
f terirc. ,Tibi quidem maxihio,& fpç€lato yiro Sixti rnaxi-
mifcriptdris libridebebantur. Qi^iiti tèrb tu illos la--,
ciàs, tune quidem faus cognofci ponut, cùm tranfeilptü
“ex eodem veteri exemplLcodicçrii R.oma Pôloniàm,
cùm ibi effet , àd Staniflâum Hofnrm Cardinalem Var-
'diacaïnÈcclc^'d'^rçuf^hvnii'fiffî. Non enim talç do-
hùm ad tajn diftantem rcgionemwmitter|s , nifi digqum
l ’quoditemit.tereturj&^b il|p le‘geretur,iudiair|s.,JDo-
nilm profedo inter duos tam fa^entef.& graqes:yiros
dignum tua & illius fapienda arque gtauitate. Acccdit
hue ètiam illu2 , quodcàmante très annos ad Calabros
ires vifitandæ Ecclefiæ tuæ caüfia, qqèmadmo^umÿre»-
bum*Pontificem decebat T r id en tin ^ yn o d i decietis
iniiftentevn, & me pro tua fingiilari humanitate &: p roll
bitdteih C ryptajerrata a-d Tufçulanum | | S M | p B |
^p e re s^uma tti^ '^ tra ia^ ^mû h um ^d e -Bte riS ftuip
haberys rermùncih^fqt^ue^çtanta excopioro'tuô penu
lrterario ex Græcis &? Latuûs aûtoribus deproçipta in
mediufiiaddYipèr^jvndcd^otam.magnanierüditibhefli
ram cónremtóm:»erfi»yéndiim mitelïwein, quUeni
tam ü t iä um S iim dccçrc.qîu îU ÿ s c o n t em p l e n t ,
aboninibuspcrfpeiftu(rifQ're& mgnftum putanras. Ctt;
enimts:mapte,tam diftirt«c,tam Qtnate.&ytyno y e * o
Æeam,tam£i'(Sae i l l |H quipoilcjua
viderit-&eu6Ïuciït,nbafe:indiaitiatamconramptupt:rfiiafuinctedictt!
fiinapaululumä"ddutaiin,bOTraunus8cpfficiumaUequetiirtSonis
l iW illcde Diu -
dis buPt'otiis in
f t i i> w w a > f a a a C ‘ « i f f i g a
Digniltn quidcm
ad â iü itm a n ia n d  (^ e r .û a ù |^ u e a# 2 ? àhoIJ 1Ilu^
mouét, aarus,firequens, & eximuxspatebïtömmbus ,.&
qui ad Ä S l # l i ä a» W l l ^ ä ®
abicdufóuelatebit? C^amhqcfitabömmrltioneplenum,
nullus profcótö eriç,qiiiuçget. Iam
aducrfus improb.os peruerlolquc Do&orpsdci-idci o
peril*as ab eodem hic fcbpta fil.xt,.mirumcft,quantum
contra noftri temporis heieticos efficaciilinxis ^cuidcn-
tiflimisargumentis adducantÙrfVnde quamuisillis îpic
malos fui temporis magifttps cdnuinc^squi| 5 g f f i | | r|
fiftèbant hærefi, vt in fidc fola nulla de op^ribus. cura
habita aut re lira conftituehdam homirus lalutem ad
, beatam fcternàmqûc vitam ponfcquendam putarent,
ante o&incentosannos àSixto & alijs, qui libris éditas
eandempromftlîaïbjfurç^eruntïilih^Sperhdi^ tautori--
bus deuaftatis, proftratis, atquc deiiaplius, jn arenam ,
.aune iterum Sixtus defcén^at de ipedio fiibiatis ctiam
hoftibusviôldr cum Luthero3Qeeolämpadio»Capitpne,
tambcrto,Zvingliö^rentio,CalGiino,& alîjS huïus r?rp
n * perfidis honfinitius * quioandem hæréfim ïamtepul-
tamabinferis fufdtarunç, fæculpque hoç noftro ulam.
fpargendoGermaniam,BritanniamiGalliam>, Belgiamque
peruçrtcrunt. Infqper quæde Caftitate tradit?quanj
jfti ipfi impugnare contenduftt.explofàetiaiplouihiarii
Kerwdpetulattria,quinuptiàparçs«^;yi^Witaaçqntendebat,
taiti font omnibus Tuis numèris ab foliïta i qua
exfermone nefeio quomodo diuitiarum çontèroptorem
inrelligcres, V irgi lian uni que -ill ud in me lubinde pro-
ferres : ÀudeJio^pes çontemncfê opes ^ nunc autorem
ÿ S l tib'i offerre deftib^ipn
i tur. Atqney tinam ica çflem-yt^ixtus coh.tbrri,fepr diuit‘i|-
rum;qui exenmioiEius ^tuôiquifimul cihn fii^dijsjire-
rârum fiau^ifïmi^m &''ÂpoftMieamkagisJy;ità‘m ; , fæculi
hüius opes ne-rit^rascontem&èrem. Reli'qua.priam qtfæ
inhislibris cra&àntmycum aducrfus hærcticqs Eccleiiæ
Cacholicæ inimicosfixciant &: luit, tibfdebi ra-f un c,v t d e-
quiuis aliusin re eaderp traftandapotuérit elâbOTqre.p-
lam enim in fua dignitaté collbéataiu conffî^uit, vôdoil-
lius impugnatores yerfùçia & calliditate fua nompoflint
cogerç ad ruinam. Itapugnant quidem MB, cum omnibus
fine difcrlmine contra deciLtà l>atrum;contf,a inftitu»
maiorutn nuptias concedanö^veruntajtteli cam nunqua
deuaftare potcrünf, quæ quafcquam fuos habeat:4eteii-
fores, fe eciam ipfàm fua propria v i aeyirtute défendit.
Digna tarnen res quæ raiera actantupi Pontificem ha-
beatpropugnatorem.Hæc igitur omnia cum in Sixto legerem
^°^cs dirçgi^ ôdcopuërtîsquinimoin eos dilirendos^di lÉpan-
''do^ùé/bmftestfiàscurate^mttdnefquc-Gbnfçrsv^îijs
enim ce ;mchiis. prbfterncre illos potelt. & conculcaie,
çùrain
nio prompto, memoria admirabili, audtôritarc eximia,
grauitâce lubh mi 5 ^ ngùlqri claque n cia ift-
UincibiKyaleas &præftcs î t^dfic,v.cargiimehtandi &
, & codicern vetuftiffimum,ypii admanus meas .
peruenerat, latentem videretq, culhui illunye.tenebris
erucre, querat ruriàpropferciùsantiquitateui.* tupi propter
dodrinanînon fieri omnibus' cqmmunem dolen-
fideas,quali iliumdignumefïe cognofcis, Poftremo et^
iam jn caufa fuit ^ubprer quamtib'i illumÀUncü^arern
de me'quamopt.ifnèmefi^
gratianimimeis&bbferuari^iæergacçmlæ.oftendoÈern,
quamA nuncpoîiern, darem'tibimeliorem. Çüh^ènhn
ex quoR<^næ film, patrocibiurh miEiifietu^énnculétis,
quàlé perègriho h ^ u n r v t infeirêcur, nôn nmabhüùvâ-
nitacis. integricarîs tuæ'cppia pptert^proMfcî ÿ^ îfi 'in
fîmilibus.animîineiïfigni^ationibus noÿ futo'fohiendo.
dum maximo opéré mihi videbatur. Etat autem dqdex
manufcriptusvetuftifErais quibuftlatn litcris, multilque
mendis & malulis refertusa^uuhultis ctiam locis necle-
gi propter vetuftatem, nec intejligi propter corruptio-
nempoterat. QuamremfugientesBiæliter^, qùâsa
Græeisfcis appellafefaciebaht Quare
fiepe dfuinatore Ocdip6»& enacratôréindigebant. Et
quodpciu's eft, hoc vnum tantum exemplar ext^re cer-
tum crat-,cùm nec Romæ,ncc in totaItalia,nec^libipqf-
ficaliudiniieniri.Qi^rcilIius ruinafacilejimcbatîir. E -
mendauipro mea.virili parte, ac ill u m in fuarh p r i fti nam
genuinam^ue lèftionemleftitub vt ego ctiam pro'mea
tenuitate, quemadmo<îum:ad Theologiæprpreflo^m
pcrtinetiçum cô. y t fidelis filins ihrertttrem Éccftfiæ.Tibi
autem cüm multis dé cauûs,dicandum ftatui Guliehne^
Sirlcte.Cardinalis amplifiîme, quem fcio autorem hupc ‘
in magfiôpretib habere plurimique. æftimare, qui çum
fisanciquitatis,dodrinæ &religionis vnicum. exemplar,
inomniqueliterarumcognirionepraiftantüfimus', Il mir
les autoi.es meliùs quàm digitos tUos agnofeis,^ emdi-*-
tionepropnamotusabobliuioneliberatósnohiinisin*'.
Et hoc quidein:îemper mihi fü'it'&efilhohô^inéum,
vt praqirio intclligam, cEud^tiffimo &• .ciôqt^nMfHthb
viro Paulo Manùtio quantUtn debeàin, qui huiufee^pa-
trocinri autor extitit. T u yerd cum fisetiàm huius riatUr
. ræ & ingehi|, qui ompés literarnm amatbres contintio
fubleuare cures, &eildem fauer&,mihi, in quo nelcio ■ ;
quavmbram eflefqiebas^ ftddibjtum,'nullp ttipdo' decfle
pifTus és.Àccipçigicurpignushocamoris&obferuâciæ,
cumquôfitnul bcnquolâ agnofe^ôfierentisyoluntaté: *
.beneq up va icÿirlle î^ ^ 4iMîs: optime & intègerrime,
præfidiuinô^ ornâmqncufn rneum3à«c me.quodf-acis,
ama.RomæjDecimp Kaléhdas Apri- ;
le s .M .D .L X X I .
I
D É
pfçrejça'flib. flomitie Sixri T qrtij Pontifi cii liber de dittitÿs:
& alter de caflitate, Scepiß^la deypalit dûâonbus: quæ tria vor
JuminaFid.sôadfcyibunturSixtoPôhtïfici,cùm
na eriuvibus ]^elagiaiioruiii. Sixtus çnim |\cum^idhuc
.presbyter elTet primus damnauit Pélagium, vAde eft e-
p iflolaroj. AngüftiniaaSixtuaa-: a'cdeindèrriagnp zelo
P.ela'g ianPslulecutus eft,vc tefiatur Ptofper. I
DE S. SIXTO III. PAPA
P E R E V N D E M I A C O B V M
S O L A K I V M Ü V R G IT
A N 1 V M. ' #
IxT'VfS'Prf]II horiim libróntm aüpè?9quis'
Fontificuüi hum mmunU numero fÜerU,
» l l j q j^ d ffe -v :â » t jir ,c à ^ S ix n f4^ ^ ris efedicat. j
I
eß'illos vt |§ J
qttiperperanie&ifiitiidiit, ffî6£Wttjnfâ$ndifin?e[ittfÿ*ni Martyr
fuit. Conß'at f 1
fuijfe pninyrem. ^ am ipßin L i l^ Û eD ié i i js ^ t t t i r omnibus
Ei ipfe in libro ße Caßitate wswpncm facit})Mßs lommani,
lontrd-qudM^Sanäwßjcroiiyrnwiamßnpßrdt. Y.ndejatis
liquèt SaMiHièronymi fernie ieynporibßs Siictum bünc jidiße .
Qtiare Sixtum tertium Papam Horum liberum autoretn affif-
mamiä ejfe, qui natiortéRomaiwsfuit, & ßalentimnM imper a- 1
torissfemporïbusfedii. s *xt0
Leo primus. H'tc eß iUe Sixtus,qiiPBcatd,Mdri<e ^ g in s ^ ^ l i - ]
cam quA.a veteribusLiberijdicebatür,iuxtâËyutaiyidceliuin'kâi~ wwwryjjw ......... ^ ^....... ^......... .. r ..... .......^ ......^ v..„„>
ficauït.. Qu&poftea adpr&fepc dicta aß,de tandemSàntla Maria j ßmt[ifma, akfijui I FßlugimA'ßp&reßißalidajußiciont nulla
Maiàirnuncupata,quad étianiiitulus, qui in ipßus Bafilicafioati- t dem abrogatmejcrïb,erepublüe ^ßutjl^jJL^
apud Platinum
inueniés, Ex quîbusneeSïxtunidpnmumi quàmats Roma-
mm qùi füb Adrtano, -nec sixtum Secundum Atbeni'enfem qui■
fub Deçifl & Valerio martyrium pAßi Ju n t, compfifuiffe conßar
‘ bit.-: k . : "" k , ' - . . -
£ indUnus,B*toni(*s,Pojfiuinu* , a tfu è alij v i r i e ruditi, ac pif v eh e menter
tio lu erttn td tqw 'mgttnaerunt, tr ia iß d 'oçlùmin.a, f «* ||f
derationémmthe S ix ti Rontani ppntificps fam lu a te é ' doßrina c larif-1
fipitifalfoi& eménttfo titu lo fù ijfi euulgata & cuf*,curn ctr(ifith u r» fit\
SANCTO SIXTO
TERTIO ,P ONT IF ICI
A l A X I M O , P E R P E R A M I X .S C R 16
P T V S I. 1 B H R 1) E
D i v r ! i s. •• . ■
Totçhoc libro nim'u aperte f i auUor-Pelagianum prodit. Integra enim
libro nimlaiiudconaturofiendere, quhth diuitejnhôhrinem ex uêonon
eJfd)toiufe>s ineoeffhiiprobctitnpfijfibfietejfi, diuitem hominem. Dei [ire..
, cep ta je r tiare,imo y tom n es quarhuisiiumèrofamprolew habëntés,fi Jal-
t{i elfiitètint, iin fr id iu ifittf abdicafe^: & reddipauperes\ q u i f u i t trror
Pelagÿ. Sjc enimfixiusherefiimleïtuarticHlllüfin’cbmilïo Diçjb'olitdrià
condemnatMsapertitOntinet-xSextôsçrdiai;es bafrfa&tos,qjfiomnibu6
y abrenuncient. î f i q u id b o d ifijififu efim filtr e, »ohreputtwiiliis.iicc cof
1 babercpoffe regHin/i Des. Vide S.Auu/^jirir.nn hb dlpeicato originali
I cap.1 epifi.adPaûUnum qu&eji \ e>6. Et quamnucuncia que. ïhfiac
cuufd.ltBer'tfie p ro f erf', poffen t v tcu n q u e in ca ih oltcumatiqùeinfinjum
freduiï,qHodnon »ifiAgerrime,aùtfie'uijtfieri queat, q u ù vifqu'am*m,
r a n imum inditcetJuumJanfihttn S tX/iim f dpam tempore ipjfemergentu
I 'o^grMéintis féUgiana.^fd(efis^[uAjf4^» to tU v ir îbm extitpurc nitere-
tutiifpnaneademexpréff&RelagiAAtitamehAogviàtibusqffinia.&quam
I r a U R , q u o r u n d a m h o m i n u m
m e n t e s ic a t e x r e n x c u p id ic a t is a r it p r e
c ä 'p c a ? a t q u e ft o f l’e f l ä s , v t m u n t ja n a s
o p e s o b e f l e n e m in h c e n lc a n t i n iu h o .c
h u m a n l e fle g e n e r i s v i t i u t n r p c a P d a -
r e r , .vt i d c ie t e r is m e liu s i u d ic e t e fl'e ,
r * -K « |w « ^ 7 3> x« q u ö d d i l ig i t : & . h p c T u m m u m b o n u m
p e n i t u s m e n t e " d e f t n i a t ,a c u iu s :d e l e d t u a t q .u e .c ö m p ie x u
i& àS Pela«rianu conrf ir&tpt a.±&P peU,itgatiazn„iiJ,M„iùu „rGefAerttde' iefjfjee . ' Frrriimmuumm nneeec « i n t o W t o a m M o u e r j n « o n «v a le ^ » a t . riaoect H a b e ee tniaamm ihioo ce* cc oo pn. udiictiieo
Gen.iafiju«>n(^dut!antiqHorumreperitur.q u i. .. . . . . . . . . . . . . . I » - - - - - - - ; I | f e É /É/ , M i m * g M,
per leuern fuffiicionpm innuent Sixtum tertium harum firiptionum pud alios p to vmagrfo tu e a ja t b p n o , quamuis lilud p ro -
auiïóremejfexui/i tarnen Gennadiusillorum tempor um feriptorum ec- j pnae p r conleientiCOnfci e n ti æ « iudicio iudi cio naplu
mi/uumefle n on nelciatt^ T an ta
'ctëfidfticorujfifi/iiiicem ucciirath contcxemr, & de Sixti vapa eptfioU ad
enim vis eit peruerli ani iut, Somali nuxore dcpiauati, vc
Nefioriuhifdemorans.tiibil hör um Ppufctdortim S ix to trib u a t. Deinde
qui pot f l c fi vcriji>ni!e,vt S. S ix ttfs Pelagianarùm ucerrimus hofics.ér
nec proprio , necexrianeo iudicio aequielcar contra
eiiisihirejis italidijfit/iiXprofiigqtor.'Vt Sancttis Profiter,cum inÇhroni-
I omniurn, luamquc coxin veniic conlucnuain malic,
L>, tUm a id e r (ùs , in h u o p y feu lu
, qöam id i mpu gn a re ,q uoAi n ge: i ti aräo re_d.nexerir,, i na
tot tdntaqiie cbnfintttnêa hArefiP'èlagiana confiripfirit? A fififtp u c fifia
eixiuvfunt,qiue nimfp te-mn tut impetu, & ita cupidruuis
toto ipforum d u d it aeprofreffu nihil magu jpirare.quafn pelngiariam
quifque orthodoxe dogmata Pftngijprobepefjpècla igixibus acceixdLintu-i', yr relliixgu!, lopioque vix poilinc,
I impietatem ttepens, fila lefiion,efç.nfejiim in tep g et. Sed höc nuuc fa p ii (itfad- d efe^ndum^
guiafcilicet?&:äitätitia,^ libfdo, Ex quuVils quilque,vel
Vp irue ri t man eipa eus .T.anqu; ixxde ixxçiuc luCis
I alm in tribut ifiisvolumhübuifiriptor totiujit in o fe r um co/tnnenda -
tioné,niînqHnm\umenmemihifdi'uin&gratiAïVilininitTfum,qaidpiani^
eTtribuUtjedo'mdialiberp^fbitrio. jf t p u ta biniut S .ß ix fu tn mirifieïlm
diuinAgraÜA viridicem, & a 0 to r e m fidfilenüo fip eliffègtettam i a t-
que it a potubjfe & loquitS'fcriberèQSe.l
cëra Pelaiianlerrbrùifrdïcabi/ntiti ■ ^ f i t v ^ m è r i f i j y f ^ i ^ o c l i ^ c*-
thoiiciquifiïdjidentiir.de$otànid,quou a b jq itemaioridßedu a tque iu -
dtcio Pèidgiands fiAiptionesfitb ' f d u i f ^ f ^ U s ^ t g m i p f i n m i n e f u -
bheauent. A dicoannules ccclcj. lo m ^ a n d b 4 +o. m. J . <fipfiqHtntibuA‘.
EX BEL L A B MINO D E S G R l P T Oribus
EccldmltiGis.
pvæeêps iixftabili v.dluta'ciô'ixe in';tnprienxtercur.?Nac ceixe-
' ofâs,vtvix vilisPrudiribu^iiU traniSi& diicipiimiriuxi -rèr
tmacuiis îeùocaii iam quc.it. Ecqu-anqaani Ixa-e maiora
fiutgrauifï fuixt .ta^xen'ica çognatalibi inuiceixx | atque
coanexa, v t4iu’élÆi » a(?fepafaci .deihfxifociotace yiy. poflînt.
pihibïilim'ârt|ènimeftgulæy9Îuptaci.bùs^edici.inx
auariti.iiin ^||libidiiiqm yinçere ,«■ eùnx ynàillifqlariunx
jioiàébeat^altera ^èrô^pra^fixliumx . taiiydeioTata eft eixitu
àbFquq-iibid:ine<gula, qQam'abftj.uf? 'aua^icia deftimta.
Auafiyiavero .ipiâ;j^od,amtù.odb;fpàdifle yidebituc, nifi
I gu]æ, 1 i b i<li n i ^lie'dxîi^i'^iac. Sed &■ libido peuitus ftarb
; non poccnt,ixiligulæ,qiut perauaiiciaixx coixliatjiouea-
■ idària fun|| vt diiufa per fèfe, £ fequeftrata efi’e vixpof-
î fipt, Faciliùs tamèn .vei libido j y d. gu la, quàm auàric^à
! yiixcitur : quia ilia duo cùm niturat^ &cdixt, aliquid lia-
' b'erè vide nrur horions : h'æc veto fi eu t fâtiari rifclci t , ità Si x I y /tIiI.,Papâfftid.ic:Rbmoetçnip.0re;^qi.entini^ùt
Te r tijImperatoiTS. Sciipliçiw^/tfi» èpipfdfifafil^n-
nem Antrocbemim : icuinsiragtrfcticum e^àcln Hbrp Vrix-' . . a. -- H — J—
ceixtii Liruxeniis,Scnpi!tetianialteramadomnesbrientales, j muxquam luis anxatoLibus perhorrclcit. Immo ep anx-
quæ extat iix como primo Ccmciliorum* Extauc eciani pliusabhisdili^ifur,quPmagisauaçcur,&cumfuisama-
duA,ïn tertio, parte Couaif EplKlini9edi'tionis Romana. Extac çpribus veneuata iuccrelcic. Cupidicas enim ighiems