Abb at is Theodors, de nete Santtorum > Cpdat, V I.
noftram feptenarium huncTomitcm vitiorum, & faciae
noftra nouiflimapeiora prioribus. Turpiorenimerit poll
hsec & immundior anima, ac lupplicio grauiorepiede-
tur, quae fe renunciafle huicfeculogloriatur, dorainanti*
busfibiodo vnijs, quam fuerat quondam in fcculocon-
llitura, cum necdifciplinam mohachi fuifleep r ofe fl a n ac
nomen. Nam nequioreshijfeptem fpiritus illo priore.qifi
egrdflus fuerat ,idcirco dicuntut, quia defiderium gulae,
id eft; gaftrimargia per fefe non eflet noxia, nil? intromit-
teret grauiores alias palIiones,idcft, fornicationis, phi-
largyriar, i t s , triftitiae, fiücfuperbifej q u s per ferner noxia
animaeaeperemptoriaefle non dubium ell. Et idcir-
co peifedionis puritatemnunqua pocerit obtinere, quif-
quis cam de hac Tola continentia, id eft, ieiunio,corporal!
fperauerit aequirendam, nifi noueric ob id fe hanc * exer-
ccrc debere i yt humiliata carhe ieiunijs, facilius pome
aduerfus alia^tiainire ccrtamen, nortinfolefcence carne
faturitatis ingluuie.
Quod non idem or do prolioritm fit, quiponitur in
Catalogo vitiorum.
C A P V T X X V I I *
CCiendum tarnen non eundem tfle in otnnibus ordinem
^ praeliorum, quia ,fieut diximus, non vno modo impu-
gnamur Cannes, 6c oportet vnumquemque nottrum le-
cundum qualitatem belli quo principalker infeftatur, co-
certationum ludamen arripere,ita vt alium necefle fit aduerfus
Vitium quod tertium pomtur > priroum exercere
conflidum j alium contra quartum feu quintum, & ita
prout ipla vitiain nobis obtinerit principatkm, vtque im-
pugnationis exigic modus, nos quoqüe oportet Ordinem
inftituere prceliorum, fecundum quem prouentus quq-
que vidoriae triurtiphicfue luccedens, fadet nosadpuriinquirentefque
cur tanrimerkiactantarumvirfctitutttviri
itafintdlatrunculisinterfedi, tantumque Dominus paf-
fus ftieric erga fups famulos facinus perpetrari, vt viros
cundis mirabiles in manus traderet impiorum ? mæfti
ad fandum Thcodorum fingularem in conuerfiirione a-
duali perreximus virum. f lic namque morabaturinCel-
lis, qui locus inter Nitriam ac Scychin fitus, & amona-
fterijs quidem Nitriæ quinque millibus diftans , od o-
ginta millium folitudine ab eremo Scythi, in qua com-
morabamur,interueniente difeernitur. Cui cùm de præ-
didorum virorumnecc querimoniamfundiflemus, admirantes
tantam Dei p atientiam^uod viros feilicet il-
liusmeriti talker perimi perrnififfet, vt qui alios quoque
fuæ fàndftatis pondéré de huiufmodi liberare tentatione
debuerint, nc fe ipfb^ quidem præripuerintdcmanibus
impiorum,auteur Deus admittiin feruos fuos tantum fa-
cinus conceffiflet.
Rejponfio Abb at is Thtodori ad propofitam
C A P V T II.
x rfiphiqi
tatem cordis & perredionis plenkudine peruenire*
vfque Abbas Serapion de naturaodo pnncipalium Vitio-
r&m nobis dilîèrefns, latentium ineorde noftro paflionum
genera,quarum caufas at que affinitates^cumab iplis quo-
tidievaftaremur, ftee cognolcere penitus an tea, nec dif-
cernerepoteramus, italucidereferauit, vt easquodam-
modoance oculuspolitas, intueri nobis velue in fpeculo
videremur.
D
COL LA T IO
. S E X T A,
T HEÖDÖR 1 ABB A t I S \ DE
N E CE S A N 6 T 0 R VM < .
C A P V t E
N Palaîftinæ partibus iuxta The Cue vicum
,^ q u i Amos propbetam meruit procreare , fo-
Htudo vaftiffimaeft vfque ad Arabian) ac marc
mortuum, quo ingrefla deficiunt ßueiita
lordanis ,&cineresSodomorumampliffima
extefrfioTKc porredi. In haclummævitæaefanditatis monachi
diufiffimé qommoiantes, repente fnùt à difcurren-
Saniflaru^ tibcis Saracenorum fanuneulis irtterempti. Quoruth'corpora
licet fciremus tamaPontificibös regionisilliusqua
piavene-, a*.b ' vom• eri<a- prle ib c A« ralou m tanta venerat•ione prærepta, oc
inter ré'ïiquias martyróm condita,'vt indumerl poptili è
duobus opidis concurrentes grauilfimum fibi certamen
indfixerirrt, èc vfque ad glaérorum eonflidum pro fanda
rapinafit eorum progreffa contentro ,-dum pi a inter le de-
BÈatüs Theodorusrefpondit: bïæc quæftiofoletant-
mos permouere eotum qui parum fidei vèl feien-
Cur Deus
(àndos
lùbindc
iffligi, at-
cjueincc-
rimipcE-
mittac.
t. Cor. HSophoa.
tiæ polfidentes, mérita fanidorum vel præmraquae non
in praclènti redduntur, fed repofita funtinfutmum, ar-
bitrantur in buius temporalis1 vitæ breukate rcltitui.
Cæterum nos qui non fumus in hac vita tantum fpe-
rantes in Chrifto , ne fecundum Apoftolum mifera-
biliores fimus omnibus hominibus, quia feilicet in hoe
mundo nihil promifliohum recipiences, eciam in fu-
turo eas pro bac incredulitate perdimus, opinionibus
eorum non debemus erràre : ne ignorata vers définitio-
nis lèntentia titubantes ac trepidi, tentationibus mouea-
mur, cùm eifdem nos quoque traditos viderimus, vel in-
iuftitiam feilicet vcl inctuiam humanarum rerüra Deo';
quoddidu quoque nefaseft, adfcribentes, quia fandos
vkosrcdfeque viuentes in tentatione non protegat , nec
bonis eaquæbonafunr, necmala malis rétribuât in prje-
fen ti,& cum illisdamnari mereamur, quosSophonias
Prophéta caftigans, Qui dicunt, inquit, iti cor dibitsfuis-, non
faciet Dominus bene,fed nequefaciet maie : Vel certè cum il- ;
lis inueniamur, qui huiufmodi quèrimonijs Denm bla-
fphemare dicuntur : oninis qui fMit malum i bonus efi in son -
Jpeftu Domini, & tales ei placent -, aut certè, vbi efi Deus iufii-
ntict ? Illam quoque blafphemiam quæ in Itibfèquchtibus
deferibitur fimiliter adiungentes : Varna efi qui Jeruit Dso,
aut quod emôlumentum quia eufiodiuimus praceptaeius, &quia
ambulauitfnu trifles coram Domino ? Drgo nunc beatos dteim us arrogantes,
fiqufdem ditatïfutftfattentes tmpietatem, & tentauerunt
Dcum & falui fatti funt. Quamobrem vt hancignoratio-
nem, quæ prauiffimi huiuserroris radix & caiilà eft, pof-
fimns eùadcre, priftram n'oftè debemus, quid verè fie bo-
nùrh,quid malum,& ita demum fuperhisnonfàlfam vul-
gi, led Veram Icripturarum definftfonem tenentes, mini-
mèinfidclrum hominum decip'iemur errore.
De tribus qua in hoc mundo funt, id eft bonis & mate
& media.
C A P V T I I I .
TRia fuftt omnia qusein hoc mundo fuht, ideft,bo-
num,malum,medium. Debemositaque nolle quid
prop'riè bôriùm, quid mal um, quid ve fit medium, Vt tio *
lira fid es vera feientia communira in cundis centationi-
businconcaflaperduret. Nihil igitur in rebusdfimtaxax
htimaûisprincipalebonum elle credendùm eft, nifi vir-
tusanimifola, qtiaefide finccra frosaddiuiha perducen's
ootieme désertant, qui nam iuftiùs éorum fepultmam^é j illi immutabili Donô faCit ingiter ifihærire. Et eeontr^-
felfquraspoffi‘dcrent,aliis feilicet de Vieima co'mtnoratiô- 1 riônihil malum eftèdieendum eft, rtifi petcatum folum,
nis fpforumalijs de origrnis propinqukate gloriantibus ; ; quOd à bono Deo nos feparans, mala facie diabolo cûpu-
nos tattten vel noftra vel quotundam non mediocriefer c i . Jari. Media finie quæ iti vtramquë partem pro affedu &
hac parte fcandahzamiuffl fratrtKn offenfione permotr, drbitnovtemis deriuaripolfunt, vtputadiukiae, potcfta^
I.«
Mnhuh.g.
honor.
Sola virtus
per (ê, ac
p'tôphëbo
eft &
Iblûpéc-
cacum
malum.
Abb at is Tbeodçri, de nece SanEiorum, Collât. V 1.
Tim. 0.
Bonus di-
uitiarum
vfus. ,
line. t6.
Malus ea-
rundem
vfus.
B
Nec mors
nec vira
per ftbo-
nafuncaut
mala.
Lue.
TfaLiis.
P/W.JJ.,
Luc. 16. :
Vlcerofi '
Lazari pa-
tiencia ma
si mi menti
fuit.
hônor, robur corporisy lânitas, pulchritudo,Vita ipfa,vèl
mors, baupërtas, infirmiras carnis, iniuriæ, & estera liis
fimilia,qu£E pro qualitatë& affedu vtentis, Vel ad bonam
polïunr partem proficere, vel ad malam. Nam & diuitiæ
proficiunt frequenter ad bonum, fecundum Apoftolum
qui diuitibus buius mundi pmipitytfacile tribuant,communiccnt
indigentibus, thefaurizmt fibi fundamentum bonum in futu-
rum, vt per has appréhendant veram vitam. Et lècundum Eu-
angelium bonæ finit illis qui faciunt fibi antteos de inquo
mammona. Quærùrlumretorquentur ad malum, cum ad
recondepdum tancummodo vel ad luxüriam congeruri-
tu r , 6c non ad vfiis indigentium difpenfantur. Poteftas
quoque & honor , çorporifque robur ac Anitas , quàm
fint media vtrobique conuenientia , etiam ex hoc facile
comprobacur, quod mulri fandorum in veteri tefta-
mento potiti his omnibus, & in fiimmis diuitijs & culmine
dignitatum acfortîtudihe corporis conftituti, Dto
quoque aeCeptilfimifuiiïè nofciintur. Et ediuerfo qui hi$;
malèvfi funt , & e a ad minifterium fuæ nequitiæ decor-
ferunt, non immerito vel puniti funt vel extindi , quod
frequenter regnorum libri indicant fadum. De ipfa et-
iâm morte ac vita quia médias fine, vel S . loan nis vèl Iu-
dæ natiuitas proteftàtur. Vnius namque in tantum fibi-
metvkaprofuk, vtalijs quoque gaudiumortus eius con-
tulifie dicatur, fecundum illud : Et multi fupereiusnatiuità-
liattb.z<f. tegaudebunt. De alterius vero çlicitur vira i Bonum erat ei, fi
natus non fuiffet homo iüe. De morte etiam Ioannis omnium-
qüe fandorum dicitur : Pretiofa eft inconfpeàsi Domini mors
fanctorumeius. De Iuda âurem ac fi milium : Mors peccato-
rum pefiima. Infirmitas ëtiarn tarhis interdum quam fie
ebmmoda, LaXari illius paupëris vlceron beatitudo de-
mohftrar. Cuius cùmvnùlla alia virtutum mérita feriptu-
râéommèrflorèt „pro hoçlblo quodegeftatem &infirmi-
tatëm fcofpbris patientilfimè tolerauit, finus Abrahæ pol-
fidere b'eatiflîraa lorte promeruit. Égeftas quoqueac per-
léçucibnes & iniuriæ, quæ maladie cocius vulgi opinione
cenlèntur, quam fint vtiles ac necefiàriæ, etiam ex hoc liquidé
comprob'atur, quod fandi; viri non folum eas nun-
quam vitàre volueruftt j vetumefiam Virtutè lümmaj Vel
appetchtesj vél fortitërtolerantes amici Deieffedij^tet-
nævkæ lunt ftiplendia bonfëcuti,beâtb Apoftolo concH
nente : Ptopter quodplaceo mihi in infirmitdtibus, incontumé-
lijs, in necefiitatibùs:,inperfecutionibu^,m anguftijspro Chrifto y
Cùm enim infirntor -, tune potens fum , quta virtus in infir-
mitate pèrficitur. Et'idcirco illi qui lummis huius leculi
diuitijs & honoribus ac poteftatibus extolluntur , non -
ex his principale bonum obtinuifiè credcndi funt, quod.’
in foils elfe vircuribus definitur, fed medium quiddamÿ
quia fîcut iftis redè ac necelTariè vrentibtis vtilia hæc
elfe reperiüntur & commoda ( occafionem namque o-
peris boni frudufque in illius viræ æternitace partu-
çiunt ) ita illis qui male opibus abutuntur inutiles funt
atque incommodæ, & occafionem peccati mortifque
coneinnant.
Quod malum nulls inuito ab alto pofitt infirri.
dum, 6c intblerandis cinciatibus pnerafiet, nequaquàm
ei pfeêcati màculam quiuit infligere Qui in cundisini-
m obilis perfeuerans, nullum blafphemiæaccommodauît
aflenfiim.
Obieüto quemadmodUm ipfe Deus dicatur
create mala.
G A P V T, V.
pturis fandis
C A P V T IV .
H As itaquè ciiuifibfiés fixas atque immobiles retiheti-
tës fcientefque nihil die bonum nifî virtutem fb-
larn , qüæ ex timoré Dei ac diledione defeendit, nec
malum quicquam elle nifi peccatüm folum & ièparatio-
nem à Deo, diligenteffiunc difcutiâmüS, vtrüm Deus vn-
quam fandis fuis, aut per Ce, aut per àlium quempiam in-
ferri perrhiièrit malum ; quod fine dubio ilufqùàm omrii-
no rcpëries. Nec cnim potuk aliquando cuiquàm no-
lentiac rèfifteiiti malum peccati alter inferre, nifi illi foli
qui ilfuciin feie cordisignauia '6c corrupta voluntate.fu-
fcepit., Deniquè bum beato lob diabolus adhibitiisvni-
Uerfis nequitiæ fuæ mächiriis malum hoe peccati voluif-
fec inferte, ad non folum cundis eum facultatibus ipo-
liafiet, verumetiam poft ilium de morteieptein filiorum
tam atrocem tamqut infperätam örbitatis dolorem, vul-
nere eum peffimö d capitis vèrticë vfque àd plantam peïbiUemy&
i
trouer, j.
BErmanus ,* Frequenter legimus in feripi
Deum creafle mala vel hominibus intuliile, vt eft illud
: Quoniam abfque me non eft Deus , ego Dominus & non Ifa.Xy
eft alter, formans lucem & creans tehebras, fattens pacem '&
creans mala. Ec iterum ; Si eft malitia in duitaie quam Dominus
nonfecit ?
Bcjjionfio fuper interfogatione propoftla.
t A P V T V I.
r | ’Heodoras : Nonhunquam iplet icriptura diuina
A abufiue mala pro afflidionibus ponere , non quia
per naturam proprie mala fint, fed fecundum hoc quod
ab his fentiantur mala quibus vtiliter inferuntur. Hominibus
etenim diiputans diuina cenfuira, neccile eft vt hu-
manis verbis & affedibus eloquatur. Etenim fed io vel
vftio ialutaris, qu * illis qui vlcerum cohtagible putre-
fad i func pie infertiir a medico, mala a tolerantibuscre-
ditur, nec equo calcar, nec emendatib fuauis eft delin-
quenti. Omnes ctiam difciplinae his qui etudiuntur’, a -
mar*(entiuntur ad prajfens, ficut Apoftolusdick: Omnis
autem difeiplind mprafentt non videtur ejfegaudijfed mceroristfoft-
ea autem fruttumpacatifitmum hisquiperfeexerettati funt reddet
iuftttia. Et Qupm diltgit Dominus comptty flagellat autetn o-
mnem filium quern recipit. Quis enim eft filius quem non
ebrripit pater 1 Itaque mala nohniinquam poni pro af-
fi;dionibiisfolent, fecundum illud : Etpoehituit Deum fuper
thalttiam quam loculus eft Vtfaceht ets, & non fecit. Et u t- toeL-.z.
turn: Quid tU 'Domini mfericors & miftrator: pattens & mul-
ium mifericors &pcenitens in malitiis ; id*eft , feper tribula-
tipnibus &asrumnis q u i nobis pro peccatorum noftro-
rtim mentis infdrfe cbmpelleris. Quas feiehs vtiles.efle
nonnullis ita alius Propheta vtique non inuidens faluti
eorum i fed confelehsimprecatur: Adde illis mala Domine,
adde malagioriofis terra. Et ipfe D om iju s: Ecce, inquit, in-
ducam fuper eos mala, id eft, dolores,acvaftitates, quibus
in prsfehti falubtiter caftigati ad me; quem in rebus ^ o -
fperis contempferuhc reuerti tandem ac feftinare co-
gantur.Ideoque hare principalia efle malanonjjoflilrhus
definire j multis enim ad bonum proficiunt; 6c caufas,
akernorum pariunt gaudiqriim.' Et idciico vt ad quae-
ftionem propofitam recuriamus , vniuerfa quae putan-
tur’mala nobis ab inimicis vel a quibufeuhque alijs ir-
rogari, non funt credenda mala efle; fed media. Non e-
nim talia iniienientur, qualia putat efle ille qui intulif
animo furibundo i fed qualia fenferir ille qui fuftinet.
Ideoque cum illata fuerit rriors viro fando , Nonei malum
illacuni efle credendum e ft, fed medium quiddam
Quod cum peccatori malum fit-',' iufto requies 6t abfb-
lutiofit malorum.' Mors enim viro iufto requies, cuius vita ab-
fcoriditaeft. Etideonecvkiuftusexhacaiiquid perpetirur
detrimenti qui nihil pertulit noui, fed id quodei ac-
ceflurum fuerat neceflitate naturae, inimici nequitianon
fine praemio vitae perrennis excepic, ac debitura mortis
humans, quod inexcufabili lege reddendum eft,
cumfrudu vberrimb paflionis,ac magnae
- remuneracionis mercede'
perfoluir.
Biblioth.Vet. Patr.Tom.1).Pars z; Interrogate