A
Df»M.
Exod.3.
P'f* I.106.
B
C
C
D
vtille intc lliga t, V E iu n g c liftam quoque vetc rekTlllam
Scr ip turamftquen tcm,e a fc riplr ile , q u s fc r ip lit . Quiu-y
namigita r fe riptumiit.d ifcamus .DeC han ânæ isqu ia em
vrbibus^rfm/uwo cinäafuntvfqueadcKlum : dc terra autem
eomrn d iä um e f e # te» U S t & »elle.Demq
ue de nauigantibus, A/rend«»t vfqut ad catss, & difmidimt
v fq u u d M i s . Hate igitur file ruftitè fapiens expoqat,
nb n ad a lleg o r iam co n tu g ieh s , necnumeralemlenium
afferre ftu d en s .ftd rcsiplas explicans. .Quodfi non p o -
teft{necefl'e eft en im vt ve l h a e ch yp e rb o lic ed iä a d ie ta-
tcatur, v e l interpreratione opus habere) quid eft,quam-
obremextremreinfekije aduerfum fc. argumentum prsebens.
Euangeliftamcabpat,quietianili.byperbo!enadhlbuifl'e
videàtur,eam ramen mitigauit , dum d ix it,pu fo.
E ten ira illic quidem m e lt eft H yperb ole: hie autem tempèrata.
N e cen im e am hm p lic ite rd im iftr, fed caftigauic
ac leniuict P o r to qui hyperbolas caftigat, dupllcemrem
fac it,bamSrcup iditUremfuamiudicat, Seye r ira c cma ttin
ciri Q u in Mud q uoqueptobabile eft, ne hyp erb oli-
c è q u id em h o c d iâum e fle , N c e e n iffid ,a um e ft,le fum
m u ltaq u o q u e a lia ilg n a in h o cm u n d o teciue , fed indefinite,
fc cifle. S u n tau tem a lia ip fiusm ita culaho cm und
o an tiq u io ta , q uæquidemnc c feripto , ne c lib ris tra -
di po flun t, non m o d à propter multitudmcm Sc magm-
tu d in em , fed etiam quia fermonis Sc mentis vim fupe-
rant Q u is en im cæleftium a gm in um n a tu ram , o ra l-
nein I o rn a tum, cOnCordiain, concinnitatem, chanta-
temmacemreferrep oterit, a liaq u c om n la , q uaineen u-
merando qiiidem rccenferi po fliint ? Q u b d fie t iam h o c
d i& um d e dogma tani magnitudine & fum m ita te q u a -
piam accipiat,a ve to minifcè ab e r tjb it.'A c quidem A p o -
ftoli,ea,qua 'cepe runt ,lite riscom p le x i Cunt, v e h ic le - ,
tru sÀ po ftd lic i choti Prteful ,h f t o lib re , quo re s fu a sg e -
ftas narrat,apertè pronunciauit. Q u ? çepimu s, fcripli-
mus : at mundus,neea quid em , quæ lc r ip ta lu n t, capere
potuit • ; £ fam n e c auarus dc voluntaria in opia ie rmo -
ncmcoe pit.n cc lafc iuuseum , qui de pudicitia era t, nee
alieno rumbono rüm raptor, e iim , qui de iu ftitià , nee
c rnde lis, cum, q uid eh ütn an ita te ,n e c ira cund u s, eum,
qui de manfuetudine. S iig itu r , q u # A po ftbli ceperunt,
mundus minimècepit.(idque & Ghriftus clamat nis verbis
vteh’sySermo meus noncapitin vobis : ôc Pauliis ,c um a î t ,
CaptPenot,) quaene A p o fto li quidem fortafle ceperunt,
quonapi tandem m o d omundus ea eepiflët ? P é r mundum
autem, hominumturbam , mundanAum & terre-
narumrerum admiratione perculfam in telligit : de qua
àiâum.eQt,Etmundut eumilton^ognouit.Hicponè) m undus,
n o n lo c o rum , fedmo rum,n on ob lite ra rum m ultitu d i-
n em ,féd ob rerum magnitudincm,eaminimècapit.
Q u id tu,cümteipfum ignores, ó h om o , quae fu p r a t e ,
fun t,q ux ris? Q u id au tem d ico te ip fum ? V n um eorum
qua: in m an ib us lun t, m ihi,exp onc : A c tum c a ,q ü a :fu -
p ratefunt,curio fius in q uirénc cm iiaud a c ca iab o . Ignis
Üle a q u o artes fcatu rian t,n on m o a ö a fe r ro ,& a:re,ac la-
pidibus/fed ctiamab aquis & iig n is n a tu r* vi exilic.Ho e
ergo miraculum mihi exponé::lignonc infitus eft ? „qbin
igitur illud abrumic-? A tn on in litu se ft , qüo nam igitur,
m ó d o e x eo crcatur ? C üm igitur ign is, fine quo nihil pc--
nè qUodalicuius pretij fit, homines maehinantur (nam
&r frigbrifuccur rit, & tenebras propulfat, & ad omném
artem ac fcientiamadiumento eft)ncmo explicate queat,
quonam p a d o ill lignis quidem de iite lc it, nee tarnen ca
ab fum it, cum autem foras p rohlie rk , materias eas,ex
quibusprocréatus e ft,abfumit, define, qiuefo eaperfcru-
tari,qu£e ne c comp rehen dip oflunt,nee,fi p o fle n t , m a -
gnum‘;a liquod monumentura ad virtutem afferre p o f-
fënt. Q u jd enim ^rd virtutem allaturum e f t , fi quiVlolis ’
curfum,dc lunac ö rbem, Öc ftcllarum fitun i, & tcrrje'figu^
ram ac fpatium inqtiirendüra£ufGipiat,aliaq;'omhia,qu;e
homines luo iudicio lapienres & eiuditi,cuiioscindaga-
tes,a veritate quidem & vttafap ien tia e x c id e run t,in nu-
gis autem & fetmonum inepnjs vitam conlumpfèrunt.
UermogenïEpijCOpo. i ó i .
In p ro b ö tuo iitïp crio ,vir fan d iffim c , n e cd iue sad ali-
orump ern ic iem , p e cu n ia ru u iv in ip o flid e t, t ie c q u iin I
paupettatc v iu i t , caiifie ex aiquo dicen d x poteftatc ob e-
geftateni p r iu a tu r: verum is q uid em ,gu i jur is & a :q ü io - |
pibusmunitus e ft , vë ritatis thefaurup: poflidete iudica- j
tur ,qu i autem his carèt,criamfi Croeli thefauros hab eat,
inops effe eenfë tur: ac neque fermohis fiackltas in ebrvu-
ptarn prudentiam d r e d o iu d ic ib a b ftrah it, nee oratoris
e loquen tia veritatem eludit: yerum aiiima tua firma coi\~
fiftit,p re cum iu s ,ijs , q ü i in iu d ic ium a d d u d ifu n t , tri-
büens. Po rro eum in fetendisfen ren tijs talis fis ,b enigd i-
taterurfummagis teipfum fupé rafti, quam quantum iu - ;
.ftiefie laude alio sprayte ris. A c propterea vicem fuam lu - !
gent vrbëseje,quaï,tyra,nnideop p nm u n tu r: quarum vn a !
e ftPe lu fium . Hrehim‘contraria epcpenentes,eos quidem
q u itib ifu b funt,b e a to siud ican t :fe aütem miferos & in -
j felices." Nam q uifex cen ris (upplicijs dignus e ft , fi bpes
‘ h a b e a t , confpicuusapud il lo s& p o t e n s eft :q ü i autem
virtuté floret^ li pauper f i t , non modo Inter infames cen-
j fetur.fed etiaminfidijsapp etitur. In iudieijs autem, quo
aurum ve rg it,illuc etiam lententia pro'pcndet: ac ius qui-
dem violatur,miquicas autem dbminatur,aique in omne
contumeliae genus p'rorumpit. Qua: cüm ira lin t ,D eum
p te c a re , vtau tc iu lm o d ip e fte sadm e lio rem mehtcmfe
cóue rtan t,au tij,^u iip fis iu b fü n t,in libertaté afleräntur.
Ammonio. 10 2 .
Q u on iam niihia amicitia fufpicione carcre minimèvi-
de tur , diuin om e tutem p e re tur : v tv trum q ue in'nó b is
abundet,nempe & D c im e tu s ,& amicorum araor :ille im-
probas fufpiciones eliminans, hic.charitatem a ebeneuo -
lentiam b onorüm omnium matrem pa riens. Nam cüm
D e im e tu temperatumatqi permixtum D e i am o rem h a -
bemus,omne b onorum genus in nob ispu 'llula t.
T heodoro Scbolaßico. 103.
N b n q u iv i cop iaq; dicen di,v erü propulfat, b fap ien s ,
lau dèmmere tu r: fed qui pure p laneque illu d e loquitu r.
Eaque de caufa,ipfe q u o q u e , q u o d feite dues, perfpicuè
dicam. Facilia & prbha p erdiuinum adüentum certami-
na reddita fünt,vt pügnantes y id b r iam adipifcamür,non
autem v t g ra t i s magnitudine ad ignauise oécafionem ab -
utairiur.
Sneno. 10 4 .
N e illud, te ad a r ro g ah t iam 'e ru d ia tq u o d hoftem fü-
peraris. Cómp lur ibus enim p ræiadantia fùrentibus i vt
qui per omne vitae tempus trophça ftatuiflent,coque no mine
g lo rian tib us, necvnqtlaminferiorê's f è fo re arque
e x p u g n a rum ir ie x p e d a n t ib u s fe lic ita s e a q uæ v id cb a -
tur,perfpicaè in peius ceflit.
Eidern, io 't. >
M u ltis fecundi fuc ceflus, q u itu s primùm vfi fuerant,
infinitorum m a ^ rum caufàm attulerunt. Nam cùm v -
num auta lte rum iiu llo fuo m erito trophieurh erexillent,
propterea q uo d ebrum tcnieriths e um , quern fperabant,
e u en tum h ab u ifle t, ipopinata felicitate e la ti, a tq ue in
maioreffadione s fefe p ro ijcicn te s, de fttperioribus quo que
rebusprreclar^geftisin extremum pc riculum'vene-
runt.Quaprop ter nobis fa c ien d um e ft, yt humaniusco-
fultcmus., a tque, cum quid praecl'areatque ex fententia
getimus , mifericordiam nobis ob o culos proponamus,
fubitafquemutationcs confidcremus , n e c praeter rao-
dum-fentiamus a e loq u am u r: cum autem ab o fficio^ber-
ramus,h iun anamimbedllitatem condifcamu&Wec illud
poftulemuS vtresnoftra : D e iinfta r immortales fixailint.
Mentem oportet, velutreginam fummum imperium
.obçincntem, horrendas atque armis omni ex parte m u-
nitas &inftcu(5i:as ratibnes ad fenfuumpprtas demittère, .
qaæ obuiam prodeant,infidiafqne antè ftruant, hoftef-
que prohibeant ; non autem adiru ipfis primùm concef-
fojdubiam poftcapugnamfufciperc,quæ perfæpe in alteram
artem propendcbic, hoftibufque trophæum porri-
get : Qb earn enim caufam falutaris quoque.fermo eum
qui impudicb oculo aliquem perfpiciat, fupplicio affe- _
durumfecomininatuseft., cumalij Leginniatores faci-
nus duntaxat puniantme difficile ac ninus arduum beilu
fit, verùm facile acprocliué. (
•
Zojtmo Fresbytero.' 108.
Pc rm u lti,im p ,v t fic loquar,pmnes homin es, & v ir tu -
tes,$e vitiah ab ent tatque ulis quidem g iorian tiir,his att-
tem frub e feunt. f u v e rb , v t a iu n t, cum yitijsp lenus fis,
virtutibusprorfus c a re s .-A c p ro fe d b quod-ventrls ille -
cebriscedens , : lib id in is quoque a fted ib u s fuccumbas,
nihil m irandumeft. N am i i l i magna ex parte ventrem
fequuntur. c tenim q u i ventrem imperio ten u e rit, libidi-
ni qUoque imperare gp te rit. Q u on iam autem alia etiam
om n ia vitia in te fed em h ab e re aiun t, tëque vitij prom-
ptuariumatque impudentise the faurum ap pe llant, h o c ;
verb m ihi mirandum vide tur ,atqu e adeo admirationem
omnemcxcedcns. Sunt enim nbnnu lli fàeui & crudeles,
verümpudici :au t quæftus tütpîte t cupidi, ve rüm m oder
ftia præditi: aiit impuri quidem aclibidinofi,cæteru.m faciles
a c in àn fiied . A t te per omnia graflari criminan- |
tur.Etenim & linguam aduetfus homines pifobps ac vir-'
tutis amantes armare d id i t a i ^ , & turpibus lucris in -
lio lu tnm , hinç etiàm glouiari : & eum omnes , q uivri-
qùainob libidinem célébrés extite run t, fuperes atq;.ob-
fcureSjhoc q u o qu e nomine tib i placere : cumque ob tua
facinora,quæ he commemorate quidem fas e f t , fuperci-
liumdemitteredebeas , jd tamen fupratem p o râë ffe r-
re : arque,Vt fummatim dicam,omne corporis membrum
animi focordiam & contumaciam indicare; Quanquam
enim alteriim eum altero pugnat : vttuthque tanien in
teconcurriflë affirmant. Qupcirca , fi veraioquuntur,
hïcpoehitentiàmàge : ne in alter© æuo citr^vllam vtili-
tatem id facias.
Marco. 10 9 ; -
Quæris cur vinumomnes, d quibus adhibetur , non
eodem modo afficiat, verumalfos placidosacfaciieSjali-
os iracundos teddat,alios ad amicitiam,alios ad p^jgnam
proclitics,alios denique blandos,alios belluihps.Exifti-
mo igitur , quoniam nos dé rebus quoque naturalibus
difputarecogis, hæcvel dcofpbrisaft'edibne.contihge-
re , nempé.qubd huiufmodi euentuuin caufie ayino àu-
gcantur,vel imminuanrur, Vel ab animiimpüillonibus,
qiiiE plerofque latent. Quoniam enim vinum humidb- Î
rum duntaxat moresiuforrpat, vtentium nioribus quo- ,
dam mqdo mifcetvir.Etenim pro ijs nioribus, quibus-ad-
hibetuEièofdem quoqueaffeûus pltendit : noiifquidcm
eos,cùiii non eflent, efficiens, vë.rùm abfttfuf os di oçcul-
tos dciiudans.Siquidem fibtis moribu^ dctePfis, ea, cj_ua:
in obfciirQcraiit,patefacit. Vndeetiâmillud in proueu-
bium abijt,dicenubus multis,In vino veritacèm litaiii effe.
Qui ppe eoS,qiii graujtatis exiftimatione gloriari vide-
bancur, areânorumenunciatores iypenumefo demon-
M a g n àme admiratio t e n e t , quonam p a d o tyranni- »>
eus,ac làeuùsïTiorbüSjVoluptarifqiie bmnis e xp e rs ,& c ru-
c iatumparturiens; turn omnes cuiufiiis ætatis fupèrarit,
tuip orhnes çuiuflibet dignitatis fü b e g é r it , ac denique
ornatum omnemac modeftiam lab e fad a r it. V n ufq uif-
que eiilm,prætermiflis peccatis fu is , & q u id cn tg ry iifli-
miSjVeniaque perfiepe maiorib‘u s,aliorum errata, tamet-
fileuio ra , vcniaqüefæpenumero digna curiosè in q ui-
rk : ac fiia quidem filppUtans mcerore afficitur : de alie -
nis aù tém y e rb a fa d en s , e xu ltâ t, lætitiaqueperfunditur,
ä tq ^ e ln àliorum a d io n ib u s perferutandis & çondem-
na ri^istempu somne fùumconte rit. A c fib iipfi quidem
fiilfas etiam defenfibnes pu rgationefquecomparat:alio-
rumautemacerbus & ïn e xb rab ilis Iu a e x 'fe d e t , etiamfi
alio qu iiuftise xcu fa tion ib usafïlue re vid e an tu r.Q up c ir - j
c a ijs , q üïhuiu fmp d i morbo medicinam excogitare cu-
piuntjracicndum eft,vt anirni oculum ab alienis rebus ad
d e lid a fua conUe rtant,linguamqü e fu am afluefaciant,
non ad aIios,fed ad feipfbs acri & vehementi oratio ne in -
fë d an d o s . Ho cen imiuftiriam parjurit ("die enim tu prior,
in q uit, iniquitates tuas , Vtiuftificeïis : ) illud autem
maiorem condemnatibnem pant. Graue éft enim,atque
abfurditâtem omnem e xt^ d en s , eos qui magriis crimini-
bus fe d euinciunt;ijs qui n ih il, aut parum p e c c an t, fuc-
cenfere.
ZenoriiDiacono. n i .
N e illiSjô amice , ‘te compares,1 qui læ to quidem atque
alacrianimo diuinam prædicationem fufeeperunt , v e rùm
ïëmén in animi penetralia minirüè rranfmifcrunt.
N^m cùm leuire rd un ta xat atq u e in fiiperficiem eonfiti,
neic radicibus altè defixireflent, d id o citius exaruerunt,
necmaturum v llum fru d um extulerunt,verùrri ip fià ten -
tationibusop pre fllfunt. A tv e rô illisa ltèd ë fix is ,cu lm if-
qûeac firud jqusabund antibu s |^ quorum fpicaé vl^eres ac
fru d u graues propendent & inclinantur , ob màturum
meffis tempus meflorum fâleem tantùm n o n vocantes .
Etenim prqbè nprunt,. Ghr^HÄn Angel jS y y t huiufinodi
hominesincæleftesfedescomportenc , præcepiflë : quo
nimirum vn à feftum celebrent,ac régnent, fempiternaq*,
animf laeritiaperfruantur.
'Eutonïo. Diacono. 112.
Qimndoquidbm oculus vniuctfum corpus modera-
tiirdàciemquëexhilaràt &exornat,atque omnium mem-
biorum luceina eft, p ro p ccrca velue 111 regia quadam fe-
de collocatiis elb, vt qui fiigernam federn nadiis lït,alijf-
t]uc fenfibus præiideat.Quemadmodum enimSolin ter-
rarum orbe,lic quoque opulus in corpore eft. Et quem-
admodum ille,fiexringüatur, omniaperturbabit : lie et-
iam extindô oculo,S£pedes & manusac totumpprie ebr-
pusinutile red d e tur. Quorlum hæcdixi î Nempe quia
màglfter qüo qu e cprporïs Ecclefiæ oculus eft. Quatre
il hic lucidus f uerit, hoc eft virturu m radijs fplcndeatjtotum
corpus lucidûm e rit, v tp ote q uo d ab.iplo re -
gatur & gü b ernetur, e an iq ue , quam par eft,cüram cqn -
lëquatur. Siautem tënebrofus fit, h o ce ft, ea,q uæ ten e -
bris digna fu nt, perpetfét, vbiuerliimpropemodum corpus
oblCuratur. Nam etiamfi quidém firttin membro-
F
rurn c lallë ,qu i re d è yaleant ,e a q u e , quæipforum ofticio
conienranea f in t, præftenr,necex inagiftri improbifaté ac 1 ,
ncquitia detrimenti quicquam ' Côntrahant : at nih il 1
tarnen p o llu â t , lab e ' nimirum ac vitio poriffimas partes 1
depafeente , reliqn'ofquc ad præceptoris imitatibtiem
G
H