P A
I Matth. Ir
\Ifai* 4°-
r f * h 3-
iinciugumDoiTiiniftiperfc,&didicerintabeo, qutaimtis
eft&humtlis corde , iam quodammodo terrenarum paffio-
num dcponeritesiàrcinam,noniaborem,fed requiem ani-
mabus fuis Domino præftante rcperient., ficut per lere-
miamprophetamipie teftatuseft, dfccns ; State fupetvias
& videte,& interrogate de femitis antiquis, qua fit via bona, &
ambulateinea , &tnuenietis refrigemm ammabus vefiris, fient
namque eis continuopr<«Min direfta, érajpera invtasplenas,
& gußantes videbunt quam fuauis eft Dominus aiîdientefque
___ , Chnftumin Euangclio proclaroantem ; Ventteadmeomnes
Matth, u. qutiaboratis & onerati efiis, érego refieiattt vos depofîtispon-
1 deribusviuoi'um,eaqùæféquuntur intelligent, quiaiit-
gum meutnfuaue eft, & otius mtum teue. Habet ergo refrige-*
riiirp via Domini,ii fècundum legem ipfius teneatur; Sed
nos fumas qui dolores nobis atqite tormenta,turbulentis
diftçntionA>us prociuamus.dum malumüs viàs fèculihu-*
ius'prauas arque peruerfas, etiam cum fammodifcrimine
ac difficuitate feâarî. Cum vero hoc modo graue tiobis
ac durum iugjim DominifècerimUs,blafphemoiam ipiri-
tu,yel de ipliusiugi,vel de Chrifti quiilludimponi^duri-*
■ tiaatq-, alperitatc cauiamur,lecurtdtimilîùd,I«^MVwtwviri
! corrumpitviae eius. Deuftiautem coufatuf corde fuô. Et fecum
dura Agg*uTnpiophêtam,cumdixerimüSijg[«wvwPôwi-
$Mth. i*.. nt nondirigtt} co ngt uere fp o ndetur nobi&a Domino :N«w-
qutdvta mea nondirtgtt î Tüonty tfiagis viavefifajuntpraua ? Et
reuerafipomparare voliiéris fplendçncem virginitatisflo-
rem ,& ‘fuaueolentem caftimoniæpuritatem,tetrisacroe-
tidislibidinumvolutabris i quietem iecurifatemqüe mo-
nachorum, periculis& ærumnis quibus m'undihuiüs.ho-»
mines implicantur, paupertatis noftræ requiem, edacibus
diuitumtriftitijsacperuigilibuscuris , inquibus nonabf-
que fummo vitae periculo diebus ac noétibusconfumun-
tùr,fuauiffimumiiugum Chrilli onufque leuifïimum facil-
lime comprobabis.
Quomodo perfects abrenunciantibus ,centu-
1 plum m hoc mundorepromittatur.
'
C A P V T XXVÊ
PRoindeetiamilIaretributiôprïmiommjqiiapetfeâe
renniwfiantilms in bac vira centuplum Doraimis te-
filiorum Dei j vniueffa quææterni funtpatris , vi: proptia IB gff
podidebit, & affeftu atqué virtute ad imitatipnem veri il- [caa iC
liusfilijproclamabit: Omnia qua habet Pater » meafuniincc
iam cum ilia poenalidiftentionisàcfollicitudjnis cura,'fed
fecurus acl*tus vclutinproprijs vbique fuccedet,âudiens
quoridie fibimèt ab Apoftolö prædicati * Ùihhta vefirafunt,
fine rnundus,finepufentia,fine futurd. Et à Salomone ; Pidelis
vir't totus mundus diuitiarunu Habes ergo iftâm ccntUpli rë-
tributionem, in magtiitudinc meritij Si irt dilctetioneram
incortiparabilis qualitatisexpreflàmi Ne que enim ß pro
æris, aut fetrij aut vilioris cuiüfquamnletalli certo pondéré,
tâtïtundem pondèris.ledauri qui fpiam reddidißet,non
eti'am ämplius quam centuplum reftituiflè vidqretur: ita
cum pro contemptu volilptaturit arqué affeâuum terre-
norum, fpiritale gaudium Si pretiofiffimaé caritatis iilcun-
ditas repenfatur.etiarrifi ipfé fit numerus, cenruplo tarnen
hæc maiofatque praeclarioteft. Etv t hoc euidentius cre-
bra repetieione reddatür, Viorem antea in paffionie ftagi-
fisdefideri)po(Bdebam ihanceandemin honore fanéHfi-
cationis * & vera Ghrifti dileófione poffidebi Vna «ft nrn-
lier, fed centuplum creiiit merituni caritatis^ Siautem &
proirse &furoris perturbätionc iügem lenitatefn patien-
tiæ, pro follicitüdinis aç (ÄftentiPniy angoi^,JeeUritatis
quietem, pro infrudiiöfahuius % a li poerialique triftitia,
falucàtis triftitiaé fruótum, provanitate laititix temporalis:
gaudij ipiriralis appenderis vbertatem j retribàtionem^in
horum affe^trum ccrftïmutàtioné céntüpîam péruidebisq
Etfivnmfcuiufq-,yitijbreuiaclubnc3evoluptati contrariarum
vfffutum mérita conférât!cur, centuplo hæc eflè
f adho*
rum af-
fetfeuum
meliora rpultiplicata iocunditas approbabit. Centenarius
enim numerus de finiftra transfercur indexteram : & licer
eandemin fupputatibne digitorura figuram tenere videa-
tur,nimium tarnen quanticacis magnicudine fiiperaefckv
Fiet enim vt qüi hædi formata gerere videbamurintaeu'ä* ç cntup]^
ouismeritumtranllati eonfequamurSddexteramvNune ^jam {B
ad qüantitaterrïearuntrerum quaspro'contémç^n mnndi quaucitan
S i aliorum Conimodoturrt nobis irt hoc fëculo Ohriftus
teftituit, ïranfeamutf ^ prîé’cipae fécundüm Èuangcîium
Marei itâ dicemis',Nw»oel? qui reliquit domum^atttfrattestant
forores, aut matrem,autfilioSiaut agros propterme, &proptereu-
àngeüum, qu'mon accipietcenttes tantum nunc intemporeboc, domos,
fratres & forores, & matris, &filios, & agros cum perfecutio-
mbits, & infeculofuturo vit am aternam. Centuplam namque
fratrum,parentumve recipiet quantkatemqttifquis patris
M.<t-ts\pIom\jit,àiccns.amniiquinliqueritdmum,velfi'ams,aui . . . . . _ . . . . .
Cor. 3.
Pr m .17.
i j 7«.
* i forâtes, AulpAtretmaut matrem ,Aiuvxoreiv,autfiltos, aittagro! vni’-is, vel nlanis, (eu tiiij pru Cmitïi iTomine ch an täte co
« 'Lropurnomnmmm .tmluplum Om i« mprefinti,&vtumti- ! tempra, in omniumqui Chrifto' dcferuinntdilcaioneni
\tenumpoßidebit, reâearque veciffimeeodem lënfuabique j fineeriffimamtisnlir.prôŸnoicilicçtcotinüenrenSpatKS.'
t occafio-Wlafidciperïurbationc fufeipimr, Multictiitn*ôcca(io- fiatrefque , feruétitioreaepræftanti<»efibiaffearopcde-'
nsahnius fenicnti* naai craffoinre!kau,hçcinillo mil- . uimâos. Mnltiplrêata etiam domotum acq; aÿoram por-
le annorum tempore ca'rnalîterfanâis reftitaenda confir- ; fefironediftbitar.quifqtiisvnadomaproChndidileaio-
mant.cttmvtiqiilludfecnlunTqüödpoßrefurreaionein j n e rc ie â a , irtnumera monachorumhabitaculatanquam
fntnrnm dicunt r prsiëns intelligr non poilc faieantnç.- j propriapoffidebit, in qaacitmqnc otbis parte vclut in fua:
Molto ergo credibiiius multoqne manifettins eft,cum qni domus iute fuccédens. Quo modo enim lion centmlum,-
aliquid fecutariniB vel affetaunm vel bonotnim CKrifto j & fi Domini noftri fententiæ lupetadijci aliquid 6 s eÛ,.
fitadente contempfetit M fratribns atqne co'nlortibnS ; plnrqaamcé»tuptumreci^it.qnidecem.vekigintifetlfti-'
propofiti loi' qui eil'pitijali ghitinacolligamnr, ccntuptcr nun minitteriäinfida & coadieia derelinquensy tot inge-'
Ctntupiu gtatiorem etiam in hac vit? tecipere earitatem. Hane fi- i nuorum açnobilium fpontanco folcitut obfequioîQuod,
in'preiioi-'luKlemquaminterpatentesacfiliosatqigetmanosjCon- ; itaeflèetiamyeftiiseaperimentisptob-are'potuiftis, qui^
- " elpropinqnos.finefoeietascofpidtefeuconlàngui- fingùHspatribnsmattibuiqjacdomibUsdetebâis.quam-',
nitatisnecellitudoconinngit.fatisbtenemelïèconftataC libet mundiparrem fueritisingteffi,pattes,matres.fratref-
ftagilem. Deniqueetiam boniaepij'etimadolenetincfiiij, queinnumeids.domosqaoque.Kagros.feruofquefide-'
à patentum domibus nunquam ac iubilantijs eacludun- lifllmos.ab^ue vllo iollicitudinis.UboreconqniritiS', qui j
tur.communioquoqueeqnfortijconingalisinterdumet- vosvtprofitiosdoiiriBasfubmiflefufcipiunt.am'preaun-'
iamimneftacatïfainteruenientediadlitur .dtatttfmrdiri- j tur.fouent.venctantnroflicijs. Sed hoc.inquam.lanfti
mit earitatem contentiofa diuiiio: Monachi ioli petpetuæ minifteno memo'ac hdusianttr petftuemur»qiJîptiusin
uoniundfeionis retinent vnitatem,atqpndifcretepoffidenc ieruirutemhacemiratis icmctipioi iuaque oimiiavoltm-
vnuîttia, qrii omnia fua efis quaitatnim, omniafratrum 1 raijadtaotione iubdidc in t, Recipient enitnreCnndum
credunceflèquie fuafunT. Si ergoifîisquibuscatnaliscari- ; ïentehtiaD’ominilibereidqaodipnalijadep'cndÈtût.Qui
tascopulatnraffeiitibuSjdiledionisöoftraegratiaconfetä-- enim bîechutnilitatefihcera cônfortibfiSfui'san te non de-
Monachi^
omnia co
ni uni a.
ttir, profeâo ccnraploh'aec dülcioratque fublimioreft.
Recipietur fane etiam de continêtia coniugali maior ceh-
tuplo fùaùitàs,ab îliaquæeisinuicem per commixtionem
fexuum præbebatur. Pro laericiir qüaqjilla quam in ynius
agriacdomuspoflèflioneqUishabuic centuplo maiore
‘di uitiarum gaudio perfruecur, qui in adoptionem tranfiés
tulerit , quomodo déferfi fibi ab âtijfs pâtientcradmktet;
côgrauadfeeorum'obfequijs intelligarpotius qii^foueri,
qtiiaccipere mauuk fratrun^fuapi deferrefamulatû:Haîc
tamer, omnia non cum rcmilTa fccuritate,nec cum'inêrti
obledatione perapiec ÿ fed fècundum verbum Domini,
cumptrfecutionibm,id eft,cumprelUml feculi hnius.ac lum-
A ;
Proa pft
feet.70.
j-volupta.
tibus.
Matt. n.
frou 16.
B
Ifaia $8.
Matt. 2,6.
c
D
mis-an.g6ribus pafiionum , quia ficut ille fapientiflimus
conteftat ur : qui fuauis , @-fine dolore eft, inegefiate erit. Re-
gnumetenim cöelorum non defides, nouremifli, non de-
licati, non teneri,féd violenti diripiunt. Quiergo hi vio-
lenti funt ? Nempeilliqui nonalijs, fed voluntatibus,
fuis prxclaram inferunt violentiam ,qui direptione lauda-
bili omni fe prajfentium rerum voluptate fraudatites,voce
Dominica egregij direptores pronunciantur, & per hu-
iufeemodi rapinam regnum ccelorum violentèr inuadunt.
Regnum enim ctxlorum fècundum fèntentiam Domini, vim
patitur, & violenti diripiunt illud. Ifti profeófco funt laudabi-
les violenti, qui vim faciuntperditioni fute. Homo enim,vt
fcriptum eft , doloribus laboratfibi, & vim facitperditioni fua.
Perdifio noftra eft obleétariovirx prüfen tisj& (vt expref-
fius dicam ) executio defideriorum voluntatumque no-
ftrarum :quas fi quis ab anima fua fubtraxerit acmörtifica-'
uerit jgloriofam profedlo & vtilem perditioni fure vim facit
, abnegans duntaxat ei iucundiftimas voluntates,
quas per ptopl^etam fèrmo diuinus frequenter incu fat, di
prarceptaconfirment. Supereftvcmepericnlofiffimahac-
tenus tempeflate iaâqirum , nunc ad tutiflïmuiti filenfij
portumfpiritalisoratibnum veftrarumauracomitetur:
GENNADIVS
m a s s i l i e n s i s
P R E S B Y T E R I N L I B R O DE
I L L V S T B I B V $ E C O L E S IÆ
S C R I P TQ R I B V S;
ïncentius tvatione Gaütte,apud Üonafiertuvn Lirinenfis
infuU Presbyter, vir tn fcrïpturü fanttißhotfus, &no-
titiaPcclefiafticorumdogmatumfufficienterinfiruHus,
compofuit adeuitandabarèttcorum collegia, nitidofa-
_ . » » , _______ (-j____________ HH tùty&MtoftrrnoneyValïdijfimàîndifputaùonentiquamabfcônfo
cens, Quia i» diebus ieiunijveflriinuenïturvoluntas vefir a.Et ite- nomn^fuo attitulauit, Peregrini aduerfus hareticos. Cuiusoperis
rum; si auerterisa fabbathopedem tuutn ,facere voluntatem tuant 9#iafecundtlibrimaximam in feedulispartem à quibufdam perdit a
in die fanäomeo & glorificaueris etim dum nonfacis viastuàs,&. rec^ ttu^at^onerePtri^elociuspÀucis fermonibitsfenfu prifiino com-
non inueniturvoluntas tuaytloquaris fermonem. Cuieriâ quan- & vno in libre edidt. MoriturTheodofio ér Valentmiatio fera
beatitudo prômittatur , confeftim prophetafubiungir: gfiantibus.
TuncyinqaienSydeleftaberis fuper Dominum,&fuftollam tefuper 1 ® e VinkentioLirinenfipluraindicabunttibi,Leftori not a ad
altttudtnem terra, & cibabote bar éditât e lacobpatris tui: os enim j Romanum Martyrologium,iq..Matj. (>
Domint-locutumeft. Et idcircoDominus nofter arqueSal- ^ ;•
uator , vt nobis amputandarum voluntatum noftrarum V 1 N P F W T T I QT v t d p d r n ü t xt 1
formamtraderet. Non vent, induit,facerevoluntatemmeam, pn 0 J / A P E R E G R I N I
/ é d W^.EciccriAn: P R H ® FII>®1 a n t I q ^ i t a t b e t
ficuttu. Quamvirtutemillifpecialiterexercent,qui incoe- 1
nobijs commoranteSjfeniorisreguntur imperio, qui nihil [
omninoarbitrio fuoagunt,fédvoluntaseorumex voîüh-*
täte pendet Abbatis; Poftremo vt iam difputationis Hu- J
iusfermo claudatur, nonne obfécro etiam in hoc centuplam
gratiam euidentiffime qui fideliter Chrifto defer-
uiuntcohfequuntur,dumpro nomine eiusàfummisprih-
cipibus honorantur : ac licet ipfi humanam gloriamnon
reqùirant, venérabiles tarnen etiam in perfecutionum anvriiuerfirate
aduerfus profanas omnium haeréti-
çorum houitates, Commû'hito-
riumprimumi
P R JÈ t A T I Oi
Icente fcripcüra ô^mônenr c,Interroga patres tuos,
& dicenttibi,feniores.tuos, &adnuntiabunttibi: Seinem,
Verbisfapientium adeommodatuant aurem: ôc
item IF iltmeosfermonesAe obhuifcarts, meaauten
guftijs iudicibus cunsftis ac poteftatibus finnt, quorum vi- verba cufiodiatcor tuum, viderur mihi minirno omnium fei-
liras etiam mediocribus forfitan defpicabilis efle poruif- uorumDeiPeregrinoiresnon-minimievtilitaiisPomino
fer,vel pro obfeuritate natalium, vel pro conditione ferui- adiuuante futura,fi ea qu§ fideliter a fanótisParribus acce-
li,ü in feculari conuerfatione manfifiènr ? Per Chrifti au- pi,literis comprehendam infirmirari cerce promiarperne-
tem militiamnobiliratis nemo ftatus concumeliäm com- ceflaria : quippe cum adfit in prompruvndeimbeclliras
mouere , nemo obfcüritatem generis audebiropponere, memorise meae adfidua ledione reparerur. Ad quod me
quin porius illisipfi viliflim? condicionis opprobrijs, qui- negotium non folum frtuftus öperifi, fed etiam confidéra-
busconfundi&dehoneftaricaeterifolenc, Chrifti famuli tio temporis,&opportunitas lociadhorratur. Tempus,
gloriofius nobilicantur. Quodeuidentius in Abbate Io- proprereaqubd cum ab eo omnia humanarapianrur, &
anne,qui in illa eremo, qu* Lico oppdo adiacet, commo- nos ex eo aliquid inuicem rapere del^emus, quod in viram
ratur, poflumus approbaref Quiperobfcuris maioribus proficiat retemam: prjefertim cum & adpropinqüahris di-
natusitaproChriftinominevniuerfop^nehumanogene- uiniiudicij terribilis quaedam;\expe<ftatio atigeriefflagiret
ri admirabilisfacluseft , vteumipfi quoquererumprai- ftudia religionis, Sc nouorumhaereticorumfraudu.Jpnria
féntiumdomini, quimundihuiusacqueimperijguberna- j mulmmcurae&actenridnisindigear. Locusaurem,qaod
cularecinenres, etiam potencibus cumftisregibufqueter- ! vrbium frequentiam turbafqueyitanres,remotioris villu-
rori funr.velutdominum venerarentur,.& oraculaeius de j 1 ® , & in ea feccetum fnonafterij jneolamus habitacnlum,
tam.longinquisregionibusexpetentes,imperij fuiapicem ! vbiabfquemagnadiftraiSlionefieri polfitillud quodeani-
8c ftacum falutis , bellorumqueprouencusillius orationi- turin Vhlmo,Vacate,inquit,&videte,quomamegofum Bomi-
bus meriti^uecommicferenc. Tali beatus Abraham de ilr ! nus.Sed Sc propofiri noftri rätio.in id conuenit, quippe qdi
lufionis noftrævrelorigine, vel medeladifputarione difié
ruit , arque oculis quodammodo noftris cogitacionum,
quas diabolus auóloringefïérat, propalauit inlidias, nof-
que ad defidèrium verre mortificarionis accendit, quo etiam
multos licet incompto hæc omnia fèrmone digefta
fint.credimus infiammandos. Nam licet fummorum pa-
trum fiagrantiffimos fènfus tepida eloquij noftri fauilla
contexerit, plurimorum tarnen algorena qui remotis ver-
borum cineribus viuacitate Iatenriura fenfuum fufeitate
voluerin tjcalefaciendnm putamus.Sed ad vos ôfanëli frâ-
tres,non vtiquehunc tgnem quem Dominus venit mittere irt
terrant, Sc quem nimiumarderedéfidêrat,itafpiritupræ-
fumptionis elatus emifi, vt quafi fementiffimumpropofi-
tum veftrüm caloris huius adieâione fiiccenderem, fèd vt
magis vobis maior apud^lioseflét auiftoritas j fi id quod
cum aliquandiu varijs ac rriftibjns fæcularis militiærurb:
nibusvolueremur, tandem nos in portum religioniscun-
(ftisfémperfidiffimum, Chrifto adfpirante condidimus,vt
ibi depôfitis vanitatisacfuperbiæflatibus, Chrirtianæhn-
niilitatis facrificio plaçantes Deum , non folum præfenris
vitæ naufragia, fed etiam fucuri fæculi incendia vitare pofi-
fimus.Sed iam in nömine Dominiquod.inftat,adgrediar,
vt fcilicec à maioribus rradita, Sc apüdnqs dépolira deferi-
bam ,xelatorisfideporius,quäm auctoris præfufhptione,'
hac tarnen feribendi lege feruata j vt nequaquamorriniai
fçd tantum neceflària qiiæque perftringam : neq; id orna-
to Sc exaéèo,fed facili communique fermone, vc pleraque
fignificata porius., quam;explicatavideantur. Scribànci)
laute Sc accurace,qui ad hoc munus vel ingenij fiducia, vel
viocétius
monachus
fuie.
Pfal. 4t.
Vincctius
H | officijrationcdncururjmcverofubleuâdærccordaripnis,BB
pfinonmortuoverborumfono , féd viuodocetisexem- 1 velpotiusobliuionismeægratiaCommonitôriumihimet Gommo^
plo , etiam,fummorum arque antiquiffimorum patrum parafléfuffecerit,q» ramenpaularimrecolendoquçdidici rt,torium.