Petri chryfilogi
~Airtbm,1ili mmWbtiu in vitt tun. O itiira pietas, acihuc ianüii, «tferreisveftibus ports inferiobfcrat* cKude-
vocatfiliuro f qucm degeneraflcpropriacrudeliratefic bantur, ncanimabus , qusilluc lactatshieran: deni-
rcfpiat OGnedlarisbonitas, adhucvocatfiliumqquem pcrnis.Ylluspateretegreflus. Nani&chirögraphumpa-
vidil Aiferni vernutam , p«narmi?0tblem;exra«iurn terni debit!, quodmpraffngulosadijacbat, ftylocul-
biancipiumidmeehenrts.Scd vocabfiiium^t magisMoa- 'psV&rpatusipfius-atramento rcncbaturafcriptuin', :cr'
Cifd* filij. tjröbetürimpietas : quando cum tali etiam pa- adffibolisbdxammultatempoi.umcurrebatviura .• nee
ternifermonispierasnerfenerar. Tu vocaspaticm , ego cratidoneusqui Paradifumintroircr , flammam extin-
voco ffliütn.: vt te grauitlirdoleis'perdidiffdqüdd riatus guere'tdminitus PB1BM8 aut aperiret lanilas lnfcrni
es Adhuc vocb filuim,vcaiTiarius döleaSiperdi<di(T? quod coelitus obfera^iSjaut fölueTet chirpgrapIiüm * qitod in
muses Adhuc vocofilium, vt amarius dolcas perdidif- area legaliDei prcecepto tenebatur inclufum. Hinceft,
letequddEibiaratiadederat^^atura^q'uianpnhabuif-^quodfprcDorainus-pnmihornlnis',ideft , cÖntumacis
fe doloiis nonert: tant^quantihabitamtxroais cd perdu f(crui .exultator aduenic : ipte Derainus qui abterauic
difietvocofiliiitrijvtmiaiirasiudwij rite, qäodpateris,:Paradila'm^uidaufitinferniim, ad terns «.-interns to-
^ & j i :nte,tapotcftatedcfcenditv vt accqnfa extingueret, clanfa
. Seditefratresinrel!igitfenonc&fi-iprb«nusaperiret, protopMrfàcinusabqlerét.Hinceft;
domino fie d6cence:5i ftlijAbràhæëflètis , opera'Abra-
h> ScereQS.Ille fidérn generis probat,cui t^ntus,paterni
operis ateorafififtitSed qilid d(çit Abraham.Fihi^<pj-
fitbpna ïhvitatua.S i tantum diuitis huiusiftud eft errmen,
quiâreccpit bona, quantum reus quiinuadit indebita? Si
tantum cnminofiisquiTuactaudin , quinonlargiturac-
eepta,tjuàmpfl:nalis eft qui & fuisincubats&aficùa per-
uidi't I Firatresi demUshoftra,'fi tamen noftra,demus |||
men que putamus noftra,vitemus aliéna, cleclinemusex-
tranea,certè fi cui aliquid tulimus, tota celeritate l'edda-
mus:n:e%icrelinqueîitesomnia;iH4ceenfijpaujperes,çrimine
fer humanus.<3 toeénïttifis opera'næn fadr,negat gèhus,( ret.ignem ex paraffin câorùm extingiiat mferm ,, totum
: ■ - , TS-**.0 „ • r 11> « f: ..V u 2Pk/i i-ias • a__*u:-A«ra»r*h!n'm'A#Kipi Rn nar. Ârfnliiâffthttnniim.«ï&oa-
Matthîf.
Prou. 18.
IuxtaLXX
diuites,adiftum diuRem perdücamqr. Difcat tame-;
diuesquiarec^pithpna,nbn^céepitîVidètis,fi:ptresiquia
Abrahæ fanâï'vefbqifti.üs diuîtÜh animus proditur ^(èn-
fus arguitur,intellc<ftuspunitur,qui nôfibidatpXédçèddita
çredâditquWciinque dpminolargience poffedifc In-
chirôgraphum debiti üîluat, & {bluâtahtiquum •} ’’.'&pa-
tiéndphocremîttatijpfe', quodipfeintuliçimportando.
Agnofcitè £ratrpsi'la:tàmini fràtreS, poft triubphu Chri-
ftiiàndorum'cuftbdiam dilTplutam, & in fanÀosvltra
irfferni nil debetirquando CHriftus vtiuftbs , npriinm
ftos abfolü'eret.àd inferos v fqùe penetrauit'.In telligamus
frâtres quântunïChriftus profuérit,imo quam fine Çhri-
fto in n.ullofué'rit ^lus,campræteriftamcofporumfolu-
tionem, {ànârorüm quoq*, aninræ apudinfëros teneban-
tur aûridæ.Beatus ergo Lazarus : qui to turn Dëo debùit,
vçcriminiriildébérèt.’ BéatUsquihiçrecepittot mala,vt
ibi boriabmniapofiiderçh EtadiecitAbraham, diçens,
JZeque'hincad vos tranfireiteque bue tranfmeare quispouiï.T er-
retfràtre§,îterretnïmishumsyocisauditus, quæ.often-
dit póft mortem, & femel apud inferos poenali euftodiæ
depuïatos ad'lanbtorum qixietemjnpn poife transferri,
nih C K R i s T i gratia iam redempti, ab hac déïpcratio-
ne fiméfce Èçclefiæinterçeffione foluancur: vt qiibd fen-
téntia^negatj^Ecclefia mereamur,pr*ftet.gratia. Hicta-
mendiuçsrogat adhuc , & dicit : Pater Abraham. Ad-
hûc vôcat patrem , qui rneriqsfuis & pattern & patriam
'ficamifit. Bate f Abraham. Hic mifer & in poena nientitur.
Tater Abraham, mitteeumindomumpatrismei. Si verèhunc
patrem vocat,çuiusdomum patrisalterius tuqc reqùiritîl
nifi forte eum fe in abfentià haberé patrem credit, quern
irrpræfenti fe tjditet eôh^ieitpcrdidille : & fie fibi cre -
dit éius patris domum eins gratiaeuftodiricuiusibine-
gariiibi finum videt, videtre'quiem pernegari. Pater A-
braham , mine eum. Quem ? Neinpe Lazarütn> VbiH»
domum patris met. iClodo , & tardé, diues Ldzarum ad do-
mum patris fui non mifericors y fed miferanjius inuitàt,
qucm toto tenî^ore lubftantiæ miferatione fuis ineum-
benteriiianiiis nonrecepit : &,fù'b:{pèciepietatis ad prisma
telligitequo fenfu incefleritjquocdrde ambulauerit,qui
Deum fibi crediditdebitdrem, &dom;mum fuufnmale
diüèS vfuris fuis addixit obnoxium,ignorans quia Dorai-
nus &frpauper raçeflit in terra, diuestamepineeilitin
eoelüfti:&deditine,nonac'cépit;infoen6fc,'qiiidedit^ni
quinquetalenrâ/ alijduo, aiijvnum:yiide &pTomit-
titïe éxàéturdfn | lion redditurum \ furain, cùm dicitàd
feruum : Serue nequâm & piger , dediffes pecuniam
meaml&ego venifterhi &exegiflem eamvtique cum'v-
füris Hincautem plus impius diues ifte , qtia.non ina-
liüm piqs extitit:qutÔ£ fi rceepitbonà;npnpr©bonis ma-
la; fed fero malishonarecepitindignus. Séd trânfëamus,
adLazarum, & quæramus qiîi:d eftquoddicit, ItLa*,a-
rüsfmiliter recepittnala. Etid fufficiatadrhèritum , abun-
détadgloriani/inbnfecitbona, fedrecepitinafeplane
bcatüscftfratrés,qui feàDeoacèipqrebona, malareçi-
perefidelitèt crédit: Beatus
ta:eef té ftnon f ote ft, veldimitti fibi débita tota h umilitâtc
depofcat,ipfoDoîninofiedocenteDicite : Dimitte
nôbis cfebita hpftra. Beatus qui Deo débita, & cumnon
intëlligft fëcontraxifre/perfpliiiti altiùsfÉophetàinftituente,
cümdicir:Q^noti'rapuitunc%*xoluebam:Beatus
qui fe apufoedm/emper yt exeufet, accula^, feriptuia
taliteEaâmonente : ; luftus in primordio férmônis
luiaccufator exiftit. Etfiiuftus, quare fe iuftus accuiat?
Q^ià:^oninftificâbiturinconfgeétutuoomhisviuens,
fiôm o coram homine de iuftitiaTjde innocentia , de'fne-
^riroForfitail gloriétur coram;D,eo'qiii fe de innocentia
iàctar, de fuaiuftitiagloriatur , homo non eft. Hincell,
quodilte Pharifeùscüm hoh^ratt'fediüftitiàsfüas corns-
pàtàaiih'piitat^uétat, ihitoft^&Publicano déterior | | |
Icedit. Sed actedamhs ad réïiqua. ■ Nunctutemhïctönfa*
Utiir , tiiytüprocrûciaris. Videtisfratrcs, mtclligitis ira-
! très, quiaiuftosêx liis quædicta font ß -ôcfi diferedo lo-
cortiirijvnä tamen,5Ôc inferni adhifcrë'giotroiitfinebàtrat
f-que ëPS& fi-chaos iam magnfx, nôndum tamen coeléftis
|-hâbitàtiôfepârâbàt: Sifi^iuidebatl|lloS.,hi^ustriftis,nô-
r-dum târnèri dfcpntata' {uperius^angelis altitudo.». I%pv- I inëà rdmôhtéa Lcgislafdr relert^ Patadifi Volu&
: i __ :Æ ___
vuïnera, ad præteritos'gèmitus Lazarumyult ter
dire, quem primapetitione ad. fiios deuocare non potuit
çruciatus. Ante dixit -: Motte ad me. Mçdo dicit. Motte
adfratresmeos.Dplet, agit infelix,ne videat felicem,quem
àliquando putaueràt infoeliccm.. Motte ad fratrei meos.
Vbi ? In domum patris niei. Vt quid ?: Habet^ enm^ inquit,
quinque fratres vttejletür illis , ne &‘tpfivemant inhunclocum
tormentprum, Cu ipiu s , qui fibi fi c impius. Impudenter
præliimit ali js imperrarë pçemrèntiam , qui fibi tam cre-
duliter ad Veniam nil proüidit. Mine Labarum in domum
patris met, habeo enim quinquefràtns. Et putas quod qujn-
qùe ftatribus tais fùfficit Lazàrüs , qui tjbi tanto tempore
, tôt vûln eribüs foiS^'itotodamans corpore nil profe-
cit ? MÎditô ei refpondit Abraham : Habent Moyfen &
Prophetits* audiantiUos. .Sine.Lazarùm tantpsreqüiefcerc
pôftlàboréSj&tiï defle tuasquas tuo«merito fuftinespoe-
naS^. Beits autem ftatriblis tiiis,, &omnibu§, non pro
cuo conlïliP , fed pro fuö nuinere olirn profpexit ad falu-
tem , deditp'eivMoÿfenlegem. Pr op h e ti am largi t ü? eft
ptrEliam: audiant ergoillos , ne rubs (en trant cruciatus.
I Rcjpondii diues ' : Noh pater Abraham, fedfi quis ex mortuisre-
[fitrrexeritïredent eu Cui refpondit A braftam :*$itfoj/fi &
barur irmnua , nccilluchominipacccrer aCCeifus: ærcis 1 £ / k noncredunt, ncqwfiquis e .y m or tuts reßrrexm t credent a
hîihil
Sermo C X X l l l C X X I V . mm
I Nihil tarn verum fratres,qüi de c$lo loquenti per legem, omnibus, yidente diuire, peimanebat.Merito ergo por-
de ccelo venientiGhrifto crederenoluit , iam npnme- j tabaturab.Ahgelis qui iacebat, qui lugebat, Abrah® 1 rèbitur credere ab inferis reuertenti. Ipfe Chriftus fra-1 confolabatur ingremio : &: viuit Dfeo femper, qui fefi--
tres , Deus & Dominusnofter ad Moylen eft lpcutps de j biviuerenecfciuitinrhundo. Faclumeft,inquit,ftmore-
ccelo,ipfe,interraterreno’eftlocutusincörpore5ipfecum j ^ ■
terreno corpore ab inferiseftreuerfiis: & tamen refeten-^
ti qua:bonain cmlis,quae fint apudinfdos mala , fratres
diuitisdlhusjquiludaicis intelliguntur in populis, credere
to ca o bftina t ione noluerunt. Verum fratres,quia nos,
qui fitdiues, autquis Lazarus pauper, & quifint quin-
qile diuitisfratres , dicere,nunc tempus excludit : nec
quid in hac hiftoria fpiritualis intelligentiae lateat, aperi-
repermittit: edoftiperGhriftum, quidapudipfumiufto
maneat,qu id apud inferos expe&et iniuftos,agamus,cur
ramusverbo,opere,’mifericordia, vt & fuperna bena ap-
prehendere , &inala.perterriti vitare& dcclinare pof-
fimus.
’i cft,ca-
InJo-
Deetfdem»
S e r m o CXXIV.
retur pauper ,&portareturab Angelisinfinum Abraha.Mortutts
eft autem & diues, &fepultus eH in inferno. Mifer accepi t an te
animas,quam corporis fepulturam ; nec ante quieti cor*
poris, quàm poenali traditus eftfepulchro : vt viuat pee*
næ femper,ciimfit femel mortuus vitæ. Et fepultus eft in in*
ferriQ:& vidit Abraham de longe, & Lazarum infiinu eins. Im*
mutatio quanta rerurhrquo descendit diues? quo pauper
äfeendit ? Refpiçit ibi furfum,quem defpexerac hic déor*
fum & videt eum de inferno in finüAbrahae, quemia*
centemfe coram fiipérbo defigmatenonvideb«. Pater
Abraham,mifereremet. Stulte petit à patte miferieprdiam;,
quamnegaueratfratri; Mifereremei. Quidilji cum mife-
ricordia, cui iam totumin poenam ?, Aut qus illi fuppli-
catio apudpatrem poterit fubuenire,cui in finu patfRrc-
fidetaccufator ? PeeftuspatrisLazarustènet, & totam
fanóti cordis pulfafæquitatem, quatenus fe filij patrem
boni, mali iudicem femet.P^fer Abraham, mifereremei:&
mine Labarum vtintingat extremum digit ifui inaqua:&refri-
geretlinguam meam,quiacrucior inbacflammaMittej.zzatu’:
vt ipfe qui cmciatûsmeicaufaeft , iamrefrigerijminifter
extremum digiti fuifolain.en ifcqdoipfe porrigat, cui ego
îacenti manusmçæ conus folatium tuncnegäui. Et mitte
Labarum vtintingat extremum digiti fui in aqua : '&refrigeret
linguam meam. Swit itaq; guttam, qui vini lacus cufti pauper
fitiret, effudit ï & ftillaldigiti excreini credit gehennæ
' ilammas extinguere, qui menfuris per totam diem ebrie-
tatisnonéxrinxitincendia. %ed hanc fibi guttam adrefjigerium
dari petit, ad ardorèm pauperis quam neg^-
OV o t i e s . n o b i s i De o d i u e s i n g e r i t u r p u r p u r a t ü s ,
q u o t i è s v u l n e r a t u s p a u p e r a p p o j i i t u r , t o t i e s n o b i s
m ife r ic o r d ic e p a n d i t u r , t o r i e s n o b i s ft a d i u m p i é -
t a t i s a p e r i t U r : v t d e i p é ó t a c u lo c oe l e f t i p o f f im u s a t t e n d e -
r c , q u a m b r e u i q u a n t u m u i s p a u p e r a d p a lm a m , d i i i c s
p e r u e n i r a d r ü i n a m ; Homoiih(]uk,eratdiuesi&mduebaiur
purpura& byffOi&epulabatMquotidieJplend^è.&erat quidam
mendiais notnineLazarus,qui idcebatad ianuam eius, cupiensfa-
turari de muis qua cadebant de merifa diuitis,. I n d u e b a t u r d i -
u e s p u r p u r a , p a u p e r l i u d V e i d i u e s b y l f o , p a u p e r f q u a t l d -
re:auro diues,paqper foetoice:diues pulmeo deciimbebat rat. Iftà gutta*eftdiue^ quæ te facit*cruclelem^, ifta gutta
in figmat^iacebatduriflima pauper in terra: diues rmfta- eft quæ osLazâffà.te nçgàta ficcau.it : quia adrefrigerium
bat epulas,fenie pauper anhetebat:fundébat vina diue^, corporis & gutta fufficir-, &tnica, Gupiens, inquit ,fatu~
pauper lachrymasëxiâtiatus diues prôijcicbat panes, ran demicis,quacadebant de menfa. Spargebaturpanis,fun-
micaSpàuper efuriensnon habebat:parcebafoblatran.tes j debatur viiium i, & quod ad extremam vitam pauperis
pauperem diues féreulis fiiis,pauper vulneribtis fuis , (a* n^gabatur, hoctotam diuiti peribat ad pompam. Et mine
turabatdiuitiseanès. Acncplurimis , ad diuitemboria ! Labarum vtintingat extremumdigitifuïin aqua : &refrigeret
omnia , ad pauperem.mala omnia perlegimus prouenif- Yhnguam meam. Lingua in capite,capùt mali,ipfaderogat
fe , neque tamen pauperem fregerunt aduerfà aut diüiti egcno,infultatpauperi,pietatemlâtrat * miiericordiam
omniafecundaprofucrunt, imô.pàupercmprouexitad carpit:&nierito primaeftingchenna,incruciatu præuia,
philofophiathpaupertas , ad virtutem dolor v'tontem- dux poenarüm , quiaipfainterdiptmifericôrdiam j cui
ptusâdpatientiam,nëceffitàsad voluntatem , famés ad I datum fueratvt iqberet. Et quamuis feriés Jedionis &
ieiunium, fitis ad tolerantiam, ad yitamjmors , ad præ- j me compilât dicérë,& vós inuftet audite, qui lu piîrpu-
mium poena, ad coel um terra, egeftasad regnum,&aiui- ; ratusdiues,qui fitLazarus pauper , qui fint quinque fra-
tem fic extulitpurpura ad fiipérbiàm , bylfus adluxum, j tres diuitis j quomodo antediemiudicij diûes cruciatus
adinhumanitatem copia,abundantiaadimpietatem,vn- j fentiatgehennæ, feddol9r rcuocat ad dieendum.Etfieft
guentaadmarcorem,ad coecitatem lplcndor,fublimitas jfub terra tartan career, fieft «eî««? ardens, fi eft infernus
ad ruinam* Ergo neque prolpera ignauos erigunc,neque fine fine crucians, fi eft apparitor iftis , qui nos adifta rafortes
âduerfa profternunt, quia neqtfe diuitiæ, neque
paupertates , led animus aut dueit gratos adpræmium,
aùe'ad poena deducitingratos.Ianuæ diuitis pauper fe ap-
ponithùlceribus plcnus ac fit hoenon humano cafii, i.u-
diciofitdiuino , vt diuitis & pauperis conflidus-efiet in
terra, Ipedaculum manerefin coelo. Dides totùs indu-
ms diuitiarura ftabat armis: & contrapauper iaçebat iplk
veftitus in carnemifi forte loncaeratïllivnum totius corporis
vulnus.Diues morabatur feruomm in çhoris, pauper
exutus cute dolórum ftimulis agebatur. Iaëiebat im-
pietatis tela diues, felypeummiferationis Lazarusoppo-
nebatjCrudelitatem fuam diues pauperis vibrabat in vul-
nus , fruftrâbatur,diuiti foiïtem tniinam totus corpore
deferénte migrauit, & calcata carneinfpintum totus ar-
miger fupernus afcendit,ne vbi polfit ferre diuitis cqide-
litas inueniret,Ob hoc enim egerac Deus,vt diues pauperis
, pauper diuitis in oculis iempeteffent, quatenus yi-
ciffim fibi ambo curam de yario langiiore præftarent.Æ-
grotabat pauper corpore,metc diues. Hinc eft, quod dif-
ferebatur cura pauperis, diues vt fümeret de vulnerë me-
dicinam, de gemitucompun6tionem,delachrymispoe-
nitentiam, de patiçntiaex:emplum ,' defamemifericor-
diam, de fitifenfum. Ad fummam, coelefte de terrena
^piatpoftlæculi lab.pres: quid ftupemus? vbi fumus? Quis
eft ifte quinos eludit fomnus?Quæ eft ifta quç nos tenet
obliuioiethalis,? Quarenon omnibus^ontemptis eua-
deriçli à malis talïbus nôbis fola fie cura, ne viuentes mü-
do,nealijsçurrences,adtantas,tales,tam criideles fubito.
ràpiamurpoenks ? Et fi eft afeendendi ppffibilitas adfu-
perna, fi eft facuritàs viuendiin coeleftibus , fi eft Abrahæ
linus bonis omnibus ad requiem præpar^tus, fi eft Lazarus
in finu patris tanti, imo quia dubium non eft , vbi 6c
loca,& perfonæ,& nominadelcribüntiiE : quare non ççe-
lomutamus terram?Q^are non caduçis emimus æterna?
Quarenonpenturis.manentia comparamus ? vt&ft^>-
.plic.ia deuicemus inferni; & hæc quæ audire defideramus
angufte,late videre,habere & tenere polîimus.
r ÏJePiUtcoitiiquôi
t E ft M ô | CXXV. I
OMmUiil quidem ciborum fil lalubre eft condimèn-
tum i i fi menfuranon défit : alioqui fine modo 6c
ipfiltn périt, & quod lalierit perdit amarat ënirri nimiecompalfionê
coriforcium,certè vt tantis diues bonis fill- tas quod potérat condire mënfura. Sic qui in nobis eft
tus Deo gratus eflet, quando gratus Deo pauper in malis fenlus,fi teneat mödum, dat üfferem,intelle£!umi parit,
'*v ^ . ^ ' y - prudenideftjcöbuftio.