Patrum
côfenlio.
Hxrefes
quomodo
rcuin-
:cadç.
c
Quibus
patribus
& quate-
nuscrc-
deudum.
Quorum modo barefesprolatü veteram magiftrorüm fen-
tentijs concordanttbus,deprehendantur&- KagRi
cdndemncntur.
Hï
j.cor.4.
A 9.ii.
Dottores
qui&traflatorcs.
C A P V T X X X IX .
Ic iàm confcquens elle video, vtcxemplisdemon-
___ftrem quonam modo profana: hæreticorum houi-r
rates,prolatis âtfque collatis vetenim maglftrorum con-
cordlntibus iibimetTententijs & dfcprchcndantur , &
çpndemnentur: quæ tarnen antiqualanétorum Panam
cónfenfio.non in omnibus diuinoe legisquæftiunculis,
fedfolum certe prscipueân fidéi régula niagnô nobis ft u-
dio & inueftigandaeft, & fequerida. Sed ncqJe lemper,
neque omnes hærefcs fioemodo impugnandæ lunt, fed
nouiris reeentefque tan tu mmodo, cum primtim fcilicet
exdriùntur, antequam infalfarint vetufts fi dei régulas,
ipfius temporis vertentur anguftijs, ac priufquam ma-
nahte latius venenómaiqrutn volumina, vitiate conen-
tur. Cæterum d ik ta ts & inueteratæ hsrefes nequa-
quamhac via adgredienda lu n t, eo quod prôlixotem-
porumrraétu longa Bis furands veritatis patuerit occà-
fio, Atqueidcô quafcunque illas antiquiores,vel fehifmatumvelhæreleinprofanitates,
nullo modo nos oportet,
nififmt fola,fi opus eft/cripturarum auétoritate con- ;
uinCeïe 1 aut ceïtèïam antiqu ituS vniuerfàlibüs facérdo-
tum catholicorum Concilïjs conui^sdamnatafqiie vi-
tarè; Itaque cum primum mali ejiiufque erroris putredo
erùmpcre coeperit,& ad defenfionem lui qusdam lieras
legis verbafurari, eaquëfallaciter & fraudulenter expo-
nere, ftatim interpretando canoni maiorüm fententis
con^regands lunt, quibus illud qUodcunque exurget
nomtium, ideoque profanum , ’ & abfquevlla ambage
prodatur,&finé Vila retraétatione damnetur. Sed eorum >
dumtaxat patrum i'ententiæ cônferendæ fiant,qui in fide
&c communiônecâtbôiicafanéle, lapienter, conftànter
viiiéncës,docentes,& permanentes, yel moriinChrifto
fideliter,vel occidi pro Chrifto féliciter merucrunt.Qui-
bus tarnen Bac lege credendum eft, vt quicquidvel om-
nesvelplures vno eodéhiquelenfumanifeftè, frequenter
,perieueranter,v élut quodam confentientë fibi magi-
ftrorum<Confilio,acciprendo5tenèndo, tradendo firma-*
uerintjid pró indubitato ,certo ratoqüehabeatur: Quic-
quid verb, quamuisillefanéfciis & doéfcus, quamuis Epi*
fcbpus, qUamuis donfelför & ftiartyr, piste r omnes,aut
etiam contra omnés fenferit,id inter proprias & occult
a s ^ priuatas opiniuneuks à communis,publics, &gc-,
- neralisfententis àuéfcontate féçrëtumfit, nec cum fum-
moætcrnæfalutis pericuio , iuxta fàçrilegam hsretico-
runi H fchïfinaticorüm confuetudinem, vniuerfàlis do-
gmatis,antiqua veritat&dimiftajVnius hominis nouitium
iedemur errorem.
Tittrum confenttentes fententiç quanta Jint
autboritatu.
Ç A P V T X L .
QVorum bpatorum Patrumî San<ftum catholicum-
que confenfum, iie quis fibi teniere contëpnicn-
dumfortèarbitretur^ ait in prima ad Corinthios Apo-
ftolus: & quofdam quidempófuitDeus in Eccleßd, primum A-
pofiolos: Quorum ipfe vnus erat : fecundo Prophetae : qua-
lem in AÛib.uS Apoftblbrum legimus Agabum tertio
Doâprèsiqai tra6tatores huricappcllantur,quos hic idem
Apoftolus ètiam Prophetasinterdum nücupat, eè quod
per èbs Prbglietarum myfteria^opulis âperiantur. Hos
ergo in Ëcclèfia Dei diuinitus per tempora & loc^dif-
penlàtos,quifquis m lènfu cathoiici dogmatisvnum ali—
quid in Chrifto'fentientcs cbntempfefit, non hominem
contcmnit,fedDeufti: àquôrumvëridicaviutatehe quis
difcrepet,impenlîus obteftatur idemApbftolùs diceïls:
ébfecro dùtem vos Fratres,vt idtpfum dicatis omries, & non fint
I fn robisfihifmata,fitis dutemperfetti meodemfenfu, & in eadem
fententia. Qjîpd fi quis ab eprurn fdntentiæ commu- ,
nione defciucrit, audict illud eiufiiem Apoftoli : No» efi'
Dm dijfenfionis,fedpacis. Id eft, nöneius.quia confentien-
di vnitatè defect rit , fed eorum qui iüconfentieudi
pace penùanferint : Skutin onmbtn ,1 nquir, EçeJesijt San-
étorumdöceoM eft, Catholicorum, qua: ideb fahblæfunt,
quia'infideicommuhióneperliftuht., Et nequisforfitan
prætermiftis cæteris, le foltim audiri, fibi-foli crcdi arro-
garet,paulbpb:ftait: An avobis, incpaiiyVerbumDpiprócefiit,,
autitivosfoiôidéuemn Et ne hoc quafi. perfuniftbrie accife!
peréi:ur,àdiccïf:' StqukÀat^itiymturfrofbeta efe-dÿffiiirv
talis,ià eft,fpiritalium rerum magifter ,fiimmo ftûdio x -
quafitatis & vnitatiS cultor exiftat, vt fcillcet neque opi^.
nionçs fuas cæteris præferàt, & àb vniuerlbrum lenfibus
non recédât: Cuius fei mandata qui ignorât, inquit, id
eft,qui aütnefejtanon difeit, aut Icita cbntçmnit, igno-
rabitur,hoceft,indignushabebitur qui inçervnitüs fide
&exsquatos humiliçatediuinitüsrelpiciathr: quo malo
nefeioan quicquam acerbius cogitariqueat, Qupd tarnen
iuxta Apoftolicam comminationem Pelagiandjili
prouenifle ccrnimus Itïliano, qui fe collegarum fenfui
aut incorporare neglexit1, aut excorporare prælumpûç.
Sed iam te mpus eft v t- p ollici tu m-p rüteram us exe m pl un»,
vbi & quomodo lànétorum patrum fehtentîi congrega-
tæ fint, vt lècundum eas ex deçrèto atque auâoritatfe
Concilii,ecclefiafticæ fidéi régula figeretur. Qüpd quo J
cômmodius fia t , Hic fit iam huius Commôniçorij modus,
vt estera quæ lequuntur àb alio fumamus exordio.
Secündum Commonitorimn ïnterlapfum efi, neque ex eo qùic-
quam amplius3quàmpofiremaparticula renunfit', id efi,foU Recapitulate,
qua & fubjeüa efi, 1
Vincentij Lyrineqfis,CommpnitQrij lecundi
contra Hæref.
C a p V T. A N T'E p ? N V L T.
Recapitulate eorum quapracedentïhus libris
S funtdtcia.
QVæ çumita fint, iam tempus eft v t ea quæduobus
ijs'Commonitorijsdi(3:alunt,in hnius-lécundi fine
recapitulemlis. Diximus infuperioribus hanc fuiflèfem-
per & elfe hodieque catholicorum confuetudinem,v't fi-
dem veràm duobu%ijsmodisâdprobent; primum diuini
canonis audtoritate » deinde Ecclefiæ traditiohe non
quia canon fëlus non fib'i ad vniucrfafufficiat , led quia
verba diuina pro fuo plerique arbitratuinterprétantes,
varias opimbnes errorelqu'e, concipiant. jAtqtic. id ^ ï .é -
cefle fit, vr ad vnam eccléfiaftici fenfius reg'ulamfcripturæ
cceleft^s intelligentia dirigatur : in ijs dümtaxat præci-
pue qu£ëftionibus,quibusTOtius cathoiici dogmatis fun-
damenta nituntur. Item diximus,in ipfamriiis ecclefia
vmuerfitatis parijer & antiquitatis cpnlènfioném, fpe-
ftari oportere, ne' aut ab vfiitatis intëgritatc in partum
fehifmatisabrumpamur, autà vetuftatis religionein hæ-
refé*n nouitates præcipitemüf. Item diximus , in iplà
ecclefiæ vétuftateauo q'usdam vehemenrer ftudiofeque
ôbferuanda,quibuspenitus inh^rere debejent quicunqj
hæretici elfe nollent;primùm,li, quid.elTët antiquitus ab
omnibus eeclefiæ-catholic^ faceidotibus vinuerliilis
Concilij audoritate decrctum. Deindëfi qua noua ex-
furgeret quæftio, vbi id minime reperiretur, recurien-
dum ad fandlqrum Patrumïéntehtiàs, eorum dümtaxat,
qui fuis quique temponbus & lôcis m vnitatc commu-
nionis&fidëi permanentes, magiftri probabifes extitifi-
fent. Et quicquid vno fenfu atque conlénfu tenuil-
w fe inueni'rentur, id ccclelis vèrum & catholictim
abfque Vllo fciupu-
lo iudicaretur.
1 S '
A
ConciHü
Ephefiou
cclcbranu
tfiçoui®
aiitç I "
fciiptuitl
huùc'hr
biuin'»
B
Patres .
præcfifti,
Concilij
Eoheiiui.
' C
Orbis latera.'
D
Cyrrllus.
Captco-
las Epifc.
Breuiter récapitulât ex fecundo commpnïtmojqtiod intercidit,
quomodo in Conc. Epbefino Sanft or um Pafrum fententia
cçngregatafint,vrfecundum eas autlio,ntate
Concilij, Ecclefiafiicafidei régula
figeretur.
C A P V T P E N V L T.
Vod ne præfumptione màgis noftra quàm au£to-
* ritatc ecclefiaftica promere videremur exemplum
inquit,qusle<ftaeftepiftola, venerandi & multum reli-
gioli Epiicopi Carthaginenfis, Capreoli, fidei geftorum
inferetur, cuius aperta fententia eft: vult cnim antiquac
fidei dogmatacohlirmari, nouitia veto & fuperflue ad*
inuentaimpie promulgatareprobari atque damnari. O-
mnes Epifcepiadclamaucrunt: H s omnium vocesfunt,
h s c omnes dicimus, hoc omnium votum eft. Q u s tandem
omnium voces, atque omnium vota n ifi, vt quod
erat antiquitus traditum, teneretur ? quod adinuentum
nuper exploderetur ?>Poft qua admirati fumus & prs-
dicauimus,quantaCoricilij illiusfuerithumilitas & lanadhibuimusiamfciConcilij,
quod ante triennium fétmè étiras,quot numero lacer dotes,penè ex maioriparte Mein
Alia apud Ëphqlum çelebratumeft, viris clarillimis tropolitani, tantæ eriiditionis tantæque doétrinæ, vt
Baflo Antiochoquc.Çpnfulibus. Vbi cum de faciendis • propè o.mnes poflent de dogmatibus difputare : Qui-
fidei regu lis-.d i fiep tare t ur , ne qua illic forlitan prolana ; bus , quum ipla inyrium congregatio audendi à le ali-
nouitasinraodum perfidiæ A,riminenfis obreperet vni- , quid & ftatuendi addere vider etui: fiduciam,nÄiil tarnen
uerfis làcerdotibitSv, qui illpducentifcrè numero con- ! donarent, nihil præfumerent, nihil fibi penitus arroga-
uenerant,hoccatholici{fimum,fideliiumum atque opti- > rent,fed omnimodis præcauerent , nealiquid pofteris
mum faétu vifiim.eft , y t in medium Sanétorum Patrum : traderent,quod ipfi à Patribus non accepilïent :■ & non
fententia: proferrentur, quorum alios martyres , alioS j folum in prælènti rem benè difponerent , verumetiam
confelTpreSjOmnes verb catholicos làcerdotes fuiflë, & p0ft futuris exempla præberent, v t & ipfi fcilicet làcratæ
permanfilTeconftarct: vt fcilicetrite atque folenniterex | vetuftatis dogmata eolerent, prophanæ verb Nouitatis
eorum conlénfu atque decrqto antiqui dogmatis religio j adinuenta daitinarent. Inueéti et lain fumus in Neftorij
confirmaretur, & profans nouitatis blalphemiaconde- j feeleratam prslumptionem quod lâcram fcnpturamfe
mnaretur. Quod cum ita faétum foret ,iure mentoque j primum & lolum intelligere, & omnes eos ignorafle ia-
impiusille N esTo r iv s , catholicsvetuftatîcontrarius, élàret,quicunque-antefemagifterij munerepræd’^idiui-
beatus veço C y r il l v s facrofanéls antiquitatiéonfen- naeloquiatraétauilIent:vniuèrlbs fcilicet S a c e r d q-
teneus iudicatus eft. Et vt ad fidem rerum nihil deeflet, t e s , vriiuerlos confeflores& Martyres quorum alij ex-
etiamnomina&numerum,licetordincin fuiliemusob- plajiaflcntDei legem,alij verb explanantibus confenfifilici,
edidimus eorum patrum, iuxta quorum ibidem con-
cinentemfibi concordahque fententiam, & legis faers
proloquia expofita liint, & diuini dogmatis regula con-
ftabili.taeft : Quos ad cónfirmahdam memoriam' hie
quoque receiilere neq.uaquam fuperfluumeft. Sunt er-
OQ ijv ir i, quorum in illo Cpncilio', vel tanquam iudi-
cium,vel tatiquam teftium feripta recitata lunt. Sanélus
Petrus Alexandrinus Epifcopus, doétor prsftantiflimus
& martyr beatifliimis: ,Sandus Athanalius eiufdem ci- ;
uitatis antiftes, magifter, fideliilimus & confelfor emi-
nentiifimus : Sanétus Theophilus eiufdem item vrbis
Epifcopus,vir fide,vita,feientia latis clarus: cui fuccef-
iit venerandus.Cyrillus , qui nuncAlexajidrmam illu-
ftrat Ecclefiam. Et ne forlitan vnius ciuitatis aepro-
uincis doótrina h sc putaretur, adhibita funt etiam ilia
Cappadocis lumina , fanékus Gregorius Epifcopus &
Confelfor , de Nanzanzo vel N azabos: Sanétus Bafi-
filius C s fa re s Cappadotum Epifcopus & Confellbr :
Sanétus item alter Gregorius Hy Uenus Epifcopus, fidei,
conuerlatiönis, integtitatis fik. lapientis merito fratre
Bafilio dignillitnus. Sed nefola G rscia aut Oriens tantum,
verfim etiam Occidentalis & Latinus orbis ita fcm-
per fenfilfe adprobajretur , leéts flint quoque ibi qus-
dam ad quofftam Epiftols,fanéti Felicismartyris,& fan-
éti lulij vrbis R om s Epilcöpojum. Et vt noivfolum caput
orbis ^ verum etiam latera illi iudicio teftimonium
pethiberent, adhibitus eft a me.ridie beatiilimus Cypria-
nus Epifcopus Carthaginienfis& martyr. A Septencrio-
nefanétus AmbrOlius Mediolaneiifis Epifcopus. Ij lunt
igitur omnes apud Ephelum lacrato decalogi numero
magifidjConfiliadj,telles ludicefqueproduéti, quorum
beata iila Synodus doétrinam tenens , conlilium feient,
vel credidiflentr totampoftremo etiam ,nunc errate
&femper erraffe adfcueraret Ecclefiam,qus,vt ipfi vi-
debaturignaros, ertoncosque doétores & lequuta eilet
&lèqueretur.
Geminam adiecit Apofiolica fedis auftoritatem adpropba-
nas quafque nouitates extinguendas.
C A P V T X L I I I.
Q V s omnia licet cumulate abundequefufficerentad
prophanas quafque nouitates obruendas & extin-
guendas,tarnen ncquiddeelfe rants plenitudini viderc-
'tur,adpoftremumadiecimus geminam Apoftol^cs fedis
iauétoricatem : vnam fcilicet fànétiPàpæXyfti,qui nunc
Romanam Ecclefiam venerandus illuftrat: alteram prs-
celfods fui beats ipcmonte Paps Csleftini , quam hie
quoque interponere neceflarium iudicadimus. Ait itaque
PapaXyftus in Epiftola, quam de çaqfa Neftorij An-
tiocheno mifitepifcOpp : Ergo inquitVquïa ficut ait Apoftolus
, fides vnaed, q u s cuidenter obtinuitdicendacre-
damusj&tenenda credamus. Tandem ilia tenenda, &
credendaprqfequitur, &rait : Nihil yltrà,inquit,liceat
Npuitad, quia nihil addi conuenit Vetuftati :Perfpicua
maiorumfidcs & credulitas, nulla esni permixtione tur-
betur. Omnino apoftolice : vt Maiorum credulitatem
perfpicuitatis lumine ornaret, riouitias verb prophani-
tatës cceni permixtione defcriberet. Sed & Papa Cslefti-
nus pad modo eademque fententia: Ait enim in epiftola,
quamGallorumfacerdotibus mifitiarguens eorum con-
niu'entiarh, qïiod antiquam fidem filentio defticuentes,
prophanas nouitates exurgere p^terentur : Meritb in-
Execrad.
Neftorij
arrogan-
Hzc no-
ftræ quo-
que tem-
peftatis
infam Lie
vetici ini'
piè doce-
rc conanquens,
credcns teftimonio, obediens iudicio, abfqiie quit,caufanosrefpicit,fifilentiofoueamuserrorem. Er-
odio,t?dio,prsfumptione,& gratia,de fidei regulis pro- go corripiantur huiufmodi, non fit ijs liberum , habere
nunciauit. QuanqUam rnnHo amplior maiorum nUme-
rus adhiberi pocuerit, fedneceftejion fu.it: quia neque
multitudine teftium liegojij tempora occup^ri oporter
bat,& decern illos non aiiutl fcrb<fenfiire , qqam csteros
omnes collegas fuos nemodubitat; Poft qua? omnia ad-
iecimus etiam beati Cyrilli lententiam * qu s geftis ipfis
Ecclefiafticiscontinentur. Namquecumledaeflet ian-
dti Capreoli Epifcopi Carthaginenfis Epiftola, qui nihil
aliudintendebat, & precabatur, nifi vt expugnata noui-
tate antiquitas defendA'etur,itaEpifcopusCyrillus pro-
loquutus eft & definiuit: qubcb'hic quoque interponere
non abs re videtur: ait enim in fine geftorum: Et h sc ,
pro volunratefermonem.Hic aliquis fortalfeaddubitet;
qui nam fintilli,quos fiabereprohibëat libèrum pro vo-
luntate fermonem : Vetuftatisprsdicatores, an nouitatis
adinuehtores.Ipfé dïcat ,^cdubitationemlegentium
ipfe diflblùat.Sequitur enim: Definatjinquit,fi itares eft,
id eft, fi ira eft, vt apud me quidam vrbes & prouincias
vefiras criminantut, quod eas quibufdam nouiratibus
confentire noxia dilfimulacione faciatis: definat itaque,
inquiç, fi ita res eft, inceffere nouitas vetuftatem. Ergo
hsc,fuit beati Coeleftini beatafcntentia, non vt vetuftas
ceffaret obrucre nouitatem : fèd potius nouitas defineret
in ce fl e rev cNt u ftatem. Quibus Apoftolicis Cathoiici f que
decre-
Xyftus
Papacui
fuecdlic
o M aiM
on exilât.
Ephef 4.
H
Cælefti-
Pap;
[Vide iau-
Jatillîmi
epiftolai
in operib.
S.Profpc-
ri & Ba-
I. An-
nalibus.
Pi
il