B
Défendit
aât'aCon-
cilij Nr-
cæniaa-
uetfus
Sabin um.
2> S 'Socratii Htßoria C o n s t a n t i n v s .
apttd vp(s ,deinde apudnkósjbarjerit,' Qyocirca cainquàm tQM$,
nipotenipater nobistrafiditdoârinajn^hplexemir^ ailfi-qtres
nofiros cliartfiinïos,, dquïbUspequuiuér tmpudths ïliabfik m tn -
ficr aoyjWng.; u11 -rede ar.\/» : ad communuorpuséulejia, C "itt-
rfrnuanojirdmembra. toto peüore(vtdicitur)reuertamuf. lftud
t vefirapiiidcinufidei&fanclitati in primiscpnfrnianeum
■ ftf(iteircre.tfrtù,quife bpjkm vmtatis confiituerfr, penitiis de-
pidfo,0 lDei-gr-atidm & voknîatemvos dentio reàp u t is. Nam
quod tréhntit'epifcypisyifiiip "ejl, von efi dliudputandumqudm
De: ica!c:!ii.i: prafrrtiin ctim in talnun, c?htmpraclurorum
frtfkrßn~hieid0iisjis^it^hit-^pirifm\yqut iüis diûinam volai:
uren.' aperucrït, Ou apr opter netnö veftrum haßtet, nemo
movam interponat: fidonincs lubentibfis anmis ad.vtam veri-
tatis redite,vtfimulatqueipfr ad vosaduentauero,debitasgrattas
Deojqui omnia lufirat,vhd vélifrum again: quod honmoddfi-
demJinccrah^nobupaKfecerit,verûmev.amchantatem,qv.aom-
nibus optanda erat,btnigne largitusfit.Deus yosfratres ebarifiwii,
diu fernst incolumes,
ilia Imperatör ad' populum Aiexandtrnüm j>erfcri-
pfic/planeqüe iignihcauic, iliam'de fide dccilióneiïi non
C o n s t a n t 1 N Y ? ‘ »
Ec clenjs;Si.
A y G V s t . ’
■ Cum exfiorexti &prGjpcroj'Reipyb. fiatu , quanta Jit
diuina virtutis,erga nos benignitas y edmpertum half emit a if
Hud omnium mdximèmibi propoj;tuniputauixv tin fanèfïfiima
catbolica Ecclejfr multituijiine vnafidesffincsya chart tas, efreon-
.frntiemerga Deum omnipetentem religiom cultus frriiaretur.-
Verkmqmmam ifiud nonpbtèfjt akterin loco tutofitiïtofa tollor
cari, nifivel.omnes.eptjcojfi, vel maxïm^-éoyum pars in
Mtitp conyeniffef,, finguli^Juum iudicium de rebiis ad facratifii-
mam religipncm pertinentibm inferpojutjjent -. eam ob catifam
ciiin ccettf s (quantum fieri pgterat) maxim us cdaclus éffet, ipfe
tanquamvnus | veftrum numetp, vpa adfui. Nï’que.enm recu-
JajjAtn(ex qua re iath maximum capio latitiam )ine vobifrum in
eo vamficrio comuugen. ! Atqueeb-vfque de omnibus rebus a c curate
quafipum efi, quoadfententia Deo 'omnium cohtemptaton
grata acceptdq,propter concordiam & av.imorum con fa: jinn
palampronunciataejjet: fie vt m bil qupd veladdifiordtam, vet
... C :
Sabinus •
|Ma<^dO'
nianarhç-
refis prin-
ceps.
Bar. anno
P 1
Porphyrins
capi-
, tabs pie--
ta cis ho-
ftis. . *
D
.. Porphy-
?!riani.
^ Arij feri-
pta ere-'
manda»
temejè & tortuito elTe : fed pqrmagna diligen- [ fidei controuerfiam Jpettaret , omnino. in pofierum reliqutm
tia ia vcncate indagan’da expendendaque adhibita.Con- fisrei. lb: cum de fanétifimo fefio die Pa[chuffs dtjeeptarefur,
ciiiumeaniedidifle; neque qu id am oratione explicata cotnmuniomniumfententiarettumefievidebatuY,vtoinr.es'ybk
efl'e>aliafileiuÏQ.pr£ecerita: ièd'qusscunque^ddóétinnam. i‘- qUè v»6 ecdemtfa dte tllud celebrarent. Omd ehtin prafiabihiv,.
ikiei conhnr.antu'ni d;c!u vidcbaMur neceilana, omnia ; qiudve augufitus ejje pot&dt, quabi vt boc fefium, , per filed
fuifle m medium adduóla: neque yiconfultd efl'e ancè: \ Jpem iminortalitaiis nobis'oilentatam babermis, pio mddo &
dehnitafcpiaiT! accuratamquiiiuone excufla ruiflent: vi- jatione apudomnes connvxnter objeruaretur ? Ac prrmihn om-
que adeó_,vti ofttipia quas vei -controueriiae'yyeldifcordiae vnium indignant plane vidtbatur , vt jacrdtifiimiim itiud fc^
inaceri^m fupp.editareputabantui', proTlu^è medio tol- Ifium, ludaorum riturnx? confuetudmem imtantes agenhus%
ler'entor..Vemm-vtfummanmdicamJ omnium quiib i ■■ quiquidem , quonrain juas tpjorum man its detcfiabtli fceterC
pollfi'erunt, men to, vt jiclesios tit u-t, cxcu ’mu m or urn errorenr-
retiti tenentiir. lnn pfira cmhifitum efi p o ie fia ü , vt illorum
more fnecto, yerme&magisfincero mfifttita,: (qii'od quidm
vfijtiea prima pafiwU^Jie hayenus ncpluinips) hum fefi't cele-
branonem ad pojkrdrum feculomm memoriam propagepm. -
Nihil igitur f i t nobis commune,cum lud&orum tu r ia , omnium
odioja m a x im , ahamemm viam, quoin infifiamtts, a Serna-
tore dtaicimus. Frofionttur narnque fanftjJiimdL hofira religto-
ni cur jus quidam,-G? U g it im u s& decorus. Hunc igitur con-
Jentientibus.ammismordicustenentes, fiatrts honoratifijmi, ab
ilia neparialudaoriiin opinion? hos ipfos'retyoueamus. Ejl enim
reuera-abjurdifiimutn, v t ilk mjfienter.feia£tent,nosabfquei~
pforuni dtjcipTtna JubJidio ■ tfias-res nuUo niodo poffe obferuare.
j |uid tandem ejt,de quo ilk rede [entire queant| qui pojt necem
Doraino illktam, poJt,parricidium tllud hefandum , ex men-
tisfiatudeturbati, nohrationevlla,, fed intolerabili animorum
impetu, quocunquetrijita tpjis & mnatfijnfanta rapiat, ferun-*
turi Hinc etiamrexijkt,, quod ne in hac qutdemparteyerita-
tem perjpiciattt: quippe pro, err ore, extra exquifitam temporis
in hoc fefio celebramlo objéruationem lopgifiimè euagaii, eodtm
anno dlterum Pajcha celebrant. Protnde quid efi cur ifios imi-
temut, quos gram err or is mor bo-labor art confiat l Èodeni nam-
que anno idem iefium denuo recolenclo renoüan non permiite-
mus . Verum, quamuisjfia noria niefuijfent propofita, tomen
vefira. folertia èjjet / cum diligenttam adbibere , turn precibus
nu.io$.
£piilo!a
Conftan
défias de
|Nicà'n
'concifio.
Mod efii
kConftatt
Pafchati
celebuQdiràcio
c o n u e n e r a n t v o i u n t a c e m ,D e i v o iu n t a t e m a p p e l la t : n e e
d u b i t a t , q u i n t a n t à e p if c ó p ö r u m n l n l t i t u d o i 'd i u i n o .S p i- '
r i t u s f a n d a a ff la t u , i n e a d e i n m e n te & f e n t e n t i a c o n ie n -
£ b r it. A ^ a b i n u s , q u i h æ r e fis Jv là c e d d n ia n iæ .p r in c e p s e f t ,
d c d u / i o p e r a h i s i c i i a g a i u r ; i m o v e r ô e o s q iu N i c æ æ c o -
a c t i e p n t 3im p e r it o s ïk ' i n f e i o s v ó e a t : n e q u e v è r e t u r i p ü
E u f e B i ó / C æ i a r i e n if i g n o r a t iö n i s y it ii im t a l s o . q b i jc e r e ,
n e q u e iiTuc\ (c c im i c ö g i t a t , e o s q u i a d e r a n t i n C o n c i l i o ,
1 i c e t f u i if e n V im p e r i t i ( v t i p l e p r æ d i c à t ) â n im i s t a r n e n à
D e o i l l u l t y a t o s i & S p ir it u s f a n d i g B a t i a i m b u t o s , n u l l o
m o d o à V e r it a t e a b e r r a r e p o t u i i i e . V e r ù m a ù d ia m u s ,
q u i d I m p e r a t o r p e r a lt é r a s i it e r à s c o n t r a A r i j d o g m a t a ,
H è o s q u i o p in io n e c u m e o c o n ip i i a b a n t , f t a t ü e n t ; a t q u e
a d E p i i c o ^ o s p o p u l u m q u e c u i u i q u e l o d i n ü e r i i : .
; ' Aha epifiqla Conjiantini.
> V i t tao r C o n s . t a n t i , n y s ,
M a x . A u g iilï.e p ifc o p is ,& po p
u lo , S .
Cüm Ariüs fcelefiorum & impiorum hominum confuetudi-
nemimitetuf, eonüemcum illis ignömitiye & turpitudtnis nutum
nteritbfubire debet. Queniadmödum Porpbytyu- capitalis pte■
tatis hojiis,quiuefanosiwroscontrardigionem Cbnjtiaium nu- femper óptare, v i nuiiadè iauja vejirdrum athim'orum fhtegrk ■,
pér edebat,mercedern dignapiUborïlmreçépit eiufmàdi q u idem,
vt apudpofieriordfécüla non ■ ipfefolum maximisprobris ve~
xatuifuent, & turpifiima informa labe ajperjus i veyumetiam
im piaem feripta deleta p-Çnitùs & extinct a : fie ’tant v ifuniê fi’,
Aman & tins]eciatores,Porphyriaitès nuncupate, vt quorum [e -
Catifint mores,èorum etiam nomen habeant. quinetiam ji, quod
opus ab Arïo confcnptüm repenatur, illud cremandum ejfe, v t i
non modo exécrabilis tm doimna funditus tqllatur, fed etiam
nuilum monïmehtumeiüfdèm ommno reknquatur ad pofierita-
tem. Idud etiam mandamus, vtjiquislibrum ab Ano compdfi’i
turn occultajfe deprehehfus f i t , & euni nonfiatim in medium ad-
duétum igné comb u fient, morte mulctetur. nam m o x vt
compiehenjusjaent,pleciatur capite. Deus
vos jeruet mcolumes*
■
tatem nequam bonnnum mcrribus, admijcere cogannni. Pprrb
illud etiam facile potefi imeiiigi, maximum nef as éffe, yti in\
tanto & tamjolenni rekgtonisnofira fefio regnet dijfinjio. Vnum
enim lifter tatis no fir a diem fefimn, hoc eJt,faiilPipma pajiionis,
Seruator nbfier nobis tradiUit, vnaniq^ecclefiam catbo'licam
effe yoluit, cinus quidem membra, tanletfi m muita\& varia
loca dijperfajtnt : tarnen vno Jpintu \ hoc e fi, diutiia vojün-
tate &nutu coale[cunt. Veßra igitur fanäitatis prudentia 'ac^
curate fecum confideret, quam graue , mb. verb cjukm inde-
corumjit, vt ijfdenidiebusalij ieiunijs vacent, altj agitent con-
utuia : aepofi dies Pafchatis, altj in feftis '& ammoruih remifi-
fione verfentur, alfprafcnptis itiitnijs fe dedant. Quapropter i-*
find reUminjhtuendum eft, & ad vnam formant ac niodum reddendum.
hoc enm(ficut omnesvosfatis anmaduèrtere exifti-
mo) diuina pr-ouidentia vuii. Pt quontam ifiud itla v ia& ra-
tiorte gerendum erat vt mini nobis' cum sonfUetudme parri-']
fid a rum ,i& eoriim qihnécis pomini aytbbres extiterunc, effet
commune: & modus tile e 'xtmm decorus'q. effet feruandus, quern
u nines ecclefk, totiiis orb is partes, v e fa d Occidentem, v d ad
G
Cuiurlani
nihil eö-
munican
dum.
Iifdæoru
error in
Pafthace
eelébran -
do.
Cur vne
die feftu
Parchatis
in omni-1
buseede-
fiis •cele-
I brand-uni
ft.- '
Teiunia
ante fcilu
Palrbritis
cçlcbràn-,
.d‘a*'
; C o n s I A K Î i s v s .
'Cociiioru;
authoric
.
Ad banc _
6-h -'p ji.
8. c. ay.
VideCfkeo.
hb.i.ca i6t
’Ecclefia-
ûçdificia
curanda.
VidiTheoi
lib*, e. U.
Eccleßaßicx, Lib. I.
Meridiem,'vtLulSeptentriones iticolentesferuant, acnonnulla
tfuoquequa imocts ad OrienmiiJpeitaniibüs habitant'’: idcirco o- ]
tunes in prafentia hoc r elle fe habere arbitrait funt. ïpfeqùeet-
iamiri meyecepi , yeftram fapietniam facile affenfuram , vt
quadinvrbeRoma, Ita lia , in A fiic a f infota AEgypto, Hifpa-
nia,Gallia, 6'' Britannia,ln Libya 'ér vniuerfa Gracia , in dmce-
fiAjiaticà & Pùnficnjin cifïçiadénique, vna ’&cónfentiente fen-
téntiaconferuatuy , hoe etiaxi d'vobisquoque lubenttlus anrmis
appYobaretur : illud fedulb reputantibus -, non j alum in locis
quanudbcitauimatoreryi ecclefidrum'nutnerunitxiftere, fedet -
iam fanftifiimuwinftituturn effe, viomnes cohmunï confiUo id
ratum cupïant, quod accurata & recht ratio poftuliirévidetur,
quodque nihil cum ïudaorum psriiiyïo habet cbmmsrtij: Ve?
rumytfummufn rei If rcutter coüipleftar j y ifum eft communio-
mnium iüdieio, facratffimum Pafchaiisfefiumvno eodemfi'tedie
eejebrandum efie. Üeque enim in re tant fan d a &ifolenni y i-
ladiffenfio debet exjfiere : imb hancfequi fehtentiam, cm nullus
a-Jnle ahenus erHr 1 hullumye, vltium omnino admïftum fit,
piulio maximam lrabetxdynfnèndatïonem. R a je u n i ïta feha-
bcant, tebentcsjjqcdecyeyum, tdnqudm donujn d Ti p & mandatum
jreuèracalitp demïffuvi amplexainïni. Nam quicquU in
faiidisepifcpporfinConcilijsdeceynitur, idynïùerfumdiuinavo-
tunyatidebet Jltribu i. Quamobrem vos ,ybï'omnibupdileótisno-
' ftrisfratribns , tes in hoe concilio gefias |f fèntcntiani iam décrétant
, •^ fa n d ifiim fifiiy h f^ d ^ l^H u im è a u n ü a um t is .,e à ^
demipfiapprobare, nieqiUdijponere debet is , yt-fimulatqueve-
firam rpetam omnium rerum dijpenfatip'nem-, idmpridcm a me
defictei'atam, meplanèpcrjpicerécontigsrit ,vno eodemquedie'vo-
, bijcitm vnk fitcrpfanctum fefiunt recolerepofiitn , & fimulom-
nitifn caufa peyniagnarn animo captain voluptatem : quddqui-
demfiet,cmi ïntellexero, nonfqlum diabolicam crudehtatem ger
vefira rectèfaétd, diuiiia virtute opefiferente, penitùsprofliga-
tam ejfe: venhii etiamfidemnoftram ,paCéfiJr cpncordïayóncilia-
ta,vbique egregisftórere. Deus vos, fratrejffiarifimi ,•[cruet inco-
iiimes.
Alia epiftola a i Eufébium.
V i c t o r « C o n s t a n t i n V s , M a x i m v s ,
AuguftuSjE ulebio $ .
Qifimadmodttmàd hoc vfquetcmptóxb’impia voluntatis iti-
ftitiuum, & àrauem tyrànmdemferuos DeiacSeruaioris perfect
uenteni , pro ccrto cognoiii, & mihijpfifàtispèrfuafairi Bab'eo,ô-
rnnium ecclèftarum-adificia vel negljgentia corruiffe , velim-
pendentis periculi. metu milité minus quant âèbuerani refe-
Ua fu i fie, frater ch arifitme : fie mine, cum liber tas omnibus ref
i t at J fa , & dracoilk,Dei Opt.Max.prouidentia, noftroqüemi-
ntfieriode cbmmuni Éeipubkc. adfhïriiftrationfdépulfus , v ir-
viuiem aepôtentiam dtu'mam omnibus fatis canftarearbitror :
çfr eos qui v d timoré, vel infidelitate, vel alijs quibufdam pecca-
tis lap fi[unt,cumsllum,qui reuera Deus eft,iam agnofeant, in ve-
ram é r redam viuendi viatn redituros. Quibufcunque igt-
tùrécclefiisvel ïpfeptafis, vel alijs in locis alij èpifcopi, prtsby-
téri & diuconï,qüos nofiUprspciantur,omnibus per te admottean-
tür", vtearum sdificia feâulb accurentur : quo vel ea quarema-
mhireficïâmlir ,laxioraque fia n t:'v e l vbi necejütasppftulaae-
r it , néuudeïntegro 'iXtruanfuri ^'^fiaverSres'àd adificationeni
néceffdrib requiruntur , easquïdem cum tpfe, tutti alij tué nonii-
nejàpr&fekis é r redoribusprouinciarumpetent. His enint pér liter
as ii mejîgnifrcatum é ft, v t omniftudio & propenfiéne ammi,
ea quafuerintafanclitate tuapr<£fcnpta,fubmëufirent. Deus te,
frater chanfitme,diitflorentemferuet. lfi'Me ecclefiis adificandis,
adeplfcopQï cuiufque prouinctoe perferipfit Imperator : fiuautem
delibris Safrisparândis feparatim d'd Eufebtum PalaJknà Cafa-
reaepifcépürn fcripférit, ex hjs literis qua fequuntur,facilepotefi
intèlligi. ' . '
V I C TO R C O N;S T AN T I N V S , M A X ÎM V S,
A u g u ifu s , Eufeb io C ifa r e ie
I E p îfcopo , S .
Cum in vrbe qua nonifn fuum exnoftro nomine trdx it , Dei
patris ac [cru ai o ns hoftri prouïdentidjuuante, maxima f i t homi-
nummultitudo, quafefanctifima Ecclefuadiunxerki quo om- ,
nia q f i ad religionem pertinent, indies in -eo loco magis iriagïfr E
quecrefiant :vidèttlr adnioduni operapretium -, vt plures èccïe- [.
Jhzibiextrliantu.r. Pfoindeeu, quo'd.nofira yofrntativifumefi, Lip,rj f a ,
alacri ammo capeffe. Tua enimptudentia figfiiftcare confenta- patandh
nciitit duximus , v t quitiquaginta Volumina in mèihbrqnùpara-
res, quafint ttftn ad’ legendum facilïa , tutti idoneaad vt'endum,
tumdemqùeadportandüm accommodata : eaqüe à librarijsfqui
& fifth nonntferibere, & earn artem accurate tenednt[deferi-
bi pracipias. Atque eoslibros -ficrf'jScriptura complcddnfûr-,
quorumpraparfitionem ad vfttmad Ècclcfiarh erudiehHam w a-
ximè'neceffarium effe fris, lite r a verb a iioflra dementia ad ge-
nerafem ejuafiorem data fuht,vï.omnïà qua ail iftoïlibYosparaii-
dpsrequkpyturifippeditdnda curet. Vt autem quamprïmîim
hh'defrpptayolumna comparcntur, tuarum partium eritfrdu-
lbprouidere. Etenim duos publicgs ctirrus accipiendi , ‘quibüs eb
conuçhanttir, exïftariim noftrarum liter arum au tom a t e , tibi
( v t par erat) poteftatem feèimus. Nam it a ilia* qua concin-
ne defiripla'frtnt. mayimè,adnos faciüwifcopportabuntury &
ép certèfacilm coinmodiufjuefivnus ex écclefia tua diaconisiftud
munus exequatur. .Qui Vbtad nos accefferit, nofiram bénignïta-
temprobe experietur. Deus te, frater cbarifiime ; feruet imo-
lumem
Alia epiftola ad Macarium.
V i c t o r C o n s t a n t i n v s , M a x
A u g u f t u s , M a c a r i o , H ie ro ->
. T f o l y m o r u m E p i -
f c o p o , S .
[,litvs
jp Hue refer
' Nicephor.
cap.z%l.t
Videlheo.
TantaSeruatoris noftri èrgo nosbenignitas dectaratà-eft, Horeatui
v t nulla tarn accurata dtcehdi ratio & vis f i t , qua prafens in k 1 Macauû
raculum pré dignitate explicare poffe Videatur. Nam v t iyifi- ImPc* vc
gne illud, fa n â i f ima illïus pafiionis monimentum, quod terra
yifreribus iam pridem dbditum , tot tamqüè inultis anno- adïepul-
rum cotiuerfiontbus delituiffet ", turn illucefceret ferais Dei, chru Do-
cuin i l li., communi omnium boftedeuicto, inlibertatemeffent m‘ °
vindicaii, omnem profèâb hominum, ddmirationem longéfa-
perat. Etenim f i o nines qui in vniùerfi or b is tenarum anibi-
tufapientesvideantiir, in vnum locum congregati, aliquidppo
rei dignitate aicere aggrederentur, ne minima eius parti oratione
ex aquo fatisfacerepo fient. Miraculi nainquefides tanto plus
ymuerfum humdna rationis & natura çaptum vinei?,quanto res
calefies & diuina btimanis funt valentiores. Qudpropter hoc v-
num mibi femper in primis pçopofitum f i t ad dicèndim, qubd fiç -
ut verafidesfripfam quotidienouis miraculispatefdcit : fie noftri
omnium animi, omnimodeftia & condordialacntate , ai'fan-
ftds Euangeljjleges colendas attentions fieri debent. Fraterea tllud
( quod cmqtie perjpicuum effe arbitror ) pro certo tibi
cum optimis perfuafum vtlimus, hochob, is. pya cater is rebus o-
kwibus maximè cura effe\ vt locus iüe fdeer, quern Dei iàffit turpifiima
fimulachrorum mole tanquam graui quodam one-
re tmpofito, purgauimus : qtiemqde & primis mtiiidi tempo-
ribustpftusDeiiudtao fandtum habitumeffe, & poftea etiam,
quia fidèm pafiionis Seruatoris tanquam è tenebris in lucent, euo-' f
car i t , multo clariorem fua fanäitatis fignificationem dedtffe I
cógnouimus., magnified ■ adtfiçtorum fintclura exornetur. |
Par eft igitur, vt tua prudentia ita opus dijponat , .& res quafr San&ua
queimeffartaspromdèaeçuret, quononmoàb fanäuariiim tem- rij pddiri
fik reliquis omnibus qua vbique funt , pultbritiidine antecel- tu.^°Ja
la t . f e d etiam calera dus partes talés fin t , vt omnia
p la qua infingulisciuttatlbiis primas tçnentj h unis adificj dignitate
longé juperehtur. <Ac de erigendis- parietibus j exquifi-
toque artificto perpokendis -, fum Dracikano amtco noftro , qui
nonnuüas alidium promnçiarum partes, ddminiftrat, tum ve-
Jlraetiam proUincia profeâo , frcito curam d nobis effe impofi-
tam. A noftra enim beiugnitateillis imperatujn efi, vtqut artifices,
qui operarij yquaveres aliafuerint adtllud adïficium ne-
ceffaria, d tua prudentia difcant y aeftattm eorum prouifioneéb
mittant ur. Quod.autem at t inet a d columnas caterafve partes
ex mar trioreconfiaendas > quas ipfe exifiimaueris vel ad decustl-
luftrtores, vel accommodations ad diuturnitatemfore : cùmeas
fummatim tecunpcojijideraueris , fat ad nos diligenter perferi-
bas : vt tùin'ex liter is tuis , quibus rebus opus fuerit intéllexeri-
V 4 ■ mus.vn ^