nitate eius & occafione fübtraâa lentefccre folen r , & mi-
niiji;hocVeró cum fugience deferta pénétrât, nee loco no-
uitexcludi, nee extrinfecus materia fubtra<fta marcefcere.
Non et}im aliunde quàmVîrrutum eius , quem impede,
(ucceflibus ani macur. Caetera etiam vitia proceflu temporis,
vc prxfaci lumus, interdum molliuntur atqueeuane-
Icu ncjhuic iongæui tas, "hifi fuerie induftria follerri ac pru-
denti difcredone fundaca, non folum non officit,verum-
etif m maio'ra nouit fomenta Congerere vanicacis.
Qubd cenodoxia periculofior fit virtuiibus mixta.
G A P V T IX .
POftrcmócreteraTperturbati ones à contralijs fibi virtii-
tibusdiflïdenres, 8c ex aperto tanquàm dieclarobel-
lantes & fuperantur facilius & cauentur.-haec au tem virtu-
tibusinferta^.acieipcrmixta , velutin nocte cæca dirai*
cans,atrociusinopinatosdecipit&incauros.
Exemplum régis Ecechia, quemadmodum tele cenodoxia
deieiïusfuent.
^ C A P V T X.
C
JTanamqueEzechiamregem Iudre, virumin omnibus
confumraatæ iuftitiæ, &(an<ftarum icnpturarum tefti-
monio cCmprobatum;poft in numera virtutum prçconia,
I v n o e l a d o n i s t e l o l e g i m u s f u i f l è d e i e ó t u m , & q u i i n t e r n e -
L Reg. 19. c i o n e m c e n t u m e ó t o g i n t a q u i n q ; m i l l i u m d e c x e r c i r u A f -
f y r i o r u m , a n g e l o f u b n o ó t e v a f t a n t e , ; v n a p r e c e v a i u i t i m -
p e t r a r e , v a m t a t i s g l o r i a t i o n e f u p e r a t u r . C u i u s v r p r a e t e r -
e a m v i r t u t u m t a m p t o l i x u m c a t a l o g u m , q u e m r e p l i c a - <
r e p e r l o n g u m e f t h o e v n u m d i c a m . Q u i p o f t m d i d t u m
t e r m i n u m v i t a e , m o r d s q u e d i e m - D o m i n i i c n t e n r i a p r a e -
f i n i t u m , q u i n d e c i m a n n i s v i t æ m e t a s e x c e d e r e v n a o r a -
t i o n e p r o m e r u i r f o l e p e r d e c e m g r a d u s , q u o s a d o c c a l u m
t e n d e n s j a m i l l u f t r a u e r a t , r e i i e r c e n t e , q u i l i n e a s q u a s a b -
f c c j T u e i u s v m b r a f u b f e q u e n s o c c u p a r a t , f u o r u r i u m r e d i t
u l u g a n s d u p l i e a t u m d i e m v n i u e r f o o r b i c o n t r a f i x a s n a t
u r e l e g e s i n a u d i t o * m i r a c u l o p r x b u i t ; p o f t t a n t a t a m -
q u e i n c r c d i b i l i a f i g n a , p o f t t a m i m r n a n i a d o c u m e n t a v i r t
u t u m , q u a l i r e r f u é n t f u c c e f i i b u s f u i s e l i f u s , a u d i f c r i p t u -
4-B.eg. zo. r a m n a r r a n t e m . I n diebus,i n q u i r , illisagrotauit Ezxcbtasvfque
ad mortem, & or au it Dominum, & exauduuteum, & dedit etfi-
gnum, ï l l u d ( c i l i c e t q u o d l e g i m u s d e f o l i s d a c u m e d e r e d i •
g J t u p e r I f a i a m P r o p h e f â m i n q u a r t o R e g n o r u m l i b r o : l è d
n on,inquit,(ecundum b e n e f i c i a , q u æ a c c e p e r a t , r e t r i b u i t
e i r t p i a e l é u a t u m e f t c o r e i u s , 8c f a d i a e f t c o n t r a e u m i r a ,
& contra Iudam & Ierufalem : humiliatusque eft poftea,
eo quode'xaltatum diet cor eius, tara ipfe, quàtn habita-
tores Ierulalem,& ideireo non venitfuperéosiraDomini
indiebus Ezecfuæ. Quampernidofus, quàm grauis eft
eiadonis morbus 1 Tantæiuftitiæ, ta n ta; virtutes, tanta
fides atque deuotio, qu£enaturam ipfamac totius mun-
düeges rmmiitare meruerunt, vnaelatione depéreunt;
»tayt vniùerfis virtutibus luis, aefi nonfuiflent,obliuiô-
ni traditis,iram Dominiconfetti m fufcepiflèt,nilreamfc
fumpta Ira militate'placaflet ÿ Vt qui de tara excelfo rae-
ritorum faftigto, elàtiône impellente, déciderais,non hifi
pereôfjdeuvnirlum humilitadsgradus ad amiftum cul-
men afcenderet. V is aliud quoque exemplum ûrailisrui-
aæ per cipère î - .
Exemplum Régis Oxàa eiufdemmorbi labo
fuperati. ■ - $ g
G A P V T X t
HZias burius quem cornmemorauimus régis atâuus,
in omnibus quoque ip'fë ferrptaræ teftimonio c o l-.
laudatus, poftingentia Virtutum fuârum prxconia, poft
innumeros triumphoS, quos deudtionis ac fidêi fuæ méri-
c? P erPercaUfi>4ifce qualitèr fit vanægloriæelationt deic-
àas. EtegretfumeftM<¥Ûc, notfien OwpropterquodauxUiaretur
ei Dominus & corroboraffet iUum. Et cumroboratus ejfet,eleua-
tum eß cor eins in interitumfuum , & neglexit Dominum Deum
fuum. Cernis aliud cXemplum ruinaegrauilfimae, &con-
fpicis duos viros tarn iuftos | tamque perfedtos triumphis
fuiS, atque vnftorijs fuifle confedos. Vndc videtis quam
perniciofirerum lecundarum foleanteflefucceflus, itavt
qui non p'ötuerunt aduerfis frangijprofperis, fi incauti fu-
erint,acrius elidantur: & quiin conflidu atque acie moc-
tiseuaferunt diferimina, trophseis proprijs triumphisque
fuccumbant.
Diuerja tefiimonia contra Cemdoxiam. |
C A P V T X I I .
IDeo Apoftolus monet : Nolitefieri inanisgloria cupidi. Et
DominasPharilkoscaftigans:Quomodo, inquit^vospote- 'loan. '
fiis credere, quigloriam ab intticem accipttis, &glortam, quaàfolo j
Deoefiyttonquaritisî De his&beatus Dauid cum intermina- \pfat. 52.
tione dicit: Quoniam Dm difiipauit ojfa eorum, qui hominibus F
placent.
jQuibus modis Cenodoxia monachum puljet.
C A P V T X I I I .
SOlet etiam iheipientium mentes, & eorum qui minus
adhuc, vel virtute animi,vel feientia profecerunr, aur
propterfonum vocis extol 1ère, quod Ccilicet modulatius
p (allant, aut quod fint exefis carnib us, vel corpore lau dores
, aut quod parentes diuites aut nobiles habeant, vel
quod militiam honoresque contemierint. Interdum etiam
digmtates& opes,quæfortènec apprehendi quidem
àliquando poruiflent,perfuadet que mpiam perfacile fu ifle
adepturum fi perlèueraflèt in fæculo, vana fpe etiam de
incertis inflans eum,&de his quas nUnquam poflèditjvel-
ut qui ea contemlêrit, gloria vanitatis extollens.
Quemadmodum clericatus gradumfitggeratam-
biendum.
C A P V T X I V .
O n n u n q u a m v e r ô c l e r i c a t u s g r a d u m . & d e f i d e r n j r o
p r e s b y t e r i f , v e l d i a c o n a t u s i m m i i t i t . Q u e m f i v e l
i n u i t u s f u i f l è t a d e p t u s , t a n t a e x p l e t u r u m f a n â i t a t c a c r i -
g o r e d e p i n g i t , v t c a c t e r i s q u o q - , ( a c e r d o t i b u s p r æ b e r e p o -
t r e r i t ( a n d i t a i i s c x e m p l a : d e i n m u l t o s n o n f o l ù m c ô u e r -
f a t i o n i s f o r m a , v e r ù m e t i a m d o â r i n a ( u a l e r m o n e q u e l u -
c r a t u r u m . F a c i t e t i a m i n ( o l i t u d i n c j v e l i n c e l l u l a c o m m o -
r a n t e m , d i u e r f o r u m d o m o s a c m o n a f t e r i a m e n t e a t q u e a -
n i m o c i r c u m i r e , & p l u r i m o r u m * e o n u e r f i o n e s f u b i n c i - ! # _ _ _ _
t a m e n t o i m a g i n a r i æ e x h o r t a t i o n i s a e q u i r e r e . A g i t u r i t a - û c i o a c s .
q u e i n f e l i x a n i m a t a l i v a n i t a t e v e l u t p r o f u n d i f l l m o f o p o - '
r e d e l u f a , v e p l e r u m q u e h u i u f m o d i c o g i t a t i o n u m i l l e c l a
d u l c e d i n e , & h i s o p p l e t a f i g j > u l a c r i s , n e j p r æ l è n t e s q u i d e m H
a d u s j v e l f i ç a t r e s v a l e a t c o n t e m p l a r i , d u m h i s , q u æ c o g i t a t
i o n u m p e r u a g a t i o n e v i g i l a n s f o r a n i a ù i t , d e l e i f t a t u r i n ^
h æ r e r e q u a f î v e r i s .
Quomodo cenodoxia mentem inebriet.
G A P V T X V.
X E m i n i c u i u f d a m S e n i s c u m i n e r e m o S c y t i c ô m o -
r a r e r : Q u i c ù m a d c e l l à m c u i u f d a m f t a t r i s g r a t i a
v i f i t a t i o n i s a d u e n i e n s o f t i o f a p p r o x i m a f l è t , a u d i f l è t q u e
e u m q u i d d a m o b m u r m u r a n t e m i n t r i n l e c u s , p a u l l u l u m
( u b f t i t i r , c o g n o f c c r e v o l e n s q u i d n a m d e f e r i p t u r i s l e g e -
r e r , v e l , f i c u t e f t ' m o ' r i s , o p c r a n s m e m o r i t c r r e c c n l c r e t . C û -
q u e p i j f f i m u s e x p l o r a t o r a u r e d i l i g e n t e r a p p l i c r t a c u r i o -
f i u s a u f c u l t a r e r 3 i t a e u m r e p e r i t h u i u s f p i r i t u » i m p u g n a -
t i o n e p e l l é â u m , v t i n e c c l e f i a f a c c r e f e c r e d r r e t e x h o r t a -
t o r i u m p l e b i ( e r m o n e m . C u m q ; f u b f i f t e n ^ S e n e x a u d i f l è c
c u m f u i f l è t r a i f t a t u m , & m u t a t o r u r f u m o f f i c i o c e l e b r a r e
. ‘2 . . . . . v é l n t d i a *
velutdiàconùm catechumenis miflàm.tuncdemum pul- pehitüsamifluros qüofcunque cehodoxiæ propöfitó fe-
(àuitoftium. QuiegreflusoccurrensqueiSeni veneratio- ! cerimùs,(èdetiamireos ina^nicriminis-fa'âosàeccrnâfup-
ncfolitaVintroducensqueieumjquàmolimveherit, cegi- pliciavelut(acrilegbsfólutq|ó's , vtpo’tequiad iriiüriâni
tationumfiiarumcbnfcientiarcmordente perquirit, né Deiopus.quödeiusobte'ntühos.bpórtuitagerëihórhi-
fcilicetdiutiusftansadoftiùm iniuriam pertuhflet j iocu- num gratia maluimusexercere, abeoqui oçcuîtonim eÜ
lariter Senex, grateque re(pondit: Modo, inquiens, veni confeius homines Deo, & gloriam mundi gloria; Domini
quando tu miflam catechuthenis celebrabas. prætulifle conuidli.
Quod aliter vitia curari non pofiint,nifi eorum radices &
9 caufainnotuerint.
C A P V T XVI.
HÆ C idcirco infererc huic opulculo neceflarium du-
xi, vt de impugnationum vi atque ordine vitiorum,
quibus miferabilis anima laceratur, non folum ratione,
led etiam exem plis inftruâi,ad deuitados laqueosôc multipliées
decipulas inimici cautiores eflè poflimus.Ita nam-
que indifferenter hæcab Aegyptijs patribus proferuntur
in medium,vt omnium vitiorum certaraina, vel ilia quæ
patiuntur, vel ilia quæ pafluri funt iu niores.relatione lua,
ranquam qui adhuc ea luftineant, apud eos detegaht atque
dénudent, quoexponentibuseisillufionës omnium
paflionu m, quicunqüe incipientium liiht àc feruentium
ipiritu, colludtationum fuarum arcana cognolcant, & ea
tanquam in fpeculo contemplantes & caufas vitiorum
quibus pul(ântur>&remediàadceantur;fiiturôrum quoque
certaminum congreffibus, antequam (uperueniant j
eruditi,qualirer præcauere & occiirrcre eis, vel confligere
debeant,inftruatur. Vr folent peritiflimi medicorum non
folum mcderi.præièntibus morbis , verumetiam futuris
peritia (àgaci ôccurrere, eosque præcëptis vel poculisfa-
lutaribuspræuenire: ita hi quoq; veriflimi animarum me-
-dici emerfuras valetudines coidium fpiritàli collatione,
velut quodam cælefti antidoto prænecantes,in iu ni01 um
mentibus non patiuntur adolelcerë, aperientes eis 8c cau-
fas imminentiuro pa(ïionum,&remedialanitatum.
Quod monachus midieres, & epifeopos vitare
debeat.
C A P V T X V I I .
/~\Vapropterhæceft antiquitùs patrum permanens nue
X vlque l'ententia, quam proferre fine mea confufione
non po.teroj.quinecgermanam vitare potui,necepilcopi
euadere manus , omnimodismonachum fugere debere
mulieres & epifeopos. Neuter enim finit éam, quem le*
mel luç familiaritati dèuinxerit, vel quieti cellulç vherius
ope ram date, vel diuinæ cheoriæ per lancftarum rer um in-
tuitum puriflimis ocu lis inhærere.
Remedia aduerfus cenodoxia malum.
C A P V T X V I I I .
T Deoque athleta Chrifti, qui verum ac Ipiritalem ago-
I oemlegittmè certare defiderar, hanc multiformem va-
riamque beftiam omnimodis luperare feftinet.Quam no-
bis ex oiuni parte velut multiplicem nequitiaiti occurren-
temtaliremediopoterimus euadere ; vt cogitantes illud
Dauidicum eloquium? Dominusdißipauitoßaeorum, quibo-
minibusplai r»t,primitus nihil propofito vanitatis 8c inanis
gloriîé capeflendæ gratia nofmeripfos facere permitra-
muSi Dëindc ea quàbono initio fecërimusoblèruatio-
ne fimili cuftodiie niramur ne omnes laborum noftro-
rum frudlus poft irrepens cenodoxiæ morbus euacuet.-
Q^ cqiiid etiam in cbnùërlatiône fratirurtt miniqjë com-
munisvfus recipic vel exercet, omni Audio vt iaâàntiæ
deditum declinémus, & ca quænos pofluht inter cæteroS
notabiles redderé , acvelutifolis facientibus laus apud
homirieslîtconqairëhdavitémus. His enim velmaximè'
indicijs cenodoxiæ lettialé contagium nobis inhærere
monftrabi tur. Qu 0Ö facillimè poterimus éffugére,fi con-
hderemus non folum frudfcum laborum hôftrorum nos
L I E E R XII.
DE S P l i l T V
S VPERB*I AE.
Ê A P V T I. S
• .
C t a v v m ; quod Sc èxtremum aduerfus
fpiritum fuperbiae nobis certamcn eft. Qui
morbus licet vltimiis fit in conflidu vitiorum
atqiie in ördihe ponatur extremus, origine
tarnen & tempore prim us eft; faeuiflima
&fiiperioribuscundlisimmaniorbeftia, perlèólosmaxi-
mètentans, &propemodumiam poficosinconfumma-
tione virtutum morfu diriore depafcens.
Quodfuperbiaduofint genera,
C A P V T m
HVius duo funt genera: Vnum h o c , quo diximus fpi- 1
males viros fummosque pullari; aliud quod etiam '
incipienteSjCarnalesque compleiftiiur. Et lieer vtrumque
fuperbixgenus tam in Deutii, qüarn in hórnipes noxia in-
flet élatio: tarnen illud primum fpccialicer refertur ad
Dëiim,lèéuhdur& ad hominesproprièperriner. Cuius o-
rigihemac remediain pofterioribuslibelli huius donante
Deoiti quantum poflumus éxequemur. Nunc de ftlo
priorc,quo praefatilumus perfcbkospraecipuè tentari,prö-
pofitumnobiseftpaucadiflèrere.
■ - .. /■ • ....... . • , ■.......
Quod fuperbia omnes pariter virtutes auferat.
C A P V T l i t . «
i . . . . H l ■ _ . ................■ ... NVllumeft igitur vitium aliud qfiodita omnes virtutes
exhauriat, cunótaque iuftiria öc (amftitate hpmi-
nemfpoliet acdenuder.vt fuperbia; malum, ranquam generalisquidam
ac pëftiler morbus, non vnum xiembrum
partem ve eius debilitarecon tennis; led folidum corpus
lethall corriimpitexitid, Sc in virtutum i^fi fafligio collo-
catös graui (Timaruina déijcereac truciaaré cbnatur. O-
mnenamquëvitiumfuis eft terminis & finé contentum,
Sc Heet cöntriftet alias quoque virtutes, contra Vnam tarnen
principaliter rendit; earnqüe (pecialiter opprimit 8c
impugnat. Etvchociplumqiiod diximus clarius poflit
inteiligi,gaftrimargia,id eft,appetitus ventris feu concupi-
fceritiagulae, temperantiaé rigorem corrumpit, caftitatem
libido coritaminat.ira patienriam value,vc nonnunquam
vniquisdeditu^ vitioalijs virtutib.nori penitüs deftitua-
cur; led illa tantum vircute truncata,quse ediuerfo; xmulo
fibi vitibrepugriarifefuccïïmbitjteliquas pöflït v c le ï par-
Ic retinérè.-Iuec Veró cum‘ infel i cem póflederit mence m,vt
quidam fxuiflimustyrannusfubliniimrad capta arce virtutum
vniuerlam fundi tus ciüiiatem diruit atque fu buer-
tit. Excellaquondamiahditatismcenia vitiorfim/blbco-
rèquans atque pëtmifcens, nullam deiricepsimaginëro li-
bërtatis anima* fibïfubditaëfupéceflë cöncedit. Quantoéj;
ceperit ditiorem, tan to grauibrè fer ui tu ris iugo lub-
ditum,vniuerfis virtutum facul tatibus cru*
deliflima depraedatione
nüdabit;