
T A
Plia. I.
B
Vide N ia
.l.lib.12
Th'sod. l.f. j
\i.c. i. I
Conftantf
uopolis à.
barba ris
vexa ta.
qui ad hoc vfque tciftpus Vkiimprop3garint,aecepimus,
lAtiantcurfu noftrilernwnisfiimus complcxi. Palfimque
mhiltoiialmperatorum mentionem.propterea fecimus,
qubd ex illo tempore qwp Chriftiani efls coepcrunt, Ec-
clelis negotia ex illoriiurnutu peiïdêré vifa funti atque
adeomaXimaConcilia deeorundemfententia&conuo-
cara fueiunr, &*adhucconuoea»f«r. Qjuirtetiamgentilis
culms lu per lîitionisq, propterea meroinimus, qubd tran-
qinllumÉcclelice (latum magnôpere perturbauit. Arque
hæc quidcm pi ooeinij loco dixiflè fat eft. Iam vero hiftou
riamaggçcdiamur. |
gubdpoft Valentis interitum, cumGottbi contra Conftan-'
tinopolim arma ferrent, ciuttas obuiam exiuit :
paucis Saraccnis feederatis à Mauia
$ mïftis, Juppé lias illis ferentibus.
>
C A P V T t
X 7 Bi ImperatorVaIensmortem(quaratione omnin6
V incertum ert)oppetierac»barbaridcnubadmcenia
I Couftantinopolis aduentare, illiusque fuburbia vaftare
.coepecunr. VnâepopulusgrauiteE commotus, fualponte
! barbaris refiftere : fingulr, quodobuiumerac,armorum
Dominica loco arripere. Imperatoris coniunx Dominica, omnibus
ijnpcra- - .quiadbellum egrediebantur, mercedem ex ærario Impe-
“ ix*. ratorio flîcuc militibus deccecum fuit, fuppeditare. Ali-
Mau>a Sa- quotetiâtll £ Saracenis foederatis à Mauia, euius fuprà fer
cimus mentionem,rnifli, opèmillis ferre. Ad hune rao-
dum itaqüe cum populus prsliutn commiliflèt, barbari
C longé ab vrbe pedem retulêrè.
Gratianus
Valenci
nianus iuaipir
8c I
Tlicodo-
fius Lapp. I
an- Cfin-
ßi 382. ’
Vide Nie.
eap.i. 1.12.
Theod Ls.
Ouod Gratianus Imperator Orthodoxisfpifcopis 4b exiliore-
meat is, bar ethos ab ecclcfus exegit : ac eadem tempo-
reTbeodofiumfoctum lmperij
cooptauit.
* C A P Y T II.
E i
obrinuiépiocurationcmDemophilus.qui polt Ëudoxium JÖènjophi j
febls præfuit Arianæ* Qui verb eius deteftabantur dobtri-
nam,fepararim interlè conucntus celebrarunt.
Qubd Macedonians, qui dttdum a i Damafum epifeopum
Romanum de confubßantialißabiltendo legatos ntife-
rtint, rurfus in prtjltnum errorem
reciderUtit.
C A P V T IV .
MAcedoniani, quanquam poftlegationem ad Libe-
rium miflam , aliquamdiu cum illis qui fidem in
concilie Nicæno decretam perpetuoamplenati fuiflènt,
in eccleliijs cuiufquc ciuitatis abfque diferimme commu-
nicabant ; tarnen vbi Gratiant Imperatoris lex iibertatem
finguiis feélisconuentus agendilargita fuerat.fe ab eecler çlefià Ce-
fîvi rurfus feparare conftituerunt. Idcirco Antiochias, quaei partüt.
eftinSyria»in ynum c o a â i, de integro decreuere, vocem
illam Confubftantiale auerfandam eilè : cum illis qui fidem
concilijNicçniamplexabantur, nonomnino çom-
municandum, Vemn^corum conatus minime ipfis fuc-
ceffit ex fententia. nam plerique eos, tanquam alias alia
decernentes, condemnare coeperunt, ab illis defcifccre
penitùs, & fideiCohfubftantialis fautoribus firmèadhæ-
refeere-
De ÿs qua turn temporis -Antioebu propter Paulinum & Meletium
obtigerunt :{& qubd Gregorius Naz.ianz*nus communs
Ortbodoxorum decreto, RcclefiaCpi-
fiantinopolitanaprafesin-
ßitutus eß. •
Vide Nie,
I. 2.C. 12.
S 0Z.I.7.C.
vid.etun
PU.C
Maced(
oiauUciut
fus a b
C A P V T y.
P Er idem tempus AntiochiæSyriæ, propte* Meletium
y ' 1 R a t i a n u s f ir a u ! c u m V a le n t în ia n o iu n io r e g u b e r -
_ naculispotitusimperij,crudelitatemValentisaiiun-
X Z : . c u l i in C R r if t ia n o s v fu rp a tam d am n a u it : i l lo s q u e q u i a b
feopos ex- e o e r a n t r e le g a t i , r c u o c a u it in p a t r iam : a t q u c a d e ô le g e
ules^euo- f a n c iu i t ,v tq u æ q u e f e iS t a f lb l i s E u n om ia n i s ^ P h o t im am s
& M a n i c h æ i s e x c e p t i s ) l ib e r è ^ c a u d a â e r , n u l lo h a b i t o
^nfmbus* d ifc r im in e ,in e c c r c f i ij sQ o n u e n tu s a g e r e t . À t c u m im p e -
Chtïftia- r ium R o m a n u m la n g u e n s a e g rum q u e e f iè , & b à r b a ro rum
nis pieftac v ir e s in d ie s c r e fc e r e , & a d r em p u b l ic . g u b e rn a n d am v ir o
reditum, n o b i li e x c e lfo q u e a n im o præ d itoi o p u s h a b e r e a n im à d -
prçterquâ u e r te ^e t ; T h e o d o f îu m e x p a t r it ijs P fifp a n iæ o r t u m , in
s^ h o t î- b e l l o a d m in i f t r a n d o a d m o d u m e x e r c it a tu m , p ro p t e r e a
nianis.M» i am p r id em a d im p e r ium c a p e fiè n d um v a ld è id o n e u m ,
cedouia- a tq u c e ciam a n te ip fiu s G r a t ia n i c r e a t io r iem ,om n îü tn fu t -
*• i f ra g i js a d im p e t if a dm in if t r a t io n em d e le é ïum j lo jc ium im -
^ ! p e r ij f ib i a d iu n g i r .l f iu m ig j t u r S i rm i j ( e f t h * c q u id é c iu ita s
Thcodo- ) d é c la r a i îm p e r a to r em , A u lb n io & O l y b r io c o f s . nus lmp. 1 * , . _ , 1 .. , • ti-
Gratiano x v i i .C a i e n d .F e b t u a r i j : c um q u e e o c e r t am m a b e l l i c o n -
adiundf. t r a B a r b a r o s g e r e h d i d ifp a r t it .
Sirmiuin;-
j Quïriam silo temporeEpifcopi Ecclefiarum gubernationi
prafuerint.
Mcletins
;ab Ariaiâs
! Vide Nie.
Itb. i i. i
T heod. I.
s. a i i
Damajùs j
cpiftopirs-j
Cyrillus; I
Doroibc9V
vlclctius
C A P V T IIIw
E Odern tcmprorèjEcclefiæ Poman* Damafus, qui L?-
berio lîiccedebar, præfuit; Hierofolymitanæ autera'
Cyrillur. Ecçlelîa Antiochcnain tres faction es y vtidixi,
dmifa fuit, nam quafdarrr eccJefias D'orotheUs Arianus
j po ilEuzoium rexic : alias partim Paulinùs, partim Mele-
tiusab exilioreuoçarus, guberuauir. Alexandriæ,eccle-
fias Arianorum Lucius, qui iàm exulabat-eccfefiasautem
eorum qui fidem Ço’nïubftamialis tenebant, Timotheus
polfc Petrum ädminiftrauic.'Gonftantinoppli écclefiarum
Vide NU.
V. 7 .1, IZ.
S o ll7.e.\
5 pH 1 1 ....__________________ Antiotluî
grauisconcentionisflammaincenfaeft : quae quidem content»
eius generis fuit. Diximusancea, Paulinum Antiochiæ eW
pilcopuro. propter eximiam pietatem in exilium minime |g
eieâ:um fuifle : Meletium primùm à Iuliano.in patriam
accerfnum: deinde cum à Valente denuo elïètfelegatus ,
régnante Gratiano reuocatum. Qui cum rediret Antio-
chiam, Paulinumieperit.iam fenio propç confe&ü.Con-
feftira itaque omnes qui fauebant Meletio, opeçam de-
d e tu n tv t cum PaiAno fedisepifcopalis pattkeps fiefet.
Cumautem Paulinus diceret contra Ecclefiae canonesef
fe, vt quifquam ab Arianisepilcopis defignatus, adfeden»
epifcopalemparticipandamadmitrereturjpopulusvire*»
conficcre ftatuit. Atque in ecclefia quadam in fuburbijs
iita, ilium infede epifcopali coüocaté pàrant. Quo & â o ,
permagnaexcitabaturcontentib- Poftea verbpopnl.us
fub eiufmodi çonditionibus ad concordiam reduâus
fuit. .Cum omnes qui epilcopatum petere videbantur,in
vnum coegiflent, reperiunt eos efle numéro fe s > inter
quoserat Elauianus- Iftosiureiurando aftringunt, vt nemo
illorum turn epifcopatus adminiftrationem capelîè-
ret.cum alteruter ex his duobus Epifcopis, Paulinum &
Meletium dico,évitaexiret: fedeifoliquifupereflet, de-
mortui locum obtinendifacerentpoteftatem. Quareiu-
reiurando adhunc modum datOj populus pacato tranquille
anïmo, vnus erga alium ellècoepit, nec deinceps
ftiutûbdifcôrdarev Obquamcaufam qui à Lucifero fta-
bant, ab Ecclefia recelfete ^ quod Meletius ab Arianis de-
figpatus, ad epifcopatus illius dignitatem admiflus erat-
Eodem tempore, quo & res Antiochenae intanta pertur-
battone verfabantur, & Gregorius communi multorum |Nazianr*
epifeoporum confenfuab vrbis Nazianzi cpifcopatu, ad jConfta«
r epifcopiatumConftanti)[iopolistranslatusfuit,Me- cp'^P“5
letius Conftantinopoli neceflàrib con
tendit. Atque ifta quidem.
hoc modo.
Gregor.
guoilTbeo-
I vidt$',e- e. 0. /.
Theodo-i
fins baptt
jzatus.
Theodofii
morbus.
Afcholius
ifeopus.
C
Vide Nia
t. 7. /. 12.
s»y.7.M
Anaßafia
iplum.
Cur tern-
plum hoc
fit Ana ft a-
fia vocatü
■
Demophi
|luscpifco-
is etufqj
Horatio.
D
Fuangelii
jlocus ex-
Qubd Theodofius Imperator poft fufos Theffalonica barbaros.
cum in aduerjdm valetudinem incidijfet, ab Afcho-
lio epifeopo baptifmi lau aero
tinftus eft.
C A P V T V I .
PErillifd tempus, vbi Gratianus & Theodofius vidfco-
riam contra barbaros reportaueranti, Gratianus ex-
templb propterea in Galliam profebtus eft, qubd Germa-
ni fuerant eius regionis agros depopulati: Theodofius
autem poft ereclatrophaa,Conftantinopolimirematu-
rans, Thcflalonicam peruenit. Ibi in morbumincidens,[
cupiebat baptifmo donari: quippe ex maioribusreligio-
nem iam plim didicerat Chriftianam , fideique Confub-
ftantialis fe cotum addixerat. Et cum propter morbigra-
uitatem baptizari properaret, & epifeopum Theflalpni-
cenfium ad iftud munus obeundum requireret,primum
fcifcitabaturabepifcoporquamfidem amplexaretur? Ac
cumepilcopusrelpondiflèc, opinionem Arij minimè per
Illyrium perualifie, neque nouam illius doiftrinam eius
regionis ecclefiaspotuille occupare, led omnes qui in illis J
verfabantur, anriquam illam & vecuftam fidem ab Apo-
llolis tradicam, inque concilio Nicseno confirmaram fern-
per obferuafle; Imperator ab Afcholiof iraenim vocaba-
tut epifeopus^ libentiflimo animo baptifmum recepic.
Paucis igitur poft diebus a morborécreatus, Conftanti-
nopolim contendit, 8. Calend. Decembris, Gratiano iam
quinrum Conlulc, eoquciploTheodofio primum.
Qubd, cum Gregorius ConßanttHopolim, epifcopis aliquotfloma-
ebantibtisingreffusejfet,tpfe Ecciefugubernationem repudta-
utt. Imperator autem Demopbilo Arianorum epifeopo,
fignificat, vtaut Confubßantiali affen-
tiretur, aut ciuitati ceder e t :
quodille melius,
cenfuit.
C A P V T V I I .
EOdern tempore Gregorius abvrbe LJazianzo trans-
latus , ifitra mcenia Conftantinopolis in quadam ecclefia
perexigua conucntus fecit. Ad quam quidem ec-
clefiam, Imperatores poftea templum amplifilmum ad-
iunxêre , vocauercque Anaftafiam'. Gregorius, yir illu-
ftris, & homines state coniunbtos pietate facile fuperans,
cuin kuelligeret quofdam ipfi obftrepere , qubd homo
e x t ^ P & peregrinus eilet, Istus admodum de Imperatoris
aduentu, Conftantinopoli amplius starem degere
recufauit. Imperator verb, cum eccleliam admodum con-,
, turbaram offenderet, omni cura &cogitarione incubuic i:
vti pacem faceret, concordiam conftituerct, & eeclelias
atnplificaret. Itaque fine mora Demophilo, qui lebt* A-
j rianae epifeopus fuit.confilium fuum aperit.- qusricque
ab eo , vtrura concilio Nicsno fidem vellet adhibere.po-
pulum ad concordiatraducere,&pacem amplebli. Quo
quidem eius poftulatum abnuentc; Idcirco, inquit Imperator,
ii pacem & epneordiam fugis, te ab ecclefijs fu-
gere mando. QuscumaudiuiflecDemophilus,&lecum
confiderafler,quam difficile efletpotentioribus reGftere,
conuocatainecclefiamultitudine, ipfein medio fiirrexit,
Verbaque eiufmodi apud fuos locutus eft : Fatres, feri-
ptum eftinEuangelio': Si vosperfecutifuermt in vnaemtate,
fugitein attain. Igitur quoniam Imperator nos ab ecclefijs
legregat, feiatis velim, vobis eras extra ciuicatem conuen-
tus agendos eile. H sc locutus, egreditur. Neque illud
inteliexit, qubd qui ex ea v its ratione, quam mundus po-
ftulat, fugiunt^fic enim dibtum Euangelij capiendum eft)
■Tii qusrunt fupernamHierulalem. fediplealium lenfum
fecutus, dccsterp extra portas conuentus Fecit; Exijt eciam
vna cum illo Lucius,qui Alexandria (vtipriusdixij
eiebbus, multacufqf exilio, Conftantinopoli statem cgit.
Quocirca Ariani, qui annos quadraginta eccleliarum ad-
miniftratione potiti fuiflent, cum concordiam, ad quam
ImperatorTheodofiusillos hortabatur, fugerent,le ex vr- j^riani
be fubduxerunr,ad quintumconlulatum Gratiani,Theo- jc|cf,asrc-
dofijautem Auguftiprimum: lexto Cal. Decemb. Qui Minqritmc;
autem fidem feruabant Confubftantialis, hiin ebrum vc-
nere loca, eeclelias que occupauere.
De centum quinquaginta epifcopisqui Conftantinopoli
conuenerant: & quas fanxennt resNectbrio
illic creato epifeopo. |vide Nit.
I'e.io. u.izl
12.
(So^. 1. 7.
G A P V T V I I I .
I Mperator, nulla mora intefpolita,concilium epifeopo- jThcodo-
m. rum,ipfius fidem amplebtentiumconuocac: quotum |fius coaci
fidesconcilijNicsnicorroboraretur, turn Conftantino- !»uir‘ con-
rat,kp0fleMacedonianos ad concordiam cum illis epi- poll,anno
fcopis, quierant eiufdem cum illo fidci, reducere, epifeo- j8$.
posletftæMacedonianæaccerfiuit. Itaque in vnum con-
ueniunt, qui fidem tenebant ConFubftantialis : Timotheus,
Alexandriæ epifeopus : Hierofolymorum Cyrillus,
qui id temporis poenitentia addubtus,fidei Conlub-
ftantialisletotum addixerat: Meletius autemiampridem
aderat, eo fcilicet tempore quo erâc propter defignatio-
nem Gregorijillo acccrfitus : Afcholius etiam Theflàlo-
nicæ epifeopus, & alij complures : erant omnes numéro
centum quinquaginta. Partis Macedonians primas ob- jMacedo-
tinueruntEleufius epifeopusCyzici,& MarcianusLam-
pfaci. omnes illius lebts erant ad numerurntriginrafex: p,-
quorum maior pars ex ciuitatibus Hellelponti fuir. Ad
concilium igitur conueniunc, Eucharide &c Euagrio Coll,
menlê Maio. Ab imperatoreitaque &epifcopis,qui ean-
dem cum eo fidemamplexabàntur, modis omnibus labo-
ratum fuit, vt Eleufium cum fuisad concordiam fidei ad-
ducerent. eumque non folum legationis, quam Eufta-
thius&alij cum illo,eorum nomine apud Liberiumiam-
dudum Romanum epifeopum obierahe, in memoriam
redegerunt : verum ètiam, qubd non mûlco ante, nuilo
habito difetimine, fua fponce cum illis qui fidem Con-
(ubftantialistuebantur, communicarant: eosque nequa-
quampib& religiose fabturos, f i , cumanteaconfentien-
tem cum illis de fide opinionem aghouiflent, iam rurfus
ea q u s præclarè decreuerant, penitùs euertere molirên-
tur. Verum apud illqs nec admonition!, nec'reyrehen-
fioni locus relibtus fuir. Nam Ce malle opinionem Aria-
nam aflcuerarc, quam fidei Confubftantialis aflentiri, di-
xerunc. Q u s cum relpondif^nt, Conftantinopoli abfepf-
letunt: perqueliteraspopulo cuiufque ciiiiratisfignifica-
run t , v t fidei concilij N ie s ni minimè conlentirenc. Alte-
riusautempatris epifeopi, Conftantinopolicommorati,
de epifeopo defignandoconfiliuminiuerunt. Nam Gre-
goriuSjVtpaulbaintedemonftraui, epifeopatu illo repudiate
, ad vrbem Nazianzum le recipir. Etat forte Necta-
rius quidam , ex genere lenatorio, yir moribus admodum
modeftus,&tota vitsratione confpicuus: qui quanquam iftopus de-
prstoris fiingebatur officio,à populo tame inde abreptus,
ad Epifcopatushonorem delatus fuit: & à centum quinquaginta
epifcopis, quitumaderant,ordinatus. Eodem
tempore decrettim fuit, vt epifeopus Gonftantinppolita-
nus proximè&lecundum epifeopum Romanum primas
propterea obtineret, qubd illaciuitas noua Roma eilet
appellata. De integrp etiam fidem concilij Nicsni ftabi-
liunt : & dilpartitis prouineijs, patriarchas conftituurit:
deciduntque, vt nullusepifeopus,relibïa fuadioecefi, ad
exteraseecleliasdemigrarer. namahtea,propterperlecu-
tionurri cempeftates, iftud facëre cuiquc liberum érat. Ne-
clario igituramplailia ciuitas Conftanrinopolis, & cpta
Thracia lorte obuenit: Pontics autem dioecefis patriar-
chatus Helladio, C s la re s Cappadocis poll Bafilium epi-
fcopo: GregorioNyfls(hsc eft vrbsetiam Cappadociaé)
fratri Bafilij : & Otreio Mélirinæ,quæ eftin Armenia,con-
tigic. Patriarchatum item AfianumAmphilochius epifeopus
Iconij, & Optimus Antiochis Pifidis fortitb capiunr.
Ægypti dioecefis Timotheo Alexandriæ epifeopo tribui-
tur. Ecclefiarum denique verfus Orientem dioecefim ijdë
epifeopi
Aranorü
pèrtinacia.
Nrftîtins
præçor.cpi
leâüs.
H
Couftan-
ipolis,
noua Roma.
Fidcscon-
lit Nicçniconfirmata.
Patriarchç
nftitüti.
Nylïàr.