Pfalm i8.
B
lem patri'ante iêcnla cöftÊtemur, eundemi tempore fiir
fcept* cartiis & aamDeum hominem nop iiegemuS: nee
quati per éradus & temppra proficientem m Dèum j alte-
rias ftatus faifl'e refurreaionem ctedamus.altenus poft
refurredtioneBi, fed ciufdetn femper plenltlidims atqae
»irtutis. Et item pauio pofttSedquia verbum Deus m hominem
CAP. ö.
Concors
tatholico
iü döÜti4)
diênamer hominem fufcipiendodefcendit, & per
fui&ptioncm Dei hómo afcendit in verbum, totus Deus
verbum faftus eiltotus homo. Non enim Deus pater ho-
mofaauseft,necfpiritusfan£tus, ted vnigenitus patrts;
ideoque vna perfona accipienda eil earnis8cverbi: vt hdeliterfinealiquadubitationetredamusvnumeundem
queDeifilium.infenfttabilèm femper geminxfubftantise,
etiam eieantemnominatum in diebuscarnis la x , H g
femper omnia geffiiTe quz font hominis, &verè femper
pofledilie queDetfunt.Qupniam & (iuruufixusejt lx mjit-
miutuJeivM^cxnrtutt Dd.
Pi ANC ergo eiusconfeffionem,ideft,'cathobcorum
omnium fidem.&omnes Africaniepiicopi, vnde fcribe- I bat, & omnes Gallicani, ad quos fcribebat, cqmprobaue-
H runt. Nequevllusadhucomnmoextirit cuindeshaccune
infidelitatis criminedifpliceret; quiaprofeflio iropietatis
‘j eftprobatam negarepietatem, Sumcereergololus nunc
piectenda ad ïbniotandam hserefim deberet confenfus omnium:
S i i j quia indubitats véritatis manifeftatio eft autontas vm-
uerforum, & pcrfeiSa ratiofaftaeft vb in em o f d.üenfit.
‘ | i t i vt q i i Contra hoe fentire nitatur, huius prima ftatim
fr on te n© tam fit audienda aflèrtio, quam datnnandaper-
uerfitas: quia pradudicium fecuro darottationisexhibuit,
quiiudidum vniuetfitatisimpugnat.&audientiïlocum
non habet.qqi i cumftis ftatuta conuellit. Confirm*»
enim femel ab omnibus veritate. quiequid contra ïd ve-
nir,hoeipfoftatimfaiftraf eflc nofcendumeft, quodave-
1 ritatediflehtic. Ac per hoe fufficerc ei etiam id folum conüenit
ad ièntentiaitt damnationis, quod difcrepat a iu-
C dicio véritatis. Sed tarnen quiarationi non obeft ierrno
iationis, 6c femper vetitas ventilataplus ruttlat, meiius-
«4ue eft errantes difputatiqnis curatione-corrigi, quatq
cenfurte iêueritate damnari : curanda e ft, quantum in
riobiseft, perdiifciam opem in nöuis harreticisvetusba:-
tefis, vt rccepta periacram mifericordiattl fanitate.mcde-
CAP. M
I Pofteriorü
, Jharctico-
jjriim erro-
i^sinau-
j thoribus
1 latquein- !
i Wntorib.
• liars dam-;
{ lnafos&
confuta-
tos efle.
•f tcrobr- "
bos.
diümpeftifcram propofitionem* vel potius blarpheman- g.
temartenriamproferamus: fumMtésinommbusfcuiumpdei, ^ t f A
&gladiUm fornuis,quod efl verbum Dri.fcilicetvc refurgensvetuftidraconis
caput,iderirdiuinifermonisgladius.,etiam
nuncinnouisanguibusdefecet, qui prius ift ahtiquis fer*
pentibusampütauiti Namcüm idemhpruin ertoe fit qui
illorum fulc,pro defeëfcioneittorürn haberidebet deleétio
illorum: & quia rehafcentes cölubri peftiferos in ectlerid
Domini flatus aguiit, 8c tabefcere qtiüfdarh fibilisiüis ra;
ciunt.iungenda eft ptöpter nouaS infirmitates antiquis CÜ-
rationibus recens medela: vt etiam fi illüdquodptius a-
(ftum eft,non valefc adlanguotis t damnationem,hoe tarnen
^ciirado^
ncttu
IGAP. ai
Virgihém
quod nuncagimuSjValeat ad languerttium lanitate.
D i c i s itaque, quifquis esillc h iretice, qui Deum ex
virgine nature negas, Mariam matrem Domini noftri lefü
Chrifti Burins» t id eft matrem Dei, apj>ellari non pofle,led Lonptani-
x&ftrów, hoe eft Chrifti tantum matrem,non D ei: nemo I
enim, iniquis,antiquiörem ft parit. AédehöCquidétam ,vctuni «-
ftulto argumento,quo natiuitatem Dei carnali intelligen- |ia turi^,
tiaseftimandam putas, & myfterium maieftatis hümanis
credis cenfendum eflè rationibus, poftea.fi Deus adnuet, \^tóc_
difimtabimus: nunc interim & ChriftüDeum,& Mariam
mon ft rat.
riiatrem Dei diuirtisteftibus appröbemus. Audijtaquc lo-
quentem ad paftores de Dei ortu ahgelum Dei: Ndtus«jt\
inquit, vobis bodte Saluator, qui eji Chfifius Domirtus incïuitaté
Dauid. Ne folura vtique in Chrifto hominem inteiligeresi
8c Domini ribi & Saluatoris nomen adiecit,fcilicet vt qué
Saluatorem eflè cognofcerés, Deum nequaquam efledu-
bitares: & cü faluandi virtus nofl nifi diuin«competerét
potcftatijdiuinaeefle eum potential non ambigeres,in qüo
potemiam faluandi eflè didiciflès. Sed hoc inèredulitati
tu * parum fortaflè vidcatur: quia eum angelus Dominfl
potius & Saluatorem, quatn Deum aut Dei filiüm nomi-
I nauit: eum vtique impijllime Deum tieges, quern Saluatorem
eflè fateris. Audi quoqué archangclum Gabnc-
lcm Mariae virgini praedicafitem; Sfiritu^incpiiti/an^lus vinïet
in te, & virtus Altifimiobumbrabittibi: ideo & quod nafutur
in tefanftum vocabiturfilius Dei. Vides q'üemadmpdufld-
tiuitatem Dei indicaturus, diüinitatis opera prxmiftrit?
Spiritus enim fandus, inquit , veniet tri te, & virtus Alttfimiob-
umbrabittibi. Pulcherrimèlóqüeös Angelus, diuinitate vei
F
Lue. 2.
Aek ootius êotiins det fa n ä i fideweftifflonium, quàm biÿuro, maieftatem diumi opensexpliçuit. Spintuseftim
d a r n S iuitefeueritatts c^emplum: Ädfit tantum di- fanaus,vitginisintetiotafan(ä.ficansJ&inhispotcntiadi-
fputationiacfermonidefehabltoipfaveritas,& pietate uinhatisfu*fpirans,humanæfeinferuitmifcunqinatur*.
ifla qua D eu s ad homines venire d g r ia tu se ft , humanis » tq u e id q u o d a lienuma fe fu e ra t, fuum fe c it, virtute ld
er rönhusoptrulecur, q u ia d h o c fe v e lm a x .m d in re rr is , >f u a d b ^ ^ m ^ y r f i n . a e ^ A ^ n e a d ^ r o itudr-
- _ nnCri vrslni^a v t fiilfitati arque in homine nafci voluiÉ< vt falfitati aammoplliiauss lloocciuïs^.1j ■
Jfenoripofletd
I O A N N
CAS SIANI DE
C A R .N A T IO N E D O M IN I ,
I
INuinicatis
hiÿSianâ fortafle infirmitas non fubfiftcrér^vcnfi-
randâomnibusvirginem virtus Altilfimi roborauit,vt cor
porea imbécillitatem circdmfuià vmbræ fu? prote«iôfie
firmaret,&ad confiimmaridiim coiiceptus (acriinenarra-
p j l)ilcfacramentümhumana infirmitasnôdeficeféi,quam
j diuina obumbfàtiofuftineret. 5pjnfttiergo,inquit,jâwffwi
1 remet in te, & viriùs Altifiitrit obumbrabk tibï. Si nafciturtis itaque
de fana Virginé homo tan t ü modofolitar ius erar,quid
tant©agebatiir facriaduentus nuntio ? quid tàhto diuini-
tatisipfius apparatu ? Si vtique homo ex homind j 6c càro
tantummodonafcebàturex carne j iufllp quippe tanrum
ad id potucfat,âut voluntas diuina fuffieere.Si enim ad fa-
bricandos c^los,fundandam terram,preandum mare, fc-
V o n i a m libeUo primo quædam praîipfi
mifimus, quibus nouum hsreticum ex | desdenique&tHrorios)&angeloSi&ar€Ha,hgelos,&prin-
antiquishæreftosftirpibuspullularcap- j cipatus ,&poteftates; fi ad cteandâm poftrcmo omhem
probaremus, fufficeref quidem ci ad ex- f cæleftem militiam ,& a d ilîaintiumera diuinoruritCJferei-
cipiendam inftæ damnacionis lèntenr ! tuumtniUiummilliaj.(olaifibitanttfm VoluntafDe^niipe-
tiam, debet priorumhæretieorùm iufta ! riump» fufFe^ ( <{u\àipfedixit, &faêtàfunt,tpfe mandàutt, &
“^damrfatio. Quia cùm eafdem radices {(reàiafurit)^cur id ad conceptionéCvt ruais )vnius hominis
habeai,âtqueijldem f erroribuè emeigat, (àtts iam in aü- parum vifiim eft^quod fatis ad proçrëationem diuinorum
toribus fuis îp(e dàhünatus eft,maxime cum idipfum quod ! omnium fuit ? & ia potentiaae maieftas Dei,in ortu vnjus
f.../i _/T* ^ m U« Aiij nmvimÀ enrq liAcmel^fAAiir) «nfenmlirrpdklit.fluodfidcoDclitioncrerrcnorùtn
aflèrünci etiam hi qui proximè ante hos malè fecutl
font 4benecpridémnarint'ij v t fuflicere hisabnùdeiarri irt
alterutrum fuorum exempladebeant, velHorümfciïicec
qui em'eridati, vel eorum qui condemnafi (unr. $ i enim
corrigi qtïeunt, habent in luoïum cortéélionibus medef-
lamj li corrigi nonqueunt,habentin fuùrUm damnatione
fentenriams tarnen ne præiudicio magis aduerfum eos
qùàm iudicib vti vellc exiftimemuE^ iplam eOtum in me»
infantuli parum cre<lidit,quod ad condipone terrenorum
omnium cçlcftium^, fuffecit.Sèd illud vtique eftiquodil-
la omnia eperaaâa fuerantperiuflionemDei, natiuitas
àuté agenda non erat, nifi per adueritum | quia & condipi
ab homine DeuS nififcdonante, & nafci nifi fcillabenrtf
nonpoterat:' & ideo archangelus fuperuentiUam virgini
maieftatem facràm indicabat : videlicet vt quia agi lança
j. rcs per hominuriî oflicium norivalcb»r,ipfiUSadiuturam
decerec
Pf«l ii.
f dicerc
\C AT. 3-
lï’roÆqüi
tur idem
àrgiqmcnr:
um vete-
isftri p tara:
téfti-
monijs;
I P Ä H
deceret maieftatem in coceptu, qui erat fu turns in partu.
Etideodefcendit Verbumnlius, adeft maieftas Spiritus
fan 6ti,virtus obumbr^uit patris : vtique vt in iàcramento
&crae epnccptiohis, omnis eilet eoopèratio tfinitatis; Ideo
in qui t : & quod nafeetur ex te fanilum, vocsbiturfilius Dei.
Bcneaddidit, ideo, v t oftenderçt feilicetideo harcfecutu- •
ra,quia fueraht ilia præmifla quia Deus fuperueniflèt
,in conception« jideo Deüs futuruseflèt in par tu.Rations
ergo tantærei pucllæ reddiditnefeienti, dicens| Vtique
quia^Spiritus fdnßusfupemeniet, & quia virttis Altißimi obum-
brabibî'ldeo. & qiïodnafeeturfanftumivocabiturfiliusDei. Hoc
eftdicere* NeignorPs,inquit,hunc tantæ reiapparatum,
hoc tand my ft erij fac rame t um, ideo in fë totaveniet maieftas
Dti .-quia ex te nafeetur ftüus Dei.Qüjd hic vitra ad-
huc ambrgi,aut qiiid ampliiis dici poteft ? Deûin dixit fii-
peruentui-UmiDêàfi|iumjnafciturum. T u qmerënunc, fi
placet>quomodöautDeifiliusDeusnönfit,aurquomo-
do quæ Dcum edidit,Thcotoco's,ideft,Dei mater efte no
polÂt? Snflicerecrgo hæctibi fola, immo fufficerë hæc tibi
fumma deberent. . 1
; Sédquiateftimoniaft.crænatiuitatisabüdè fiippetüt:
Vtpote quæ idcirco omnià feripta funt, y tiplius telles effent,
inipiciamusin pauxilla aliqua portione,etia a'd nùn-
'ciacionemdèDebveteristë'ftâtnëti:vtintelligasfuturum
e x yiigirië Deiortum,nbh tunctantü çùmfà&us eft nun-
eiatum,ftdetiam ab ipfb admodiim mundi brtueflè præ-
di«5tunr: reuera vt quia ineftabile opus agendum erat,rolleret
quandoque incredulitatem rerum præftntium præ-
miflà femper adnunciatio futurorum. Ait itaq; IlàiasPro-
pheta: Bcce virgo concipiet,&parietfilium, &vocdbunt nomen
eins Emmanuel : quodeftinterpretatum, nobifcùmDeus. Qüis
eft hicincrediilæambiguitati locus ? Concepturam Pro-
pheta,virginem dixit,virgo concepit : filiumnafciturum:
nliusnatus eft:vôcadumDeum,vocàtur Deus. Hocenim
appellaturnomine quodnatuira. Vnde cum vocandum
eu Dei Ipirirus Deùm dixeri t , probat ft ab Ipiritu D éi vacuum,
qui ft à confortio reddit diuinae nùncupationisa-
lienum.ÉfrjEergo,inquit,vir^ofod/)jef, &parietfilium & vof
amulus nam eji nobis, filius datus efl nobis. Vides quoi cogno-
minibus ad dcmonftrandamcorporalis ortus.proprieca-
tein,propheta vfiis fit? & natum enim eum, &parüulum
nominauit,fcilicet vt cuidentius fignifieationem hâte fô-
bolis nomen exprimerct paruitatis:prçuidens abfque du-
bio diuinus IpiritUs hanc blalphemanrium hiEreticoitim
peruerfitatem,hisomnimuhdoDeumquinafeebâtur,re-
rum ipfarum vocabulis demôftrauit : vt etiam fi blaf^lie-
marenæretieus qUçreret,blalphemiç tamen locum peni-
tus inuenire nonpoflèt. Fi/iw ergo^inqitit, natus efl nobis,
paruulus datus eji nobis, cuiusprincipatus fuper humerum eins : &
vocabiiur nomen eius magni confilqnmcïm^DeuSyfortis^aterfu-
turifeculi,princepspficis.Vdtxm\mxi hiiîic qui natus eft,& pàr
! cis principem eftè docuit,& futuriftculi patrcm,&Deum
forte m. Quis eft tergiuerlàndi locus? ftparari pàruulus,
hicquinâtus eft,aDeo qui ineonatuseft,no poteftihunc
enim que natum dixit,pâtre futuri fcculi n&minauit : hüt
que paruulum nuncupauit,Dcumfôrtem prædixit.Quid
bft Kkredceîqüô te confefasîfepta&coclufafunt omnia:
lion eft vfquam penicus exeundi locus. Supcreft vt erro-
re'm quern voluntas noluitintelligere, tadem incipiat vei
necelTitas confiteri.'Sednoncontenti Kis quæ fufriciurit,
quid etiam peraliumprophetam Spiritus lànëtus dixerit
inquiramus : Sïdffiget,inquit,homo Deum fuum,quia vosaffi-'
gitis me ? v t éuidentiora vtique fieren t quæ pröphetaban-
tur , quod depafliofne Domini noftri propheÿ, cecinit,
quafi ipfius de quo dicebat ore prædi xitj Si affiget homo De-
umfuum.quiavosafligitisme ? Nonne tibi quæfo dixiflè hoc
Dominus Deus nöfter quàfi ad crucem duéfcus vid et u?
Gur quæfo redémptorem veftrum menoagnofcitis ? Cur
Deumindutum prö vobis carné né^ms"? làluatori veftro
necemparatis ? autoremvitæad mortem ducitis ? Deus
veftertf liulim quem fufpenditis., Deus vefter quem crucifi-
gitis. Quis rogo hic error,aut quæ infania eft ? Si affiget homo
Deum fuum, quia vosaffigïtis me ? Vides quomodo vox
Hæc iplàrüm quodammodo quæ z£tx funt reruiji vox
fit ? Nunquidexpreflius quiequamaut mahifeftius quæ- Hj H | ■ I ■ ■ ■ ■ I ■ rères ? Videsquomodoteftimoriiafacra natüniihcatfle
cabttntnomeneius Emmunuel:quedefiinterpretatum,nobifcül)c- | Dominum Iefum Chriftum,abipfis quodammodo incu-
MiiScdilludeftforfttanquo fe/nfidelisvertat tergiuerfa- nabulisvfqueadcruèem, qviampertulir, pröfecutafiht?
tio,vtdicat hocquodvocadumcum Deum propheta di- Cùm vtique illum quem alibi legis Deum in carne nafci,
xerat, non tam ad maieftatem diüinitatis quàm ad appel- j hjc Dcum in cjruçe videàs affigi. Etideo à propheta, & il-
lationemnciïninispcrtinere. Sedquidfacimus,quödap- lie vbi natus eft, Deus dicitur j' 8c iHicvbierucifixus eft
peUatushoCnomineiiieüangelijs Chriftqsomn,inonon Deus cuidentiflimènominatur ? néfcflicetinaliqiiodi-1
eft?&tamenmentitus eftèperprophetam^Deilpiritus di- | gnitati diüinitatis præiudicarct carSis afliimpnp, & höci
non poteft.Qmd ergb iÜudeft ? vt intelligamus vtique
prophetiam illam diuinitatisnomentunc^sedixifle, n é
carnisiNam eum aliud in Euagélio homo vnitus Deo nomen
acteperit, neceflè eft vtique hocvocabulum Kqmi-
nis fuifle,illuddiuinitatis.Sedpergamusvlterius: 8calia
adveritatem probandam véritatis tcftimbnia conubce-
mus. Vbi enim de Deo agitur, nulla re diuinitas melius
quatn ftiis teftibus approbatur. Ait ergo idem propheta a-
libi:F//joj nattueßnobis,paruulus datusejlnobis, cuittsprincipatus
fuper bumerum eius, & voc'abitur nomen eius magrii coßjq angelus,
Deusfortis,pater futuri feeuli yprincegspacis. Sicut fiipc-
rius vtique vocandum eum Emmanuelpropheta dixerat,
i ta hie vocandum cum & magni confilij nuncium, & De-
um,fortcm,& paf rem fururi lèciili,&pacis priheipem di-
cit:cüm vtique nullo loco eum in Euangelijsvocatuni hls
nominibuislegerimus'.Vt intelligamus lcilicctnoncar nis
èftè htec vocapula,fed diüinitatis fatqüe illud inEuange-
lijs nbnien eflè hominisfiiftépti, hocingenitaz poteftatisi,
Ët quianafcitunis in hominè Deus e rat, ita nominaipia
per dÜpenfiitionemlacram faille diuift>vt &cami homi-
nis nomé inderetj&diuinitati Dei. Fowtif«;- ergo,inquit,
njAgniconfilij nanem,Deus,fortis,paterfuturiftculi, princeps p'a-
cis. Non hic,quifquis esb hxrence, non hicpi opheta ille
diuinolpiiitu plenus,ëxemplp aflertiöhif tuie ,illum qu i
natus eft,cohflatili:ftatuï8 & ;figmentb mlcnlibili cpmpa-
rauit. Fi/i^ enimf inquit, n'atus efl nobisI paruulus datus
efl nobis, cuius priticipdtus fuper bumcruin eius, & vqcamur
nomen eius magnf confiïij nunatis , Deus , fort is. ' N e
hunc qtielift annunciabat „alium quamillum qui in came-
natus eft intelligeres, nomen natiuitatis adiecit dicens,
Eibliüth.Vet.Pair.To.ni.yl’arsi.
noremmaieftatis infringeret velhumilitas corporis, vel
eohtumeliapaflioriis:cùm vtiqj augerein nobisaffe<%um
eius & cultümdebeat vel dignatio tarn humilis natiuitâ-
tis,vel pietas tam benigna patientis: quia makirftum Vtiqj
&imanillimiim fcelus eft, vt ideo apud nos minus honoris
habeat,quiaplus amoris impendir. *
Sed his Pmillis, quæ explieari ideo nullo modo pof- ^ AP'**
funt, quiaficutimmenfitas benefiCiorum;illius,ita& re- ft^joP°â'
latio tnodum nô nabetrtemptis eft vt fortilfimum de eo, lo eîufdé
aç manifeftiflîmum teftem eius Apoftolum Pauliim con- doûntiæ
TulamusîfidelilEmè enim nobis omnia de Deo dicerepo- te^imo'
teft, è cuius ftmp^rpeârorelocutus eftDeus. Teftaturer- pro~
goinhuncrnodiitn dègratiaatquc adiientu Domini Dei j j
nbftri, miflusaddeftruendumgentilis ftiperiliaoniser-
rotem electusgentiummagifter : Apparuit,inquir,gratia 'AdTit.
Dei & Saluaidris nojfot'omriibm hominibits : erudiensnos vt abne-
gant:s'mpïetatèm,frfecùldria defidend,fobrïè & pie érïuflèvi-
uan^minhoçmunfo^xpeUaniesbeatamffiem&aduenturti gloria
magni Dei f^Saluatoris noflri lefu Clmflu' Apparuit, ihquit,
gratia DeiSaluqtorisnoflrf’Benç cprîgcuo ad oftendehdum
hbuæ gratiæ& geh<frationis adücntum fermone vfiis eft.
Dicenscnim, apparuit, ortuinnoutegratiæacnatiuitatis
expveflit : quiacxindeapparere donum gratiæ noua: coe-
'pft, cX quo De us in mundb hatus apparuit. Di^na ero’o 8c
cbngriia Hançnouæ grâtiælucem verbipfoprietate,quali
di|ito indieantcznoaftrauitr Hoc enim rédiffimè appa-
ruifle dicitiir| quoft (ftbita quail apparitionis 1 uce mpn-
• ftràtur. Sicurip Euahgelijsapparuijfeflellam Magis orientais
Matth. :
Exod.p
flattma rubi. In oiqpibus enim & his & alijsyifipnifcüs fa-
E 7 “ f v. ~ ■ c - .V "