A b b itù Thcodiri, de nece Sm B o rum , ColUt. V I.
expeniis omnibus falutaribusciiris, necvllum iam reme-
cfij genus quod infirmitafi eOrumpoffitaptari Dominus
fuperefle corifpicienS,quodaintnbdoiniquitatummagnitudine
fuperatiir, ac difcedere àb ilia dementi fuacaftiga-
tione Ppmpellitur, itaque ei denilhciafc, diccns : lam non
irafear iibi, & -cel us meus rectfit à te. De al ijs verb quorum nô
prædurauit corfrequentia peccatorum, necilla fèueriffi-
ma, & (vtitadixerim) f caufticaignis indigent mecjkina,
(ederudicio falutaris veibi (ufficit ad falutem dicitur: E-;
mendabo eos in auditu trib'ulationù filai Non ignoramus alias
quoque animaduerfiopumfiuevltioilum caufas,quçinfe-
runtur his qui gtauiffimè deliquerunt, lion ad expianda
eorumçriraina, neçad abolendaméritapeccatorum, fed
ad emendationem metumque viuentium,quæ euidenter
in leroboam filiuin:Nabath,Baafa quoque filium Achia,
& Achab arque Iez'abel, illata çogho'ïcimus, ita pronun-
ciante diuina cenfura : |Ecce ego inducam fuper te malum, & de-
mentapofteriote tua, &interficiamde Achab mingentem adparie-
tem, &claufum &nouipmum in lfrael,&dabo domutn tuamficut
domutn leroboamfilij N abat b, & ficut domutn Baafafilij A-
chia, quia egifii.vt me ad iracundiam prouocares,&peccarefectftt
lfrael, canes etiam comedent lezabelinagro Iexrahel: fimortuus
fuerit Achab in ciuitate, comedent eunicanes ; ft autem mortuusfuerit
in agro,comedent eum volucrescali. Et illud quod pro in-
gentî comminatione denunciatur : No» infereturcadauer
tuum, in fepulchrumpatrum tuorum ; non quod vel illius tam
profana commenta qui vitulos aureos ad perpetuam prç-,
uaricatiinem plebis impiamque à DominofeparatiOnem
primus inftituit, vel illorum raminnumera,tamquene-
fariafacrilegiorum crimina hæc excoquere breiiis acrao-
mentanea poenafufficeret, fed vt cæteris quoque qui fu-
türa vel négligentes,vcl penitùs non credentes ,confîde-
rarione tantummodo præfentium frangebantur, terror
iftàrum quas metuebant vltionum, incutcretur exemple,
neç apud illam fummi nominis maieftatem eflèhumana-
rumrerum&quôcidianæ difpenlationis incuriam dôcu-
mentohuiusfeueritatisagnolcerent,acretributoréDeum
cun&orum actuum per hæc quæ gtauiffimè formidabant
jpanifeftms peruideçent. Inuenimus fane eciam pro le-
uioribusculpisnonnulloseandem mortis ad prætens ex-
cepiflè fcntentian), qua funt & îlli punitiquos prædixi-
mus extitifle facrilegæ præuaricatienis au6tores,vt fàdlum
eft in illo qui Sabbato ligna collegérat : vel in Anania &
Sapphira, quiparum quiddam de filbftantiafuainfideli-
tatis errore feruaucrant : non quod æqüalia fuerint pondéra
peccatorum , fed quia reperti nouæ tcanigrêffionis
præfumptores debuerunt præbere cæteris quemadmodû
peceati, ita etiam poenæ acterroris exemplu m, vt quifquis
é^àemdeinceps aftèctare tentaftèt, nolîet iibi (ecundum
eandernformam,quaillidamnatifuht,etiam fi in prçiènti
fupplicftrm diffcratur,in futuri iudicij examinatione reddendum.
Et quiavidemur exceUum-qUendam dumge-
tiëra tentationum vel vltionum pereurrere volurnus, à
propofita narratione feciflè, qua dicebamus virum perfe-
<5fcum in vrraque teritatione manere femper immobilem ,
ad eandern nunciterum reuertamur.
Qupmodo vtr iujlus non cera,fed adamantinofgnateri&
debeat ejfe conJimtHs.
Ç A P V T X X I I .
ITaquémens viriiufti non debet elle fimdis cerai vel al-
tenus cuiufquam materiæmollioris, quælèmper cha-
taderi fîgnancium cedens pro eius formaatque imagine
frguràtur, quamque in fe uni diuretinet, donee alio rur-
lusfuperimprçâb fignaculo refor me tur, arque ita fièt ,* vt
rfunquamm fua qualitate perfiftens, ad formam eoruni,
qu£e imprimuntur fèmper conuertatur ac tranicat, quin
pothis debet veiutqubddam elîè adamantinum iignato-
riüm, vt inuiolabilem mens noftra figuram fui femper cu-
ftodiens' charaéberis,Yniuerfa quæ incurrerim fibi adqua-
litatém fuiftatus fignet atque transformer,ipfà yerbinfi-•
gniri niillis incurfibus poffit.
feaftigatione.
I.Rtg. :
I. R tg. 13.
Num. ij.
Actor, y.
Interrogate, Jipofit mens invita atque eadem qualitate
iugiter dur are.
C A P f t X I I I .
Ermanus: Poteft ne mens noftra vnum ftatum iu-
v J giter retinere, & in cadem lemper qualitate perfi-
ftere ? '
Rejponfto ad tnterrogantfspropofit'meth.
C A P V T X I V .
r | 'Heodorus : Neceflèeft,vt (ecundum Apoftolum,aut
A renouatus quis fpiritu mentis fuæ per fingulos dies
proficiat ad ea quæ in ante funt (è (ember ex tendens, aut
û neglcxérit, confcquens eft, vt retro redeat atque in de-
terius relabatur. Et idcirco n,ullo modo mens poteritin
vna atque eàdem qualitate duràrc , velut fi quis contra
aquas ftuminis violenta nauem lubigere remorum impul-
fione conetur,neceflèeft eum aut virtute brachiorum tor-
rentis âluei impetuin dçlècantcm ad (uperiora confcen-
dere, aut remiffis manibus ad præceps prono amnereuo-
cari. Qaapropter iftud erit, euidens boftri indicium de-
tr im en t ifi intellexerimùs nos nihil amplius acqüififlèj,
nèc dubitemus retrorfum nos omnimodis reuocatos, qua
die non (eriferimus ad (uperiora progreffu os: quia, vtdi-
x i, necin eodem ftatu mens hominis poteft iugiter per-
manere,necin haccarne confiftens, ita virtutumapicem
poffidebit quifquis illé (ànfborum vt immobilisperfèue-
ret. Neceflè eft enim aut âliqüid adijci illis (emper aut
minui, nullaque in omnicreatura talis poteritefte përfe-
âio,quæ mutabilitatis non (ubiaceat paffioni,(ècundn il-
lud quodinlibro beatiloblegitur : Quidefihomo,vtimma-
I cûlatusfit, & iuftusappareat nçtusdemuhereU Eue inter fanttos
eius nemo immutabilis, & call non funt mundi in conjpeftu eius.
Solum namqueDeum immutabilem confitemur, quem
tantummodo (ariôH illius ptophetæ ita compellat oratio .*
Tuaufeideipfees. Epipfe de le ;^ o î« , inquit, Deus & no mutor
quia (c. ip(e fit folus' naturaliter (èmper bonus,(emper pic—
nüs,lemperq;;perfe6fc9,cuinihil nec adijci poffit aliqüâdô,
[ nec minui. Ideoq; debemus ad yirtut ü ftuqia irremiflà cura
ac (ollicitudine nofmetipfijs (emper excendere, ipfif-
j que nos iugiter exercitijs occupare, ne cedante profeélu,
j confeftim diminûtio fubfequatur. ^ V t enim diximus, in,
vno mens eodemque ftatu manere non præualetj id eft
! vt nec augmenta virtutum (âpiât, nec detrimental(ùfti-
fnèat. Non àcquifi0 è enim eius minuifiè eft,quia definens
proficiendi appetitus non aberità périculó recedendi.
Quod detrimentum fit difeedere è cella.
C A P V T X V .
IDfeoque iugis cellæ commoratio retentanda eft. T o nes
enim etiam reuerfus quis velut nouus in ea, & inci-
piens habitàtor titubauit atque turbabitur, quoties ab
eadem fuerit euagatus. Illam namque quara in cellarefi-
densacqüifieratanimiintentionem, fi fuerit relarata recuperate
rùrfus non fine labbre poterie ac dolore, & per
hocreduclus retro, non de amiflb cogirabit profeâuqué
fuperadijcéfepotôit, fi ècella non fuiflèr excuflùs, (cd
gaudebic potius fi ilium ftatum de quo recidit, femeti-
pfum (ènferit recepiflè. Nam ficut amiflum ac præreritum
tempus vlterius réuocari non poteft, ita ne ill»quidem
quæ periertint pofiunt emolumentareftitui. Quantum-
liber enim poft hçe animi intentio fuerit opcrata,m-
ftantis diéi profedtus & præfentis temporis
quæftuseft, non lucri (émel per-
diti récupération
Ecriai-
B
C
trou. iâ.
Abbatis Serenade Jfîobil. Anima & Spirit.ïiequit.Cottat.Vlï.
De mutabilitate fupernarum caleftiumque virtutum.
C A P V T X V I .
S Vtabilitati autem etiam fupernas potcftatès,vt di-
ximus, (ubiacere, declarant illiquid e eorumnuméro
oerruptæ voluntatis vitio corruerunt. Vnde ne-
que illi immutabilis naturæ elîè pütandifunt, qui in illà
qua creati fiint beatitudine perfeuèrant,eoquôdin contramin
partemnonfùerintfimiliter deprauati. Aliud
namque eft immutabilis nacuræ éfiè, àliud virtutis indu-
ftria bonique euftodia per immutabilis Dei gratiam non
mutari. Quicquid enim per diligentiam vel acqùiritutj
vëltenetur,poteft etiam pernegligenriam deperire. Ideo-
que dicitur, Ne beatificeshominan ante exitum fuum, quod videlicet
adhucin colluóiratiönum qui(que{ vt ita dixerim)
fehemate conftitutus , quarnuis vincére(bleat,acfre-
quenspalmas vidoriæconfequatur, non poteft tarnen a
metu aç (ü(picione incérti prouentiis elle fecurus. Et id-
circo Deus folus immutabilis vel bonus dicitur,qui boui-
tatera non irtduftriæftudio, (èd naturaliter poffidens,non
poteft aliud quid elle quam bonus. Nulla igicur vircus
poteft immobiliter ab hominepoffideri, (ed vt parata iu-
giterteneatur , neceftè eft earn femperilla qua acquifita
eft, fed uh täte atque induftria cuftpdiri,& quod magis yç-
l'um eftjiuUan tis gtatiæ beneficio cuftodiri.
Quod nemo ruina fubitanea collabatqr .
C A P V T X V I I ;
■ Apfiis veto quifpiam nequaquam fubitanea ruina
corruiftècredenduseftjfedaucprauæinftitutionis de-
ceptüsëxordio, aurperlongam mentisincuriam paula-
tim virtiite animi deciden tc,&: per hot ferifim vitijsincre-
feentibus cafu miferabili concidifle. Ante contritio-
nemenim præcedit * ruina, &antc ruinam maiacOgi-
tatio , quemadmodum,domus nunquam fubitaneo ad
ruinam procumbit i mpulfu ÿ nifi aut antiquo vitiofunda-
menti ,, autlongainhabita,ntium ddidia, ftillicidfispri-
mum patuiffimis penetrantibus corrupta (erifini fuerinr
munimentate<5):orum,quibuspervetuftamnegligentiam
in maiorem modum patefa<ftis atque collapfis vbertim
poft hæc inflüit pluuiarum imbriumque te m peftas. lnpi-
gritijsénim humiliabiturcontignatio,&in fegnit'temanuumfiil-
labit domus. Quod âninræ (piritalitereuenïte idem Salomon
alijs verbis ita défignat:Sfi(ftf/i//rf,inquiens, eÿciuht hominem
indiehiemalidedomofua. Elegantereigp mentis iri-
cunam domaticumparauit tedloque neglctto, per quam
primo quidem velut minütiffima qtiædam penetrant ad
animam ftillicidiapaffionuni, quæfivelut paruaacleuia
negligantur, cotrumpunt tigna virtutum, & poft hæciiij
fluuntimbre largiffimo vitiorumjper quem in die hierna- ,
li,ideft,in tempore tentationisingtuente impugnatione
diaboli, expelletur mens de habitatione virtutum , in
qua fcilicet aliquando circumfpecfta diligentia (è reti-
nens,velut in domo'proptiæ poflèffionis requienerar. His
itaque cômpertis infinitam (piritalis cibi percepimus vo-
luptatem , itavtex haccollatiöne maiore animigaudio
replerémur, quàm ante ttiftitia fuper nece (àrtttorutti fue-
ramus affecti. Non folum enim de quibus hæfitabamus
edotti lu mus, verum etiam ilia quæ pro tenuicace fenfus
noftti inquirerenon noueramus, lüb illius quæftio- -
nis interrogatione cogno- !
uimas.
m
C O L L A T l O
s e p t IM A*
Q V Æ E S T P R I M A SKRFKI ABBAT
IS, DE ANIMAE JVIOBILITATÈ, *
& Ipiritalibus'nequi-
[ijs.
C A P v T . r.
» « ^ ^ VM lit iE fa n a iia t is& p o n t in e n t iæ v ïn jro n o -
miniftjue fui (peculum, Abbatem Serenum,
qilcra iînguiari funiusvenevadeneprîccæte“
g n a n r n t d i n i m i , ftudiöfömm racn’ ibtisinfinaa-
re cupientes;aliasarbicramur defiderium nofttumnoscxpletenonpoffc.
quanilïcollationeséiusno- ,
, ftris libellis tcntaucrimusiniêrere. Cui iupra omnèsvir- jtâ/Jfcn
tuées quæ non folum iri eius a àu v e l moribus, fedetiaii) “
in ipfo vùltu pet Dei gratiam refulgebant, itaeft peculiari i l ? y
benefieio donum eaftitatis infulum, vtetiamfe, neipfis
quidem uaturalibusincentiuisinquietdri vel in fopore
fentiret. Ad quam tarnen carnis prædpuam puritatem
quemadmodum gratia Dei adminieulante pemeuetit,
quoniamfupra conditionem'natiiræ viderai ciie huma-
næ,neceifariumreorptimitùs explicate. .
Intzrrogati. p z id iï fenitfuptr ftutu cogitetiomtm
• nofirariitti.
f c  p v t i i :
HÎC igitur prPihterna cordis arque animæ Caftirate
noéturnis diurnifque precibfis, ieiunns quoque ac
vjgilijs infatigabilifçrinfîftens , eum.yidiflec orariomim
fuarum obtinuiffe le Vota ,:cundtofque æftiisin corde fuc*
concupifcentiæçarnàÜsëktindos,velut ftiäuiffimo guftu
puritarisacçepfus ,in maiorem fitim, z jlo eaftitatis èxar-
lic, S^intentionpps coépit ieiu.nijs atq,ue Oblccrationibus
mibifùp^dpnp Dgifiiemtattributa, ad exteriori^ hominis
etiam pürirdtèm eatènus peruenirët,vt neipfr quidem
vel illo fimplici àc naturâli motu, qui exiam in paru ulis arque
la&entibusexcitâtur, vltenuspul(arecur5adepci fci'li-
çet munerisexperirriento.qnod.fenouerat non laborum
merito, fedDei gratia coqfecutum, arde n ri i]sanim aras
ad hoc quoque fimilicer abtinehdam , credens mnltà
facihushosftimulos Carnisradicitus Deumpbflé conuel-
lerc , quos etiam humanæ artis induftria nonminquam
folet quibufdam poculis vel medieamentis leu fer. i (ef
dione detraheie , quandotjuidem illam Ipiritus puriratem,
quæ (ublimior e'ft,quamqueimpolîibile eft humano
laborevélftudiocomprehendi, fùomunerç cphtoliflèr.
Cumque petitioni coepræ fuppTicarione iugi ac lacHrymis
indefeffusinfifterçt, adueniens ad eum angçlusin viûone
noâurnaëiùsquevelue aperfensvrerum., qüandanr igni-
tàm carnisftrumam de eius yifcénbus aùellens àcproijci-
e h f , fuifqu*omnia, vtfuèrant lqcis,inteftina réfticuens; i
Ecce,inquit,incentiua carnis tuæabfçiflîilunt, &obtinu- J
ifle te noueris hbdïcrna die perpetuam corporispurita-
tém quam fideliter popofeifti . Hæc de gratia Dei quæ me-
mpratoviro peculiariter attributa eft, breuiterdixifte fuf-
ficiat.Cæterum de illis yirtu tibus ,quas cum reliquis (ummisvitiscommunirerpoflidebac,
aliquidcommemorari
fuperfluü puto,ne (pecialis (upernominè huiùs ifta narra-
tio alijs demere videaturid quod de ifto fingulariter præ-
dicatum fuerit. Huncigitur fummo defiderio collationis
eiusatq; inftitutionisaccenfi, dieb. quadragefimæ videce
curaùimus. Qui eum dnbbisde qu4 itate cogitatipnum
noftrarum & interiöfis hominis ftatu tranquiliffima com-
pellatione quælilîet,vel quid nobis ad eius puritätem täti
temporis eremi habi ratio contulifiec, his eiim querimo-
nijs adorfi(umus.
i % Qmdra-
gefi m*
oblcrua-
Rejponfio