Quoi inejfe nobis quadam naturalik viùafme crcatoris
dicamw iniuria-.
C A P . IV .
N On ergo fi dixcfirrius hos motus à creatore infer tifs
nobis,ex co culpabilis illevidebitur, fi ricquiterhis
abuii maluerimus eos ad noxia potius minifteriadetor-
quere, & vclimùs^ro infrUdiiofis & fecularibus lucris,-
non pro falutari poenitcntia & vitiorum corredtionc tri-
ftari:vel certè fi non nobifmetipfis vrifiter, fedeontrain-
terdidfcum Domini inoftris fracribus irafcamui;. Nam fi
ferrum quïs ad riwelfarium &: vtile minifterium coritri-
butum,àd heèern volueritinfontium retorquere, non ex
hocinfamabit materiæ eonditorcm,fi quod Ulead vfum
bene viuendi aptum,ac necefiariumpræftitit,/ifte hoc V-
fus eft adnoccndum.
De vitüs,quaextfa naturalem rhotüm nofiro vitio
contrahuntur.
C A P. v . :
Ôlcimus tamen quædam vicia fine vlla^ræcedenïe
nàturali occafionc concrelcére,fèd loliuscorruptx
acmals^yoluntatisarbitïio , vteft inuidix,iphufque et-
iara philargyriæ : quæ Cüm nulla habeant in nobis de na-
turahinftindtuprinçipia,extrinlecus cbntrahuntur.Qug
tamen quantum facilia funt ad cauendurri, 8c opportuna.
ad declinandum,tantum occupatam mentcjri arque pof-
feflammiferam lacjùnt , yixque ad fanitatis concedunt
remediaperuenire : flue quod ribn merentur curari celeri
medicina,qui ab his faueiati funt ; quæ, vel ignoràrc,vel
vitare, vel Bcillimèyincere potuerunc yel certè quod
riialèfundati, virtutumftrudturam Scperfedtionislufcif
pere cuimcn indigni finit.
p Receptus femelphilargyrU morbus quàm difficile
c peüatur.
C A P . V I.
QVamobrem nulli vilis dcfpe&ufque videatur hic
morbus : quificut poteft perfacilè dcclinaji, ita fi
quemquam pofle^grit,ad fanitatis remédia vix peruenire
concedit.Reeeptacurumnamqieft vitiorum, malorum-
epre omnium radix,& inextricabilis nequitiæ fomes^ffi
cit urjdicen te Ap oftolo , Radix omnium malorum eftphilar-
gyria,iétc{t an\or pecuniæ.
Qtübus vitijerjùlargyr'uigenerctur, vel quantorum malprum
fit eademprocréa trix.
C A P. V I I .
HÆ c igitur cùmremifiàm , tepidamque polfederft
monachi menrem , primitus eumin exigua fumma
follicitans, iuftos qüofdam &veliit rationabiies ci colores,
ob quos vel referuare fibi aliquid pecuniæ debeat,vcl
parare, deferibit. Nam & ea qüæ præbentur in mona-
fterio qüeriturnon eflelufficiéntia, Ôçlàno robuftoque
corpore vix pofle tolèrari. Quid faciendum fi valetudo
malà carfiis emerferit, & rcconditum non fucrit aliquid
péculiare quo fiiftènteturinfirmités ? Præftatiônemirio-
naftcrij eflepcrtcnuem, &fiegligeriüam crgaægro tantes
riwximam. Si propriutn aliquid non fuerit quo eu ta cor-* :
pèrivaleatàdhiberi, miferè elfe moriendum. Ipfumet-
iam veftimenturri non fufficere quod præbctur, nifi pro-
curau’èfitvnde fibi aîiudvaleat exhiberi. Poftremonec
diupofiein eodemloco vel monafteriocommorari : &
nifi pàraucrit fibi Viatici fumptus, cuedtioijifcp tranfina-
rinæ merccdém,non polie cura voluerit trarifmigrare, &
neceificateinopiæ coardfcàtum, laboriolam ac miferabi-
lem abfque vllo profedhi vitam iugiter toleraturumtinopemfe
quoque lemperac nudum non fine imprqperioa-- J^onacj1
lieny lubftantia fuftentandum.Itaque cum huiulcemodi proptjeta*.
cogitationibus laqueauerit mentem , qualitcrvnumlal^ rius gra-
tem denarium acquirere polfit excogitat.Tunc peculiare pliice de-
opus quod exerceat Abbate infeio follicita mete perqui- p'ogUur.
rit. Quod verideris clam & optaro tandempotitusnum-'
qualitereum duplicctacrius vehementiufquetor-
quetur,vbireponat,cuive ilium credat ambiguus. Deinde
quid ex eo coemere, qualiqué eum commcrcio valeat
duplicate,cura grauiorc diftenditur. Cumque illi & hoc
ex votOcclïèrit,auidiorfames accrefcitauri, tantoq; veil
ementiusfufeitatur , quanto etiam fummalucrimaior
apponitur. Cum pecunix etenim incremento rabies cu-
‘piqitatis augetur. Turn deinde vita long^uapromittitur,
lenedtus incurua,infirmitates diuerlae atque prolix?,qu^
nifi maior fumma in iuu'cn tute fuerit praeparara , tolerari
inlèneftanori pollint. Agitur itaque inlelix animafèr-
pentiriis nexibus óbligata , dum materiam male cqncie-
tamnequiorc curacocupilcitaugere, peftenifibi quadi-
riüsinflamraetürïplaparturiens,totaquelucncogitatio-
nepölTcÏÏa,nihil aliudrelpicit cordisihtuitu,quaïn vndc
pecuriiam parare valeat , per quam poffit de monafterij
difciplinaquantocyuseuolare, nullam exhibensfidem
vbipptueritnummi Ipes aliquarefulgere. Prohacnon
mcndacij,non periüHj, non furtifacmusadmittefeper-
horrefcit,nonhdemfrangere , non iracundi^noxio furore
fuppleri. Si quoquam-aj(pe qua:flus deciderit; non
honeft.aris, non hurailitaris modum tranlcendere pertl-
melcitjfitque eiper omnia,vtalijs venter 1 ita huicaurum
8c IpeS lucri pro Deo.Vndebeatus Apoftolushuius mor-
bi noxia venenaprofpiciens, non folum earn radicem cC-
le omnium malorum, verumetiam idolorum leruitutem
proriunekuie, dicensj Et auaritia, quod in G rxco dicitur
(piXxeyveXtt, ï qu&efi fimulacrorum fertutus. Cernis igitur ad ^theCs
quaritamlabem rabies h^c'pérgradusfirigulo&.crelcat,vt *
etiam idolorilm vel fimulacrorum feruitus Apoftoli voce
pronuncietür, eo qiiqd figuraDei & imagirie prxter-
mifla,(qüam deuotelèruiens Deo immaculatam in femc-
tipfo debuit eufiodife ) horiiinum figuras imprelïas auro
diligère pro Deomaluit & tucri.
QuodphUargyriabnimsvirtutesimpediat.
C A P . VIII.
TAlibus igitur deceffionum prbfe&ibus in detenus
c^lctfSs, riulkm deiriceps humilitatis, nullam cha-
ritatis,nullafnobedienti^,nondicamvirtutem , ledne
ymb'ram quidem virtutis retiriere cofitentus , indigna-
turad omnia, & ad lingula opera murmurat atque fuipi-
, rat. Nullaquc iam reucreutia rcleruata, Velut equus du-
riffimusadpnecipitiumfemirinfrenis : nec vidfcuquoti-
diano, rieefolitoindumento conrentus , non le diutius
h x c toleraturum efle teftatur, Deuni quoque non ibi fo-
lummodo efle proclamat, nee lalutcm fuam in illo tan-
tum loco efle «mclufam. Vnde fi quoquam fe non cele-
riusalporcauerit, feperiturum protinusgrauiteringemi-
■ fcic.
Qupd monachus habenspecunias, in ccenobiopirmanere
nonpofit. ' '
C A P. IX .
T Taque inftabilitatis fiux viaticum habens nummos,in
1 quorum praefidio alarum fi'biiriftar apta,uit-,- damque
ad t Afmigraifdum paracusinfolenterad omriia prxee-
pta relpondet: &tanquampcregrinumextrancumque
le gerens, quxcumque indigen tia correaione perfpexe-
rit,negligit atque contemnic. Cumque furtim poilideat
rcconditam pecuniam, nee calciamenta quidem acvefti-
mentafe habere conqueritur , dariauc fibi tardius indi-
gnacur.Acfi forte difpenktioneSenioris eiprius, quini-
Hil penitus habere eognofeitur,aliquid horum fueritim-
_ .......... ■ _ _________ ' partipartitum,
maioribusirx ftimulisihardefcitjfequë delprci
•vclu tèxtrancumputat,ncc ad vllumopusmanusfuas ac?;
commodare contehms,rcpreheriditoriinia,qu5nccefla-
riófieïinioriallèrij cómpellit vtilitas. Deinde öcCafiones
' quibus:olrcndiyelirafi:idebcac,ftudiósèperqqint,ne Ie--
ufler morus de cmriobij.dilcipliha Yideatur ëxire,Nëc fo-,
lus tarnen tranfm.igkre coriteritus , nc tariquam fuo vi-
tio deferuiïfe clëdsa tu r , qi^,ntös potüèrit mfiirratióni-
bus clandeftinis déprauaré rion definit. Qupd fiètiam
cempofii afperitas,! itineris lêu nauigationis Cius intcr-
crtilèrit coirimeatum , per omne'illpd tempus lulpenlb,!
anxibq^refideriycordè, triftitias Icrere , vel excitarc non j
ceflat: dllcefl'us folatium, &excu(atipnemleuitatis flon
le alitef credens,qtiarii ïióta vclinacüla monafterij reper-
tunini. "}
Quem pbilargjrUlaborëmfubeat defertormonaUerijquiante
pro leüifiïmis 'üpetikUs mürtiutrttbat» | |
. C A P. v;;X., . v
A Gitur itaque^fiicibus pcepnianim fiiarum magi’s ac
\ magisaccefifiis | quxpoflcflae , riumqüam moria-
chumvclin monaftcrid refidere ,' vel viuerefiibrcgulaï
inftitucio.ne permimiht.Camque exinde cum velut leta-
- f e quxdam beftia de ccetu gregislègregans, p'ecus opor--
tiriium'pt'xdx.deftitutióiïe lodaliümfecerit I & dcuöra-
. tioni facilenv corifubernij priuanone reddiderit, eum,
quipuusóperamoriaiterij IeuiaCxercere defpexerat, die
ae npéte ipe quarflus fnfatigabiliter laborare compèUït;
non-oratipnum IbMemnia.non ieiuniorum moduiri,non
vigiliarifm rëgulam'cuftodire permittit,non hprieftarum
iritetceflionuinexplc^c öfficiafinitjdummddo yel auari*
. tixrabicmlatiare , vel quotidianis vlibuspoflit occurre-
re : cupidicatis ignem dum aCquireiido fcxtingucndum
credit acCcridens.
Qupd occafionc tufiodiendktycuriufsmïnar.iini contuber- 1
nia requirantuy.
C A P. - XL
HIpc iam nonnulli per abruptüni prarcipitiumlapfi
i^reuocabiliruinaferunturad mdrtem,&npn con-
tentifoli pölfi^ere quas vel nuraquam habuerant| vel
initip.maloTëtóruauerahtpecünias.iriquiruht epntüber- j
;niafeminaru|3i , qux debear.tea,qux malecWlgeflavel
retchta funtjcüftodïre. 'f’antii^ue le öccupatinnibus hö-
xijsac pernicipfis inuolufliit, vtvlqHead p^qfundum in- .
ferideuöluti, dum acquicfe:re iliiapoftö’licx fententix
renuuntj' vt habentesvitium &, vefiimentum bueóntentifint,
I qu£e monafterij féugalitas e x h ib e b a t fedvolentes diitités
fieri indidantintsntationem & Lujueum diaboli , & di’/ïdcna
multa & inktiliar&^ociud, quatnergunt hominem in interitutn
ÖpeMiüpneinï Radix ea'nn omnium mfionim, efi pecuiiiaru nl
cüpiditasjd éftvphilarg.yi'ia | qhaïn quidam dppetenteserraïiè*
runta fid*i& infirueruntfe dotoribusuuihis.
cuhabesvnde plurimos fuftentes , me fimiliterhaberc
CUrprohibcs?
! ; . Qupd conférant feniores iunioribus in denudatione
vitiorum. I
C A P. X I I L
HÆcautemnemini vidcantur.fuperfluavel molcfta.
Nili eriim prius expofita fucnnt)gcnera vulnerüm,
& origines caulàpquc mprborum fucrinciridagatæ ; neû
infirmis poterie adhiberi congruâmedicinæ curatio, nec
Validis'conféra perfedbè euftodia fanitatis. Nam &hæc
&.multo his plura ad inftru«5honcrna>uniorum fdlericd
fenipribus,-quiihnuqerosdiuerfoiiim cafus , acruinàs
experti funt,in collatione profem.Quprum multa læpc-
riumèrocogriofcentésin nobis, italenionbusçxponén*
tibus ac reuelantibus, velut qui eifdem ipfi quoq; paflio-
nibus pullarentur, àblquê cori-fufionis noftræ yérecun-
dia curabamur,cùm & remédia pariter & caufas'ihfellan-
tiUra nos vitiorum tacitidifceremus,quæ nos non frater-
nitatis veriti côcpus vel obteximus velpræteriüimus ; fed
ne forcé delapfusliber in manuseorum, qui in hoc pro-
pofito minus inftituti vidçntur , patefaciat inexperjs,
quædpfudantib.folisapfeflanantibusculmenpcrreôlio-
nis actingcfç debcnc elle comperta.
>
' Ebilargjr'umorbus tripartitus.
C A P . X IV .
r T ' Riplex itâque eft huius valetudiras inofbüs, qui ab
A vniuerfîs patribus æquali deceftatione damnatur.
Vnus hit,cuius fiipcriiis dclcripfimus labc,qui decipiens
riiifcrabilcsquofq;ca,quæncantcaquidem, cùminfie-
culb degcrenr,polfideb,arit, çongregarëperluadct. Alius
qui hæcquæ in primordijs fuæ renunciationis abiecerat,
poftea rclumere ac rurlum défi derate compel lit. Tertius
qui iriieio malo vidofoq; contràâ:us,ôCabimpcrfedtionevJ
incipièns'’, eos quos fcmelhoc tcporejünentis infeccrity
paupertatis. ac diffîdentiæ timoré perterritos fppliare le
cunëtis'mtihdi facultatibusnon finit eofq; pecuniâs veh
•fübftantias, quasytiqirenuntiantes abijeèredebuerant,
releruâtes,ad cuangelicam perfedtioncm nuriiquam pèr-1
uenire coce dit. Quarurri trium ruinàruna cxcmpla in Icri-
pturiyfandbisetiaminucnimus non IctÆpçna fuifle dam-
(nata.Nàm Giczi ea quæ neantea quidem poflèdcrac, vo- 4
îcns àèquircre , non modo gratiàm prophetiæ non mlP-,
ruit pbflidere,quam per'fucceflionem velut hçreditâriam
à |uo habui| màgiftrô fiifcipere \ verumetiam è cpfitrariO •
■ æterna lepra fandtiElilèi maledidtioné perfunditur. Iu-
dâsaurem volcns relumcre pecuniâs, quas^S^ca Chriftu
i|ecutus, àbiecer,at, non lôlùm ad proditionem Domini
lapfüs,apoltolatus perdidicgradurii, lèdetiam vitamip-
làmeoramuni exitu finire nonin eruit, eamque biotha-
naei morte conclufit. Anàniasycrè'&Saphirarclèruam-
tçs parteniquandaméx his quæpoflcdcrant, apoftolico
ore morte multantur.
Exemplutnçuiufiiam tepïdi monachi phïlargyria la-
qUeis obligati.
■ C A P . X I I . r
MalirenunciansÀ non remneiante quodijferat.
C A P . X Vf ,
N D • t his i gitur qui diccntes renuncialle le hüic mun-
I v . HH 'd o , rrirfu^iricredùlitatefradfciriudaritc|renisopi*
nachum, fibiquequodeftdeceriusdeperfcctione ! bus timent, inDcuteronomiomyfticcpræcipitur. 5i
bl;mdiLiii,quirecepLusin ecenobio, cùm à(Uo moncre- eft homo fcrmidùloftù & corde p a ai do , noh egrediaturadbel-
tut Abbatc ne reuolucrecutadilla,quærçnuncians abdi- j : v/ukr ( V / « //w«;, nepducrefactatcorcarat,
Icqucde malorum omnium radicc plùiargyi ialCL- j ilajrarnwi fuorum,fient 6yipfe timoréperterntta cïl\ Hoctc-
' renifquc laqùèft exp/ediret; acfi m al 1 e tp rift i n is p alll o n i- ftimonio quideuideritius quælS'fNonne m'anifeftèma*
uult eosflcripturaiprofefliöpis huiushecinitium fibimët
vfiirpare, rieenomen, quàm exhortatione exemploque
comiptô eMam alios ab Euangelica perfedtionercuoca- \
re,&infideliinfinnare terrofe ? Iubeturitaquc eis vt dil-
lctït|.uculcritpvultü eidemrcfpbndere riprihæfitauit iS i ' cedentesè pugna reuertanturindomüm fuàm, quianoh
° ; - ; . r boteft 1
I — cinunaari, quiouse.um graunnmennguiismomen-
j tis yidebat vrgeri,ceflare£ affedlârc ëa, quæ ne ânteà qui-
j dém poflederat,,quorum nexibus eompeditus ad pUrga-
' tionem-vitiorum fuonam finèjdubio peruenire non. riofi*,