voluit comrnanere. Q u od eftdare vitam morc,uOj hoc lar-
gitacem cribuerp eilaua ro .Itaque Chriftus quod Matthçû
vöcar, n o n e llv lla pecuniae ratio,led e ll ra tio rota virtutis.
Deniqu eMatthæu smo xfaô ius e ll terrae p au p e r , v t diues
habereturin coelo.
Deeifdem. S e h m o X X I X .
/ ^ V m M a r rh a e um publicanum Dominus ad ap o fto la-
V -V tus faftigium.euocat & e x t o l l i t , dat roanum lapfis ,
Ip cm reftituiedefperatis, re d d it v i t * , quos fibiiam mors
contempfit : apparét ilium per .ignoradriam lucra ante
prælèntià con qu ififlc, à quibus vt lè len fit, & vidit lib e -
rum, fic rapt;us e ll ad diuina. Etfaftuw eft, dutn accutfjberet iti
domo illitu multipublicani & peccatores dtfeumbebant cum lefts &
& difcipUlis eius. Difcumbebat Iefusplusin Matthçi mente,
quam figm ate : & epulabaruchon cibis,fed redituipec-
cato r is, v t reuocaretConuiuipi cpHègio, liumànitatis af-
fè é lu , dulcilfimà Uli confabuliitione dilcumbchrès , ;quoè
feiebat pofte.iudicis agnitapoteftate d iflb lui: perctlli ter-
rbremaieftatis fuse, de nuda m ox prælentiapollèprolleî4
ni, Vèlatus humano c o rpo re , qu i homitii vo luiclubueni-
* J BHH ■ ■ . . I - . re . Occdlcauic D ominum,qui leniis-dignaruseftfidudanl
detinebat ad d id o s . Cum p a t e r im , inquic , lefus, viditLA- ! n o n n e g a re : mâieftatem re xit,qui fragilem lluduicparen-
ui Alphai fedentem ad telonium. Sedebat v r iq u e , qui ftare l ris am o re c om p le â i. Sed offenduntur Iiidæi: dicentps-
non p o te ra rp o n d e rc cupiditatis opprelfiis , & ip la to tu s ' Quare cum publicanis & petcatonbusmandïtcat&btbitmaM
conlcientia fraudis incuruus. A urum natura graue (g ra - j vefteti^ Miraris I-udæfe, curmifceatur conumiopecçsïtotû,
uius fit auaritia nimis. Hinc eft q uod plus habentem d e - qui propter pec catorçs '& na fc i.vo luit,& non r e e u f a ï r ^ '
primit, quamEerentem : & vehementiusaggrauat co rd a , J c id i: pb latrascurpe ccatorum v in um b ib a t, qui pro pec-
quam corpora. Nafcicur in terra p ro fu n d a, fedlaturipfa : carpsibus fuum fanguinem fudit. E t fi vis p o lT e a rn p fe -.
montium fund amenta,p erqueima venarum caecis:difcur- i fufcepitipfe peccatum, ne perderec peccatores ; in W è B
rit anfraiSlibus, & dum fuam lern per repedac ad naturam, tendamlbam iudex rerörficj vt amalle fe peccatores pro-
coeleftes animos ad in firma d'eponir, obfcurat fenfus fern- ! deret magis Iblüendb débicum, qiiâm d onando. S ed ta li-
p er,altamentiumfemp er in terrena demergic. Aurum e - bus ipfum dominum rcfpondilTe fufttciat. Non neceffeha-
rogare b o n um , reponere malum, contemnere v a l i d u m bentfani medico, fed male habemes : non enim vent vocare iuftos fed
fugere perfecurum : q uod ficut vincere virturis eft, ita foe - 1 peccatores: E t qüis non erac*grorus,ipfa generis humanific
licicatisefteualiftè. A urifurorardentius humano fèruet in 1 ægrotance natura? A d omnes ergo venir, qui omneç, male
peélore, quam caminus totus ignefcit yicen dijs : & a c r iu s habentes , vt ciiraret ad u enic , fed plane mori meru/t, qui
homines diflbluit in te r ra ,q u am fo lu itu r in calore flam- medicum contèmpfit he fe accufarecfvelconfit'ereruræ-
marum. Crud e lita tisd ominu s,fæu ush oftis ,amand ol* - 1 g ro tum : fed di6ti fui Dominus aperit m ox figuram di-
dic, nudac vicando, ipfum ëtiam captiuatafpeélum,fidem j cendo:No» enim veni vocare iuftos, fed peccatores. N o n h icD o -
ftangit, vio lât affeûum,vuln e ra tchar itate tn,curb atq uie - minus iuftos refpuic, fed fuperbos : & eos notât, qui cum
tem,ad imitin no cen tiam, d o ce tfu r tum , fuad e tfraud e s , no n fin r ,e lfe fe ia iftam iÿ fto s . E tvb ie ran tiu fti?C um iu x -
: impera tlatrocinium. E tq u id p lu ra ? H o c e ft,q u o d A p b - . t aP ro p h e tam :N o n e rà c q u i face re tbonum, r io n e ratvf-
itolus dixit": R a d ix omnium malprum eft auaritia. Eft que ad vnum. Vtintelligahtsegritudinenii m edicum, vt
j commutatiofane v n a , fi homo prudens illudantèmittac j curentur,admittant,cônftteanturfepeccatores: vrmodo'
! ad coelum, quammitcatur a b illo , vt ftulters, in tarrarum. j C h r iftu sp a ren s& co n u iu a ,
1 Mittat per manum pauperis,quia quîcquidproptërDeuth dex ferat in contumaces debifam fine fine fenrenrianu
pauperi dederit, ad coelum fine difätione cranfmittit. Me -
rito M a tthäum D om inus talib usv in culisab folui cupiens
pr*peditum fufeitat, d icendo : Sequereme. H o c eft,me le-
querc de fupernis ad fuperna tendencem , 8c non aurum
rntt.is. de infei nis ad inferna mergentem. V b i f ie r i t thefaurus
tu u s , lllic & c o f tuumerit. Aurum patriarcharum ftirpe,
I progeniem fanblam, rantam germanitatis fingularem co-
I ronam adeo corrupit: & roeiüs reddidit pieratisexrorrem,
! vtlo (ep h i€ g yp r ijs ,frä trem b a rb a ris ,in n o c en tem n o x ijs ,
; ingenuitatem traderentferuituti. Sic fic cauitm ente s ,(ic
i corda dep relfit: fic quod in eisfuerat hurnani fenius, (eri-
j nara in rabiem commutauit: v t n o n o ffen iam D e i , non
| fanö lip a c risd o lo rem , non proprijfanguinisfenfum me-.
■ minifie permiferit. Intuere‘quidaurograuius»quod cum
more$hominus pe rd ic ,p e rd it& naturam. Aurüm Iudai-
civm popuium fic fuo captiuauit alp ed lu, vicic ille cebris,
ipecie perdecepit, vt hoc eile Deum c rederent, & De um
ve rum , Deum tot benefieijs cegnitum d enegarent: fic
conuercit homines in iumentaive vituli caput,caput fuum
crederent, 8c omnium rerum capiti caput pecudisante-
ferrent. A ttendite *qudm fit pernicieS' ifta fügienda, quae'
Cum mores hominum, honellatem, vitamque perdiderir,
ipfum quoque D eum voluic homini & co n c en d it auferre.
H o c e ft ,q u b d Iudam fe c ite fteproditorem, vt hominem
cogeret Deum n eg a re , venderege rmanum fui fanguinis,
i diftrahere condicorem, & ipfum languinem taxare pre-
j c io ,qu em fponte dominus erat nollrum largiturus in pre-
cium. S ed ne multa fuper ho egenerent exempla faftid iu,
I tranfeamus ad rcliqua. Sequereme, &furgensfecutusefteum.
:S * p e legitur 8c imhoHe vcilis v ir tu s , fiepe in aducrlario
comprobatur, M a tthäus non lubtrahicur o p e r i, led mu-
j tatur: 8c celonium fufeipit magis,quam relinquit: vt man- ;
fura D e o , non homini peritura conquirat, vt non trigefi-
mum in quadragefirnum, q uinquagefimumque numroü
|triftisredigat lupputato r: led trigelimum in lexagefimü ,
& centelimum gaudij frudlum l;tu s re co nd atdminis cö
De eifdent* S E R M o X X X ;
HOdierna Eüängeiicaiedlio Matthäum publicanum
fic in A poftolum commutauit, v t qui erat fraudator
pecuniæ, fieretgratiaediltribui^r : & d e im p ie ratis fch o Ia
ad pietatis magifterium perueniret,fieretqüed*<ftqrmi-
fericordi*,.^uiäuai:ici*fueratinftttutor. Dum tranfiret lefus,
vidit hominem fedentem in telonio, Matthäum nomme. Cùni
tranfiret inde Ielus,bene tr^nliEçt inde : tranfibat Iudçam,
vtveniret ad genre s: prætenbàt fynagogam, v t Ecclefia
permaneret: præteigrediebaturcarnis patnam,vt deiratis
remearet ad-federn, in ChrillQ frarres trahfitoria eft
carnis in iu ria, in .quo diqinitätis h ono r eft iempiternus.
Dumtranfiretinde vidit homiiie. Vidit plus diuihis ocuHsiquS
humanis. Vidit hominem. VcpecCatahonfinisnon viderer.
Vidit opuS fu um , vt dcfpiceret opera peccatorum. Vidit
ilium D eus, vt ille yidere tD eum. Vid itillum Chriftus, vt
il le pecuniae lacebràs amplius non viderer. V idit ill ü C h riftus
ied entem, quia prelïuscupidicatis po nd é ré , lurgere
nonvalebac» Frarres, deterius ledebatin teftinio publica-
nu sifte , qua paralyticus :4 e quo antè diximüs.iafceBatin
leb lo' Qu ia iile carnis patiebarùr p aralylim, ifte mehtis :
in illo fuerat compago rurbaca m embrorum, in illo totus
ordofuëratfe rifuum diffipatus: ille iaceb at captus carné®
fedebat corpore 8c animo ifte captiuus : ille dolorîbus
fuccum bebac inuitus , ifte vitijs voluntarius feruie-
bat : ifte*fibi innocetis auaritia* videbatur incrimine,ille
le eognofeebat inter vulnera peccatorem : ifte luçrorum
cumulabac peccara, ille dolorum gemidbus peccata dele-"
bat. M ë rito igitur p a ralytieö d ic itur, con fid e fili,d im jr-
tu n tu r tib ipç c c atatua, quia compènlârar d e lié lad olo r i-
bus : publicano autem dicitun Vent, fequere me. H o c e ll,
v t fequendo me repares, q uod confequehdo pecuniam
perdidifti. S ed d ick aliquis : Qnarë publicariiiS , qui
maior videtur in criniine , maior "hàbettir in rhuuère ?
modisprofuturum. Etfurgens fecutuscfteum. Generoiùs a- N am m o x apoftolatus certa pïaedkus dignitatpnonr fo
nimus, qui fic e a q u * magna pararat, fa c ile , 8c quafi nu lla [lum ipfe accepit, fed alijs indulgentiam tribuit peçcatorü: