pr,oChrifto,nonfoll3mvteredàtisineiîm, led eciam vt
patiamirii pro eo. Ergo martyrum mérita velut D e idona
laivdenu^, amemiis:, oremùs, fubinferamusvpluntatem
nojlram. Voluntas enim fequitur , non præuenit. Sed
tamen non deeft charitas, fi non défit voluntas : ipfa enim
ardensvoluntasvocaturcharitas. Quis e ft qui timeat vo-
len's ? quis eft qui amet nolens ? ferueat orarib, & fcftum
Marty-ris celebretur: fed vt non fit inanis qui célébrât,
imitctur.
©•
I nAdelphumEpifcopum.
S E R M o C X X X V I .
9 , HAbethocAdelphiantiftitis (anétusanimus, & plena
pietare dignatio, vf diues paupèris/inter hofpi-
tium, naupCns lè,ponaradmenlam, &humilibus lè.fa-
ciat elle communém, quemdiuitiæ, poteftas, honor fecit
& reddidit fingularem. Inter maximas enim virtutes
vox præccdit verbum î Præcedit, led non præcellit : an-
teceditadlequentisoblcquium, nonad propriæ porefta-
tisindicium. yoxnoneftTplaiiidex, led eft nunçiaiudi-
cantis: verbum iudicat, vox prætonat, iubentem>pote-
ftas relpi.ciÇj'non cjamantem. Sed hocfatçatur, teftetür,
alïèratvoxipfa, præcoipfe, qui«clamat : Quipoftmeve-
nit, inquit, fottipr me eft.v Quare? Quia in me terror
eft, in il]o eft fententia. Vtritt in omtietn regtonem {ordanis. 3,
Venir ad Iordanem, quialudaicas fordes non poterat.hy- loan. i.
driaiamlauare,ledflumen. Sicutfcriptumeft: Erant,in-
quit,'hydriae lapideæ lecundum purificationem Iudæo-
rum. Venitad Iordanem. Vtp'cenitentes polarem aqua,non
vino. Venit in omnem regtonem Jordanie, predicant baptifmum
poenitentuinremiftionempecfatorum. Eratpenes loannem venia,
fed non fine pcenitentia; eratremilfio,ledlu£tibuS'
comparata: eratcuravulneris cum dolore, erat baptifma
quod culpam rolleret, confcientiariYnon *deleret. Et oftet
quid piiira ? Per baptifma Ioannis purific^batur homo ^erct- |
ad poenitentiam, nonpromouebaturad gratiam. At venumeraç
da eft ifta voluntas,quæ contempto obfequij fui i ro Chrifti baptifma, fie régénérât, fie iminutat, fie homi-
faftu,defpedamagnifie«domusreueréntia,calcatoetiam j nemredditexvetcrenouumjvtpreteritanefeiat, nonre-
fuæ faftigio poteftâtis , 8c abie&a opum fuarum interna cordetutantiqua.quideterrenocoeleftisiamcccleftiapof*
confcientia, vnde tumor maximtis humanis femperdo- fidet,&diuina. Hinceft, quod redeunti poft luxuriant
minarurin mentibus, advililfimasinopisleinclinauitan-1 filio pater immortalitatis redditjftolam primam , annu-
guftias, vt fuo pauperem eontubernio fublimaret. Bea- lumliberfatisimponic,occidit vituiumfagifia{um,aquas
tus plane ifte ànimus,&ab omni morboarrogantiæremo- poenitentiæ , gratiæ conuertit in vinum , vt coniiiuium
tüs , qui ad hoepauperisdiuerforium primus intrauit; vt gratiæ iam pocula mfta latiarent: quatenus çonfèienriæ
ante humanitatis debitor, quam largitoréxiftcret. Imi-
lcari Deuin euidentér ifte geftiuit, qui ante humana incorpore
fu fee pit obfeduia, quaqj,, bénéficia homini diuina
concederet, quod pontificem Dei fummipræfentem A-
delphum feciflèeonfpicimus qui ^um fit verbo diues
dolores, pcenitentiaegemitus., peccatorumlamcnta,fo'
bria dominici calicis aboleret ebrietas. Dicente Prophe-
ta : Etcalix tuus iriebrians, qua.m pracclarus eft. Quantum
enim terrena ebrietas eft deförmis, tantu m praeclara
8c decora ebrietas efteoeleftis. Vicebat ergo ad turbos, qua
PfaL 22
feientia copipius, magnus ingenio idocp primus , egeni lexibant, vtabillo baptizarentur : Progenies viperarum , quis o-
cenfus, & mediociis eloquij noftri audientiam concupi- l fienditvobis fugere ab ira ventura ? Factteengo dignosfruttus pce-
uit: llliUsProphetasinftar, quiillius vidua; vidtura efuri- nttentta: & necoeperitisdicerepatrembabemus Abraham : duo e-
uit extremum, 8c paruulorum eius fua fame vexauit an- nimvobis, quodpotens eft Deus de lapidibus iftis fufeitare filigs'A-
guftias, nouumdeferens fua petirione minifterium.vt pe- brake. Jam enimfecurisadradicesarbprum pofitaeft. Omnis ar-
ten do tribueret, efuriendo faturaret, 8c exhauriendo^de- j bor non faciem frucltm bonum, excidetur, & in ignem mittetur.
ficientibus horreum diuina largitate cumularet. Et nos
Progenies-viperarum. Exemplo corripit, comparatione
filioli, quod habuimuSjdedilfe non poenitet; quia 8c fi
notât, figura prodit, vt iam non mores folum, fed iplàm
nos fadturn conturbauit ad tempus, reuelac], 8c folatur
naturam poflitvenenofi germinis immutare.. Progenies viperarum.
exemplum. Cito ad verbum huius P e i hominisexigui-
Quia quos Deus creauerat hpruines :-fecerat,fitas
ingenij noftri, vt viduæ illius paftu, coelefti proheiet i lios Abrahæ, malitia peperit, & conuertit in viperas : 8c
increments, ac dein ceps arepofito cordis noftri non vitae quosconditosccele^is dulcedinepietatis infuderat, hos
fubftantiadeficiet, fedipfainopiaabolcbitur,&defedtus.
Foelixvëna, quæ fuoditarur irriguo, 8c fiuenta putei fui
tota acquirit, arque attrahit libei ute . Ecce venit, & fub-
limesvëftfosanimoscoeleftisimber infudit: tocoqueim-
petufuperniflu minis, quæ in vobis eft, ciuitatemDcifiio
rigauitillapfu', Vc terra noiftra diuinooremadidacentefi-
mum vfque foecundeturad fructum. Aperite lenfus,.corda
dilatare, 8c gremium vcftræ mentisexrendire .* vt quic-
qüid decceleftibusfîte thefaurus vobis largiter eftuderit,
adæternam gloriam,&cenfumperpetepoiIiderepoftitis.
. Depradicatione fantti ioannis Baptiftg.
Sc E R* Mî O C X X X V I I ,
POftêàquam legis vomere, Sriugicultu exinanita Iu-
daici cefpitisclt vbertas,beatus loannesgentium con-'
uola^s ad defertum., lentes criminum Ipiritus. igné lue-
cendens, infrudtuolâs arbores excidens vltionis fecuri,
complanansafperos fupërbiæcoUes> humilitatis conual-
les erigens exæquando, & planitiem terræ totam ( grami-
neperditojaptans, nutricibus fubmittens irrigualorda-
e nis : âc fie Êuangclico femini nouaiia diftufa præparar^foe-
J cundacomponir. Factum eft, inquit , verbum Domini fuper
loannemZachariefiliumindeferto. Verbum carofadtum eft,
8c habitauit in nobis. Super loannem. Quare non ad Io-.
annem, fed fuper loannem? Quia quoddefurfum eft, fuper
omnes eft. FaCtum eSl verbum Domini fuper loannem. Quia
i Ioannes vox eft, Deus verbum. Fattum eft verbum Domini
fuper loannem. JDcus fuper Ioaqnem, fuper feruum Domi-
! nus, fuper vocem verbum. Sed dicis mihi : Q uid , quod
impietasamara feert lethales vomitus, ferpentium virus
effunderc: 8c infando crudelitatis aufpicio de morte pa-
trijs concipi, matris-de morte generari. Progenies viperarum,
Soboles ingiata naturæ. cùius omis eft genitoiis exi-
tium, cuiusvitaeftmorsparentis. Progenies viper arum. V ipera
conceptus fui«tempore ihtraos liium recéptum ca-
put coniugis refertur abfcindere , vt per çruenta ofcula
non foetum concipiat ilia, fed crimer^: âc fie carnifices fee-
lens fiii-pariat filios, vindi£bæordme,non nàturæ. Nam
geniminapacrisconceptade cæde,fariguinisantequam lattis
exigunt nutrimentum, 8c vldonetn petunc, matris
namque vterum viperæ dicuntur exfeindere, 8c fcëleftum
conceptus fui domicilium adhucimmaturis vifcçribus,
maturo furore confringere : vt hoc fit illis viuere, matrem
fuam, matrem quæ illps taies genuit, non videre.
Compiillllatius comparationis quam fan&us Ioannes fe-
cerat typum delçripfimjus.& figuram, vt non maledidti,
fed vçncatisfit, quod an illo ludæitaliretnuncupantur.
Progenies viperarum Synagogam fratrês, eiïifque filips taies
fuifle demonftrant : ad quant Chriftus affedtii con^
iugis cum venilîêt, dicente loanue : Qui Ip.onfam ha-
bcc, Iponfuseft : inter amplexus 8c ofculacruentaludæ,
Chrifti caput eft expetitum, & ore petitiim , Cum dici-
tur ; Grucifigeycrücifige. Vndepignofa fanguine con-
cepta, tanto moxad matris armantur interitum, vt dif-
rup;o fynagogæ vtero , ad vocem Ioannis conc’urrerent
& rëgenerarentur ad P e i progeniem. Prógenies viperarum,
quis oftendit vobis fugere à ventura ir a i Quæ clt ifta i-
ra ventura ? Ilia quæ non habet fine.m quæ hominem
pónablbluit morte,fed colljgat: nec iam veniæfpem ha-
bere permittit,que. femeUartari deputar.it-ad-pcenâ. id -
B
m i
G
D
C.l0.
'/• f
H i.-
I Sermo C X X X V I I J.
rtidniti tafiter, côgnolcunt & genus, 86 cri men, & ideo rè - 1
fppnderunt,dicehtes: Qmdfactemtts,vtfàluemuri Quirejpon-
des,ait illis. Quod dibttHuseftfracres,timço dicerèj’ne quot
audïtores hodie videdebntcmptô'res, iliétot faciat don-
tu maces. Quid faciâm? Dicere tifiieb, taeerenon pofiiim:
aliud meprohibet pietas, ad âliud impelliE veilitas: Pietas,
quæ non auditur,ne dumlcon'temnit,incurrar: vtilitas, ne
qui fadlurus fie non audiat, 8c per hoc dodtor offendar.
Dicofratres, vc&nùdusfeveftiat, &egomeexuam. Qui
habet, inquit, duos tunicas,det non habentt: & qui habet efeas, fi-
militer faciat. Putafne farispetic,qui duabiis tuniciS vnam
petit? Non fatis petit.-quia non petit gemmam,'Ted tuni*-
Cam: non aurum, fed panem. Et fi qui de duabus tunicis
non dederitvnam, reus eft ; qualis eft vnam de plurimis
qui negaric?qui ad hoc veftes füàs carcerac,& panem clau-
dit,vtpâuperfamepereat,frigore confumatur? Ille veftes ■
fepelir, non reponic: non creditdiligentiæ, fed fepulchris: j
qui quod negat pauperi, dattincis : 8cipfe veftibusfuis
corporis vorator eft, dicente domino: Vermiseorum non ;
i morietur, quiaChriftum conculficpauperis fames,dolor- j
hominis Dei profiliuit adyilcera,captiui gemitusadChri-
ftipenetrauit interna, inopis concemptusad creatoris fui
redundauitimuriam, profitenteiplo,cumdicic: Efuriui, '
8c non dediftismihimanducaié,nudusfui, & non vefti- j
iftis me. Venerunt & Publicani dteentes : Qutdfactemus ? Audi-!
! ànt Publicani: Nthilampliusquam confiitutumefivobis,petatis. !
I Prodidit quæresrcümfaciat publicamim, rie amplius p.e-
taris. Qui pluspecit,fraudis exactor eft,non tribut«: cogitent
quam Deoreus.elt, qui defellum 8c depreflum pu-
blicat: magis ac magis fua traude deprimit 8c fatigat: 8c ad
débita vixiufticienci fuperimponic, 8c auget indebita: Venerunt
& milites,dicentes. Audiant 8c milites quid etiam mi-
licibus înterroganubus refponderit hic magifter^: Et nos
qutdfactemusî Etait illis: Nomment concuttatis,nequecalumme-
mini;contenu efiotefiipendiis vefiris. Verus miles eft, qui non
concutit, ied défendit: qui calumniam non ingent, fed
Lrepellit: qui currit ad R egis ftipendia, non ciuis currit ad
prædam. Ëeatus Ioannes lie diuina ddcuir,vt non turba-
ret humana, infticuitrempublicam, nondimouit : pro-
| bauitàÜEO otdinataefle quædocuit, poflèfâcere&ler-
uare iuttitiam. Quid lit aütem infer baptifma loânnis, &
Chrifti baptifma, quialatiusexplanandumeft, nunc ta-
cemus.
Depace.
s e r m o c x x x y f i i .
MEliusquidemfuerat.fratres charilfimijfi pater, ac
magifter noltcr communisimpeihiam noftram la-
tere permittereti pec publicarfct penuriâm, quæ in nobis
j hadenus veramentopropnæ verecundiæ tegitur. Melius
fueiatjVt quitam copioleabundatin Ipmrualib.doCtrinæ
diui tijs,de nauicula pauperis hequaquam tenuis verbi ve-
étigalexigerec. Quisenimaut egenus diuitibus, aut pere-
giiuus auious, autagreftis ôcignarus ftudiolis conférât ?
Xamen quoniam iulhs parère cogimur, eadem nos humilitatis
ratio,quæ exculàre videtur,ad dreendum cogit: co-
gicadobediendum. Quidigitureft,ôreligiolaplebsdo-
mini, quod vobis quamuis pauperes, quamuis «neruditil-
limi , attamendecenterôfterimus ? Pacem fine dubio^
quam dominus nofter IefusGhriftus ingrediencesnos ot-
fareomni domuirubet: vnde&nosin principio faluta-
tidnis noltræ pacem vobis à Domino exorauimus: quæ 8c
habenda fempereft,&lemperoranda, nôillaitifida, & in-
ftabilis huiùs mundi pax.qu? vel pro commodis quçritur,
vel pro timoré feruatur:ledpax Chrifti,quæfecundulên-
tçntiam ApoftoliPauli, fuperat omnem mentem, 8c cre-
dentium corda euftodit. Pax,quæ charitatisfoecundis nu-
tritur vberibus. Pax,alumnafidei; columnaiufticiæ. Pax,
futuræ Ipei-pignusidoncum. Pax ,quæpræfentesfociac,
ablcntcsimutât. Pax,quæ terrena coeleltib. & diuinis humana
coriciliat:ficenim dicit Apoftolus: Quod Dominus
nofterIefusÇhriftuspacificauitpcrfanguinemfuùm,non
folum quæin terris funt,ièd quæ in ccçlis. Hæç ergb vobis
.chariffimi, pro viribus pauperis viaticî.peregrin us viatot
I expofuir-, expedans magis vnà vqbifcüni apud Imnlaih
! potentismagiftri affluentibus, & copiofis dapibut fagina-
1 ri. Deus aütem pacisr quicoelLdlibus:terrena cohiunxit,
concédât nobis eadem lapere in alteriirfuny. & plena v na-
nimitategaudere,perChriftumDominum ripftrum, per
j quern eft Deo patrf omnipptenti gloria in fæeulafæculo-
l u m, Amen.
De remittendofratri délittù: *
S e r m o C X X X IX :
Sicutip terra lateraurum,ita diuinus fenfiis veîbjs eela-
tur humanis : Öcldeo quotics dominica nobis eloquiä
pariduntur,menseuigilet,animus intendat, vt intellc6tus
polfit feienriæcæleftisihtrare fecretum. Quare doiÄinus
hodie fie coepefit,audiamus.j4ffc»ii:fe,inqiiit,j;6f6».Quid fi-
biiftanouitasèlocutionisîQuQïftatenditadmonitioprç-
ter vfum? Attendue, inquir,y®^». Ille attendit,libi, c^ii non
ahenisaâibusimportunis, impudens, curiofusintendit.
A t t e n d u e , vobis. Vagus oculus,lafciuusintuitus,im-
probusalpedtus, fuas non refpicit ad ruinas : aliehoscur- i
fit, &decurritadlapfus:fuacoecusadcrjmina, adaliena
errata perlucet: malorum fuorum hefçiùs ; âlienorum eft
accufator 8c teftis : fuum tepidusad reatum, ad alterius 8c.
I innocentisflammatur,&excandefcitexamen: Et riemul-,
tisjficut dixit Doininus.-Oculus in letrabem nonvidens,
videtin alio feftuCam. Nonne oçulus præuaricationis eft
i author? Et vidir,inquic,mullbr,quo,d bonum effetligpum
ad manducandum , & quod gratum oculisad videridum.
Mortisianua,inuidiæ Jhx, liuoris caminus, toto cupidita-
tisincendio velocius per aliéna percurrit , quam eu«:riti-
gnisarida & terrena per gramina. Deieftquodoculusin
orbemficapertusaräaturanguftilfimu^in pupillam, quatenus
moderate vilum vidcac , non inuideat ; præuiâcat,
non proripiaf;prolpiciat,non dcfpiciat* oculus lit animæ
feneftraffpeculum fie mentis, fit lumen corporis, mem-
brorum dux fit,non introitus viriofum.Sed ad præfata re-
deamus.Attendue,iaquit.vobis. Vobis^ non dixit cibi, quia
quicquid alij attendent homo,ateerididibi; Ôc quantü videbitiplèaltetijvidebitalteripfi.
ficutexïèquentibtiseluce(
cit,Sipeccauerit,inqmi,intefratertuus,increpaillim:&fipa-{
nitenttamogent,dimitteiüi. Age.homor, mandant! Deo,di-
mitte, dimitte peccata: efto mifericors ad delidta; «n te cô-
milforum tu remilforefto peccatbrum:tu modo ne .perd as
in te djuinæinfulas poteHatis : quicquid in alio tu npn re-
; milerisjtibi in alio ta uegabis.$i-peccaueruin tefrater tuus,in-
quit,increpa ilium. Increpa vt iudéx ; vt fiater remitle: quia
iuntftalibertafi charitaSj charitatfmixta libertas,& terro-
rem comprimit,& fufdcàl hatfcm.-frater eft in febre cum
lædit:eftinfidus proximo cum delinqoyÿeftfui nelcius,eft
^humanitatisexcraneus : huic quiper compalfibnem non
fubuenit, hune qui perpaticnnam non curar-.riori per ve
niamfanat.fanusnöeftjjegrotatiinfirmatur.vifceranöha-
bet,&ab humanolènfu monftiaturalienùs.Furitfrater.a-
fcribe*giitudini,tuillûiuua vtfracer: afcribetu quod fie
gericur febri, & fratri non potermmputarecômi(Ium:da-
bilq; tu prudenter infirmitar^culparu, fratri veniam, vt ü-
lius iâpicas ad tuam gloriam recurrat,illius venia tuiim rc-
dundet ad præmium. SipeccauerU^nquic,in tefratertuus&n-
crepa illuntfipoenitentiam egent,dtmuteiüi. Ncmo ifta aiidièns
cenfuram ubi remitterms allumât & imponatfratri dclin-
quenti vana prælumptione perfonam : âc fie durum pliter
remit,teredéli&aj Sepeccatorem, peccatururii fe homo
cogitet : 8c tunc incipic am are veniam, non amarc
vindi&am. Audis tu quia remittere debeas:& quia tibire-
mitti debeat,nôaudis.Peccabis&ru illi eras,qui tibi hodië
peccauit:& erit tibi iudex,qui tibi erat reus antè,& redder
tibi veniam, fi dedifti: fi nondedifti, aut negabic veniam : i
autfi dederit,imputable amplius,quatndbnab’it. Rem it te I
peccanti,remitte poenitenti, vt cum tu peccaueris, repen-
letur in venia non donétur. B.onalèmper venia led tune
dulcilfimacumdebetur. Viuitpoenam., iudiïempræuenit,
euafir iudicium , qui«emirtendoante fibi veniam,'
S f f 4 guàm
L'tic.ij.
F
fdatt.j.
uen.j.
G
M