fortt
.-lorum.
33* _______________ ■
Vincent ij L i H m n f t s _____________
«mendate , & implerc «juotidiSDomino præftaiite cóna-
bot. Aio-, hocipfum ideirco præfnobui, vt fi forte efaplum
nobisin manos * fanétomm deuenecit, nihil in co temere
reprehcn dâ t.quodadhücvide antpromiflà emcnda tione
ltmandum.
vnius,aut etiamprouinci®alicuiüs error deprehendaturï
B
Catholic*
fidei rcti-
nenda re-
•ula.
y ^ fV T H 0 A l T A T I S A C R A E S C R I -
P T V R AE D' A N D A M E S S E E C C L E S I Ar
ftuaintelligcriti* autbofttàtem ,vt Catholic*
fidei veritas ab haretic* prauitatis
falfitatediftehiatur.
C A P V T L
ÇÆpe igitur magno ftudio &fummaattentioneperqui-
«ens , à quam plurimis fanâitàte & do&rinapræftanti-
E
Antinui-
Tuncomninocutabit , vtpaucorumtetaericari,velinfci-itasfaj|ju5
tiari'G qua func vniuerfaliter antiquicus vniuerfahs concilij poteft.
deérecaprsponat. Quidfi tale aliquid cmergat, vbi nihil
eiufm odi reperiatur? Tune operam dabit»vt collatas inter
k maiorum confulatinterrogetque fcntétias,eorum dun-
taxat,qui diuerfislicec temporibus & locis,in vnius tarnen
Eccleli® Catholic® communione Sc fide permanentes,
magiftri probabiles extiterunt, Sc quiequid non vnus aut
duo tantum j fedomnespariter vno eodemquc confcnfu
aperte, frequentér, perfeueranter, tenuifle, fcripfifle, do-
cuifiè cognouerit, id fibi quoque intelligat abfqucylla
dubitatione credendum.Scd vtplaniora fiant q u ® dici-
mus.exemplisfigillatim inluftranda funt,& p^ulo vberius
exaggeranda,ne im modicx breuitatis ftudio rapianturre-
ruro pondera orationis celerirate.
C A P V T V.
busviris, qnonam modopoffimccttaquadam , & qoaü ! »T 'Em p o te Donati, à quo Donatift*. cumfefemult*
generali ac regalaii via Catholic* fidei veritatem ab harre-, Afiic * in etroris fui filrias pracipitatet, cumquc
tisæptaaitatjstaliicatedifcemere , huiulmodi temper re- j jmmcmot nomjnis,t«iigionis,profeflionis,vniushoininis
: fponfom ab omnibus fere retuli. quod hue ego, hue quis , m tclne„ tattra Ecclefi* Chriftipr*ponerct,runc
vellet exfutgentinm hæreticorum rtaudes deprehendete. j kun que pet Afticam conftituti, ptofano fchifinatede-
1 ______ r ______:____ S ein fols« lonnc dfnin- intPPCf DCt-laqueofque vitare , & in fide lafia(anus atque integer per- ? .. ^ «Ï- . . <• .
manere^duplici modo munire fidem fuam Domino adiu-
uante debere : Primurofcilicet diuinælegisauâoritate,
turn deiifde Ecclefi® Catholic® traditione.
C A P V T I I .
HIc forfitan requirat aliquis: cum fic perfe&us feriptu-
Cur ad vi- raruen canon , fibique ad omniafatis fuperque luinhxrctico
ciat, quid opus eft vt ei Ecclefiaftic® intelligenti® iunga-
ram fucos tut audotitas ! Quia videlicet fetipturam facram pro ipfa
fttiptut* fuialtitudinenon vnoeodcmque fenfu vnmerfi acciptut,
hangend, m ciu(j cm cl0quia aliter alius atque alius interpretarur,
sàftitç in. vt pene quoi homines funt, tot illinc fententi* etui poHe
telligenti* videancuri Aliter uamque illam Nouatianus, aliterSabel-
authoricas Uus,aliter Donatus exponit,aliter Arrius, Eunomius,Ma-
cedonius,aliter Photinus, Apollinaris, Ptifcillianus,aliter
Iouinianus.Pelagius.Celeftius, aliter poftremo Neftorius«;
Atqui idçirco multum necclTe eft propter tantos tarn varij
erroris anfradus, vt Prophetic® & Apoftolic® inrerprera-
tionis linw , fecundura Ecclefiaftici Sc Catholici fenfus
normam dirigatur.
Magnoperecurandum ejfe vt id ten&mus quodvbiqtte, quod
femper,quodab omnibus creditum eft.
C A P V T f r l
IK ipfa item Catholica Ecclcfia magnopere eurandum
t citato, vniuerfis mundi ecclefijsadfociati funt,foli ex illis
omnibus mtrafacraria Catholic® fidei lalui elfe potuetüt:
egregiam profedorelinquentespofteris formam , quem-
admodumicilicet deinccpsbonomore, vnius, aut certe
paucorum vefani® vniuerlorum ianitasantefer recur.
eft,vt id teneamus ; quod vbique, quod Temper, quod
ab omnibus creditum eft: hoc eftetenim vere proprieque
catholicum,quod ipfa vis nominis,ratioq^e deciarat,qu®
omnia fere vniuerfaliter comprehend«. Sed hoc ita de-
mumBet, fi fequamur vniuerlitatem, antiquicatem, con-
(ennonem.Sequenu^r autem vniuerficatem hoc modo :S i
hanc vnam fidem veram efle fateamur, quam tota per or-
bém terrarum conficetur Ecclefia: Antiquicatem veto ita,
fiabiisfenfibus nullatenusrecedamus , quos fandosma-
ioresac patres nöftroscelebraflemanifeftöm eft : confen-
fionemquoqueitidem ^ fi in ipia vecuftate omnium * vel
certe pene omnium iàcerdotum patiter Sc magiftrorum
definitioncsÿ fcntenciafque Tedemur^
NoKefli dogmatis induäione quantum inuehamcalamita-
tis, Arrian* perfidi* exemplo monfiratur.
C A P V T V I .
TTem quando Arrianorum venenü, non iam portiuncu-
1 lam quandam,(èd pene orbém to turn contaminauerac,
Catholica
fides con
ftat vniuer
tiiatc, an
tujuitate
coûlèn-
fione.
D
g a id age
dum ft
pars aft v-
niuerfitatc
dilfideat,
■ cl ipfa V-
niuerficas
» rcéta fide.
quitacctc.
G
Acriana
C A P V T IV.
QVid igitur funç fàciet Chriftianus catholicus, fi le ali—
qua Ecclefi® particula, ab vniuerfalis fidei commu-
nipne præcideri t? Q,uid vriqué nifi vt peftifero corr u p toqÿ
membro fanitatem vniuerfi corporis antéponat ï Quidii
nouellaaliqua contagio non iarrr portiunculam tantum,
fed totam pariter Ecclefiam commacuîare coneturîTunc
item prouidebit, vt antiquicati in hærcat, quæ pro tfus iant
non potefirab vlla nouitatis fraude iéduci. QUjd fi in ipfii
vecullâteduorumaut trium hominum, vel certe Ciùitatis
Si hardis
vniuerfiadeovtpropecundis
Latinifermonis Epifcopis , parrim çe°
vi , partim fraude deceptis, caligo quædam mentibusof- iquendam
fundetetur, quid nam potilfimum in tantarerumconfu- aniifionefequendumforet,
tuncquifquis verusChriftiama- ......
tor & cuit or c xr i tit,an ti quam fidem nouellæ perfidiæ præ-
fêrendo,nullaçpntagijipfiuspcftemaculatusefti Cuius ftrnana
quidem temporispericulb fatis fuperque monftratumeft,
quantum inuehatur calamitatis nouelli dogmatis indu- quasimn'
dione.Tune fiquidem non iblum paruç rcs,lèd etiam ma- Imalonim
xims labefadatæfunr. Necenim tantum adfinitates, co-
gnationes, amicitiæ, domus, verum etiam vrbés, populi,
prouinci®,nationes, vniuerfum poftremo Roman um Imperium
funditus concuflum&emotumeft.Namque cum
profana ipfa Arrianorum nouitas,velut quædam Bellona,
aut Furia, capcoprimo omnium Imperarore. cundadein-
de palatij culmina legibus nouis lubiugaftec, nequaquam
de inceps deftitit vniuerfa m Heere atque vexare, priuata ac
publica,-facra prôfariaque omnia, nullum boni & verige-
rerediferimen , fedquofcunquc collibuiftèt tanquamde
loco fuperiore percutcre.T une temeratæ coniuges,depul-
la t® vidu®,profanât® virgines,dilacerata monafteria, dif-
turbati Clerici, ver berat i Leuit®,a<fti in exilium Sacerdoces,
opple ta Tandis ergaftul a, carceres, metalla : Quorum
pars maxima interdi&is vrbibus protrufi atque extorres,
inter de ferra, (peluncas, feras, Taxa, nuditatc,fame,fitiaf-
fedi,*t*cötriti 8c tabefadi Tunt. Acqui hæc omnia nunqqid
vllamaliam ob caufam,nifi vriqj, dum pro coeleftidogma-
te human® fuperftiriones introducuntur i Dum bene fun-
dataantiquirasTceleftanouitatéTubruicur, dum Tuperio-
rum inftitutavioiantur , dum feicinduntift Tcitapacrum,
dum couelluhtur définira maiorum y dum fefe incra facra-
t ® atque incorrupt® vetuftatis caftiffimos limites, profan®
ac nouellæ curioficatis libido noix continet?
H
I Attriti
Quodfidem ConfeJforum&Martyrum denegare non pojfuvw, quorum
viâoriaspradicamus, & à quibus non partis, fed
vniuerfitatis fufiepta eil defenfio.
Ç A P V .T V I I .
CÉd forfitan odio nouitatis, &®môré vetuftatis hæc fin-
^gimus. Quifquis hoc ®ftimar,beato faltem credat A u -
b r- o--sj* o , qui in Tecundo ad Imperatorem Gratia.
Exifti«
in fin* t*
l-VÄ.j
num
B
Vetuftas,
vniuerfitatis
fidc
tuebatur,
no autem
partis alî-
cuius.
Ç . v
D
SedeS A-
poftolica.
- Agripinus
Carthagi ■
nenfisEpi-
(copusice-
fandi ba-
ptifmatis
mthor.
Commonitonum I . 2 3 9
îum libroi acerbitatem temporisipfe deplorans ait : Sed , occafionem præbuerit erroris. Cum ergo vndique ad noam
latiSjinquit.omnipocens Deus.noftro exitio,noftroq; j uitatem rei cundi reclamarent, atque omnes quaqüa verfanguine,
confeflorum neces, exitia Tacçrdotum, 8c nefas
tanræimpietatiseluimus.Satis claruit,eos quiyiolauerint
fidem,tutos efle nonpqflè. Item, in tertipéiufdem operis
libre rSeruemus igitur, inqujt,præcepca maiorum,neçhæ-
reditariafignacula aufi rudi cemeritate violemus.Librum
fignatum ilium propheticura nop fenipres non potefta-
tes.non Angeli.non Archangeli aperire aufi fiint,foli Chri-
fto explanandi eius prærogatiua Teruata eft. Librum faccrdotalem
quis noftrumdiflignareaudeat, fignatum à cpnfefloribus,&
multorumiam martyrio côfecracumî Qjaem
qui diflîgnarecoadi Tunt , poftçatamen damnatafraude
fignarun t,qui violare non aufi Tunt,Confeflofés & Martyres
exciterunt, quomodo fidem eorum poflùmus denegare,
quorum vidoriam prædicamusîPræaicamixs plane, in-
quam,o venerande Ambrofi,iaudan,tefquemiramur:nam
quis ille cam demens eft,quieos,& fi adfequi non eualeat,
non exoptet fequi,quos àdefenfione maiprumjfidei,nulla
vis depulit î non min®, non blandimenta, non vita, non
mors, nonpalarium, non lâtellites, non imperatpr, non
imperium, non homines, non dæmoqes. Quo,s, inquam,
pro religiof® vetuftatis cenacitaçe) tap to munerepotninus
dignos iudicauitjVt per eos proftratas reftauraret ecclehas,
excindos Ipiri taliter populos viuifiçaret,dèiedas Tacerdo-
tum coronasreponercc, nefatias illas nouell® impietatis
non liteias, ied lituras, infufo eoelitusEpifcopis fldélium
lachry marum fonte deleretfV niuerfum poftrempiam pe-
ne mundum,(®ua,repentin® hærefeos tempeftatéjpetfeul-
fum,ad antiquam fidem ànouellaperfidia j adr’antiquarii
fanitatemà nduitatîs vefania, adântiquam lucem ànouitatis
c ® ci täte reuocaret.
C À P V T 'VIII.
SEdinhacdiuina quadam confelflirum yirtuté.,Jllu d
eftetiam nobis.vel maxime-confideradnm, quod tuncj
Turn facerdotes pro iuo quifque ftudio reniterentur, tun.C
beat®memori®PapaStepfianus, Apoftpfic® fedis Antilles,
apud ipfam Ecclefi® vetuflatem, non pattjs alicuius, Ie4 V“
niuerficatis ab ijs eft fufeepta defenfio. Neque epiip fas
erac.vt tanti ac tales viri vnius aut duorum hominum erra-
büdäSjfibiqiipfis contrarias fuipiciones cam magpo moli-
mineadfererenc, autveroproalicuiuspiduinciol®teme-
ratia quadam confpitatione cer taren t j fed omnium fan d ®
Eccleiire facerdotum , Apoflolic® 8c Catholic^ verjtati^
h®redumdecreta& definita fedantes, maluerufttfemct-
ipfos,quam vetuft® vniuerfitatisfidem proderei Vqde Sc
adtancam gloiiam perjaenire meruerunt. , yt non folum
confeflcjr.es.> veru m etiam' confeflbrum principes iurem^-
ritoqf habeantur.Magtmm hoc igitur eorüdem pe.Stprum
exemplum, planeqi .diuinutn, & veris qüibufq; «thölicis
indefefla meditatione,recolédum,qui ‘in modum jfeptcni-
plicis candelabri/eptena iandfi Spiritus luce radiati,clatH-
fimam pofterisformulam pr«raonftrarunt, quo nara mo-
do deinceps per fingula qu®que erroris yaniloquia, facra-
t ® yetuftarni audoritateprofan« nouitatis copteratu^au-4
dacia.
j Quo quifcfereligjofior, eB,eopromptius-nouellis adinuentldttibus ■
i contrair. Vndemagnofiudto Stephanus Papa
x j < ' rcfiitititeration! baptifmatis.
' C A P V T 1%.
V T E q n e h o c fane nouum, fiquidem mosifte temper ip
•JL^I Eqclefia viguit, vt quo quiique foret religipfior , eo
promptius nouellis adinuentionibus contraircc.Exemplis
yalibusplenaiuntomnia. Sed nclongum fiat, vnum ali-
quod , 8c hoc ab Apoftolica potiflimum tede fumemus, vt J
cum cæteris quidem collegis fuis, fed tarnen præ Cæte-
ris reftititjdignum vt opinor exiftimans,fi reliquos om nei
tantum fideideuotioheyincerët, quantum lociaüdorita-
tefuperabat. Deniquein Epiftola , qu® tunc ad Africam '
miflà eft,his verbis lanxit, nihil nouanduip nifi quod tra- ty»dCyp:
ditumeft. Intelligebatenimvirfandus&prudens,nihil •* ‘ “ ,7'
alind rationem pietatis admittere.nifi vt omnia, qua fide à
patribus fufeepta forent, eademfide filijs confignarentui i | \
nofque religionem non qua vellemus ducere , fed ppcius 1
qua ilia duceret j lequi oportere, idque eflè propria Chri-
ftian® modefti® Sc grauitatis, non fua pofteris tradere; led 1
à maioribus accepta fcruare. Quis ergo tunc y|iuérfi ne- n
goti exicus? quis vtique nifi vfiiacus & folicus î Retenta eft j *
Icilieec antiquitas^explofa nouitas. |
C A P V T X;
SEd forté türicipflnôüitiæàdinuentiohi patröciniä Hé- Pûjchrè
fuerunt.Imo vero tanta vis irigenij àdfüit,tanta eloqué- ^ K
ti®flumina,tantusadfcrcorum numerus,tahtaveri fimili- vim
tudo -, tanta diuin® legis oracula, led plane nöuoac malo inefle cx-
morcintelledla, vtmihiomnisillaconfpiratiönullomo- ^oepimn;
do Heflruipotuiflè Videatur ; nifi fola^ariti moliminis eau-1
faipfaillamfcepta.ipïadefenfaiipfalaudatahöuit^ispro- \
feflio deftitüiflct. QMxod poftremo ipfius AfricaniConcilij
fiue decreti,quæ vires? donante Deo,nüll®,fed vniuer-
fa tanquam fomnia j tahquam fabul®, tanquam lupérflua;
abolita,antiquara, calcata funt. \
Haretici ïtfilij C hath libenter erratum fanfti vïnprodünt,&
veteris cuiujfiiam viji fcripta paulo implutius
editapro fe citant.
I C À V V X X L ' ;
ET brerum mirâ ébnueffiö, àatftoresèiufdçmopihiô-
nisCatholiçi, confédatores veto h®retici iudicantur:
Abfdluunturmagiftri, condemnanturdifcipüliieonfcri-
ptoreslibromm filij regnierunt i aflertores vetogehenna
fufeipier. Nam quis ille tam demens eft, quiillud fan&<■>-<
rumlomnium&-Epifeoporum , & Martyrumlumen bea-
tiffimum Cyprianum cum cæteris collegis fuis in æternum
dubitec regnaturum elle cum Chriftp ? aut quis tam lacri-
legüSVqui Donatiftas & cæteraspeftës , quæillid?audoritate
concilij rebaptizare fe,iaditant-,in tempiternum neget
hrfurosefle cum diabolo A Qupd quidem mihidiuinitus'
yidetu'rpromulgatum eflèiüdiciumjpro'ptereötum maxi- ;
me fraüdulentiam { qui cum ffibalic^nö nomine hærefim
concinnare màchinentut,Captautpterumque veteris cu-1
iufpiam virifctiptajpauloinuplutiuS edita^quçpro ipfa lub
öbfcuritate dogmati lüd qqafi cöngtuaöt j yciilud ïieteid;
quid quodeumqné proférant,.nequepfimi, neq-, folilen-
tirc yideantar. Qtiorumego nequiti^m duplici odi® di-
gnam iudiço , vel eo quod hæreleos vènenüm propinare
alijsno examefcunt,vel eo ptiam quod fandicuiuiq;' Vfri.
mempriarn’ tanquam fopitos iam cinefes profana manu,
vêntfldnt,$Ç~quæ filentio fepeliri oportebat, rediuiua opi-
niopç diffamant 1 lèquentes omninô yéftigi^audoriÿXui
Cham,qui nuditatem venefan4 i Noé , non modoôperi'fe
neglexit, verum quoque jhriaendam^tdisenuntiairiri
Vndé taritâm læf® pieca,ris meruit qffcnfàm, vt etiam ppl'
fteri ipfius peccati fui malédidis oBligacentur j beatis
fratriDus longe diflimihs, qui nuditatem ipfam reue-
rendipatrisneque fuis temerarc oeulis , neque alienis patere
voluerurit,,fed âüeffi,vtfcribitur,tèxerunt eum.Quod
Cypflàr
ogxnç^l-uçe clarius videanr,bcatorum Apoftolorumbeata eft^rrafu.m landiviri nècadprpbiflè ,riecprodidifle, atq:
fiiccelïîo quanta, vi Temper,quaiîto ftudio,quanta çonten- 1 j^circo beata in poftéros benedidionp donati func.Sefi ad
lipneHefemderif fufceptæ temel reügionis integricat,em. ropofitum redeamus.
(^ondamigifiirvencrabilisnieraori^AgtipinusChithä, Eicétnos aut Angelas dé coelopua^
einjenfisEpifeopus , primus omnium mortalium contra , r , ,,. ««««-li.
diuumiçanonem,contravniuerialisEcclefi® regulam t cô-
era fenfuni omnium confaccjdotumyçontratnôrem atque
inftituta maiorum reb^prizandum pflè çenlçbat.Qgç præ-
fumptio tantum nufi inuexir, yt nbn folum hæreéicis ôm-
nibus- fbrmam facrilegij, led etiam quibuldam Catholicis
H
Qui fine
hodie filii
Gham.
Gthefp.
, gélizetvobisprætèr quam quod euangelizamus
vobis,anathemafit. 1
r . C A P V T X I I .
MAgno igitur mem nobis immùtat® fidefiâé temera- 1
t ® religionis piaculum pertimcfçendum eft-,.à quid j ■
nos