VI,um rn .m il difficultatii fit cuftoiirc cogiwionts
g:
bon as, quant pardre. '
c À p v ï Vii.
Ermanus : Vriham fimiiimodo ârijueeademfadli-
rate ,qua feinina (piritalium cogitationum plérum-
que concipimus * etiam pcrpctuitaccm carUro poffideré
pollemusi Cùm enim fiierint fiuepermcitlûriamfcriptu^
rarüm, feu pet recoïdationemfpiritaliUtn quorumque a-
btiium, velce-rte périntuituni facramentûrum cæleftiiim
no lit o corde conccpræ, inlenlibili quadatn fugà lapis
quantocÿus euanêfcünt. Clinique alias quaslibct occà-
fiories fpiritaliilm fenluurn mensnoftràrepereriCi rurfusa-
lijs ittepemibuSj ipfié quoqué quæapprehehlæfuerant lu-
brica volubihtate diffugiûnr, ita vt riullàm confuntiam
fui retirions animiis * ncc poteftatepropria lanéfcarum cogitationum
pollidens finnicatém, efiam tune cùm easyi-*
detut vtcunque retinere» fortuito illas,& non de induftria
concepillc ctedatur. Quomodo enim ortus eatum no-
ftro arbitrioputabitur adlcribendus, quarum perfcueiàn-a
tianonconfiftitin nobis? Sed tie fortèfub hums quættio-
nisindâgine àcoepto narratioriis ordmf lôngius euagan-
tes,expolitioncm propôfitam fiiperoracionis ilatu diutnis
retarde mus, fuo hanctemporirclerûantesi de qualitaté
orationif inllantilfimæ quaefumùs informai!, præieitim
cùm nüllo tempore nos ab eâ ceifare beatus Apoltolus
i. t i e j f i i ! moneât dicens ; Sine intermtfitone orate* Et ideo' pnfiiùm
de qUalitatC/eitis delîderamus initnui, id c il, qualis de-
beat emitti fempérotâtio : deindé qualiter hanceandero
quæcunqueell, polfidere vel exer cere fine mcermiffione
poillnius. N on enim parua cordis mténtione eam perfici
polie, & expcrientia quotidiana, & proleCuuo tus lànch-
tatis oftendit, qui fine münachi ac totius perfcâionis cul-
tnen in ôratioms confiunmatione conûfteredefinifti.
< Rejponfio de ditierfis orationum qualitaùbus.
C À P V T* Vl iL
iSaac: Vniuerlas orationum IpeciesabfqüeingenticÔr*
dis contririone atque animi puritate& iliamiharione
fandti ipir^usârbicror comprehendi non poftè.- ToÈ enim
,funtquofinànima^’na,imdin cunélisanimabüs, ilatus
queunt,qualitatefquegeneran. E n d ed licètfeiamus nos
pro hebetudine cordis nollri vniuerlas ofatidnum fpecies
iion polie perlpicere, tatneri in quantum raediocricasex-
perientiænoftræaflequi prsualuerit y digerere cas, vtcunque
tentabimus. Secundum mérifiirambamque puritatis
in qua menévnàquæqué proficit, ôc qualitateai ltatus iri
quo, vel exaccidentibus mehnatur, vel per main renoua-
tur iridüftriamjplaquoqiie mdmentïs iingùiisrefo’rma-
tur,- & idcirco vniformes oratiories emitti lempér anemi-
rie polie certilfimum eft.- Aliter enim quilqùe lupplicat
cùm alacer ell,aliter cùm triftitiç leu delperationisponde-
re prægrauaturaliter cum fpmcahbiis lucceflibus viget
aliter cùm impugnationum mole deprimitur ,• aliter cùm1
veniam pëccatorüm y aliter cùm acquifitionem gratis ieu
euiusiibet virtutis expofeie, vel cérce ejdin&ibnem cuius-
libet vitij1 dëprecacur, aliter cùm coniideratione gehennæ
aefuturi iudicij timoré ëompungituryaliter cum ipé futu-
rorum bonorum defideri'Oque infiammatùr,- Aliter cum in
neceflitatibû'sacperi'culisyalitereùmin lecuntateactran-
quillicace verlatuf ,- alitercùrn facramentoru m coelelbum
. rcuélationibus’iiltiftratury aliter cùm ilerilitatè virtutü ad
lênfuum aridi'tate conllringituiv
De quadripartite orationum Jpecie.
C A P V T IX .
ET idcircohisfuperorationumqualitate digeftis, licet
non quantum’expolcit macérisemagnitudd,fed ||É n i
turn, vel temporis admittic angaftia, vel certè capere tehüitasingenijnoftri
& cordis prsualet Iicbetudo, maior
nobis hunc imminet difücultas f vt ipfas figillarim orationum
fpecies cxponamüs , quas Apoftolus quadripärtita
rationediftinxit.ita dicens :deprecoritdqueprimo omnium fieri
obfecrätiones,orationes,poßulatione$,gratiarum actio ties. Quae no
inaniter ab Apoftolo itafuiHè diuila minimè dubitandum
fcft. Ë t primitus i ndagandum quid oblecratiohe,quid ora-
tione,quid poftulacione,quid gratiarumaólionelignetur:
deinde perquirendu m,v trum h s quatuor fpecies ab orante
fine paritcr allumcnd?,id èft,vt om nes fi mul in vhaqua-
quefupplicationeiungantur: an vicillim ligillatimq; fint
öflFeléndae, vtputanuncqüiäem obfccrationcs, nunc verb
otätiottes, nunc autem ppftulatiohes leu gratiaium a-
iäiofies öpörteatpromi,an certè alius quidem obfecratior
nes,alius gratiamniaéfcionèsDeodebeac exhibere,lêcun-
dum menfiiram fcilicet aetatis fus.iri qua vnaqusq; mens
perintentionisproficit induftriam.
De brdirie jpecierum orations
£ A P V T X.
ET idcircó primuni proprietäres ipfe funt nominum
verbóraraqué tra&ands, ac difciitiendum,quid inter
oratiönem & obfecrationem, ac pollülationem interfit.
Deinde fimili ter perlcrutandumvtrumfigillatim fint, an
pariterexhibends. Tertibindagandiimyvtcum ctiam ipfe
ordp qiii ita ell Apöftöli automate dilpofitu$3aliquid am-
plius inflruatauditorem, an fi mpliciter äccipienda fit ilia
diltindiO, & indifferenter pütändäfitab illotaliterfuif-
fedigdla, quod mihifatis videturabfurdum. Non enim
crèdcndum eft , aliquid tranfitörié ac fine ratione fpiri-
tum lan(Slum per Appftolum protüliiïè. Et idcirco ep-
dem quo coepimus ordine, prout Dominus donauetit fin-
gularetta<ftemus.
De obfecratione.
C A P V T X I .
DEprecor itaque primb omniuni fieri obfecratmes. Obfe-
cratio eft implorariofeu pernio pro peccatis,qua vel
pro praslcntibus vel prstemis admifiis fuisvnulquilque
compumftus, veniam depiecatur.
C A P V T X I I .
O R.At i o m e s funtquibusaliquidofterimus feu va-
uemus Deo: quod Gracedicitiir i id eft,votum.
Nam vbi diciturin Gtaco p&ZkvqI» ^»»W^inlatino
legitur: Vota med Domino reddam. Quod lecundum
proprietatem verbi ita exprimipoteft: Orationesmeas Do^
mmo reddam. Illud quod legimus in Eccleliafte; StvoueriP
votum Deoi, ne moram fecerit reddereillud, in Graeco fimpliciter
fcrjbitur: %iw *v&u, id eft: s i orauerit orationem Domino,
ne moramfecerisreddere illam. Quod ita ab vnoquoque
noftrum implebitur : Oramus ; cum renunciantes huic
mundo’ Ipondemus nos mortificatos cunblis a«Stibus &
conuerfationi mundana, tota cordis in ten tione Domino
feruituros.- Oramus cum promitcimusfeculari honore
con rempto,ac terrenis opibus Iprc tis,in oroni contruione
cordisacpaupertatefpititusnosDomino cohafuros. O-
ramus cum pollicemur nos purifitmam corporis caftua-
tem'y feu immobilefti patientiam, exhibituros efie perpe-
tlib; vel cum de cordc noltro radices ira fiue trillitia mortem
operands vouemus funditus eruendas,- qua cum de-
fi'dia-teloluti, atque ad antiquayitiarecurrentes, minime
fecerimus,erimus orationum noftrarumac votorum rei,
diceturque nobis • Melius efi non vouere,qudm voutre &
i non reddere: Quod fecundum Gracum dici
pot eft; Melius efi nonordge, qmm ora-
re & non reddere.
pf»l. nf.
Eetltf. ƒ.
'ittUf.fi
Depofiu-
Depoftuldtione.
* C A P. X I I I . %
T^ttiolocopomintxxtpofiulationes, quas pro alijs quoqué
dum lumusinferuore Ipiritus cpnliituti, lole-
musemittere j vel pro cauis Icilicet noftris, vel .pro totius
mupdipaceppfcciites, & , ytipfius Apdftoli verbi elo-
quaiycumpro omnibus bo/nimbus,pro regibus, & omnibus qui in
ft{blimitdtefunt3(\Lipplicamus.
r- liö ’ v 1 iuitciudLc ae ODiecrauo- c
nis pingivedine repleatur,quamille qui per puricate c o r -,
dis lui munificencias Dei pqrluftrans atque percurreds, I
ineffabiligaudioladtiaqj reibluitüraiicipit enim fecundum
fentenfiamDominiplus diligere, quiafibimetain-
plior^ cognofcit induka.
■ Gradatim ad.bas orationum Jpscies con-,,
tendendumejfe.
. C A P . X V I .
DegrAtiartmaftiotie.
C A P ' . X I I I I .
QVartpdeinde loco gratiarum acliones ponuntur,
quas mens , Vel cùmpraterita Dei'tecoiit benefi-'
cia, vel ciimprafentia coAtemplacur, feu cuniinfutu-
m m ,q u ^& quanta pr^aca^eritDeiis KiSjj-quidiligunc
cum,prolpicit,perineftabilesexeclIusDeoreiert. Quia
etiamintehtione npnnunquam preces.vyberi0res emitti
Iplent, dum ilia quæ repolira liincin futuro landorum
præmia puriiTLofis oculis intuendö | ineffabiles Dèp g ra-.
lias cum immenfo gaudio lpmtus nofter inftigatur etr ’
fuiidere*. , .
V trum quatuor orationum fpeciesfimul c r omnibus, 1
an figilla tim & vicifiimvnicuique - "
fihtnecejfaru. .
C A P. X V .
EX quibus quatuor fpeciebus licet nonnunquamfo-
leantoccafibnes fupplicatipnum pingqium genera-
rfnaiTl & de oblècratiohis fpecie, quæ de’compun (Slione
nafeitur pecçatorurb,& de orationis ftatu,quæ defidacia
pblationumSc tonfummatione votorum pro ebrifeieft-
tiæ.profluit puîltatc,% de ppftulatione^uæ de charitatis
ardore procedit, & de gratiarum adiope, quæ benéficioruin
Dei & magnitudinis ac pietatis:eius confiderationc
genëfatur,feruentilfi|mas;f3épiiIimènouimusprecesigni-
tafque prodire , itavtconftetomneshas. quas prædixi-
miis lpecies;pmnibusV tiles aenecelfarias inueniriip yno
eodemqueyiro nunc quidem obfeorationum, nunc autem
oratjQnum,nunc poftulationum puras, àçferuentif-
tfimas fupplicationes varfatusemittat affe,(Sbus,tamen pri-
maadincipiëntesyideturpeculiarius pertinere, qufadbucyitiorumfuorum
aculeistfc meraoria rçmprdentur.
Secunda adilios qui in profedu iam fpiritaliappetituqj
virtutum quadam mentisfublimitate cpnfiftunt. Tertia,
ad eos qui perfcûionem votorum luortim operibus ad-
implentes intercedère pro alijs quoque cönlideratione
fragilitause'orum&: charitatis ftudiçprouocâcür,Quanta
ad iilos quiiam poenali confeientiæ fpina de cordibus e-
uullafecuri iam munificcntias Domini ac miferationesj
quas y el in præterito ttib ui t , vel in praefenti largitur, vel,
præparat in futuro,mente purilfima retradaptes ad i|l^m.
ignitam,& quæ ore bomin uni nee comprehendi, riec êx-
primi poteft, orationemferuentillimo corde raptantur.
Nonnunquam camen mens quæ inillujn ycrum puritatis
proficit aïiecirum, atque in eo iam cceperit Kidicari', folet?
næcomhiafimulpariterque.concipiensatqu.eiiVTiodum
cui ufdam in co mprehéfibi 1 is ac rapacilfmi^ flannnæ cun -
Cta peruolitans iaeifabilçs ad Deum pieces puriliimi.vigo
rs effiindere, quas ipfe Ipiritus intcrpellans gcmicibus
inenalrabilibus ignoraridbus nobis emittic ad Dcum,
tanta fcilicet illius horæmoniento concipiens ,&in e ffa-
biliter iufup.plicatibne profuiidens , quanta non diçam
ore,percuLTere,fed ne iplÂquidçm mente vâleat alio tempore
recordari. Et quod in qualibec menfura quis polr-
tus nomiunquam purasintentafque pieces inucnitur e- '
mitterc, quia & de illo^rimo & humjli oidinè quiçftfu-r
perrecotdatione futunludicij, is quiadhuc fub tçrtoris
poenaac metuëxaminis cóftitutiis elt, ita ad.kipram.com-
Btblioth.Vet.Patr.Toni.c.pars i . "
' Amen expetendç funt nobis per profebtiim vitæ cô-
A fiimmationemque virtutum illæ potius fiipplicatio-
num fpecies, quæ y el de contemplatione f uturorum bo-
nQrum,vel de caritacis artjpre fundüturj feu certè,yt hu-
milius & lecundum incipientiummenluramlèquar, pro
acquifitione quarumeunque virtutum feu vitijcuiufiibet
extinëlione generantur. Aliter enim ad ilia fublimjpra
quæprædixirnus fupplicationum geüera peruenire liul-
•latenijspoterimus, nifi per ordinem poftulatipnumifta-
rumlehnmmensnoftrafucritgradatimqueprouedla. '
C hrifium bifee quatuorfupplicationum
generibusvfumfuijfe.
C A P . X V I I . •
HA s quatuor fupplicationum Ipecies ita etiam Do-
minus exemplo fiio nobis initiare dignatus eft,y t in
hoc quoque impleret illud quod de iplo dieijur, Qua coe- ASor.
pitlejusfaçére&docere. Nambblçcratipnis gepus aMmit
cùm di cit: Paterfipopbile efi,trAnfeat ante cahx ifie. V el illud Matth. 1 6
quod expçrfonaeius càntatur in pfalmis: Dm Dew meus Ff tl-zu [
re (pice in me,quare m&deliquifiiializquc his fimilia. Oratio eft
cum dicit : Ego te clarifieAUifuper terrain , opus confummaia ibid,
qtfod dedifii mihi vtfacèniîi.. Slue illud : Et pro eisfankifico me- J G
ipfum,vtfint&ipfifaniïificatiin veritate. Poftulatio feftçùm y
d icit:Paterquosdedifiimibi,volovtvbiegofum, &_ipfifintme- Lucit.
cum,vt videantgloriam mum qua dedifii mihk Vel certè cùm Matt^ „
dicit: Pater ignofceeis,non enimfeitint quidfaciunt.Gtzti3.tu.rn i oan. m
aèbiopft cùm dicit, C ortfitebor tibi Domine pater cceli & terra,
quiaabfiondifiibacàfapientikus&prudèntibw, & reuchjuca
paruulis : ita pater,quia fiefultplacitum ante te. V el c^rtè çùm
dicit : Pater grattas ago tibi quantum audifiÿne, ego autem feie-
bam quia femper me audit. Quætamep quatuor fiipplicatio“
num genera licet figillatim ac diuerlb tempbr&'*^ec»RS.
dum ilium quern comprehendimus modum idem D o*
'minus noftèr diftinxerit piferenda, tanien etiam firmil ea
in fupplicatione perfeélacomprehendi polie identidem
fuis oitendit exemplis, per illam fcilicet orationem quam
ad finemEuangelij fecundum Ioanriem legimus eum co-
pioliflime protudifk.Ex cuius textu quialongum eftvni-
Uerfa percurrere , diligens inquilitorl hæc ira elfe leèlio-
nisipuus lerie poteritedoeeri. Qiiemlenfum Apoftolus H
quoque in epiltola ad Philippenies has quatubr fiippli-
cationum Ipecjies aliquantum immutato ponens ordine, i
euidenterexpyefiitjOllendicque debere easnônunquam
fub ardore vnius fupplicationis offerri, ita dicens : Sal in Philip.4.
omni oratione & obfecratione cum gratiarum actione petitiones
vefira innotefednt apufDeum : per quod voluit nos in hoc
lpecialiuserudire ,; qupd & ip oratione & oblecrapone
gratiarum a<ftio debcarcum pbllularione milceri. . r
De orattone Dominica.
C A P . X V I I I . v ;
HÆ c itaque fiipplicationum genera fiiblimior ad-
hudftatusacpræcellIorfubfequiHir, quicontem-
platione D eilolius.& charitatis ardore formatur per
quam mens in illiusphleèfcionem reloluu atque déieëla
familiarillîmè Deo, velut patri prbprio, peculiari pieta-
te colloquitur. Quemdatum debere nos diligenterex-
pgrere, formulaDominicæ orationisinftituit, diceps,
N