1
Gen 4.
Gen. 6.
Gßn.i s*
Exo.iOi
amor pauperis, gloriatur in coelo Deus: vnde paupereru-
befcit in terra, & hoc reputat in Konorem fibi, quod pau-
peri com'patatur iniuria. Dixiffe fuffecerat, dediftis mihi
potuifi, led pramittir, e(u£iui, fitini: quia paruusfutflet a-
morpauperis quod'paupereroftifcepiflet,nifi&paffiones
pauperis fufcepillet: & cerc£ verus amor non nifi paflioni-
busprobarur. Verus amor eft feciffe fu'as anguftiacisangu-
ftiasr tumiseft quodfapic Deo pauperis cibus , qui tocius
Creatufcebona non efurit, faghiatufe in efca pauperis pro-
phetizatin regno cpsli coram omnibus angetis in conuen^
tu refurgentium.Quod Abel pafius fit.quodicruauit mu-
durn Noe , quod Abraham fidem lulcepic, qudd Moy les
legem tulit,qudd Petrus cruccrp refupinus afcendit,Deus
c ium, locum magifterij fa ille fortitum. Prarbet cnim pe-
tendi formam,dat normam credcndi, fidêi pandit caulàs,
virtutum commèn datcxemp la, qui nondum Chriftianæ
fcholæih greffuseft difciplinam. Aceefiit ad eum Centurio
roganseüm. H o c è ft fapereTnonrogaré. Puermeustacet indo-
mo. Caufas pueri quafi magifter agit; verè C e n tu r io , qui
ftipendia réfréna centenarîüm cccli murauirin f ru d u m ,
& feruitutcm militiæ fæcularis in diuinàm fiiftulic digni-
tatem.Domine,puer meus iacetin domo.Quivo catDomin üm,
farceur fuam fidclite rferuitutem. E tq u om o d o h ic C e n turio,
qui lïcagn ofc it D om in um , puerum fuum aufuseft
profiteri,quafi nefeiens ferui peculmm ad D ominum per-
cinere? A ut ignorât communia qui.docet ram lccreta,tam
ta ce t,& hoc clamat folùm qd o d comedit pauper. In coelo ptofundsir puer meus. M e u r t dieo, quia iaeën fi tuus effet
p r im a^eT u rienc isanho na ,p rim a ffip ënd iap aup e r is tra - D om in en o n ia c e re ^ P ro b a ch o cP ro p h e ta ,cum d ic it:E c -
d an ru r in coelo, croga tio pauperis prima diuinisfcribicur ce nuncbenedicite D om inum om ne s fè rui D om in i , qui
in diurnis.Beatus cuius nomen codes D eo 1 egit ur,quoties ; ftatisin d om o Domini. Q u i ftatis ,nbn iacetis : aie , flanc
î^ p ;p aup cr i5rccacatiir ihcoelo.SediftiusbeaEitudin isau- ; fe rifftu i, homin umferu iiacen t. Puer meus q u i ia c e t ,v c
d iam us& fru d um ;In diemalaCiberabiteum Dominas. Q u ile tüusfit,furgat.-meus,quiapara|yticus:vt tuus fit, iam fane-
nome per malaiæculi vitam ducere , eleemolynæfemper tup. M e u s , quia malè corquetur; yt fit tuus , iam non fît in
fecuctaux ffium ducat adpræfidium fibi turmas pauper fi poenà. Dom ine tuo slè ruo s non deceçmalis fubia çere; in-
vocet , in.paftu pauperUm l'argus prorôgacor e xuberet, iuriaeftçua ,tuorum poenalèruoruro: tuos lêçuQSpoffide-
pauperumfrequenpetdpraum , non trepiçtët erogan d o, re non q ebet vis m a lo rum : fera i t u i& f i p a tiun rurm a la ,
deficere neflitCuip orrigitmanü parcus a c cep to rr e x h a u - 1 n o n patiunturadploenam, fed lu b eu n t ad coronas. A d -
riri th-efaurus is non poteft,de quo fufficit numraus. Indie [ uetfaillis n o n funt necefîttatum caufie , fed funt caufa vi-
malahberabit eum Dominas. In die mala ilIrD e u s liberato r dbriæ. Serui hominuro funt, q u i mala pàtiunrur inuiti:
allîfte c, quiama lispaupe remlibe ra rit. Ih anguftijsilium
D eus clamâtem aud ie r , qui pauperem eum c lamaret, au-
d iu itiN o n v id e b itd icm malum , qui dies b ono s fîabere
pauperem fecit. Videbic diem m alum,qui dicm iudicij fine
aduocatione pauperrati%?ßtrauerit. Sin e caufa acculant
peeçata, quern paupetexeufât, Excufari non poteft,
que m fames pauperis acculàri c. DUminus, air, conferuet eu &
vtiuficet eum. N o n dix it, c on iè ru a t& viuificat:fed dix it,çô-
fe ru e t& viu ifice t. D ix it,non vt denunciaqds vo x fîtifta ,
le d rogantis.Quiaudiuitrogacem egenura, e c ceau dit orbe
tbto p ro ie E c clefîamfîcrogan tem. Dominus conferuet eu
érv'tuïficet eum. Conferuet, ne rapiatur ad. poenam rviuifi-
cet,vt refurgatà mortuis,&re çipia t vitam .Etnontradateum
in manuittimicieius. C uiu s inimiciî nempè d iab o li, ipfe eft
inimicitiarura princeps: delpicit in imico s, q u iip ium in i-
micitiarum calcarit authorem. Dominas autem adiuueteum
fuperlettumdoloriseius. Exenuitur Propheca omnes ærunas
fragilitatis humanæ. Dommuautem adiuuet eumfuper leäum
dolortsciuÆ Q u is eft leiftus doioris no ltr i, nifî.corpus no-
ftrum f in quo anima ia c e t, & ia c e t do lens j & doler, quæ
ccelura repetete cupiens pxemitur corporis terra. Vniuer-
fumßratum eins verfaßt in infirmifkteeius. I (turn non verlat in
ftratâ,lèd in ftrato verlat in fir m us. C a ro ergo eft,quae ver-
fatur & v e r là t . Iplàeft.ergo quæin aduerfis vo lu itu r , in
profperis ve rla t, D ominus ergo verfatftrarum no ftrum,
q uan d on ob isad ue r la vert it in profpera : & q uia inle< fto
doioris,ho c eft in leefto corporis animus vo lu ebatur aegro-t
tus, ip le qui volhebatur, proclamât; Egodixi domine miferere
met,fana animam meam,quiapeccaui tibi. Qijia.per confenfum
carnis fen tit animi leçon tra x ilïe languo rem , v t anima fa-
netur,fmplonit: & milericordiam petit fidés, quia in pauperem
mifericprdiam fecit). Beatus qui foenerando paupe-
ri ipfum fibi iudiçempræflititdebicorera.
. De Centurione,
S E R M Ö X V * I
A Vditurieftis h o d ie fra tre s, quemadmodum cohdr-
tis R om a n s C enturio dux fa£tus eft militias G h r i-
ftiänae,x& mérito , quiaante coepit docere quàm credere.
V'enit,inquit,lefrn Capharnaum,&àccefitadeum Centurtoyogas,.
,& dicens-.Domine,puer meus iacet in domopafalf tiens,&male tor-
quetur. Et ait illt le fus, Ego veniam ércuraboeum : &reJpondent
Centurio,ait: Domine ,nonfumdignus vt intresfub tettum rneum.
n !
q u ia illis in delperatione fui d o ra ini nequeunt fubueni-
re. T u autem Domine, cui virtue«® feru iun t, curationes
parent,obtempérant fani tares, quom od o compu tabis fer-
uiim tuum , quem leruum tantorumconlp ic is e lïc m or-
borum ? N o ta eft circa m a lö sbon ita s tu a rp ie ra tem tuam
etiam impij confitentur : clamant exteri mileficordiam
tuam. H u n c tuum dicerem, quem iacen tern tua benigni-
tas non requirit ? Iacet in domo, & male torquetur. H in c e ft
q uod olferre eum, & offeree t ib i , poenæ rion finit magni-
tudo.-ne familiaris infir micas publice & d o lo ri lk ,& p u d o -
ri. M o uit C en tur io iu d ic em ta lia , & tanta d um p e r o r at i
& f ic rto u it, vt ad lertium fuum coeli D ominum ipfum ire
ve ile , perficeret. Ego,inquit Cbrißus, veniam'& curabo ilium.
Fratres , non C en tur io ad pietatem pietatis traxit au6to-
r e p ; n eq u e ad h o c llle ire c om p u lir C h r iftum , ad q uo d
venerat Chriftus:fed Centur io magis fiefen tire, làpere fic
d o cetur,quaread leruum in leruo venerit Chriftus: quare
ad homin emin homine venerit D eus : vtique vt leuaret
iacentes, elifos er igetetïfolueret com p e d iro s ,& eo s ,q uo s
iam n em o n e c â fte r re ,n e e o fte rrep o te ra t; ip feop eris fu f
vèdro rc lèmen tillîrausba iulaiet. Sed iam quid Je lp o rid e -
rit Centurio audiamus. Domine, in quit, nonfiimdignusytin-
tresfab teftum rneum. D éd it debitum d e humilitate refpon-
fum , & ipfum elîè D ominum imgulari p au o re fign au it,
d é âu ce red um ye re turâd ahim æfuæ d om u ra , ad lecre-
tuurcordis fui, ad te ftum .Hue con feien tias, ad penetrale
m<entis,inquo familiaçogita tibnumincohditâ&'Coh'füfax
vcrlatur.-nec patitur aulam pefto rishum ani fine vitidrum
ftrepitu in fynccrita tisfilcùtiop eiman cre. Ma giftro e rg o
timoré relpondit V Domtne nonftim dignus vtincresfub tectum
rneum. Hinc e ft q uo dP e tru s vb i Chnftum^reium eo gn o-
uit audtorem, exclamauit d icens: Exi à me Domine * quia
peecaroi'fum. S ic eun^t Petrus exire à fe ro ga t, quom od o
Centur io eum ad fe fuppli.cat non venire : agitv re rq u en e
indignitas holpirij in hofpitis rnanet iniu riam. N on fum d ignus
vt intresfub teftumrneum. H o c bene d iftum eilet anre-
qu am D cus holpidum n o ftrx carnis i n träte t : at nunc quid
fic Centur io te ftum (uum Ctuùftum yetat in träte f quem
totum vide tin tta te ftumT u i corporis iam manere ? Fratres
, C en tn rio iam videbac in Chrifto corporis fut'for-
mam,fcd pafiiones in illd fui corpo lis non videbat.Natus
eft i n carne C hriftus, fed nat us eit de Spiritu fanft d: acce-
pit hofpiri urn carnis, led in aula yirginis; yt & veritas eflèt
corporis humâni , & de p ollutiohe humant corporis nil
haberer.> Bene ergo C en tur io teftum faum indignum ju -
fedfantutttdicverbo, & fanabiturpuer meusmam &ego bomofum di cat Chri fto; quia fuhfingulari tefto manebat noltri cor-
fubpoießate conßitutus, Habens fub me milites. ^ & dico huic, vade, porisChriftus.-iuxta illud Propheti?>Vigilaui,&Jfaftus fum
& vadit:& alij, vent, & venit: frferuo meo,fac lm: & facit. Vi- licut palïèr folitarius in tefto. Die tanttmverbo, &fanabitur
detis Ceifairionem antequam dileipuiacus fubnec ofti- 1 puer meus. Centurio ifte cumfinc lege effet, nihillîne lege
U.106.
Serniô k v . & X V I . 6 7 3
égic^dicens:Dic tantumverbo. Q u ia d iftum erac,dixtt, & fa- v fugaturomnis d^mbnum muI titudo. Occurnrunt ei duo ,da- j
fta funr . E t fiom n ia p e r fe fta lu h td iftü ,q u om o d o d iftü | »w»wfe^e »f«.Exliibirinonvólente s ,vehe run timpn anns i
fo lovniusinfirmita snon curetur? Dictantumverbo,8c fihe iuflU,non fuo aufu.attrafti funtinuiri,non fuafpon tecur-
ve rb o q u o d d ic icu r? S ed ifte poftulat verbum non de lo - I rentesideniquèadpraélentiam C h n ftih öm in e se x eu ^ td é
q u en d iv lu ,lèd d e v irtU te fa c ien d i, verbum de q u o d if tü j m onumcntis ,& veria vice captiüos feruntdqiub . fucrant
e ft, M ifitv c rb um fu um , & fan a u ite o s ; Die verbotantum-. | captiuatüfiftuncpxnis,quorum fcruciatibustorquebatur;
Quia ifte credidit in ve rb o omnes manere vi reu tes. Ve rb ü 1 ap tan t ad fen tCntiam, a quibus ad d ifti Fueran t iam fepui-
tuum D o mine fanitas e ft ; verbum tuum vita eft: verbum chtis.Occurrerutei duo, damonia habentesfmi himisjtd vt nemb
tuum vb i acceflèrir, inde con fe ftim fu gitd olor iinfirm itas pojfettranjireper viamillam.Videtis q u iz d zm o ries veriiehti- [
m o x re c ed it, ve rbum in quo Petrus eum laxatec retia, p i- bus aid Chriftum p rxclulèranr viamitranfitum denégaraci I
fciummulcitu d in emcep ic jfinequo&igno rantireno ftem j Ecênimd$mönurniftacüra,ne ad D eum h om ih e sp o lfin t1
p e r tu lit,& n u llum fru ftum p e ru ig ilp ilc a to r in u èn it:D o - red itumiriuenire .N önch imalitë rp ofluntliominë spo fli-
tniue,inquic,laborantes per ro c am n o ftem n ih il cepimus, de^e, hifieósab auftoris fi^ifoCiëtatelubducant. Itavtne-
fedin ve rb o tu o la x a b o re tia.Erq uafin on fulfice re t q uod mopojfettrafireperviamillam. H in c e ftq u ó d Chriftus faftus
de ve rbo egera t,verb o prasftari polle q uod pöftular, rebus | eft via.lto vt nemopojfet tranjireper viam illam. Illam,r^>n ifta.
aftruit,commendacexemplö. Nam & ego bomofum fubpote-
E g o fum, inquit, via. V c ad v iam pet v iam .âdD eum pet
I ßatepofitut, habeasfub me milites,&dtco huic,vade, & vadit:& a-
Deum vehientibus obfiftere vis dærnonum hoh va le re t:
! lij,vent, & venir. & feruo meofac hoe,& facit. Nam & égo homo
ad Deumnifi per D eum poteft peruCniri. S ed iam quiór
I fum. H ö c c ftd ic e re ,tu D e u s ,Subpoteßatejpoßtus. Hoceft,tu
daemones clamäuerint, audiamus. Quid nobis & tïbifiti Dei}
P Ë
ipfapoteft^tUm poteftas. Habens fub me milites. H o c e ft ,tu HoCeftdicerei vitæ au&o r quid tibi cum mortuis? Habi-
v in iu e s.E t dico huiCtVadef&vadit. H o ce ft,d ic in firm ità ti, tacor coeli quid tibi cum fepulchris î Ô d o r pàradifi quid
vade, 8c vadit. Æ ,ve n i, & vènit. H o ce ft,d ic là n ita tiv cn i, tibi cum foetorè. Q u p sd e coe lo d e ié c ifti,q ü o sd e paradi-
& venit; Etferuo meofac hoc, & fa tit. I llep u e rm e u s e r i t& fo e xc lu fifti, quibus U un cto llisvrbe s , regioneshabitabi-
tuus fcruus,cura reccperit fanitâtem. Audiat:quid audiac? les negas, permicte inhabitare nos vel lepulchra i & fi nos
San us fa d u s es , iatp no li peccare: faciat iuftitiam, vt lib e - | perfecutione tanta digni lùmüs,tii tanta non es digniisiri-
retur à paralyfi omnium p e c cato rum, & p o lïîtp là lle r e c ü j iuria. Quid nobis & tibi i Quid? quod iudici, & reo.-qu od
Propheta: Conuértere anima mea in requiem cuam, quia j v in d ic i,& pccnalirquod R é g i, & defertori. Quid nobis o -ti-
Dominus benefecit tibi : quiae ripuit\nimam meamdé I bïfiliDeii H o c dicun tp oflcffbr ifure s,ho c domino prædo-
! rno rtc,o culo smeo s àiach rym is,p cd e sm cb sàlapfu, P la - J nc s,tenentlp blia,prædamgeftanr; & quid fibi cum eo fit
i c cb oD om in o in re g io n e viuorum. F ratré s,imitcturCen- 1 quifu arep olcir,ïntcr ro gant.^«idnobis& tib ifiliD«?Qaid?
tüdoncm,quiad.cente.fimum fru d um delïdérat pèruèni- vc rëddatis homines, m undmÿ reftituatis au d o r i; & vc a i-
re. N e è rg oleuite rC entU tio nishuiusp ru d enc iam tranf- ëntëcre atore fe ia tisvob is in creacuris amplius hil liCere.
e am u s,h o d ied e ip fo d id afuftic ian t;q uiam yfte r ium pec- Quid nobis & tibifili Dei ? Vsnißi ante tempos torquete m i Quid
magnum eft,quo Iudæus geritur in figuram.
De duobus damoniacü.
S E r m 0 X V I .
BHriftus q u o d transfert m aria, q uod loca c ir cu it, nô
eft res,humani d e fid e r ij, fed caufa eft falucis humanæ.
Ambulat Chriftu s, non v t videret loca, fed vt homines,
qui varijs cafibus perierant,inuenirer. Qu i lpca fecè-
ra t, qtlid noui videret in loeis? A ut iili q uid aberat, qui v-
biq; état? vt homo videbatur in loeis, fed vb iq ; videbatv t
Deustvidebat v t iq „ & delperatos videbat,quibus ibat di-
uina remedia largiturus.-ibac ad eorum curam, quibus hu-
manaiam defeçerat cura: licut hodiernaprobarum e ftle-
étione.C«?» venijfet,inqait,lefus transjretum inregionemGera-
fenorum,occurrerunteiduo habentes <Umonia,de monumentisexe-
tintes faut ntmis, ita vt nemo poffet trarifire per viam illam. Lube t
fetflè, & vidiflè Dominü. quid m a li, quid periculi illis lia—
beretur in lô c is : & id eo illuc iffe, v t fie defperatis, affli<flis,
fi c milëtis fubuenire t. Occurrerant ei duo,damonia habentes,de
monumentisexeuntes. In m onumentis fedem fecerant mortis
authores. Atcendice quæ læuicia,quis furor, quæ rabies
dæmonum erga humanum genus:quamuis breue cempus
hominum ferre non poffunc : eontenti non funt m ori ho mines,
lêd v iu oshominè sg e ftiunt lèp e lire : fe lèpulchris
mandant,vt homines redigànt in fepttlchra.-pafcuncur ca-
daueribus, putredine faginahturtdelicianturfoetore, quibus
rota vo lu ptaseft homines inrerire.Sedlèntiamus quid
machinentur fraud Unis, quid m oliantur malis,quorü cru-
dclitas modü non habec in aperto.Quidfaciunt^ifti quan-
do diuitias oftetant,vtauaritiam lèrancî v t inférant fuper-
biam,pompam proponun t,fingulaticatcmven ditan t, vt
q uod eft communioriis,excludancîvt iram nucriant, caufas
coior^ntîvt pietatem v i o l e n t , ' ^ u s dant querelasî.
ph ilo lophiamfin gunt, vt fa c ian t.. mi frire homines plus
quærendo? deos multbs figurant, v t Deus, qui vnus & ve-
ruseft,nefciatur?Orc«»rer«»reiduo,dantonia habentes. Qu an-
do ad duos homines dærtonia multa, ad vnum legionem
totam lîgn ifica tcor tueniflè ;ho cid eo facit,vtd o ce at caué-
dos elle dæmone s,noritimendos,fimul^i mort ftrat,quam
fit potèntia C h riftifin gu la r is , q uod nomine lo lo C hrifti
B iblioth. retJqtr/Tom .S' Pars 2 .. \
nobis & tibi?,Ec vobis cum hominibus quid? Quid nobis &
tibifiUDei ? A gnolcunt, agnofcunc D eum,iu dicem confitentur,
clamant iudicium Ce d eb e re ,& de tempore prçlcri-
bunt. Quid nobis & tibifili Deti Venifiiantetempustorquerenosï
A u d o r i temporum tempusopponUnr. Venifii àntéteinpus
torquerenos ? D etempo ré lîc queruncur, quafi ipfum cum
tempore fc c e r in t, v t viuos corididerintin fepulchris. Venifii
ante tempm torquerenos ? T empus abfeindir , præue.nir
mortem,fepelit viuos crudelitas im m am ra:& de tempore
queritur,quafi antetempus habere debuerit: & n o n vr ex-
o rtae ft m ox puniri : de rempc/% caufàrur nequitia fæculi
indurata, h ja lis paticcia brebis eft,bonis tarda \Ticio:qu<5>d ;
læfis longüm eft,anguftum eft ad Içd en ce s .Et^inq uir,non
longe ab eisgrexponorum multoruinpafcens.f Damories autem ro- !
gabant eum dicentes,Se eijeis r*s,mitte nos ingregemporcorum.Di-
gha petit indigna leruitus. Mitte nos in gregemportoruih. Dé
monumentis mitti fe p re ca tu ri^p o tco s nequiti^ : quiä
feetores ämittere nefeie, fed mutare. Mitte nos ingregem por-
corum. Ccenlim pptuntruentescælo .-poltæthereas habi-
tationesambiunc vo lu tab rap orco rum . Mitteriosingregem
porcorum.Gtex in g ic gemm ittitur,vtprod a tar dæmonum
multitud o:v t appareat ho c duos.pbrraflè homines, qubd
numero fitaSnonvaluitfufferrepo rco rum. Aitiüis,lte,ât
tili exeuntes abierunt in porcos:_& tue impetu abijtiotusgrexper
puceps in mare, & mortuifuntin äquis. Tradirur vilep ccus n ®
pro voluntace dçmonum,fed vt c a lifa d o iÄ n o rd c ä t.qu ö -
mod o in ho rtinè s læ uiu nt, quom od o quærunt mortes
hominum, q u ificp o rco sv tpe rd ë ren t quælîetünt. Dæ-
monesomne quod eft,agitur, mouerur, ymit, ardent per-
dere,non h ab e re .N eq u ise rg o tabs fieri homo prælîimar,
humano generi in irtic itia vêtus* fixa ira, malitia deftinatst
eft. Dæmonestiifi v in d in o d e e d u n t jlædete non va lent
nifi iu lfi.T rad itür ergb vile p ç cus,vt luceat dæmonibus in
homines nil lic e re , quibus in porcosiulTum eft vt licerer.'
N o s ergo aut vitijs doftriS facimus , Vt jiliac cipiant poce-
ftatem n o cen d i,au tv ir tu tib u s fu b ied an o b is dæmonum
colla Chriftotriumphantc
calcamus.
L 1 L Dedamà