S . f r ix t v P a p x p c rp e ra to à d fc r ip ta ep\
mu.
a.Tir», g.
loÀtt.xo.
Ibid.
Matt. io.
j lean. xi.
'Cant.z.
6 4 9.
etiam bonifacientes non id magis human* gloriæ appe-
ticu gerant, quàm diuinæ religionis obfequio. A Kcitis
abftincrenos dicimus,&omnibuspénèmomcntis, quæ
funn'llicitaperpetramüs , condemnamus quænon pro-
hibentur,& quæ prohibentur admittimus. Plerique no-
ftrum matrimonia refutarunt, quae contr^here Chriftia-
nis fecundum A poftolum fas eft,nifi voto aliquo interdi-
cacur, 8c frattes fuos oderunc, quod facere quidemnee
veteribus.lieuit: Abftinemus à carnàlibûs, fed non à ma-
litia: Vinum non bibimus, fedira inebriamur.Facilius no
edçre quid pofîumus, quàm aliqu.em non odifle. Humi-
litacem tantum in elocucione oris & in geftu corporis &
indumentorum habitu circumfcrimusjintus verù elatio-
res ipfis regibus fumus. Nulquam penè vera humilitas,
nufquam innocentia,nufquam pietas,. nufquam pura&
illibaÆa fimplicitas. Defecerunt exmaxima partein no-
bis, quæ Cnriftus inferuit | 8c ilia tantummodô vigent,
quæ diabolus fuperfeuit. Alter de altero detrahit, alter
alterius vitaminfamare contendit. Vbique bella,vbique
prælia^vbique difeordiarum & lirium 8c odiofaiurgia, 8c
inifnica diflenfio. Nufquam ferè fynceræ pads vinculum
, nufquam feederatæ charitatis ftabile firmameri-
tum. Vnufquifquepriuatam gloriam quærit, honorari
le âlius fuper alium concupifeit. Nemo proximum lupe-
riorem quam fe did pacitur,nemo meliorem. Ad fuum e-
nim vnufquifque odium amorem proficere veretur alterius
, fuam vituperationcm putatproximi laudem, 8c
quicquid alijs collatumfuerit,fibi crédit ablatum. Nul-
lus penè abfque alterius morfu loquitur , in hoevitam
noftramcommendafle nos credimus , ficarpamusalie-
nam, & iuftitiæ regulam nos iam obtinuilfe conndimus,
fialioramcommcnritiaminiuftitiam verberemus. Verè
in nobis impletum eft : ' Omnes fua[tint quarunt,non qua
I e s v C h r i s t i . Etillud : In nouifiimisdiebusinftabunt tempo/
apericulo fa, erunthominesfeipfos amantes , fuper bi, cupidi,
gloriantes, blajphemi,parentibus non obedientes,ingrate-, fcelefti,
perfidi, criminatores,incontinentes,immites,fine benignitate,pro-
dttores,proten:i,mmidi, voluptatum amatores magis quam Dei.
Habentes quidem {peciem veritatis,virtutem autem eius
abnegantes. Vbi eft iQ$ primordialis inftitutio à Çhri-
fto, & ab eius Apoftolis tradita ? vbi illius vnanimitatis
confecrata diledlioî qua cun dis omnia communia erant,
qua nemo quicquamfuum , exhisquæpoffidebatiùdi-
cabat, qua née in mentisfauidem erat varietate diferetio.
Prô nnfas , • illicodcm in\£mpore nuper Gfariftiani efl’e
coopérant, & indiferetè in luis domibus commanebant.
V x mifero mihi,nondum minifteria quifquam vel nomi-
nabac , nequevllafeuvirorifin , feu foeminarumadhüc
fuerat celebratadiuifio^ & tamen illorum rudes raelio-
res erant, quàmnoftri, nempe perfe&i.Vbieftilladeter-
minatio, quaplebem fuam agnos nuncupat,oues appellate
Siçut ibi : Bonuspaftoranimam fuamponitpro ouibus. Et
iteriim: Alias pues habeoi Etdeinccps: Ecceegomittovosficut
ouesin medio lufforum. Et béatoApoftolo dicitur : Sidiligis
me,pafçeagnos meos. Sed & eolumbæ earn vocabulonun-
cupat diccnsin Canticis Canticorum: Speçiofamea,colum-
ba mea. Volens fcilicet populum fuum illorum anima-
lium, quorum obtinebat nomina, imitari in fimplicitate
naturam. Nos hæcomnianuncvitænoftræperuerfitatc
in contrarium vertimus, & alia nobis congruere infignia
defignamus, lupi potius dicendi,quàm oues, & non tam
columbæ, quàm milui nuncupandi. Atquc vtinam lupo-
rum fcrocitate contenti elle videremur, rapaeitatemque
fuÉBceret habere miluorum. Sed quod grauius npbis eftj
omnium tam beftiarum, quàmvolucrumexceffimusauerfando
merearis.Dicicenim Dominüs : CÙmfecèritis
omniaquæcitnquepræçepiVobis, dicker fèruiinutiles
ftimus, quæ debuimus facere non fecimus. Illis gloriari
non permittitur, qui cunda perfecerint, &tu extplleris
qui nee minimum quidemparté fecilïè cognoicerisîPau-
lus le nihil elfe dicit, cui mundus crucifixus erat, qui iain
in fe non viuebat ipfe, fed Chriftus, & ni te elfe aliquid
putas , qui vitijs magis quàm virtutibusviuis , nectam
Dei,quàm diaboli efhcis voluntatpm? Dein de quod non
exaudiri nos ægrius ferimus , 8c fie quodam modo quia
poftulationibus noftris non adnuerir, Domino indigna-
mur, qùafi nos per omnia illius iuflà ieruémuJI,quafi nul-
lapræceptorümeius mandata fpernamus, nec fcriptum
efferecordamur, quod Dominus leaipernantes non au-
diat, &delpiciat contemnentes, lècundumScripturæfi-
dem dicentis : S'tcutlocutusfumiis,& nonaudierunt m e, fiel
clamabunt, & non exaudia eos dicit Dominus omnipotens.Qupd
in Euangelio cuidentius demonftratur,cùm dicitur : Sci-
musquiapeccatoresDeus non exaudit. Illud autem qualeeft,
quod fub religionis nomine crudelitatis nôftræ fieuitiam
obumbrare contendimus, & fub pietatis titulo crimen
impietatis. admittimus. Cùm enim fratrum noftrorum
querapiàm aut lædere volumus, aut eins vitam graui cu-
mulare volumusinfàmia, hoc nos zeloiuftitiæ,religionis,&
fidei agereia&itam9; vt apud homines iniùftitiam
iuftegeffifle videamur. Et cùm apud Deum primum, de-
iade apud conicic^riam noftram iniquiffimifimus, fàn-
dti apud extraneos iudicemur, vfque adeoin nobis Dei
reuerentia deficit & timor , vt non fufficiat peccaf e, lcd
infuper etiam peccata defendere,&impietatis fà<ftu„pie-
tatis vocabulo decorare.Cùm fi réligionisæmulatione a*
liquid egerimuski fpiïitu lenitatis, &manfuetudinis,e-
mcndarepotiùs, quàmmfamarealterutrumniteremur.
Nec vllius efletodij.ied oblècutionis iudicium.vbi ourif-
fimæ charitatis excrceretur ofiicium. Nemo eft ènim qui
velitinfamare,quem diligit, etiam fi fitinâmia dighus.
Vnde manifèftiflimèliquet, non illicaliquid religiofo
ftudiojlèdinuidia geri,vbi non id agitur, vt errantis lap-
lus corrigatur,fed vt immerentis vita raaculetur. Hæcid-
co intulimus,Yt demonftremus nos hoctemporeidcircô
vitiadefendere,&omnem (pem nudæ fidei putare, quia
facilius nobis eft fidem fingére,quàmpeccatâ vitâre.Sed
ad propofitareuenamur, & non fojiius impietatis crime*
verum & quæ minima videntur eflè deliéta | noüi etiam
teftamenti definitionibus condémnari manifefta proba-
tione monftremus.Sed nec tam prolixe, ne magisleétio-
nis fériés, quàm tefti monier um numcrôfà congeries le-
âoris animum defatigët,,compendio{um nobis dilputa-
tionisiter inueniendum eft, paucarum fententiarum au-
éloritatibus eft vtendumj&illætantùm proferendç,qui-
bus exiguaanimaduetti peccatacenlcntur , vtexmini-
morum Condemnatione, maiorum perfjpicuum poffit ef-
lèfijpplicium.Qupdcrgo minimumputamuselïepecca-
tum?credo illud,quod dum profiiçparuitatis delpeélio-
ne contemnitur -, pernegligenciævitiumà nobisfiepius
exercetur. Qjiod tarnen illud eft î ego aliud quod autle-
uiusiudicemus,autcrebriusincurramus , noninuenio,
quam aut otiolum lermoncm dicere, autfratrémquem-
libetfatuum vocitare. Hæc namque làtis modica & exigera
videntur elle deliéta. Nunc ergo cuiuftnodi fuppli-
cio cenfeantur,attentiusconfideremus,vtexinferiorum
meritis quæ ampliorum fit'mènfura , nofeamus. Dicam
nempe de illo,qui otiofi lermonis reus eft.’Pri omnifermo-
neotiofo quemeunquedixerithomo , reddet de eo rationem in die
. iudicij. Quæ extra iudicij exaruinationem culpa elle iam
trocitatem,dum nec prppriæ naturæ parcimüs, cùm illæ ( poffit, penitus non intienio, quandoquidem nec otiofi
çantum mleélanturalienam. Q.ualc eft autem quod cuni lermonis noxaminultam fore perfcribitur.De illo autem
feiamus nos plenos efle iniquitatc & dolo, &omni penè qui fratri fuo ftultitiæ conuitium exprobrauerit,quid cë-
tempore coeleftium mandatorüm prçcepta contemnerci feat audiamus* Qui dixeritfratrifuo,fatue, reuseritoehenna
itaaut imperitia,aut diabolo fallcntedeludimur, vt efle ignis. Siigiturgehcnnæ ignis reus erit, etiam quifratrerrt
nos îuftiffimos arbitremur,& quodam fimulatç fan&ita- fuum fatuum lit locutus, quod pecéatum fit, quod extra
ns tumorc, neminem præter nos elfe aliquid iudicemus. gehennam efle poffit, legentisarbitrioderelinquo. Ego
.Quid patens caro infclix & mifera,& mox exaran4a ver- interim ex minimis maiora perpendo , & exparuisam-
j <lnc^?ro. ^il^îéu6redigenda ? Ojudglo- pltoraconijciô ,,8c nullam impunitam culpamforeexi-
«ans?Q£idextolleris? Quafiboniafiquidnequitercon- ftimo,quandonecquæleuioraexlftimantur,inultarepe^
Zach. 7.
loan. 9.
riun-
1
lî-fifg.Ui'
De w a it s d o tlo n l/ t# & opertbtts f id e i . 6 4 1 u
fiu n tû r : vn d e iâ ^ fe tis lù c id èm an ife fte q u e d ig n o fe itu r ji tin ge re ,n e ceum in d ig n o c ib um ca p e r c , & a lia h i s fim i -
q u ia âu tfig n a r i fùntjàhimi temëritate dùÇantür, aut fi i-j j i a , pro magna debent praéuaricatione penfari; tranfgref*
^ a r ijin fc ië n t iæ coecitate teneantur, qu ip o ft huiiffinodij f io n fe fa a üm i,, 8c n o n ipfa tranfgreffio cogitetur : n e c
cxemplâ fo los in fid è le s8c imp ie s poenali afle tùn tiud i-i p r ic é p tim a g is q u à lita s , quam præceptoris a tten ia tu r
c io fu b iu g a n d o s ,fe d & i llæ Apofto lo rumfententiæ non, au£fcoritas. N o lo tantum confideres q uid præceptum
inCredulos tantum , fed & a lip rum d e li^ o rum re o s peri-' f i t , led à qub præceptum fit. N e c quale fit mandatum
tuîp se lïèd e figh an tj q uib usinte rcæ tc ra illum , q u i fr a - q ü o d p r o n ih iloiud icas fpe rnen d um e fle 5 fe d cù iù s fit,
rrem fuüm non d ilig it, m anerein m orte commémorant, ômnjpôtentisvD e ifc ilic e t , q u i fe in præceptorum fuo-
& fra tr isod io captura hômicidæ exemplum abfquë du-: rum q u alitatë aut hono ran d u c it ,au tp ro h in ilo c om p ü -
b io te ftan tu r ,& v é lcb r io fum ,v e lau a n im ,v ë lira c û ’d um ,! tari. Sicu tip fe te fta tu r : Quihonorificantme,in q u i t , hov
e l con ten tio fum ,ve l in ü id um , v e l cuiüfcunque generis noïificabo eos,<& quïpro nihilo habent m e , àd nihilum redigen-
vitio à pacis vinculo d iffid entem, D e i régnum partic ip a-; tur. E t ne hudam & vacuam fidem abfque mandatorüm
re non po lfe determinant. S ed ne hæc lo lis ve rbis pro - bbferuantia fufficere po fle exiftimemus -, meminilfeno s
mifla e fle e x iftimemUs, & n o n ita v td iâ :à fu n tp e r fic ie n - | c o n u é n it , om h e s i llo s , q üo sfup eriusdinume rauimus ,
dajpro nimia D e i benignitaté Iperemus , ve terum npbis! fid è le s fùiflè,nec vlliu s in c red u lita tis , fed fo liu spræua -
an teô cùlo sé^emplaponamn s»v tcxp ræter itislà ltem fu-j ricatiofiiscontemplatione proftratos. E tn e h o c tan tùm
turacredamus . M em im lfed éb em u s illô sm o rta liü p rin - fu b p r io r e te ftaméntofiiiïFeCredamus , Ôcmalæintelli-
c ip e s, ô b Vniusmandatipræuaricationcm m o r te raulta- gentiapperuèrlitatè feduéti , in h o c illü d p e rE u an ge licæ
tos ,no n qüiadeitatem-Cpncupijflent,ivtquidam impèri- do 6trinæin npuationemadimpletu:meirearbitremur,vt
tèiexiftimant J\fed q uiadefruâ:uoperummanduG^fient,J peccarenobis liberius lic e a t ,. re cordari e x p e d it., A n a-
quo d illisn o ftm o d um exprobratur à D e o . N u lla enim ra n iam & S ap p h iram , o h id q u o d partem quan dam pfccu-
tiQ Concedit,yt,minoraeis tantum im p u ta ren tu r, f i ma-|. niæ propriæ fîibtrax e ran t, A p o fto liiu d ic io morte dam-
iora commilerant. D en iqu e ipfam quæ ante tranlgref- natosi Q u ib u s fiin u lta non ceflît propriæ , v t itad ix e
fiopem pr^nilTaeft commffiationis fçntentiam b en è c ô - r im 'C b p f t itu t ib n is præuaricatio : ip h enim fib i eiusrei
lidcremus , qua die, in q u it , manducauefitis, mortemorie- p ofleffionem illicitamfecerant- , D eo earn po ilic end o ,
mini. N o n d ix it : qua die deitatem con cup ieritis^non e-; quam licitam hab uerant,fi promitte re r io lü iu en t, q uid |
nim a â u m eft de qüalitate p e c c a ti, fed de tranlgreffione de illis fentiendum , quialicuius m andati dominic i præ-
mandati. Q ^ q u am u i s ïn ^ ù ib u fd am r e b u ^min or e lî’e uar icatoresextiterint? S ien im in iiltum n o n ifu it, q uo d
vid e a tiir ,hoc ad leuio rem po te ft pertinere posnam, non & aliquando licuit 8c lic e re fem p e rp o tu it,& né pbftmo-
vt immunisd pocha fit. M u lto s alios no.ui rnus pb cuiuf- dum lic e r e t , vo lu ntas propria fecit y quom od o illud
que'hoxæ fin gu la r c 'd e liâum d co ffen d ifle D eum , & eius q u o ^n u n q u am l i c u i t , & qwoddiuinæ prohibitum eft
gratiam perdidilfe^ & diuerfis lupplic iorum m o itib u s auiStoritate cenfuræ, impunitum efle c redendum eft?Ar-
clfe proftratos : vtOnanlud*filins , quemobfratemifeminis gumentetur q u isv t poA xe r it, & quantumlibe t meritis
inum 'am diuina legjmus animaduerfionepercujfm : v t Efan, lüæ tendat in g en ium , vrh u iu s d e lid i culpam exaggeret,
quîpropfeklfntàcopgupifcwiam &prima tumperdidit,&con- nunquamtamen v e rita tis ra tio fin e t, vtgrauio rpræuari-
traxitoffenfami v t Maria, qua eo quod de fanÜte viro Mofe detra- cario efle videatur humani p r o p o fî t i, quàm coefeftis im -
xijfetjepra perfufa esh, a cuius contagnme nunquam fuijfet m uda- perij. N eq u eom n ib u s fu p e r iù sc om p reh en fisD ç o ch a -
td-,nifiïüe,pro ea in quempeccaiierat,exorajfet:vtfilijAaron,q u o s riores fum u s , v t nobis taritùm impunè cedere èxiftimë-
quia alienum ignem Ô btulerant,flammacceleftis abfum- mus, fi a liq uaeo rum fim iliacom m ife r im us, quæiriillis
p f i t , nccfirigulârisIcuLpaê ùffenfam-faeerdotalisadimere feue r iu svind ica ta co gn ofc imu s. Q ü in p b tiù séo sm à g is
dignitas va luit: v r il le q ü i fabbato lign a c o lle g e ra t , q u i- fo rm id are debemus , q uo d no s lo n g è ë is détériorés elfe
que ob ho c faéfcum perpetratüm ié lib u s elifus o ecubuit: ( fentimus,abfque ambiguitata in telligentes, quod minus
v t Hell facer dos q u i ob n eg lig en tém , & minus feueram fi- j dilcdfcis non p a r c e t , q u i fatis familiarib us nonpëpércit;*
liorum<:orreptioném mortis fupp jic io iu d ic atuse ft : v t.A ù ifta eft enim, v t læ p è d ix im ls , p e rC h riftiad uen tum
lona tlram S au lis iîliuis. , q u io b m odicam m ellis degufta-j d ifc ip îina i if t i t iæ , b o n minuta , quia non v e k it legem
t io n em rëu s e xp o fitu sô ft,que rnd e le .d in e cp aruitas,n e c fo ju e re ,fe d adimplere. N e q u e értimleuioris , q ü ih p o -
jano rantia liberalfet-, nifi pro eo cunétus Ilrael popu llis j tius amplioris poe næ reusno ui teftamenti prænaricator,
exoràflct: v t Saul, qui eo q uo d fibi quædam de p ræda fer- quàm veiæris efle creden<â%s e ft:eo qüod grauius fit, quæ
uauerat, tam re g n o , quàm falu tegriua tu s eft: nec po tuit pé r fiUum,qüàmquaèperfamulumfuferintimperata,cô -
iUumregalis hono ris prærogatiuaab vn iu sfaltém culpæ temriere. S e d ne h o c àmbigi poffit ^qiiid de ta lib tis fen-
commi ffione faluare, quia in eius iudico res g ereb atut,in tiendum fit Apo ftblum interrogemus.Ijpfe enim dicittlr-
quo nülliuspoteft exeufabilisefleperfona : v t Oxji , quil ritamqui fecerit legemMojfiabfquevllàmifericordiaduebusvel
propter area taÜum , quam cafuræ metu deuotè fufcepit, tribus tefiibus morietur, quanto magis putatùr détériora^ mereri
.Reg.z.
i.Rig.tz.
i-Parab
e thaliplagaperemptus eft, & p e c câ tem nec re lia io filà l-
temartimi po tuit exeufaré tranfgreffio. E t v t a d d o , illë
homo D e i 8c P rop h e ta, qui codem d ië q u o p e r D e i fpirk
tum futuràp ræc ir iùe rat, & ituiltaadmiranda fe c e ratligna
v irtutum ,q uia cum in d ign o cibum fiim p fic , fæuiffi-
mis leonis dentibüs deputàtiis e f t , nec potueruntante^
rio rumv ir tutûm mérita vn iü s & leuioris culpæ expiare
p e c c a tüm ,vtlofaphatRexludd, quiob amicitiaspræüà ri-
c a to risAchab R e g iso ffen d iteum ^ . cüi pér Prophetam
dicitur : impijs probes aux\lium,&bis qui oderunt Dominum,
amicitiaiungeris. L o n g üm eft p e r omnes currere j quos
ob fingularispræuaricatibnis culpam,cæleftcmiram mé-
rüilfe cogno lc imus -, quorum exémp lo riobis ctiatn cu-
iufcunqi diuinipræcepti pertiméfeenda tranfgreffio eft.
S ed d ic c t quis , qualis trarifgrèffio eft , autfruftrairafei.
aut m entiri, aut de trahe re , aut iurarc, aut inuicem ma-
ltim reddére,autinitriic iim rtort d ilig e re , & eætcra? hri-
iufiriodi qùæ hürnàno iudic io leuia,videntur * quiafem-
p e r& fa é ilè com m itn in tu r ,i ta fic j v t non nunquam c tiam
maiora cxèrceantür , dum rriirtora Ipernuntur. Sed
fe ire d e b e t, qui haie v t.pârua Coiitc rimit, qüodnécpo-
m um ed c rc ,n c c fab b ato ,fign acb llige re , necàrcamcQh-
BÏbitotb. Vctr. Pat.Toni.5. Pars u
fupplicid,quifiiium Dei conculcauerit, & fanguiilem teftamenti
poüutum duxertt.in quo fa nôlificatus eïl, & Jpirituigràtia'contu-
meliumfecerit ? Scimus enim q ü id jx e r it : Mihivindiôtàm,
&ego reddam, dicit dominüs. E tà lib i : Qupnidm iudicabit
Dominiispopulumfuum j Horrendutii eïlincide^ein manusDcï
viuentis. E t deincep's : Si enim illi non fugerunt reeufantesfuper
terrain loquentemfibi, quanto magis nos qui a edits löquen-
tem nobis dtiertimus. Ë x quibus qftenditur gratiæ magis
tranlgreffibnem pertimclceridam e fle ,q u àm ltg is .Q u o d
illiu s fententiæ aü& o ritatë firm atu r, q uàD bm in ùs hbn
modo aliq uid exercéntes , vferùrilétiam boni nihil opérantes,
pèrpètüi igniS rèos fore,teftàtüs eft, diceris: Difice-
ditckmemaledifti in ignem aternum, quempdrauit Pater meus
diabolo & angelittiüs. Efiiriuiéhiin,&mndediftismihi mandu-
carejfitiui, &hànpotâftisme:& estera, quacumhoninfidelibus,
fedpèccatoribus dixiffefàtis confiât j eo quôd nullaih eisihtreduli-
tatis impietdtem exprobrduerit, cùih,v t lupëriùs commémora
tUm eft,penitüs non cbnueniàtjVt iiiinora taritùm pêfc-
catahis,quiriiâibrâgéflerint,exprobrfehtùr, & quodirii-
pij rëfurgctfeiii iudiéib dëhçgentur ; Scripturâdiëènte :
g u ja non refurgünt impij in iudieio. Irtipios autéme lfé ihcre-
dulris, qüis nifi irriperitu s ignorer ? Sêdipfeigriisàker- 1 Hhh î » ntiseft,
Dhtl.fi.
Rom.12.
Eetl.18
Heb. 10.
Heb.10.
H
Matt xy.
îfisLv