L I B E R X.
DE S P I R I TV
A C E D I i '
C A P V T I.
Mg^ExTVM nobis certamen eft, quod Græci
'r"‘ '^x«JK«u>vocani, quamnoâtædium,fiueanxie-
*tcm cordis poflu mus nuncupate. Affinis
,hæctriftijj.æeft , & vagis maxime ac folitarijs
•magisexperta, & ineremo commorantibus
-, inferior hoitis ac frequens , maxime circa horam Tek-
ram monachum inquiecahs > vt quzdarn febris ingru-
accef- ens tempore pîïeftituto, ardentiilîmos æftus *> aocen-
fionum. (îonum fuarum, folitis ac ftatutis horis animæinferensæ-
“ grocanti. Déni que nonnullilenum hune elle pronunci-
PÇ*lfo. : antmeridianumdæmonem , quiin pfalmon.onagcfimo
nuncupacur. |
Qupmotk acedia ferpat in corde, monacbi, quave inférât
menti dijpen-
dia.
Q i c
Vari* arges,
&C»*-
ebnas di
C A P V T I L
Vl'cum miferabilemoblederitmentem, horrorem
_ lo c i , faftidium cellæ,fratrum quoque, quicumco
vtl eminus commorai^tur.tanquam negligencium, ac mi-
nosfpiritalium àfpernationem gignit, atque contemtum.
Ad omne quoque opus quod infra fepta fui cubil is eft, facit
delîdem& inertem. Non eumirrcella rehdere, nec
boit ad ab- opeEam finicimpendere led io n i, nihilque fe proficere
fttahendü tanroreraporein eadem commcrancem crebrius ingemi-
m.na&f ^ nec habere fe frudtüm aliquem fpimalëm >donecfu-
Ütudinc°” ed^-}b coilfbrciô copulatus eonqueritur atque fulpirat,
& ab omni iè doler içiritali quæltuinanem , in locoqiie
j vacuum confiftere, vcporfqui cum pollet etiam alios re-
j gereaeprodefle plurimis,nullum ædificauerit,nec quem-
quaminftitutionefua,dodrinaqueiucratusfir. Ablèntia
longe que polit» magnificat monafteria -, loca etiam ilia
magis adprojfedum veilia tk fàluti côngcuentiora deferi-
bitj confortia quoquqfjbidem frarrum lùauia&plena fpi-
ritali conuerfatione depingit. Ecomra vniuerfa, quæha-
bentgrin manibus afpera, & non folùtri aedificationem
nullam cflè infratribus,qui morantur in loco, fed neip-
fum quidem vidum corporis abfqueingenti labore con-
quiri. Poftremo non polie fe laiuariputatin eo loco du-
rantem, nifi re lira cella,cum qua libi fi adhucin eafuerit
semoEatus, pereundumeric, exinde femetipium quanto-
cyusalportauerit. Deinde lalfitudinem corporis cibrque
efuriem, quinta fextaqj hora tantam fufeitat;.vt velut lon-
go itinere, grauiflîmoque labore cahfedus fihimet, lafi
fusque videatnr, aur quafirefèdionemcibi biduano ieïu-
niOjtriduanoquediftulerit. Turn przrerea hue illucque
anxius ç ircum fp éd a tn ee fra trem fibi quempiam ad-
uentare fufpirat, fæpiulque egreditnr& ingreditur cel-
lam,acfolem vejut ad oecafum tardiuspropérantem çre-
bqusintuetur, &itaquadam irrationabili mentisconfu-
fiône velue tetra fuppletur cAligine, om nique adu fpirita-
li redditur otiofusac vacuus, vt nulla rë alia tantzoppu-
gnatiçnis remedium, quàra vifitatione fratris cuiulpiam,
feu fomni foliiis folatio polfe æfiimet inueniri. Deinde
honeftasidem morbus, àc neceflarias fuggetit làlutationes
fratribus exhibcndas,vifitationefqueinfirmorum,vel
cminusivel longiuspofitorum, Quædam etiam pia àc re-
ligiolà diétat ofiicia,illosvel illas debere parentes inquiri,.
& ad falutandoseoscrebrius properari, illarn religiolàm
deu otamqj Deo feminam,omni prælèrtimparentum prç-
fidiodeftitutam f magnum opus elle pietatis Frequèntius
inuifere, ac fi quid ci lit nccellàrium,qua2 à proprijs paren-
tibus negligicuratque defpicicur,fan<ailfimùm procurari,
D
magifq; oportereinhis operam pietatis impendi, quàm
. infr uétuosè,ac fine vllo profeâuin cellula refidere.
pfal. ne.
Qmbusgeneribm monachum fuperet acedia.
C A P V T I I I .
AGitur traque infelix anima talibus inimicorum raa-
chinis impedita, doneeacediælpiritu, velue artete
validiffimofatigata,aut in fomnum difeat concidere ; aut
excuffaclàulhiscellulæluæ conlolationem impugnatio-
nis huius vifitatione fratris confuefcatacquirere:hoc quo
vtituradprælènsremedio, paulàpoftacrius infirmanda.
Frequentiusenim aedurius aduerfarius attentabit eum,
quem conlèrto proelio præbiturum cominus fibi tergaco-
gnofeit, falutemque fibi nec de vi6lpria,nec de conniâu,
fed de fùgaIperareperuidet » donee paulatim protraûus
è cellaaâusîuæprofelfionisincipiat obliuifcfiqui non eft
aliudquammtüitus, & contcmplatiodiüinæillius& cx-
cellentisfuper omnia puriratis, quænon alibi poteft, nifi
in filentio&iugi cellæperfeuerantia ac meditationécon-
quiri: atque itamilitiæ fuæ fugitiuus a c de fer tor C hrifii miles
ejfeftusy implicetfe negotijsfecularibus, ei cuifeprobauit, minime
placitum.
Quod acedia excacatmentemabomni contemplatione
vtrtutum.
C A P V T IY .
HViusægritudinisvniuerlâincommoda vno verficu-
lo b ear us Dauid eleganter exprelfit .* Dormit auït, in- j
quiens, anima meapr& tadio, id eft, præ acedia. Propriè lacis
non corpus dixit, lèd animairi dormitalfe. Verè enim
ab omni contemplatione virtutum & intuitu fpiritalium
fenluum dormitat anima, quæperturbationis huius telo
fueritlàuciata.
Qubd duplex acedia fit inpugna.
C A P V T V .
ITaque Chrifti ver us athleta „ qui agonem perfedionis
cupit légitimé decertare, hune quoque morbum de la-
tebrisanimæfuæ feftinet extrudere , & ità contra hune
quoque nequillimum acedirs Ipiritum vtrobique contender,
vt neque&mni teloeIifusconcidat,neq;dc monafte-
rij clauftris expulfus, ^lamuis fub prærextu coloris pij fugitiuus
abfcedar.
Quàmpejlilentesfuit acedia effeiïut*
C A P V T VL
QVemcunque enim in qualifier parte cceperit fuperare,
aut tanquam inertem & defidiofum fibi patietur abfi H
que vllo profedu fpiritus in cellula commorari, aut exir
cuflum exinde inftabilemde caetero redder aevagum, tk
ad omne opus defidem, cellas fmtrum ac monafteriaiugi-
ter faciet circumire, nihilqueajiud procurare, quam vbi,
quöve colore occafionem refedionis futurte valeat prae-
parare.Mensenim otiofi nihil aliud cogitare nouir,quam ^x'"-
de elbis ac ven tre, donee^inuenta quandoq^ lodalitate cu. Num,u’
iufquamviri,yelfasminaeaequalitepore corpencis, rebus
eorum acnecelficatibusinuoluatur, & ita paulatim red-
datur noxijs occupationibus irrerirus.vt tanquam lerpen-
tinis fpiris obftridus » nun quam deinceps ad petfedio-
nem profeffionjs antiqux fe valeat enodarc.
Tejl'wionia Apojloli contraJfiritum Acedia*
C A P V T VI L
HVncmorbum,quideacedi*fpiritii nafeitur bcatus
A poftolus, yt verus ac Ipiritali s medicus, vcl tuciam
conlpj-
De Sfiritu Jcetjiß, Liber 1X. m I
xXhtffAz.
TheJf.
Otium
multoruin
malorum
fons& o*
riga
corifpiciensferpere, vel emerfurum inter monachos lan
d o Ipiritu reuelante prolpiciens , falutaribus praecepto-
rum fiiorum medicamentisprasuenire feftinat. ThelTa-
lonicenfibusenim fcribens, & primo vt peritilfimus qui -
dam perfedusque medieus , infirmitatem lufceptorurti
blanda,lcnique verbi Curatione forinentans, ac de caritatë
incipiens,eofque in ea parte cpllaudans, quoufque lecha-
levulnuslenioreremedio delinitum , depofita tiimoris
indignatione,facilius medicamina aufteri ora fuftineat,ita
ait: Decaritateautemfraternitatis non neceffe habemus feriberè
vobisi Ipft enim a Deo edoftiejlis, vt diligatis imicern. Etenimfa-
citis iUud in omnesfratres in vniuerfa Macedonia. Praemific
laudis fomentalenia, fecit eorum. auresad curam faluta-
ris verbi placidas & paratas. Rurfum infert : Rogdmus 4u-
tem vosfratres, vtabundetismagis. Adhuceosblanda verbo-
mmlenitatedemulcet, ne fortè necdumaptosad perce-
ptioncm perfedae curationis inueniat. Quid eft quod
rogas Apoftole, vein quo abundenc magis lcilicetin caritate,
de quafuperius dixeras : Decaritateautemfraternitatis
non neceffe habemus feriberevdbis i Et quid necefleeft, vt
dicas cis : Rogamusautem vos vtabundetis magis, qui fuper hac
re ne Icribiquidem fibi aliquid indigent? cùm præfertim
& inféras caufam ob quam hoc ipfo non egèant, dicens,
IpfiemmvosdDeoMieftùvtdiligatis inuicem : tertium quoque
maius adi jcias,quod non iblum à Deo edodi lint, ve-
rùfn etiam compleantopcrc quaedoeentur ? Etenimfacitis
Hud, inquit, non in vno tantunivelduobus^fed in omnes fratres-,
nec in vejiros tantummod,o dues vel notos , fed in vniuerfa Macedonia
? Dicigicur tandem, quid eft quod tintopere boe prae-
roittis ? Ircrum infert : Rogamus autem vosfratres,vt abunde-
tis magis. Et vix aliquando in id quod olim moliebacur,c-
rumpit: Et operam detisfvt quietifitis. Dixit prirnam cau-
fam.Deindc infert fecundam: Et vtvejlra hegotiaagatis.Tct-
tiam quoque , Et operemini manibus veftris, ftcut pracepimui
vobisi Quartam : Bt vt bowfte ambuletis ad eosquiforitfunt.
Quintam: Et vt nullius aliquid defier et is. Ecceilla cunda-
tio, quam taritis prpferre prooemijs differebat, quid in e-
ius pédote parturiebat, agriofeitur.- Et operam detisvtquie-
tifitis, id eft, in veftris cellulis commorantcs, necdiuerfis
rumoribiis, qui folent otioforum votisvèl fa.bulis gene-
4àri, inquietièffèdi, alijs quoqueinquietudinesinferatis.
Etvt veftra negotia agatis,non veftra curioficate adus mundi
velitis inquirere,ac diuefforura conuérfationes explorantes,
* operavèftranonad eorredionem veftram leu vir-■
tutum ftudia, fed ad detradiones fratrum velitis imperi-
dë f e. Et operemini manibus veftris fout pr&cepimus vobis ; Vt ilia
fièrent quæ rîibnuerat fupërius ne agere^fc id eft, neio*
quieti eflenc, & aliéna curarenc negotia, vel inhonelte
ambularent ad eos qui fops flint, vel altefius aliquid defi-
derarenr, nunc intulit, dicens : Et operemini manibus ve-
Jiris ,foutpr£cepimus vobis. Vt enim ilia fièrent, quz fupç-
riusreprehèridit, otiuro caulam elfe euidenter exprelfit.
NuHusenimpdreftvelinqiiietus efle , vcl aliéna curate
negotia, nifi qui operi manuumTuarutn non acquiefcit infiftere.
Quatrain quoque intnlitmotbum, qui ex hocipfootionifcitur.
ideft, vtinhbneftènon arabulent, dicens
: Etvthonejlcainbuletitadaisquiforitfunt. Nunquam
note ft,nec apud cos quidem qui læculihomines fane, honeftè
inccdere, qui nequaquara daufttis cell* & opeti
manuum fuarum inhzrere contentuseft, fed necefle eft
euminboneftumelTe,dumnecelTaria vieftus tequititiadulationi
quoque operam dare , nouitatesetiam rumorum
fedari, caufarum fabularumqueoccafiones conquirere,
per quas fibimetipfi adituroparet ac facultatem qua di-
uerforum domos valea t penetrare. Et nullius aliquid defide■
très ; fed, Denunciamus vobis fratresin nomine Domini nojtri ÏE-
Sv C h & i st i , vtfubirahatis vos ab pmnifratre ambulante
inordinate. Ibi rogac, hic ctentinciar. In illiblandien^
tis affedus, in hacobteftàntiifeûeritas Scmiriantis. Denunciamus
vobis fratris : Quid priits‘ rogantes contemfifiis au-
idire , [altem nunc denigiciatwnibits obvdite. Ipfamque de-
nunciacionem non niido vêrbo, led cum obrcftatiorie j
hominis Domini noftri I e,s y C h K i s t i terribilciii in- -
fert,ne forte fimplicem velut humana yoce prolaramfur- :
lum contemnerent nec magnopere ducerfent obferuan- •
dam. Statimquevt peritilfimus medicuspmiibus mem-
bris quibus leui medicamento remedium ferre non po-
tuit mederi fpiritalis fèrri incifione pertentar i vt fubtra-
hdtis vos, inquiens , ab omnifratre ambuiunte inordinate & non
fecutidum traditionem , quam dcceperunt a nobis. Iraque ab
his qui vacare operi no!hnt,iubet fubti ahi,&\velut membra
otij corrupra putredine defecarj ; he iriertiæ morbus,
velut letha.le contagium, etiam fanasihembrorum
partes tabe lerpente cbrrutnpat, Didurüsque dg his qui
operari manibus fuis nolunc, oc panem fnum cum filcn-
ti oman du care, à quibus etiam præcepit fubcraHendum,
qualibus eosd principioopprobrijs inurat attèhditë. In)
primis inordinatos dicir, nec feèündum fiiaih traditio-;
nem ambulate : alijs verbis contumaces éds,«vtpote qui
nollent iuxtainftirutionem eiusincedcre, & inhoneltos
elledefignans, id eft, nonproctlfipnis,honvifitarionis,
non verbi , non temporis bpportuhiratém ^Drigruam
honeftamque fedantes. Omnibus enim iftjs vinjs in-
ordinatum quemque necefle eft fubjacere. Etnon fecun-
dum traditionem quàm acceperunt à nôbis : Et in hoc rébelles
eos quodammodo & contemptotesnprat, qui traditip-
hèm quamacceperunt ab eo,tene|;ecàhtéinnercnt,riec
imitarivellentid,quodmagiftrumnon folumvcrbp'dp-
cuilfe memincririr, fed etiam opere nouerint perfeçilfe.
Ipfi enim feitis quemadmodum oporteat imitari nos.
Imtnanem cumulum reprehenfionis exaggerat, cùm hoc
eos aflerit non obfertiare, quod S i mempriz eorum in‘-
hzreat, & ad iraitandutn non lolum verbi)inftruence xh-
dicerinc, fed etiam exeniplo operiim prouocantc lultc'-
perint. » c*
Quod necejfe fii inqùietum Wi euiii, qüi opere ma - ■
rtuiim fuarUm non vult cjfe contents.
C A P V T ^|IIL
» Via non inquieti fuinius inter vos. Cum fe vul|._in-
quiefum inter eos noft fuillë per operis exefcftjrl
urn com^obare , eos qui operari rtoluhtabupde nofat ^
otioficatis vitioinquietos feroper ëkifteré. Isiquigratis
panem manducauimus abaliquo. PerfinguJ^epbaipcerprè-]
tationiSauxefim facit Dod pr gentium'. Prædicator eu-i
angelij dicitfe non gratis panem ab aliqUo manducafle , -
qui nouit Dominum przcepiflè, vjtqui Euangdiumdenunct-]
ant, deEuangelioviuartt-, & rurfum: Dignus eft operarks cibo
fuo. Cum * icaque non gratis, qui Euaiigdium przdica-
bat, tam fublime ac Ipiricale oj>us exercçns , ciburn fibi
Dominieziulfionisautoritatepræfiimerety quidnos'fa-
ciem'us, quibus non folmh nulla pTzdkafio verbi cpm-
miflàeft, led nec vlla quidem, nifi khimzhoftrat lolius cura
mandàtur» Quàfiducià otiofis manibus gratis panem
commedere audebimas, quern vaseledionis Euangelica
follicitudine & przdicatione con^tidus, fine opere manuum
comedere non przfuraic ? Sedtnlabore,inqait,&fat
Xhefe.
ret» Nerao poteft non alienis donis & muncribus | tintions, mS» & i u oftrmus, tuqum veftrum grauMt/nm.
inhiace qui non dcleftatur pio quietoque labote ope- j Adhuc additamenta fuæ caftigationi? exaggbtat. Non
tis fui q’totidiani viftus [iarate fubftamiam, Vidètiîloc enim fimplratcr dixit, non comedimus panem gtaus ab
caufts?amRtàliesacturpesvnaotijlabe genctatù Déni- ! aliquq vcfttum, Schucufque ftent. Potetatemm v.dctt
crac hosapfos quosinepiftolaptima mollifoueratpalp'a- J ptoptio otiofoque (umptu ac recondita peçuma, vel ationb
verborum qualitct infecunda,velutquinonpto- liotum; licat non iftorum collatione (eu munenbus & -
focilTent-'adleuiocaremedia, auftetiotibus quibufdam ; fte„tatusfuiffe.se<ii»i‘i!'»«,mqult ,dr/«m^u<.««olt^càe
6c: caufticis medicamentis fanare aggteditut, nullaque op«m»to,ideft, noftrooperefpecialiterluftentati,Ethoc
iarn mitinm vetbotum fomenta ptæmittic , non vllam inquitjnonpronofttavoluntatepetpetrabamus.necpto
S U b l a n d a m , v tib i: Mgmusauumvosfr*- deleflatione, v t tequ.es&exerc.numcotpofs.nuusbat,
^ a-~'„ 1 > i _ • 1 2 ledyt