B
Modeftia
Cafliani.
loannis Cdßtam\,
I O A N N I S
C A S S IANI ,
« D E Î N C A R N A T I O N E
C H R I S T I ,
L I B E R r i i .
IOANNrIS CASSIANI
IN L I B R Ö S D E I N C A R N A T I O N E
Chrifti, contra Neftorhim hæreticum, ad Leonem
Romanævibis Epifcopum,
I»
P R O F I T i Ó*
B S O L VTÎ S dudum CoJlationumfpirita-
hum libellis fenfu mugis quam fermoneinfigni-
bus ( quia alto fanétoru vtrorum [enfui fermé
noßra imper ni a imparfait) cogitaram, &
propemodum conßttuiram poft ilium proditd
infeitiapudorem, itamein portufilerttijcolloca
re, vt excufarem, quantum iri me effet per tack
turnitatis verecundiam loquacitatis attdacta. Sedvicißipröpofitu,
ac fententtammea laudabiltßudio>& impenoßßimo affeäu tuo,mi
Leo * vermande, ac fuffitcienda caritas med Romana euïefid ac di-
uini minïflerij decus, producent me ex iüo pramedttati filentij re-
cejfu in publicum formtdandumque iuduium -, & noudfubirecogis
adbuc de praient is erubefcentem : cumque etiam minoribustmpar
fueropar maioribus à te effe compeUor . Ego enitii ne in iüis qmdem
opufculis, qutbusper ingentoli nofiri oblattunculam Domino fa-
crïficauimus, moltrtabquid aut vfurpare tentaffem, ntfiepifcopd-
li traäusimperia. Creuit itaque per teorit noßri&ßyh dignttas.
Namquiiufi anteadeDominicisßudiülocuttfunius,nunc idexi-
gifivt de tpfa incarttatione Domini ac mateftate dicamus. Itaqui
pnus infan d a templi velutperfacerdotalem manum introduftifumas,
nunc duäu tuo a f quefubfidio quaß in[anftorum fanäapene-
t ramus. Magnus honor .fed per iculofx * progreßioiquiaobtinen f a ctor
um penetralium ac dtuini pramij palmd nonpoteß,n:ß beßefu-
perato. Exigu itaque,ac tubes, aduerfum recentem barefim,ac no-
uumfidei boßecn confer er e imbeciües manus, & contra peßiferifer-
pentisgraues hiatus apenfo, vtatunt,oreconßßere : fctltcetvtinfur-
gentem ineccleßas Deifinuoßstraätbusdraeonem vispropbetica,&
[erngnis euangehcidiuina virtus , mequaßmcantatore irrumpat.
Pareo obfecratiom tua, pareo iußtoni: malo enimdemeipfo tibi,
quàm mihixredere, maxime quia id tecum amor lefu Chrtßt Domini
meipracipit, qui hoc ipfum etiam in te iubet. Supereß, vteffe-
(tum imperati mgotij ab ipfopoßules,per quem iniperaß. Tua emm
tarn hic magis caufa quam mea vertitur, tuum magis indicium
qu'ammeum officium periclitaturt Meenim fiueparfim tuoimpe-
rio,ßue non fim, ipfa altquatenus obedient ix ratio atque bumilita-
tu excufat: nifi quod hoc plus mtritt eß in obfequio meo, ft minus*
eßinpoßtbilitate. facile enimcuiuslibetiußioni ex abundantiafd-
tüfaciamus : illius officium grande eß&mtrabile, qui etiam idem
in voto habet quad in viribus non habet. Tua ergo hoc res, tuum ^
negotium, tui pudorïs opus eß: ora & obfecra, netmperitia med
peruütefur eleäto tuo, & optntoni tanta nobis non ïefpóndenttbus,
etiamfi ego per obedient tam venïam, bene pareo-, tu tarnen per
inconfiderantiam tudtcif male impt-
ra(fe videaris.
I O A N N I S
C A S S I A N I , DE
I N C A R N A T I O N E
C H R î S T I»
C O N T R A N E S T O R i y k ,
U S S R t
IR A D V N T fàbulæpo«arum>dç(c&is quori-|CAP.^
|dam hydram capitibus , numerofius rena-
;fcentemperfu*damfiaereuUlc: ica vc nouö jtic?Com-
mauditoquemiràculoimultiplicato morri** paratur.
bus fuis monftrolucrigenus effet amiffio fci*
licet dum quicqùidferrùmlëcancisab(cirideret*totum id
foecunditasprodigiofa ge minaret, donee laborafis atque
æftuans coept* illius dclcdionis induftrius appétjtor,caffàtis
tories incfficaci bpere virtutibus, fortitudiôcm bèlli
armaret arte confilij * & àdmotis, vt âiunt i igtfibüs < mùltiplicem
porcemuoii corporis proleroferuenrigladiode-
(ècaret: acfic ambuftis intnnfecus medullis j cùmrebcl-
lesvenas improbæ foecunditatis exurerct, tandem partu-
ritiömonftruofaceflaret. Ita ergo etiam haerefesineccic-
fiis, illius * quam poëtarum commenta finxerunt, hydr*
ûmilitudinem gerunt, & îftæenim aduetium noslinguis
fcralibusfibiîant i & iftæ viruslcthalc îaciunt, & ift* feââs
capitibus renai'cuntur. Sed quia refurgente morbo non
debet ceffarc medicina & quanto maiôr fuerit ægritudo,
tantoinftantiot debet eflè curatio. Potenseftenim Do-
minus Deus iiofter, vt quod de morte hydræ dims, genti-
lium falfiras finxit, hocinecclefiarum bellis veritas pera-
gat, &ignitus fan â i Ipiritus gladius ita in extinguenda
nouellahætcfiomnes penitus medullas perniciolæ gene-
rationis exurat, vt tandem prodigiofa foeeunditas emo-
tientibusvenis parère defiftat.
G
CAP. 2»
Varia batrcicon
N o n nouacnirofunthaecinccclefijsmonftruofi(èmi-
nis germina: lêmper has Dominici agri leges lappas lèntcfr
que tolerauit,&affiduumin ea luffocatnciszizaniæ ger-
menemexlit. HincenirnHebionitae, hincSabellianijhinc " T. j- j
Ariani, hinc denique Eunomiani, & Macedonian! *hinc
Fotiniani, & Apollinariftæ, caeteriqueecelefiatutn vêpres,
no
ftracxfcfc
inuicem
& enecantes bonæ^eiriugem tribuli pulluiarunt. Qu<
rum primus HebionPlum incärnatiönem Dominicam nimisafl'erir,
di4fmitaris earn coniunéèione nüdauic. Sabellij
autem polt hune ex difllmilitudine haerefeos ruperiotis
fchifma protumpens, dû in patte acfiiio & ipiritu fanóto
diftantiam nullam eflè contend«, facram & inefFabilem
trimtatem , quantum in iplo fuit, blalphema confulione
petmifcüit.Secutaeftdeindehunc,quemdiximus,Arianç
peruerfitatis împietas : Quæne videretyr facras mifeere
perfonas,diücrlas effe dixit,atq; diflimiles in trinitate fnb-
ftantias. Eunomius autem poft hune quidem,fed eiufdem
admodum prauitatis, licèt iimilemlibi diuinameflèaflè-
ruitttirritatem, diuerlam tamena f feipfa efteconccndit3
admittensfimilitudinem,exeludcns parilitatem Mace-
donius quoque irremediabili ih fpiritüra fanótumimpie-
tate blafphemans, licèt eiuldem fubftanti* pattern & fi*
lium dixerit, fangum ramen fpmtumeréaturam vocans.
reus totius diuinitatis fuit > quia lædi in trinitate aliquid
no poteft line totius ttinicatis iniu ia. Fotinus auté quant-
uis Iefum, quiex virgine natuseft, Deum dixerit,male ta*
mencum pnncipio hominis principium efle Deiconfinxit.
Apollinarisvero hominém vnitumDeoinconûdera-
tè inteliigens, humanam eu m non habuiiïè animam male
çredidic : Quia non minoris errons eft Domino lefu C h ri-
fto impropria addcrc, quâ propria derogate. Quod enim
deillo non ita diciturvt eft, efiamfi honor videatur, iniû-
ria eft. Ira iingiili ex ftmilitudine hærefeos hærefim pro*
créantes, omnes quidem à fe diuerfa, fed omnes tarnen fi-
; dei aduerfa fenlèrunt. Nuper quqque, id eft in diebus
noftris eînerfiflc hxteftm venenofam, * & maxime Beli-
garum vrbe conlpeximus cerri erroris, incettinomims :
quiaeùm
Hcbion.
Sabelliut.
ËunomiA
H
Ce eflè.
Maccdo-
nius.
Fotinus.
Apollinama
Vcli-
garum.
B
CAP. j.
Pclagiano
rum pefti-j
lentcm
errorem
notât.
CAP. 4.
bepbriîjs
'’nàcirrn
aliisnoiK
aiillis'Pc-i
gianif^
njum rc*
càntat. I :
üe Incarnat tone DominiXtber /.
quia cùmrcccnticapiteexantiquaÉbionitarum ftirpelur
rexcrir,dubium admsdü eft antiqua magis dici, an receris
debeat.Nouaenirnaflertoribus,(edvecuftaerroribusfuir.
Solitariumîquippc hominemDominum-noïtrüm Iefum
Chrifttim natü elle blalphemansj hoc quod àd Dei poftea
honorem poteftatemqj peruenit, humani meriri, non diuinçanèruitfuiffenaturætacperhoceuradiuinitatéiplàm
non ex proprietate vnitæ fibi diuinitatis femper habuifle,
ledpofteapro præmio laborispalGonisqj meruifle: Cùm
veique Dominurri Saluatorcmq; noftrum non Deumnà-
tum,fedàDeo hlafphemaretaflumptum : confinis fcilicct
huichæreft quac nuncextat,& quafi germana açcôfangui-
nea, quxqi tam Ebionitisqua his recentibus confentanea
tempore quidem inter vtrofque media, led vtrifque tamo
peruerlitate coniunâa. Sint quâuiseius nonnuila alia his
quæ iam diximus conlîmilia j léd longiim eft vhiuerlà mé-
morare.Nequeenim nuncad dicendum commemoratio-
né præteritorum ^fcd confutationem nouoru fumpiimus.
I l i v d fanèvnum prxtereundü non arbirràmur,quod
peculiare aG propriurn fupradiâæ illius^hærefeos, quæ ex
Pelagian o errore delcenderat.fuit ; quod dicen tes quidam
fblitarium hominem leliim Çhriftum line ylfa peccati cô-
tagione vixillè, eoptogtefli hint vcàflererént hommes lî
velint,line peccatocflèpolïè. Çonlèquens enim exiftiraabant,
veiî homo folicarius lefus Chrillus line peçcato full-
lèt,omnes quoq; hommes line Dei adiucorio elïè poflinr,
quiequid ille homo folitarius fine côfortio Dei elfe potuif-
fet. Acficnullam facercnt interomne hominem acDomi
num noftrum Iefiim Çhriftum elïè diftanriam ; cùm idem
y tique homo nilu atque induftria fua mereri polfit, quod
Chriftus ftudio aclâbore meruilïèt. Quo fatSEum eft, ve in
roaiorem quoque, ac monfttuofiorem inlâniam prorum-
pentçs, dicerent, Dominum noftrum Iefum Chriftû hune
in mundum non adpræftandam humano generi redem-*
ptionem,fed ad præbenda bonorum adtuum exerapla ve-
nilïè : yidélicec vt difciplinam eius lèquenteshorninesjdû
per eandem viam virtutisincederent, ad eâdeni virtücum
præmia, peruenirent: Euacuanres quàntümin ipfisfilit 6-
mne làcri aduentus donum,& omnem diuinæ redemptib-
nisgraciam, cum idc dicerent homines conlèqui pollè vi-
uendo,quod prçftitiilèt Deuspto humanalàlute morien-
do. Addiderunt quoque DominumSaluatorcmq; noftrü
poft baptilmafatftum efle Çhriftum, poft refurrettionem
Deum : alterum ad lignantes vnâionis myfterio,alferum
merito pailionis : yndc aduertit nouus non iam,non nouæ
hæréfeosautor, qiiiDominumSaluatoremq; noftrum lo*
litarium hominem naturn elïè contendit,ide^i lèomnino
dicere quod Pelagianiftçantè dixerunti&confequenser-'1
roti.fuo elïè, vt qui vtique fine peccato foiitarium hbminé
Iefum Çhriftum vixilïe alïèrit,omnes quoque per Ce homi
nés line peccato polie elïè blaïphemet: nec necelï'iriam
quoqué exemplo illius dicant redemptionc Domini fui fife,
cùm ad cælefte regnum luo tantum homines nilù ( yt a-
iun t,valeanc peruenire. Nec dubium ideft,rè ipfa penitus
décIarante.Hincenimilludeftjquodincerceifionibusluis
Pelagiariiftarum querelas fouet, & feripris iuiscaülàsillo-
rum adlèrit: quodfiibtiliter his}vei,vt verinsdixerim,fub-
dolc patrocinatur, & coniangùineæ fibiimprobitatiim-*
probo fufFragatur alfe<ftu,fcicns lcilicet eiufdem Ce elle (eti
liis, eiuldem Ipiritus, & ideo dolens f cogni tam fibi hære-
lim ab eccefiai: elïè dilîuqÆ^, |T quam feit libï v’tiqueper-
Uerfitate coniuntftam.J
S £ d (amen quiailli,<jra de haie peftilen tiiim Ipinarurn
ftirpe delcenderantjdiuina ope iam ac piecdBc fanati funt,
QtA»dus quoque etiam nunc Dominus Deus nofter eft, y t
quia conlèntaneæ fibi in quibufdam funt priftina ilia haï-
refis,& hæc nouaiimüibus malorum inirijs,fimiié bonorû
exitû largiatur.Leporius .n. tune monachus, modo presby
ter, qui ex Pclagij,y t fuprà diximus,inftitutioné,yel pô’tius
prauicate defeendens, apud Gallias adlèrtor prædiclæ hæ-
refeos , aut inter primos-aut inter maxim osfuit à nobis
admonitus, à Deo emetidatus : ita male çoncepta^erluà-
fionem magnificè condemnauit,vt non minus pænead-
mirandafit correâioinius, quàm illælà multbrum fides :
quiaprirmim eft errorem penitus non incurrerc, lècundü
bene repudiate. IS ergo in ie reüeffus ri'on foi
___ S'P
u m i n  f q c a .
vtitunc crat atque nunccft,.tamelrO£éfuurhbura doltf-
re,qt(am (inc pudore confelTus eftïfed etiam ad omîtesÿA
modumGalliæciuitotes.flebdeScohfeffionisacpianatti
:,ui “ *[e.ras dédit : fcilicct vt vbi dcuiatfb eius ptitis cocttîta
ctat.lllic ctiani eihcndatib Uofcctetur : & qui telles erroris
anteafüerantjijdem pofteacotredtionisclient, '
Excuiuseonfeffione.velpotiiisdcplcjrarionejnan^uL I
latpferenda exiftimanimus.dupliti e* caufa : vt correftio
eorü ScnübiSjreftunoniOs&hisquiLütantjexcntbloèlïct :
quorumqi errorem (èquittôerubuilïèntieDtum emenda-
tionéfequiuôcrubeiperebt'àçlîcutfimiliiegritùdtneiUfirmaretttur
irafirailiremediofanarentur. isergoagnita
opinionis(uæperuev(itatei,&infpqé?s fidei luce l'ctfbeiis
adepifcoposÇallicanosiitaexorluseft; Qtpd.in me pri-
mpm.ô dqtnini. mei yenetandi, & beatiflîmi facetdptes,
àcciilemnefcioj&quidin meprimum excuit m.noninuenio.
E
CAP. f.
Publicum
confe/Tioidilucn
J g p j j p
Lcponi
eieiriblo
côfîririat
fimul ex
ciusibntc tia.docerts
Sictmperantia&fupetbiajfidlultpfimplicicastum _____
petfualione noxia,(icferuor cumintemperantiqdic, vt ver îqvM'de
nus dicamjcum fui diminutione debilisfides, fimul in me " rbi
diflè cqnfuiip,&hæceadem ab animopotuilîèçederemi- jdlim fie;
hi ftupé,da gtarulatio. Et pbffpauca fuhiungit : Si ergo mi-1 F _
nime pereipiemes hanc poterttiamDei lèrifii noftrb &ÿrb-
pria ratione faptentesjf quafi in inferiota fç Deus agere videatur,
f quâfi in
fenora. m
ita hominem cum Deo yatu efte dicamus, vt febir-
fum quæ Dei funty Ipli Deo demus i & leorfum \|uæ funç
homihis,folihominirèputemus,quartarri mapifeftiftimè
introducimusin trinitateperlpnâ i & de yno filio^Deinon
vnü,led facerfe incipirnus duos Chriftos,quod i nobis iam
ipfe Dominus 6t DeusÇiitiftus auertat,s Ergo confitemur
Domidum acDeum noftrum Iefum èhriltiim vniciim fi-
lium D e i, qui fibi antcfçculanatus ex pâtre eft, nbbisâ te-
pore de fpiritu ian d o ,^ Maria fenipef virgine faûu m hor
miriem,Deiim natum. EtcoiifitenteS yttainque lubftan-
tiam Garnis aeverbii vnum èundemq; Deum atque hoftii-
nèm inlèparabile^èm’per pia iidei ciedulitaiefiilcipimus :
&ex tempore fulceptæ cài:nis,fic o mnia dici m us cj u ç era
Deijtranliftc iri hominem,yt bmriia quæ erant hominis,in
Deum vcnirént.Et liacintelligéhcia vcr>ô façfcuhi titcaro,
non vt conùerfioné i àutmutabilitace âliqua coepeçit elle
qüod non crat î fed vtpotentia diuiriæ dilpenlationis Vef
bum patris nun^udm à^atrç'difeédensdiomo'prbpfiè fieri
dignaretur; incarnatusq; fitvnigenitus lèçteto îilomy-
fterioquoiplènouit j noihum namque eftcreacre} ilhus
nolïè,.Acficipfe Deusverbum,totumTulcipiens quodéft
homines,homo fît • Ôç adluintas fiomb cotum iccipiendo
quod Dei eft,aliud quàm Deus elïè non polfit,non taiii^n
^uia inçarnàtus dicitur, & iminixtüs,;dimiûut]ô eius eft
acéipienda fubftantix : nouit .n. Deus fine fiji çorruptio-
ne mjlceri, & tarnen in veritàte mil'ceri : nouicin Ce itâlu-
IcîperèjVt nihil èi èrefcat aqgmenti, flcut.feipfum tocuim
nopit infiinderé y t nihil acèidat detrinienti. Nonergo'âd
intelligentiaip imbecilliratis noftræ lècundü experiiùen-
torü vilibiliadocumenta facienteseonie^qrâni deæqya
libns fe inyiçèrh ïhgredientibus creaturiSipurémus Deum
hominemqvcommiXtum & talj corifufione carnis6c yer-,
bï, quafi àli(Juod Corpus eftedü. À Élit ita ciedére,vc conJ
flasiîi qiiodam^modo généré du^s nâtu'ras in vnâ redaétas
arbitremur elfe fublUnciamiiiuiulrnôdièhim Corn miicjo
partis vtriufquecorriiptioeft. Deuseninfi,-J*qdicapabiljs
non capax cft,penetra!hs fton penetrabilis.impléns noim-
plebilis, quivbiquefîmül tôtus èft, dé.vbïque difFiifuseft,
per infufioné potenciæ fuïè mifericorditcf naturæeftnux:-
tus humanai. Etpöft paucà: Najfcimr èrgo hobis piôpfiè
de Ipiritu lân âô , & Maria, lëmper virgine Défis homo le-.
.lus Chriftus filius Dei. Ac fie in àlterutrfim vnum fîrver-
bum & caro; vt maiiëntein luaperfeârione ntturaliter v-
tràqüe fubftantià,fine fui præiudicio & humanitati diuina
commun icent,& diuiniratï Humana participent : Nec älter
Deus,alter hott)0, léd idem iplc Deus,qui & homo ; &
vicilEm homo qui & Deus Ielus Chriftus vnus Dei filius
nuncupetur & vërèfit : 0c ideo id agenda nobis témper eft
& credendum, yt Dominum noftrum Iefum Çhriftum fi-
lium Dei,Deum verum,queni cum patre femper,gé çqua-
lem patri
•j*qnï câ-
pax dó ca.
pabüis éft.