B
Vide Nie.
'gi.zi.Lioi
Bar. amtd
3<Sz. M.30Ö.
iuliarliuv;
'Chiiftiar ./>
nil mo fug-
piimcndo,
& piomo-
uendoGe-
tiliüno1? ?
ftudiuin. :
G cnn lium
taccidoeü
libcri&y-
xoresCÜti
ftiani plè-;
ligue, '
’ JjlWlU- .
lianus.inftt
tuicdsino
num cul-:
- tores lai- ‘°-
cos Se ce- •
elefiafti- .
Somment B iß or t et ' 1 V L I A N Y '9 .
G azam, & loica finitima incolcbant.peiquam charus ciat:
jfrbpte rea quod am,biguàs. (an6larum literarum fenten-
tjjis, ß laii religionem apte Sc apercè a c fïc ile ad omnium
' ï n c c 1 li genCi a m d iifo lu e r ë poterat. V ira is autem corum
qui laltcro exjgçriere o rtifu nt, vix ä quoquàm oratione ex-
p iic a r ip o te lL Nam hi primi hoc in lo c o ec cle fiasacihq-
nË te riafûh'darunt, éài^ue-tum yitæintegritate turabeni-
gnitate in peregririis$ 4 cgçntibus excipiendis ipfi çxorrià-
.ƒ uqt. Q u a ex ratoilia boni v i r i, qui àdrioftram vixere æ-
'tatem^riarifunt : quibulcumiamætàte valde proue £fcisi-
pie, çùin ëilemadoiefce^iS) verlatusfiim. S e d d e his poft-
ea plura difleréntur. *
Dtßudio quod lulianïujnfabtttyda-gMtiliHip religione, &
ßraeuertenda, fofuerit & epifiola > quant ad qtten-
I dam gcntûtum anbtepifcopo-* ~;
, rum miferit. ,
. . ' k C ;A P ; V T , 'X V ; , -
" ' u f ' ' i Ï '• v f.‘, . •••■ • ■" ■;
IMperà tor cùrh iampridem ftuderet, v tre lig io G entilis
pet v ’niuërfum hbpèriufn! petuàderec : iniquo animo
taterftpietati pruponere. Demdefacerdötem qmmqut hortrare, ne
acccdat adfpcßacula, neve in tabertiabibat, neu artem aliquant aut
opificutm türpeinfamtVeescirceät. E t qui tibi in his rebus mown
geruttt, eis \l9n0fent tributto: quiatttemreßflunt, expellito. Porrb
xenodochui nmlta in fwgults(iuitatibus extruito, vtperegrihino-
sßfa benignitatefruanturfnequifolumhiwinoflrain (plant mt~
gmcmßeddij'quoqitejiqmpecmuariim indigeant. At ratio, qua
res tibiad hocinßitutuntneceßariaabttnde fuppet0t , a nie interim
exeogttataeft. tiamtrigintamtüianiodiorunttritici intotaGala-
tia,&fexagintamilltafextariorunt vtnijttßngulosatmosd/triiuf-
ß: quorum qumtdm partem mpauperes,qutfqcerdotib'usinfemunt,
infamen dam ejfe maudoquod reltquum eß, peregripis, &mevdi-
cantibus fubteuandis dißribuendunp.' TXam turpe pKofeftil.eß■ i.eum
nemo ex ludais nteiidicet: & irhpij Gßth&stynmps ntoM i no-
ßros quoquealattt: Vt ttoßriduxilto, qubddnobkferri ipfisdebeat,
deßituti videamtir. Quare doccto GentHes in eiufmodi mmißeria
pecumamcdhferre,&pa0 Gentilium exfrMtbtudijsoßme pri-
mitias, ö r eiufmodi uencjkentu ojßcijs aßlief icno,pUniimq. illisfa-
citoboc noftrum olint munujsfuijfe. k am üomerus Eumaum fic lo-
queniemfafit:
xuiic , cum videreteam religione Ghrtftiana, laude 6c h o - i
in inU ro kp p io b a tio h em fc rig^ e ih 'e lïè .Na in c am e ifid e -^
lhbr^:paccfa6laCderév&racrificia9 atq'uedi£?Jeüi,patr]j
^ cn tilium m fingulis Vfbibus fibi ex féntentia.prô.cedere
v id e b fiîtu t: iämendifcrüciabatur animi iicum lècüm co-
gitarct* q u ô d fi eiusfconatu nudaréçurffqrecvc H ^omo ia *
brëiii cbtrimütarëntur. Maxime aùtem omnium eunvan-
gebat,qüôd audirer,vxores etiam’,liberôs ;& (èruosmulto-
lurn lacerdotum fidem Clfcifti profiteti. A t ve to cum exir
ftimacet/teligionerp Chriftianarti maximain ex yitadc.mo
tibus eotum qui eàmJeqüebancur, corn meridationécon-
récufamîinftit'ûjt an imo ,delub raGen tilium tum appàta-
tu , tum brdin ëfëligioriis Qbnftianæ adorn^re : fpptêllijs^
præterea & primari js =fedibüs, do t to i ib us le dton b usque
genfilis d o d r inæ & exbortaEionum, quinetiam precibus,I
i r tiofßesfi noßrjtftfccederet aduena teftis
v j lVHtor, acctperemplacide. Stirn diues,egens%
A loM\ partta mea eß (fateor)fedgrata facultad.
>Neque 'tgtturpermttamm,aliosnoßromm mitaüone bonorum
nöbis laudem pr&rtpeqe, vtipßpropterƒocordiam turpiuidmecrin-
famia afficiamur: intmbpoiius. nepietatem erga deos pentm pro-
dtjrevidedmur. ß)uodfi te tfia'fedLÜ obire qciepero , maxima fa -
nelatittageßiafn. Ersjid.es domiruro inuijai, jedjcnb.ts ud'eosUte-
rasßpißime. Ingredientibustllu in vrbetn, new o f teer dos obifutm
p fo d e S i nifiquando adtempla deorumaccedunt,folvm in ifafeßi-
bula.Eostntrantesnußusmtlesprdcedat^fequatürauteni'quivult.
Üamßmidvt mgreditur Im m ndubri, pruhuiperjoiiaminduit:
ßquidemtpfe, vt noßhbis quiintusfunt ,praes^propterea quoßdiui?
pfaarfogdntta refifiunt, oßfntntpres-funti &tnanisghrifappeten-
'ï.uliani in I
pcrcgiincs
Se paupe- j
res 'muni; j
‘ficcntia.1,
. Iolianns; :
dignusc-
I raujuifnb 1
,'ofci pou9; ■
giquam Hut
^àngdillç I
- ä i f t a l u i s ' 1
CpifioIiSv ;
infaidtcc. I
rum for- 'i
. mula.'
, Vi de Can. 1 § | | l r I I
mcercashous diesq^præicnptis, monaikrijs
&mulierum quiiapienciæftudmfedicauerant,collegi^.jï^rô>»rM»wrÂnf. M ß M ^ ^ W ^ m n ^ o ju l p i a a ^
etiam peregrinorum & pauperîitn, reliqua denique in gp ! neserußt, verum etiqm ^tioddtttu dtèrbiMeß, tygrauißtmama-
geiuesbemgnitate religionem Gentilcmnobilitare: pot- • pud ttos offetißonem incut tent. , . ; ; '■
tèpe c ca tisvolunta r ijs&nOn vo iun ta rijs/e eundnm Chr i- T- . ■ * ■ , * , ‘ ‘
ftianorum traditiônem, poftf.oenitqnciam, caftigationem j ^ Namfcelusthfandum (ß$extr0 ißrtfarepenignam
ex çqu^ rèrpondentern^onftitueref Dicitur præterea imi- Illis quifuperis tndicum beünßeatfs.
tatuseflèinptimisformulasliterarumepircopaiiqm,qui-,) ' v . .
bus lolebantfe inter iplos' cettioies fa cere' de peiegiinis, | Perfuade igitur iU ; vtfi a me cur am defefufcpi cuptant, omnes
‘ r* 'T o* J * ««KiiTÀnf «rMnntiiin nnri i vffliCp.'ÀeiwuimilÀtrt (tiÙùLtCSSùeah£aHtm:• ’ ■
,, G f
Pcflinur
noutici
dæmonûÿ
^’icprcjlr
tiura hibe
'te vclintrquô
profîcifeerentur, Ôc vnefc ven;flen t,v t tanquam noti
atque adeo amici propter (igni teltimonium Hoipitio exc i-
petenturjdiligenterq-j Curarentut. Quae cum inftitujiîèt,
letio lab o rab a t, vt Gentiles-his Chriltiànorum inftitutis
afluefeerent.. S ed quoniam iftud fo rta iîe muliis vidçtur
in cred ibile , id circononaljUnde quàm e x i plî^lm perato -
~ ' ris litéris, idem ipfum} q u o d ia ïn d ix i,'v e tum e flè^ l:en d |.
S iç en im fc r ib it: v ;
- jA r . : ; f f j j m
I V L I A N I IM P..E R A T O RM S É P IS ,T O;X A A.D A R r
laciünÿpontiftceib Galjatiæ fëtipta.^ ^ f
^ • : Ouodquiclem nottdum nligio Gentilïum ex nojlra procédât fm -
' Wttiaampedtmento funt ht qui éamprofiiettfur. Qtuwttem adijs j
\ mbisdonatafunt, cajjlendidafunt, magnafunt,excellamorafunt |
I qiiainquaotmu/ioveloptanvèljperanpoterant. Namintaptexi- j
! giiotemporitfpatio (fitquidèm N emtfis no jim verbis propitu) tan- j
! tant actalent tmini tttutatiïnempàqlo ante ne optay qtttdcquify |
I i quant audebdtlSed quïfaft e a u faW i» biffaferin.de qcji nilitldtit- |
' \ltu s opuwjfitgconquiejbdtn us, action potiiù thuàtâmus oculos M j
IM qutbus tmpia Cbrifimprum nligio iraient,ul eft',ad benigmtaîe
! I l ofregmos', ad pur am àb illis in htpnuufepeliendispofitam, & ad
^famimoniam vttà, quant fimulahn Quorum ftngula à nobis verè^ I exequenda effecènjeo. Nequefatis ejlàstudfolum üiftimutnqanctè
dbfemari : jèdveltni omnes nojirosfacerdotcs ont nino^qui,Galatiqtn
tnçoluntjVel minis impellds.Vel rattoneperfua'dens,vtfin,t honeftt: VU
facer dotait minifierio abdiiesft non vnà cum vxonbu^Uberis g | | |
ntulisxdp colendk feduliranimos attendant : & ne panantur fer-
uos,autflhos, autcontuges Galilaoruimptè in debsfegerén,& impievnafeieofummàtrtfupplicesfràtieiint.
AdliütanudCWtßMn;^ß((t^ramifußKmm euitafep,
.aßutecinumueniendoißipphcijsa^iebatA . •
quod cruets infigne deléinf,milites^ vt
.muite.facfißtdrent,
biduxTty ■
i J g a x y l
ATManietÄlm^rator^umillaagißferjfccibe^t^,
putauit faâlèiu^i^dps fu^ (ponte à fideGhiiftiana
defeituros,&.oron.ia quæ ad rel igi one m C h ri ftiânam de-
dpndatn iacerpot«lêdulp molitus.ert -nemiiiciiï; tanïen induced
garnit. #quç eos apèlta vi .eôgerf pla^èdilpude-
bat ,n e tytannigaicesagere videfettji'. Atta men, dei.uo'
ftudionihiliemilit,'lëdpm.niaquæ ad religionem Genii-
lium facere g ie re n tiir, machinatusell: atque fubicdtos,
& maximèornnium Copias niilitaresäh^s quidé (fia ipß us,
illos .autem magjftr«atuurn opera, ad earn deduceie la-
boràuît. Qmu.es autem dmninoadillam pro fi ten da ni
cum reue ra -aifu e fa cere çonaieiur, illud quqd in, Ugnis
ypeum obtint b at,
quodque Ç.onftantin us dîuino man dato, v ti (up 1 à <Com-
memoratum e(l,in in ligne ciucilpôïnnïutauerar, ad V ie rern
effigiem & figuratnitçadui^rfe dëCieuic, 'jNam dédit
operam ,Vtin pwbli.cis iroaginibus ilixtaipfum Iupiter de-
1 pingerÊtur, velut èc^lo apparehs,Coxonam & pufpuram
qnæiunt
h H
S- 23.
Bar. H
'4àz.nM
i& M f
aùliani#,
pûtia ffl
’Chnfllia
îiiîs orc«*
u'enicufllf;
AntiqU»;
to Crues
lal’âro P*
üocatup1'
- 4 2 i
Â
Quali fpr|.
nufe Pin]j gi volcbàt
Ialianus'. r
B
Donatiuo
dando milites
ad paginifînam
1 reuocare s
conatur. ,
c
jChrifti >
nomen et-
iam fuper
pdcuhs
prolaturfï .
Infignis.>;--
! ejaorun-
danipce-
: nitentiaj :
; ;.qui impru
; deuces ho-
\ .norem ex-
î Jv'buerant
id6 lis.
M È
Julianui,
! [inuidcc ï
[iPoefiiten-
‘‘busmar-
,tyrimnv;
I V L I A N V S EccleßaßicX, Lib.V.
quæ hint imperijittfighiaiipfipræbenSiMats item & M e r - 1
cùrius in cum incuentes,& tanquam obtutu ocùldrum te-
ftificantes, quodyir eflettum in diceridiàrte , tum inre
militari fpedtatusi Ifta quidem , & alia quæcunque,ad
cultum Gentilitium fpe&abant.imagiüibus admifeeri im-
perauit:adeumfinem,vtnonmodo fimulatione honoris
imperatoridecreti , fubièdtosres vnadepitäas latenter
venerari cogeret : verum etiam , vtveteribusinftitutisad
fuamiibidinemabutens.omniforertia & mentis acumine
adhibitOjVoluntatesfubditorunl clam iti fraudemindu-
ceret. Namficcogitabat: Si hoc illis perfuaderet,(è mul-
to facilius , quæ in animo habebat, decætero efFedturum
eiïè,; (in repugnareariimadiierterer, in illo s, vtpote nouas
res contraRomanorum inftituta moliehtes , & cumin
Rempublicamtümin imperium peccantes , abfque vlla
venia vindicatumm. QUarepauci profeéto erant,quido-
lumeiusintellexere: qui quidem cum, vemoris état, ad-
orare tenuerent, poenasdedere. Multitudo autem (quod
fieri folet) præignoratione& mente (implici legi veteri fe
omnino parère putauit:&icaini'citia decepta,ad imagines
colendas aCceflit. Verum Imperator nihil ne ex höc qui-1
dem Conatu profécic. Ac tametfi hæc eius aftutiàperfpi-1
cuedeprehenlaeft j tarnenriihil de contentioneanimiac |
ftudio remilit : fed omnem, vt dicitur, moult lapidem, vt
fubiedlos ad parem fecum religionis modum fequendum
dedücereti Atquequanquamquodtummoliebatur, ab
CÖ quod fupradiximus, penicus non diferepauie: tarnen 6c
màgis omnibus apparuit, & maiore cum violentia lulce-
ptumeft , & caufafuittionnullisquiinaulàmilitabanr,
maioris cpnftantiæ & fortitudmis. Vbi enim rempus ad-
Uenit, vt Imperator milites remuneraret, ( quod quidem
Calendis àpud Romanos , & diebus feftis natalibus tum
ImperatQtum , tum primarum vrbium imperij omnino
fieri folet ) cum (ècum confideraret quam (implex natura,
quamque infulfum eflet militum genus, 6c quam facile
propter conluetamabaritiam , quæineoine(ïe(blét» pe-
cunia vinci po(ïet; & (ingulis qui ad munus acdpiendum
accedebanc , datum ëftet in mandatis ab his qui lmperato-
ri aftabant, vt incenfum offerrent ( in proximo enim erat
& thus pofitum,& ignis ) perinde quafi hoe olim fuilfet a-
pudRomanosdeCretum , ibi tum alij abfque metupræ-
fëntiam anirni & magnitudinem deelararunt, neque incenfum
offerre voluerriinc, & donum ab Imperatore acci-
perè prdrfus renuetUnt:alij fimulatione legis 6c antiquita-
tisconfifij fedeliquiflè neutiquaminanimuminduxerüt:
alij autem vel lucro, quod proponebatur, veluti inefeati,
ÿel ttletù 6c perturbacidne propter (upplicium quod im-.
minebat percülfi, licet inteiligerent fe iam ritura Gentilitium
exequi , minime tarnen îfto fcelere (èfe obftringere
detredlatunt. Eorum autem qui præ ignoratione in hoc
peccatüm incidebant,nonnulli dieuntur.cum amice inter
fe èpulârentur.fibi mutùo,vt in potando fieri folet, propi-
nanteS, Chriftum fiiperpoculis nominafle. Quendam
autem c çonuiuis interpellaiteos, ac dixifle: permifum
efieillosvoluille nomen Chrifti inuocare , quem paulo
antedenegauerant:eo fcilicettempore, quo donoab Im-
peratore accepto,thus in ignem impofuiflent.Quod limai
vt audiilcre,intellexereque quod faciniis confcmiflent^ illico
inde propere egreflïpàlâm per plateascurfitare , cla-
mare,lachi y mas hindere, Deü iplum & omries homines
teftari, (e Chriftianoseflej&inea fide pmanere;atq; igdo-
ràtionêillius quodfàdum erat^livemomninodicendum
elîèt) folam manum,‘animo prorfus repugnance, Gencili-
tatis labëpolliitàm faille, Vbi autem ad Impçratorem ve-
ftiiïnt, proieëto ad pedés eius quod dederatauro j valde
cdtiftantibus 6c generofis animis poftulant vti fuum ac
proprium munus reciperent: hoceft, vt necem fubirent.
Nam re.nï pjane eflè , cuiusipfôs nunquam poenitètët,(i
pro fcelere, quodinconfiderateadmififlènt, toto corpôrë,
,iclquepropter Chriftiïm,poenas perfoluerént. Imperator
vêro liceteare grauiter commötuS, noluit tarnen eosin-
terficere, quod inde illis honüs cribueretutmac-
tyrij: fed è militurndumero exempt
os, aura fua exfiir-
bauit.'
Quodlulianus Chrißidnisforum, iudicià, &gentiïium literaruni
cognitionem interdtxit: & de B'aßlio magno, Gregorio Theo logo, &
Apollinario, quiluliàno refiiterunf, & adgenttltum formantfatras
liter as comertetunt : aeprmpue Apollinarm, & Gregor m
Naz-ianzenus, quorumalter adniodum Rhetonceple-
raque confertpfit -, alter carminé berotcoprit-
fiantifimos quoffcpoetarum mit-
tando expreßit.
Vide Ni-
■eph.c.iï
Theo.i l .
C A P V T X V I I ;
H Oc,animo fuit etiam aduerfus omnes Chriftiahôs
Imperator, liquidem cum nihil haberec criminiSj
quod illis police obijccre: arrepta tarnen ex eo occalione,
quod idolis immolare recufârent,ius ReipubMç eis dene^
gault : 6c neque in cbmmunes hominum congrefliis, neq;
in forum venire j neque indicium exercere , neque gererc
magiftracum , neque vllum dignitatis gradum obtinere
j)èrmi(it.Porrôautehi vetuit,neChriftiànomm liberi poe-
tas&alios (criptores Gentiles perdifeerent i heVe horum
do6tores àdiredt. Nam non mediocriter eius anim urn of-
fendebatinon folum Apollinarius Syrus, vir omni doâri-
nægeilere& brationis formisinftru&us i verum Bafilius
quoque & Gregorius CappadoCes, qui omnibusillius æ-
tatiàrhétbribüslaudem praéripiebant, atque alij eodem
tempore quamplurimi dilerti viriî quorum alij (ïnt décréta
Conçilij Nicænj,aljj hahefim Arianam amplcxati.;Hinc
igitur folum, quoniam magnam ad perfuadëndum facul-
tatem poflè parari Cenfebat, vetuic ne Chrrftiani Genti-
lium dilciplinisinftruerentiiri Quo quidem tempore A-
pollinatiuSjquem dixi, quo (iia multiplici dbftrina & bo'
nitateingenij opportune multisprodeflet j ad exemplai
poématisHomeri, vetetem Hebræorum hiftoriam vlque
adregnumSauliscarmineheroicoconfcripfic, 6c tocum
opusmviginti quatuorlibrosdiftribuic j lingulifquefin-
gulariim literarum Gricarum nomen impoluif i numéro
eartindem ÔC ordine omnino feruato. Comcedias quoque
compofuitfabulisMenandri limilesiitemqueTragoediaS
Euripidis j & Lyricos Pindari verfus imitatione adumbia- ,
uin Ad fummam, argumentis c Tandis literis depromptiSi
deillisadfimilitudinem earum difcipliharû quæ
appellantur j feripfit : breuique tëmporis (patio opeta edi-
dit,quæ numéro, dicèndi vi, ijp(o brationis ha^itu jfermo-
nis proprietate, forma denique & difpofitione feripra Gc-
tilium, qui in his rebus, cum primis excellebaht, cxæquà-
runtiadeo vt nifi aritiqu^atem admirarentut homines, Sc
quibusaflüetifuerint, ea charahaberent, lucubiationes
Apollinarijnonminoris , quamveterum feriptorum æfti-
marent,eafqtte itidem docerent:eiufque ingenium eo ma-
gis fufpicerent, qüodvetcrumfingnliinvno gcnerefepa-
ratim elabofarunt i ifte autem ad oniric genus feripti ani-
mum applicans , vim & virtutem cuiufque, cum vfus po-
ftularet, accurate expreffit. Non obfeurus eftille quidem
liber, quem aduerfus Imperatorem Iulianum,fiue aduerfus
philofophoS Gentiles pro veritace infcripfi.t : in quo fine
vllis facrarum literarrim ceftinlonijs plane oftendic ,eos
inillo quod de Deo fentiedum eft,per errorem vehementer
lapfos efiè.Quç irridens Imperator,epifeopis eiris tern-
, poris facile præftantiffimis feripfit hæc verba;Legi, inteUexi;
iniprobaui. Ad quæ referipfere Epifcopi : Legtfii quidem,fed
noninteUexißhtiamf i intellexiJfes,itonimprobajfes.S\mt qui hanc
Epiftolam Bafilio Ecclefiç Cappadociæ antiftiti attribuât:
neque id fané immèrito. Sed fiue eiusfic, fiue alte-
rius,qui earn feripfit.* qüifqtliS fuerit, iure tum
propter magnitudinem ariimi, tum propter
eruditionem debet lau-
dariplurimum.
Bar. anno
‘62 ntim.
M -&
90.
Iulianus
Chriflia-
nos arccc
pub.m liner
i bus.
À fcholis
pub.
ApoIIina—
tius Syrus.
Bafilius
magnus.
Gregorius
i M a z i a n -
Izenus.
Upolliharii
(cripta.
IIP'“ 1 ., .Comica.
G
Lyriea }'
ne (cripta.
Eiuläcm
liKbr contra
philo-
fophos.
! H
Chriftia-
norum li-
.bros ira-
prob'ahtis
Iuliani Os
quomodo
obtura