Nomina
'cpiicopolum.
qui
fubfctipfcrunt.
B
Sabini libcrdcCötilus.
Iouia.
bus Rcli-ü
gionis li-
Ecnatem
omnibus |.
per mi ult I
&pacem i
promoué-'
tibus bc- 1
neuolcntia
promittir.
The miß. j
plulolo- !
phùs.
Aflemato-I
tes Çiuipo.
fimilcs..
Apophthegma
louiani in
aflencacoc
Vide Nie.
c.ylt. l.io.
VtdeTheo.
V-c.^.So.
üc.fßttr.
iouianus
lulianum
Tbatfffeplemirn
eruditionis & dottrina habet ad hunc moAutn : Creditriusin
vnùrn Deuin patron omnipotent cm, ôc quælèquuntur.
Epifcoporum fubfcriptio. /
EgoMeletius epifcopus Antioehiæ,.ea quæ fupraferi-
ptafunc, fitcof'me approbate^ EgoEufébius Samolatæ
epifcopus, codem modo. Euagrius item,Siculus: Vra-
niusiApameæ: Larizdorum,Zoiius: Acacius, Cæfareæ:
Antipater, Rofîi: Abramius, Vrimorum : Ariftonicus,
Seleucobeli: Barlamenus,Pergami: Vraniu’s,Melitmæ:
Magqus, Chalcedoms: Èuîychius,Eleutezopolrs : llaco-
cis, Armeniæraaioris: Titus Boftrorum; Sipporum, Petrus:
Pelagius, Laociiceæ: Arabianus, Antri; P iio , Adà-
norum, per Lamydrionem presbyeerum : Sabinianus,
Zeugmatis^, Athanalîus,, Ancyræ, per Orphitum & Ate-
num presbyteros : iremo, Gazæ: Pilo, Auguftæ : Patri-
tius,Palti,per Lamyrionempresbyterum: Anatolius,Be-
roeenlium: Theotimus,Arabum: Lucianusdenique, Ar-
corum Epifcopus. Hunc libellum in Sabini libro , qui
Collcétiorerum in Concilijs a&arum inlciibitur, inueni-
nms. Imperator vero, qui apud animum iuum piopolue-1
rat blanditijs & perluaiiombusdiflènriemnim lues 4iri-
mere,refpondir, îè nemini quidem, qualemcunque fidem
amplcxànti,moleftiamexhibituram: lèd eus præcer cæ- j
teros beneuolentia & bonore prolècucurum, qui Eccleliæ
ad conc#rdiam adduccndæ authores le oltcnderen t. Hçc-
^ue ab eo ad hunc modum gefta eflè, Themiftius philofo-
phus commémorât, nam m eapratione, quæ Conlularis
inlcribitur,quam de eo conlcriplit,eum piopterca magnis i
ornât laudibus, quod poteftace cuique pro aibitratu liane
vel illam religionem profitendi pci milia, aflèntatorum j
moresprorfusrelu taller. Quod hominum genus admo-j
dum facetè perftringens, dixit, nemini oblcurum elle,eos
non Deum , lèd purpuram coiuille: eunpoque admo-!
dum limites elle, qui modo in hanc, modo in illam partem
ptæcipitatur.
De louiani Imperator is morte. . >
C A P V T X X I I .
JMperator au rem, vbi hoc p a âo impetum eorum, qui
turn coütèntionis ftudio incendebantur, pènitus re-
prelTcrat,qcyus Antiochiadecedens,Tharfum Ciliciæ pe -.
tit : ibiqiie corpus Iuliani, cum eiusfuneri iulla lbhiiûet,
lepulchro condit. Q u o fa â o ,4pfe Conful rehùnciatur.
Tum Conftantinopolïm ire properans, ad locum quen-
dam, qui Dadaftana nuncupatur, quique inter Galuciam
& Bithyniam médius interieâus e lt, aduentat. Ibi The-
miftiusphilolophus, cum alijs ordinis lenatorij viris iili
obùiamfa&us, orarionem fuam Conlularem coramilio
recitauit. Quam quidem poftea etiam Conftantinopoli
pronunciauit coram populi muhitudine. Cenè prolperè
& féliciter cum Imperio Romano adum fuiflec, liât usque
cum populi, tum ecclefiarum propter tain bonum princi-
pemadmodum floruiflèt, fi non repentina rnors ilium à
Republica gerenda abftuiiflèt. Nam in loco quem dixi-
mùs, tempore hybernb,obftrn<£èione quadamlechali;op-
prclfus exiuit è vira, illo iplb & Vafohiano filib fuo Cofl;
decimotertio_-Çalend. Martij. Septem menfes regnauit ;
' vixit autem annostriginta très. Liber Hic complé-
ftiturlpatiurnduorum annorum: men«
fiurà veto quinqùe.
F IN LS T E R T I I X IB R ^
. I
S O C R A T I S
S CHOL A S T I C I , HL
S T O R I Æ E C C L E S I A S T I C Æ ,
L i b e r Q v a r t ÿ s .
Hic liber quurtut comphHitur Hißoriam annorum quitus ini-
per arum Valent imanus & Valens. hut refer yttam Pontif. Roman.
Damaß & tomes ConciL & Haref. item Orof. lio. 7. cap. 31.33. S. A u rel.
Vtâorem, Amm, Marcellinum lit. aO.ir.i*. 99.3°- 3‘ * Reruns Roman.
lit. 12.
Quid morttto JoUiano Valentintanus lmperator~eïtgitur : qui in
Imperij partem, Valentem fratrem ajfumit : & quid Va-
lentinianus reäa fana%f de pradituserat,
Valent autem Artana labe
infefttu.
C A P V T I.
V m Imperator Iouianus in I)a-
daftanis, vu diximus, ad luum i-
pli us 6c Varoniani filij lui con lu- ■
iatü,decimotertio Calcnd. Marti)
« vita migraßet : .milites ex Ga-
latiadeccdentesjleptimp polt die
Nicæam Bithyniæ veniunt : bm-
nesque vna voce V alentmianum,
ad quintum, Calend. M artij, illo
“ iplo C o l. lmpçtatoré declaranr.
Hicgerrere Pannonius fuit, è eiunatç Cibalç ortus. Q u irè
tradlare aggreflus militate m , 1© in éa lac de periiifîimum
oftcndit. Vir magno & excelle animo præditus fuit : am-
piiorémque dignitatis gradum , quàm in quo erât loca-^
tu s , Temper promereriyilusTeft. Qui, fimulatque fuit Imperator
ctcatus, Conftantinopolim abfque.mqta contend
s ; ac triginta diebus póft luam creanoqem, fratrem Ya -
lentem foci um. fibi adiunglt Imperi). E t quanquam ambo
erantChriftiani, de fide tarnen religionis Cbriftianæ inter
ipfos diftènfcre. nam Valentiniariursfidem concilijfstic«-
ni eft amplexatus: Valens autem opinione quadam animo
perceptaindmftusi dogmati Ariano mordicùs adhse-
fit. Quæ quidemxopinio .proptereà eius,.animum pracoc- ,
cupaucrac, quod:fuçratab Eudóxio Conftantmoppli A-
rianæledtæ epilcopo baptjzatus. V,terquefidei,quam co-
luit,permagho ftudib exatlit; lèd tarnen cum Imperatores,
eflèntiam creati, moribus &.vi,t*conluetudine valdefue-,
re dilfimiles. Nam tamctli antea,regnante lnliano, cum
alter tribunus militum eilet, Valen timanum diep: alter ex,
numero latellicum, qui Imperatori domeftjeieraut, & familiäres,
nein pc Vaiçns, perlptcuè declaralbant, quàm
ardenti rchgionis ftudio vterque illorum inflammaretur
('cùmenimad (acrihcandum impellerentur* balteosmi-
4 i tares deponere maluerunt.quam fidem Chriftianam dc-
lerere: quorum neutrum Imperator Iulianus, quoniam
[eos tales homines elle intelljgecet,qiiales Reipublicæplu-
rimum poflène conimodare, de militarjs,honoris gradu
deiecit': quemodmodum jieqiie Iouianum,qui illi luccef-
lit in Imperio ) tarnen poltea Imperij gubernacula adept i ,
licet in initio regni luimReipubiic. commodis diligenter
prolpiciendo limiles ac pares inter lè eilènc, in religione
Chnftianâ (vtdixf)admodum dilcordace, & difpatcmo-’
dumaduerium Chnttianos exercere çoeperunt. Valenti^
nianus ennn vt luçtidei 6c opmionis fau cores amplexaba-
tur.lic Arianis nihil faccllcbac moleib*: Valens autöm,nó
modo Atianorum numeru m augere laborauic, verùm ec-
iam dodnnam contrariam ampketentes ( fieut poftca à
nobis dicecur apertius.)grauibus affecit fupplicijs. Per idé
tempus, eccleliæ RomanæLibetius fuit epifcopus, Alexandria:
quidem Achanafius,illi ecêlefiae parti, quæ fidem
tenebat Conlubltanuaiis, præfuit : alten autem, quæ do-
dtnnæ Ananæ addida fu it, Lucius ,qucm poft Georgium
Ariani iuum conftitueranc epilcojJum. Arianorum qui
Anuochiçerant epucopus fuit Euzoius.Qui autem fidem
. ! . 1 HH Confub-
I l E
Valcnti-
Siahus &
Valens
Itnpp. j«,
VidèNic.
M.Zdu
Ôw/rZ.7.r,
JZ- Th toi
A-cap.s
So^.Lo.e
.Bar. an
16+.
F , ■
nianus
lmp. déclaratif.
G I.Valcnti-
'nianus fea
trem Valentem
fi»-
jcium fibi
a!3iungic
ïwp«-
Valcntinianas
&
Va)cji&
moribus
ôf.vitsecôiijetudiue
diûimiles
Jyiagiflra*
tus-virusn
dcclarai.
Epiftopi
a:täte prit-
oipui.
Liberias
Roman.
ipitcapi
Lucius.
IEuzoîus.
Paulinus.
Meletius.
Cyrillus.
£udoxius.
Vide Ni.
ceph.c.s.li.
il. Orof.l.'
7-e+H’•
Sogm a.
e.o. Theo,
lib.+.c.u.
»2.1/..B
Valétinia*
nus Occi-
, jdéiuem ce
’ igit, Vftlês
lOncntë.
JLamplaci
jcooeijiuro
dcougitega-
IConfub-
..ijßancialc à Valcte un.
puguatü. i
1 ,
(Mèlecii
Jexiliuria..
\Vide Ni.
eeph.e^.. ^
li.n.Sox,.
libts.c.9.
j procopius
[ (tyrainms.
1 û
Terrçmq-
Marisin-
'ndatio.
Gonfufiftaptialis tuebantur , eraht in duas partes diuîliT
.quarum altçri PaulinUs , Meletius alteri præficiebàtur.
Hicrofoly morum Cyrillus fuit epifcopus : Conftantino-
poliEudoxius ecclefiarum gubernatione potiebatur,Arij-
que docebat opinionem. Qui autem fidem Confubftan-
tialispropngnabant, in.ædicula,quadam intra ciuitatem
conuentus celebrarunt. Qui vero fèbtam Macedonia-
nam fequebantur, & inSeleucià cum Acacianisdiflèntie^
bant,ècclefiasTuas infingulisciuitatibustenuerunt. Hoc
in Ipcp res Eccléfiæid temporis fucre.
Quid, dum in Occidenteageret Valentintanus, âdeunt Çonftanti-
nopoli Vaient em Macedoïiiani:quibtut vticoncitiumfierez
abeo comendéfittbus minuit: & quod Confub-
si mit laie Valent impu-
gnarit.
C A P V T I I .
IMperator Valentinianusadparre^ verlus Occidentem
(cura enim de rébus ibi gérendis lu fee p ta ilium èo per-
traxic jprofiçifcimatufar. Valentem autem Couftanti-
nopoli ad tempus commorantem,epifcopicpmplures fe-
<5tæ Maccdonianæadeunt, poftulantqj vtalref.ùm C oncilium
ad re&am de fidç depfionetri faejendâm cpnuo-
carerur, Imperator, quoniam illps cam A çaçio& Eudo-
xio d^eligiope conlèntireputabat, concijifcogeridi illis
fccit poteftatem. Illi Lampfaci concilium corigfegarè
properant. Valtsnsompifeftinatione AntiocfiiamSyriæ
conccndit: vérit.us ne Perlas ruptis triginta annorum fee-
deribps, quæ régnante Iouiano padi fuerant, in fines R o-
mànorum irriaption^iù façerent. Verùm àPérfisuihil tur-
batum éft. Iniperatofiguur-in otiö & tfànquillitatç con-
ftîrùtus, in eos qqi £idei Çonfiihftanriâlis.a'dhærefcebanr,
graùiflïmam perlècutronisprocellamexcicauit. Et quan-
qu^i^aulïnumepîfcbppm, propter eximiam eiuspieta-
tem, nullp affecit incorhmoao , Mèletium tarnen exilio
niulrauir. Alios vero, qui cum Euzoio communicarere-
nuebàhtj çcclefijs, quæ e rant Anciochiæ, exegit: mal d is ,
fiippl^ijfqueyarijsaffli(£fcauit. Ferturetiam,illum€om-
pj^rès in Qroritein flu(iium,, quiyrbém illam præterlabi-
tùfidémerfifle.
Qièd. cumValenseos, qui Çonfubjlantialetupbantur, in Oriente
perfequeretnr, Confiant in opo U Procopius tyrminus exor tus
efi.eodemque témpore terramotus ac maris inunda-
'. ' f ’Z*- tiofuperuenerint,qu&tnultùciuitati-
bus magnam cladem iri~
tuier uni.
c a p v t n i . ’
DVM iftaàValentéinSyria gerurimr , tyratinus cui
nomenerat Procopius,exoritur Cónftantinopöli.
Hjc magnis cppijs in exiguo temporis (patio coadiSj'Côn-
ti^ Im^ratofem irè màturar. Quod cum Valenti eflét
nünciàtum , illutn in maximum cdnijcic angorem : qui
quidemeip^rocifatehl^ihillosquos perfequebatur, ad
tëni^is reprelfit. Interçaverodum hicbelïi ctimultus ex-
atdtrcè'rëtVtérræ’metusdërepentèirruéns, muTtis emirates
conquallauit. Quinetiam mareterminos ,'quibus cir-
cumcludcbatur,conimutauit. Nam in quibuldam lacis
taftfo^ère intfnd^ît, vt vbi dudum homines pedibus iter
facérè pblïènt, ibiiain elïèt nauigio traijciendum: àb'àliis
autemlocistam longéablèffic, vtaridaficcà<|uere-
1 manéfenc. Atque iftaëuenëread primum -
duorum iftbrum Impëratorum
confultatum.
f ! *9 $0 ) ê & :: ‘
m
Quid, cumflatus turn Reip. turn etiam EcclcflapeHurbam
ur,Mà-
s fide'
cedohïdni, quilampfacicóiiciliunt conuefiirefleer ant
qua Antiocln&ixpofitafuitfiterum corrobdrata,fi-
dei Ariminenfis eonalij anathema tndi-
xerunt.acrurfus Acacij& Eudoxij
dbdicationem conflrma- . '
I runt.-
C A P ’ V T IV.
HIS rebus itacompàratiis, nequeReipub. nëqüé Èc-
clëfiæ ftatus pacatus tran quill usque fuit. Nam qui
vab Imperatore concilij Cógendi poftulauerant pocclf a -
tern, hi fiibéundemconfulatum,annovide^cet lèprimo
poft concilium Selèuciæ habitum , Lamplàeiin vnum
conuenientes, ibifimulacfidei formulâm Ahtiochîæo-
limeditam, de iptçgro iam confirmaueranc (eidem etiam
Seleucias dudum fubfcripfèranc ) illam quæ Arimini iam
pridem ab epifeopis, quicónlèntiente.m de religione ha-
bebant opinionem, expofita fu it , ,'abathemate conde-
raaarunc. Rurfuskque contraAcacidm & EudoXiumj Vc-
'poteiureabdicatös, tùlère lèncentias. His rebuS Eudo-
xius Conftancinopolis ëplfcqpus nullo modó refragari
potuit.nam bellunixjçiuodàpopulh.du'ceProcopio ,iam
concitatum erac, impedimento fine, quo minusilfe dejllis
vlcifcérerur. QuapropterEleufiusCyzici epifcopus,vnà
cum luis turn fuperiores partes adeptus, ad aliquod temporis
Ipariiimdogmaillud, quoda Macedonio eitis aii-
thore nomeniriuenit, quodquenunepaulo antèin con-
cilioLampfaceno multo euidenrfus omnibus patefaiftum
fuit,pröpugnauere. Iftud concilium, caufam equidem
fuillè arbitrór, cur Hellelpontils ( eft enim Lamplacus in
ârigufto Hellelpontifiriu pofita)tantaMaeedonianorum
frequentiaabundaret. Hocquidem concilium taiem ha-
buitexitum.
Quid Imperator & tyannus Vrocopius, cum phpter quandam
Ehrjguciuitatemprihum commiftffent, Imperator tyran-
Hum ducum fuorum proditione capiens, cum ipfitm,
tum ipfitu duces,fupplicijsinufitatis tradi-
tos trucidauit.
A
C A P V T V;
&fio fequenti, Cr^iano & DagaiephoColt bel-
.lum geri coeptum eft.Nam tyrannus Procopius Có-
ftantinopoJi egreflus, parat cum Imperatöre dimicare;
quo auditq, Valens relida A ntiochia, Procopio obu iam
irecontendit: cum illo adNacoleam , vrbemPhrygia,
cbnlerit marius : primo priélió inferior fuir. Paulo póft
Procopium a ducibus fuis Angelone & Gomario prodi-
turn, viuura cepic: quos quidem peregrinis ac noujs alFe-
cit fupplicijs.Nam prodirotcs,negleóto ilireiürahdo quo
k iliis aftrinxerar.ferris dilïe&ós è medio fuftulit. Tytan-
ni autem crura duabusarboribus, qua: non löngo inter-
uallo inter lèdiftabanr, ad rerram ihflexis, alligauir, deinde
arbofes in lublime denuo ft colli permific; qu* in al-
tum fublatie y Procqpiüm difcerpferuhf; Tyrannus i-
gitur eo tnoclo in duas partes diremptus, miftre in-
tcrijt.
Quidpofi interfedutn tyr annum, rurflts Imperator eos;
spui mConcilio coactifuerunt, ad Arij opinionem
adeg&ttjtemcfa Cbriflianos
C A P V T V I;
IMperator rebus tum prolpere & felicitet geftis elatUs,
rurfusin Chriftianostumultus propterea ciere coepic,
quod omnes ad feeftam Arianam traducere cupiebat.
Atque concilium Lampfaci habitum illi in primis bilem
mouerac, non modoqiiodepifcopos Arianos interdixe-
rac Ecclefia., led quod fiaei formulae Ariipini edits
C c anathema
E
Vide Ni- ,
'ceph. c.p.ó.
'6. c -7. bar.
an.}6s.-
’ASta ai'tif-
dè Concil.
cil edit.
Bmiani.
iR^ipubli;;’
ccclefijb
ltacus cur-
bar iis, •
\Lib.z- fitp.
f f l l - 1X16.3; £.2!;
F . '
Ada La-
,p(àcens
[lynodi, <
jArianiS
cunuaria.
EJeufîus
l^ogma; ,
jMaccdo-
jhianum
1 propu-
■ gnac.
Lampfacus.
G
VideNicep.
c-4.li.
11.S0Z.lib.
6.C.9.
jPro«fcpii
cum imp
bellu ge-
jflum anno
370.
Angelo &
GomariuS;
Procbpii
duces &
proditores
H
Tyrannö
Tyrannus
^râhice
coiJit.
Procopii
ÜlppiiClÛ.
Vide Nsli.
n.Sop.
In Chri-
'ßianos turn
ulcus.
Synodus
iNicome-
dienfis.