Vide Nie
•.30 zi.lç .
Socr.l.z.
OiwdCoiißantitts iuiïo. in lUyrios.exercitu, Sirmium venit : & de
Bretannione & Magnefltio, & qubd Conftantius, vbi Galium
Cxfarem renunclauerat, ilium ad populos
Orientales amandauit.
C A P V I I I .
PEr idem fete tempus, cumAthanafius fuga falutera
qnsfidiflet,Gregorius cos qui rn iEgypco^eius opinio-
ni ^flentire renuebant, grauitejr yexauit. Impcrator autcm
bello contra Illyrios fufceptb, venic Sirmium: quo
Ve Photino Sirmijepiftopo, & eius bxreji: & concilio contra eum
I - Strmÿcoatto, & tribusfidei libellis: & qubdPbofinus
poft abdicationem renuit venire vocatusi
ïtquekfiafilio Ancyraepifcopo ina-
nis oftentator fu i con-
ui&usjit.
C A P V T V.
WSkMp^crlïi.
S Vb idem tempus Photiniis ecclefis Sirmij antiftes, I
qui iam ante fisre fis cuiufdam authorfueïat, cüm lm- i&cmsi,
in oppido padris quibufdam condicionibus, Bcetannio
illific obuiam. Nam militibu$,qui eiim Imperatorem
declarauerant, in alteram partem tradu&is,& folum iam
Cpfiftaiffium Iftiperacorem 6c Auguftum efle vociferatn- I
tibus ƒ vt enim iftafierenr,turn .ib ipfo Conftancio, turn a j mauit vnum Deum omnipotentem efle, qui proprio yer-
perator ibi pracfto éflèt, palam fuam doóhinam affererg rc fisj
non dubitauic. Et quoniam ingenio tum ad bene dicen-
dum, tum ad pe r fuadendum'muit u m valebat : idcirco
multos àd fuam opinionem traduxic. Qui tametfi afïirdararus.
abdicatus impense_ante laboracum' fuerar) Brcrannio, vt intel-
& Confta- ^CXIC proditionem ,prbnum feabiecicad pedesConftan-
us iolus tij, ap eoque fupplexveniam poftula.uic. Conftantius igi-
Imp.de- tur.ablato ei ornacu imperatorio, & purpura, hominis
tt
mifercuseft, vicsquejpriuats degends fecit poteftatem,
\ & omnia ad viiiumv& culcum necellaria ei ex publico
i fubminiftrari m an d au itd ix itq iie rem multo accom-
I modatiffiraamefle ei , vrpbte stateprouedfciore, vt dec$-
tero cura imperacoria liberaruS, scatem in otio & tran-
I quillit^^agerec. Vbi autem res cohtraBretannionemge-
ftshunchabuere cxitura;, Conflantius ingentem exerci-
rumadueifus^Magnentium in Italiam mifit. fGallum au-
Cacfar de- tem cpnfbbrinum, cum Gaelarem eum defignailet,aman-
fignatus. ■ dauit-in Syrian), vtipartellmpcrijyerfusOriencem de-
fendereti
C
’ideBaro.
n- 3f3.». ,
l &t'l- j
Crdds iî. I
Quodpoflquam Cyriüus ecclefiaHterofolymitana gubernacula poft
Maximum Jufteperat y rurfus maxima Çrucis figura
pluribusdiebusconjpettaefi, qua jolcm
ipfum JpUndore fu-
. perabat. z
C A P V T IV ,
EOdem tempore Cyrilio poft Maximum ecclefiam
Hierofolymitanam adminiftrante, fignum Crucis in
ccdo **" c* ‘° eft,quod dare admodum reiplenduic, non
fpeftam! I vtcometesE)let, difFufis radijs, fed luce multa in vnum
conferta, valdedcnfoiubare &perlucidoemicuit. Tantum
perrinebat mlongicudinf m, quantum eftinterual-
li inter Caluariæ locum, & montera Oliuarum. Quin-
Eecim autcmftadiafupralocum in cælo fulpenfum hæfit.
Laticudo verb longitiidini proporrione relpondit. Quo
quidem, velut infigni miraculo , Orançs obftupuerunt 1
ita vt iinguli «edibus^foro & opere, quod quilquçlortè
habebat in mapibus , reii<fto, pari ter cum liberis & vxori-
bus in ecclelîàm conuenerinc, & vnooreChriftum lau-
cdcbrarintj&Deum lætis animis confelEiind Quç
Vercribus res a(^ uoftram regionem quoque perJata, non médiocri-
■’îîtatape- tcX. omnes oblippefecit. Nam quanquam vifio ipfa non
egnnario admodumdiu continuata eft, tamen quia ex omnibus
ld; 2 a', (propè dixerim ) terræ oris, vti fieri fo le t, homines vel
lymam. pmcand*., vel loca ilia vifèndi caufa. Hierofolymam ad-
D ueniflent, res,,quas id temporis afpexiflcnt, fuis indica-
runt. £rat eciam Imperator de hoc vifu. çertior fadus,
çqm per alios complu res nuncios, turn per iiteras Cyril-
l< à . vins rerum li. Dicebatur autcm eius generis peneis,
banc vifioriem diuina quadam prophctia in fan S is Ji teds
quoque praefignificatam fuifle. Quod quidem
cette cum ita aceidiffet, multos cum gentiles,
turn Iudaeos ad fidem Chri-
ftianamdeduxit.
bo condiditvniuerfa; tarnen quod filius Dei ante (ècula
generatusfit, &extiterit, nullo modoconcedere voluit,
fed Chriftum ex Maria genitum docuir.< Quod quidem
dogma , cum apud mulcos vulgatu rii efTet , magnopere
oftenditanimos-epifeoporum, turn Occidentis, tum Ö -
rientis : quandoquidem Hoc contra cuiufque opinionem
nouacum efle arbitrati func. Ecenim à fententia turneo-
rumqui fidem in Çonciliô Nicæno traditam cum adtni-
ratione amplexabantiif.tum eortyn qui approbabant 'Mij
doärinam, omnii^odifcreparecompericDatur. Impera-
tpfi prætcrea bilem mouit : quieodem tempore Sirmijvi-
tàm agens, concilium ideo conuocauit. Ad quodieon-
uenere ex Orienris epifcopis cùmalij , tum; Georgiusec-
clefiae Alexandrins antiftes, Bafilius Anpyræ epifeopus,
& M a r c u s e p if e o p u s A r e t h u fa e : e x e p if e d p is a u t e m O c c i -
d e n c is , V à le n s M u r f b r u m e p if e o p u s , & O f iu s c o n f e f t o r ,
q u i q u o n i a m C o n ç i l i o N i c æ n o i n t e r f u i l lè t , i n u ic u s h u i c
c o n c i li o p r æ ft o f u i t . N a m q u a n q u a m h a u d l o n g e a n t e A -
n a n o m m i n f i d i js e x i l io c o n d e m h a t u s f u e r a t , a b Im p e t a -
t o r p t a r n e n , q u i e p e r a a c f t u d io è ö r u m , q u i S u m i i i n v n u
c o n q e n e r a n t , a d e a m r e m im p u l fu s c r a t ,a d ,c o n c i li u m a c -
c e i f i t u s e f t . S iq u i d é m â r b it r a b a n t u r , fi v p l p e r fiija fio n e ,
Vêl yï, eum qui vir ramilluftris erat, & ab omnibus mirifi-
cè laudatus, ad fuie fen ten tiæ fuftragan dum poflèn t indu-
cere, fpre vtipfbrum dogmateftem iocupletem haberet.
Vt primum igitur Sirmij çpaâifunt^ptoximus hiequide'
annus'erat póft confulatum Sergij & Nigriani, mquo nullus
conful, vel ex Oriente,, velexoccidente, propter fta-
tum reip.atyrannistun)fortèperturbarum,défignatüs eft)
primum, Photinumabdicarunc , vtpoteopinioniSabel-
lij & Pauli Sambfateni lauen tem. Deinde,contra éa,qus M
ante in concilijs ffierant deçreta,tresjïdei|ormulas edider j-De
runt, quafum vnam Grsce, reliquas duas Latinè confcri-
bebant : q u s in muleis neque ipfie fibi, ne que formtiiis
anrèjcompofiris, vel verbis vel fehfu eonfemiebant. At-
que *eft illud quidem intelligendum, form ula m Grseè
Xcripram,filiura paEjtineqüe confiibftamialem,neque fubftantia
fimilem afïchiifïè: fèd iliis qui dicerent eum fine
principip efte, auc eflèntjam E>ei velut dilatatam ilium
.procreaflè , aut eum patri Honore parem & non inferiorem
fentirent, anathèma indixilfe. Alceram'autem, quæ
Latino fer m one feripta erat, tum de quam Latinifhb
ftanciam voçanr , tum vtrpm films patri confubflrantialis,
autfubftâtiafimilisfit.vetùifrediÔèrçre ; propterea quod
voces ills neque in fandfcis reperiunrurSaip turi^ , neque
hominum cogitatione aut intelligentia facifecomprchen
di poflunt. Qirinetiam prseepifle , vt otnùcs confite-
rentur patrem filio honore, dignitate, dcitate, & ipfo no-
mipe paterno maiorera effe : atque putarent filium cum
csteris omnibus creaturispatrifubie&um effe : & patrem
nullum habere principium ; filijque' genetationem omnibus,
prscerquam patri foli,ineógnitam efle. ; Fertut verb,
cùrphæc formula iam édita efïèt, epifcoposlaborâflè, vti
earn tanquara temerè & imprudenter compofitam rcuo-
carent,co confilio vt corrigèrent. Imperatbremque idem
ipfum mandaffe j atque fupplicium minatum efle illis fe
infliblurum, qui earn occultarent. Vcrùm cùm fèmel e-
dita effet, in occulto latere non potuir. Tertiaro verb for-1
tnulam
$umicnfc
Concilij],
Ofius ei
inuitus ci-
dem ad-
■flecoa
äus.
G
Aonuscófiilatucarens.
Sirmicnlii
Concilii
4 âa.
Tres fidei
formulz
diuerfz.
Concilij SI
WmNs/u-
pïa&SoÇ.
hit err/intl
vtnotaiü
efiinNcti
tiu/dem
legen,
tdit. Bi-
niant.
H
[ mulain fenfu cum al ijs focrtiulis iam olim editis penitus
t cofiTerifi (Te, ,pràït«quam qubd Subftantiæ nomen fiïftu-
I lit : hançque caufàm| cur ï.d feceric, attuliflc, q u s eft his
I fei e verbisexplicata. Quoniam nomen Subftantia , qubdapa-
tnbusfewplici animo in formula fidei pojitum eft., a vtilgo autem in-
cognttum, nonparum propterea attulit offenduuli, quod in hteris
Sacrisnonextat : idarcoplacuit concilio, vt tolleretur, & nulla o
mntno ment io fier et illrn , prafertim cumfanct# Scripturafubftan
tia Putris aut b'ilij tnufqua>n meminerint. Subftuntia enim aut'Pa-
tris,autPilij,aut Spiritusfantti, ne nominan quidem debet.Ita-
que nos,fu u t liter afanéia loquuntur, filium patrifimilem dit muis.
Atque hsc quidem de fide, prslence ipfo lmperatore,de^
cretâfuerè. Onus verb initio quidem iftis cönfèntive re-
nuit: at pbft vicömpuifus ,& verberibus, vr lama eft, licet
'fiusvi
Sdus
'ibl’cribit.
m «icyrare
ifc.cura
hotmo
ifputa
hotini
'iiuuoi..
1 ut'
20. 28.
^Jgnïtiil
yramtis '
fuga. -
fenex, grauiter ctdus, confenfit, eifdemque fubferi-
tu, eosfubiugauir, & Deocsfaream euertit: Qui cum rem I ^
prselarègèfliflè vifuseflet, profpéritatem haud quaqüam belles vi-
ferrepotuit, fed inftituit animo , occupare tyranin dc^ lfti. , .
Cuius conacus nouns ex csde cum MagniQ^jeftoi is.rum )Dcc.esfa-
Domitiani p r s fèd iOcietitis, qüösinttrfécerat5 Iropera- *
toriConftantiopacefactus eft. Qiiare Conftantius,gra?
uiter commotus, eum accerfit ad (e%;Qni cum aufogere 1
non coflec ('eratenim inetu perculfus)iterfacere perrexit.
iam veroCum longe a Plabohs infiilaabefletdufiulmpc-
ratoris interfeélus eft, adtcrtiumluumcoDlulatu, Con-
ftantijautem feptimum.
pfit. Pla.curt prsterea concilio, poftquam Photinum ab-
dicauerac,eius'animum tentare, li quomodo pplfeta prio-
re fententia deduct. At rile, taniçtfie.pifcppieumad hoc
cohortabantur, &-epifcopatut^ ,i fi propriam ac fuam re-
ijeeret opinionem, acqueipforum foimulis fidei fuftraga-
retur , ei reddituros promittebaiit : tamen induçi non
po tuit, fed ad dilputationem'epsprouocauit. Quare cum
epifeopi ad certum&ilatutum diem in vnum conuenif-
fent, &c iudices quidam, qui & do<ftrina & authpt'itatc eo
tempore prinias in pàlatio obunere viderentur, ex raan-
dato Imperatoris concilio prætiderent > Bafilius epifeopus
De Confiantijad vrbem Rom am pYofettione, & concilio in Italia
collecto: & quid Arianorum infidijs Athanafio
magno obtigerit.
* C A P V t V I I .
V J Bi verb Conftantius, tyraUnis occifis, fc malis qiis
V cafu inucófcafuerant, penitusliberatum exiftimauit:
decedcnisSirmio, Romam antiquam conceflic. namibi
triumphumde vidfcoriacontra tyrannospatta agere con-
ftituir; Et quoniam atbitrabatur fe pöflè epifcopqsprima-
rios'vrriafque partis ad eadem de fide fentieiidiim indu-
cere, eodem tempore conciliuni in Italia cogi mandauit.
Interim Iulius , cum eccfefis Romans epifeopatum ad 1™ I»1«
Ancyrs partes fufeipit contra Photin'fim dilputandi. Ac annos vigintiquinque adminiftralfet, morltur : cui fucce- j ° ^ l
cùm diflèrendi certamen propter multa acvariavtriulque j dir Liberias, lam verb hiquifidem C fl^ ilij Nicsriireij- Lpjfc. ^
tum incertogata , turn reiponfa longius pvocedeïct.ÔC ce- j ciebant, tempus: opportunum ad calumnias orthodoxis jeeflor Li.
leres fe ribsrationes vtrinque allatas exapcrent, Bafilius | contexendas lenadtosarbitrât^,irapensèadmodum apud berius.
fuperior difcelllt. Photinus autem condemnatuscxilio, 1 Imperatorem laborarunt, vti omnes quosaiueipfiabdi-
ne fie quidbm firam defendecc opinibnem d é c r it : fedii-1 caueran,t,ecclefijseij cerent ; tum qubd dodkrinam ipfo-
bros turn Latino turn G rsco fermone conferipcbs edidit, j mmopinibnirepugnantem tuerentur : tum qubd d edif
quibusnbnfuam m odb, verumetiam fallas aliprumopf fenroperamdumadhuc Viueret Conftans,vti inimicitis
. . - ' - ' 1 ’ *' inter.éum&fratremConftantium, penes quosimperium
erac, fufeiperentur. Conftantem enim fratri, vti ante.de-
monftratum eft,denunciaffe, fe bellum contra eüm fadlu-
rum, nih Athanafium & alios epifeopos reciperet. Maxime
autem omnium Athanafium infimularunt: qui prs
nimio.odio;,quod aduerfus eum conceperanc,neque dum
Conftanti vita fuppeterec, neque dura Conftantius ilium
beneüolentia compleéti fimularCc, fimulratem in eum
exerceredefierut : fedNarciflus Cilix,TWeodorusJThrax,
Eugenius Nicenfis,PatrophilusScythbpolitanui,Met1ophantus
Ephefius, & alij epifeopi njimero circiter trigin-
ra, Antibchis in vnum congtegati, alijs omnibus feripfe-
re epifeopjs, ilium contra^cclefis leges Alexandriaro remones
probate oftendereque laborauit. De Photino &
eiushsrefi hsc hadtenus dicta fint.
De Magnentifé-Siluani tyrannorum interim \ & ludaorum. in
1 Palafiind tumultu: &■ qubd' Gallus Cafar, dum res
nouas moliri putaretur, inter-
. 1 feclifseft.
C A P V T V I .
DVm' h sc geruntur, Magnentiusantiqua Roma oc-
cupata, multos tum exotdine fènatorio turn ex pler
be trucidatiitO-Qui cum accepiflèt dùcesvCpnftanrij ^m
G
Achaflsifi?
Arianorû'
odio rut-
ïïim vexapropiusadheliilmcum
ipfogeiendamaccsdcrc.lcceffic ,uettifla: & non ebneilijfententia,& contendone cmuai
in GalliaitiVbtfasfolisoccalum fitara. Qu? m iq'co.mul- j qUj eididametantcuta co opinionisV culpscapetKm de-
tispradiis intervtrumqueexereitum comnaiflas,nunt;hi, i clarafmn efle: & proptccea iuflerunt j vc neque cum eo
nunc illi vlquecd fuere fupeiiorcs . quoad iylagnentius ' conimunicarem, neque ad cum fenberenc: (ed cuin Gcadextremumdeuiaas,
Murfam.quodeftcaftelluuiGal- ergib,quernip(i^(copumord.inaueranr. Verum Atha*
lice, profugic. Qmcimvideretmihtesfuos.vtpoteviiäos naliusiftacrimi%pronihilo tum putauit: quippequires
anunis cadere, m locoedito confiftens, eos confirmare multo grauiores edit poftea fubiuims. Namfimulvtin-
conatus eft. lib auteiti, cdm,ficuialijs imperaforibus terijtMagnccius,Conftantiijs,qdifolusiamimperioRoacclamarecon(
iteiietani,MagnentioquoqueiUuftrelau- 'manopotituseftjedomnefuumRudiumcodtulit.vtepidis
teftlmonium tribuere in animis haberent, imprnden. fcopus Occidentis , ad eoru.m oplnioni confentiendmn
Confia titii
j Maxcntii
L’ccênii
eritiJSi
I Siluanit'
! rantii in!
? fi lius.
ces àt que adeb iiiuiti Conftantium pro Magnentio Augu,-
fthnS’ efle clam'arunt. • Vnde Magnencius conieClui'amtacienSjimpeviumtibiaDeo
m in im cd o n atum e fle , illo car j
ftello telibto , vkerius progre'di conftituiti Vcrum cum 1
exercitusConftantij periequeretur, prslio circa Montio-
feleucüm faifto ,folns fugain capeflens, Lugdunuin (alu-
fis caufa confugit.- In qua vrbe & matrem mterlecit, &
: firaefem qubque:, quem Gsfarem creauèrat-: ad extte-
iiium in an 11s gfattes ipfe fibi attulir. N e que ira multo poft
!Decénnius,àltereius hater,‘laquèofibinecem conleiuit.
Àt turn ui tus Reipublvne.fiö quidem comprefli ac fèdati
1 lu h t.' Nam baud ïta d iii poft, Siluaiius quidam in Gallia
I ad fóletivbc çi dén te inve rgen te tyrannidetn ex er cere cce-
jpit: quetn brótnpóft dncesGon'ftaritijèmedio fuftulere.
I Potrb Iudæi Deocæfa-acæ ciup Palsftinam^ turn esteras
‘ genres finitimas occupauete’) fumptisquearmi$, amp.lii.us
Romanis patere renuere. Quibus rebuscognitis, Gallus
C sla r scatem iam tum Antiochis degens ,;riti^^t;xerçiw.
Bibliotb. Vet. Patr.Tom.). Parsi. ____
qui filium patri confubftantialem eflè denegarent, induceren
At verb iftud primo non aperça vi emcere, fed eis
duntaxat perfuldére conatus eft, Vt rebus contra Achana-
fium ab epifcopis Orièntis iudicarisfuffragarentur. Nam
ficcogitabar,,ü Athanalius commutiiohniium fententia è
medio rCmbüérctur,fe res ad rcligibnèm pertinentes faéi-»
lc cxlententia confefiturum.
De Meiiolanenfi Concilio, & Atbanafti fuga.
C A P V T V I I I .
lOncilioigitut impulfu Imperatoris Conftantij Melis
nego-
io* vio-
Icntia.H
Vide Uié.
■Tb.Lz c.if
A ft» hm9
Concilia-
buli tom.i.
eóne. ge-
ger. ma.
C \Bmiant. diolani conuodato, ex Oriente pauci epil'cópi
aduentarunt : propferea quod alij niorbo, vt eft verifi- |ncnfeC6-
itiile, prspedici, ali j ici neris longitudine deterriti, eb acce- Jdlium.
dcrereculibant. Ac epifcoporum Occidencis ibi congre'
L I eatifunt