B
A Ei or. 2<ti
Vidtfufrd
Au», c i* .
TrAil.de
gr Ad. hu-
mil.
loannü Caßiani, ____________________
oerroictens, ptimum itiobedientem cum reddlt Sc afpe-
tum j deinde mitem arqu»affabilem eflc non patitur-, x-
qualein quoque fratribus fiericommühcmque non imlti
nec fe cund utnDe ia cSa lua to risn qftri mandatum fpoliati
tetrenis opibus nudanqne coricedit i Sc cum rehunciatio
nihil aliud fit, nifi mortificationis & crucisindicium, nee
valeat ahisinchoari vel confurgere fundament«, quamivt
fenonfolamaaibushuinsmnndi fpirlialiter nouerlt m-
tetemtum •, verumetiam corporaliter quotidiecredatelle
Bioriturum; ècontrario faciteuni yltam fperare longiua,
infirrairates proponit ei prolixas & multas, confnnonera
quoqueincuticacpudorem. SinuduseffecTus .ahenis &
non proprijs facuSrnbus coeperit fuftentan .perfuadecetiam
Depingic j
coru mores
qui no
fixere ne-
qijr pcrfcr
ftionis a-
morcccc-
nobiüin-
grein finit.
Colojf. 6 .
I. Tim. Sj
Collatio-
nes reteru
monacho-
rum. J
inulto eife melius viaum,indumcntumquefiblfila
potiusqodmaliena fubftanti*miniftrari: fecundum illud
icilicét (quod quemadmodum di&umfit tall hebetudine
ac tepore co'rdis obtufi, ne incelligere qüidem aüquando
potnerunr^BMtini rji magie dan, quamaaipm.
guïd male fttndatus ai dtttmnmfiatum qmti-
die prolabatur.
W Ê C A P V T X X V I .
KAli igitur difiidentia mends ebfeffi, &alcintillafi-
dq: (qua vifi fuerant in primotdijs fu* conuerfiöms
accenfi) diabolica infidelirate reuocati, incipinnt pedp-
nias, quas ante dilpergere cceperant, diligentius euftodi
re, Sc eas, velut qni femel profligatas vlterius «parare non
poffint, auaimavehementiorc Confcruant; feu quod ett
deterius, ea quse pjius abieceranr reiutnentcs j vel certe,
quodefttertiumacteterrimum nequltSgenus, qua;nee
antèquidem poirederant.congiegantes, nihilamplius eerefliè
feculo quam nomen acquififlé tantummodo ac
vocabnlum monachï coraptobantur: Super h*c igitur
initia malèvitiofeq; fundata, neceflê eft vt yniucrfa dem-
ccps vitiorum ftruóturaconfurgar, nee quiequam mper*
^>oni peffimis valeat fundamentis, nifi quodmiferabilem
animam ruina lugubtiore proftetnat.
Expojitiovitiorum,quapermorbttm[uptrbiagcntrantur.
C A P V T X X V I I .
temporequo fpiritalis v it* examinatio ventilatur,fuisiu-
fpicionibus occupatus, non quid exindead proreéium X il* . __ r.J ^np tmilin- fuutn capere debeat uueupatur, fed caufas cur vnum-
q uodque fitdiftum, follicitamente perquitif, vel quid
cis pofiit obijeere, tacitaintraiccordis volutationecon—
iactatj vr nihil ex his qurnfaluberrim^ funtdigefta.pem-
tus appreheridere, aut in aliquo valeatemendari. Etita
fit vt non folfim in nullo ci proficiat collatio fpiritalis, ve-
.rumetiara damnoia magis exiilat, efficiaturqqe cicaula
maiorispeccati: Dum enim pro confcientia fua totum
contra le fufpicatur elfe prolatum, vehementiore cord«
obftinationeobduratur.iraequoquc itimulis acriusinftigarur.
a Alibus fiquickm mens paflïonibus obdurata, atque
adeteftabili tepore incipiens, nèeeflè eft vt in dete- ;
rfas quotidie proficiat, & reliquara quoquevitam fiiarn^
deformiore fine concludat: duinquecupiditatibusprifti- j
nisoblteótatur,acfecundum Apoftolura, facrilegaphilar-
gyria vincitur ( ita eodein pronunciante de illa : qua efi fiv \
mulacrorumtfme idolorumferuitus. Et iterum: Radix enitn>.
inquit,omniummalorumefpbtlargyr'ta) vt nunquampolfit
incorde fuo huiuilitatem Cbrifti fimplicem veramque fii-,
fcipere, cum fiibi vet de nobilitate nataliutn gloriatur, vel
inflaturdefeculi(quamcorpore non menie deferuit) d i- ;
gnitate, veipecunijs quasadruinam fuam reten tat, extol- j
litur,per quxiatn non monafterijiugum fuftinetc eonten-
tus e ft, nee fenioris vjlius inftitui difciplina. Quifquis
enitn fiiperbiae morbo fuerit occupatus, non (olum nullam
fubie&ionisaut obedienii? regulam euftodire digna-
tur, verum ne iplam auribus quidèro fiiisdotftrinam per-
feóhonis admittit; tantumqné concrefcic in corde eius
fpiritalis verbi feftidium ,v t cum forté talisfueritoboita
eollatio, vnoin loco ftare nefciat eius obtutus i fed bucil-
lucque ftupidüs circumferatur intuitus, aliorfura 86 iit
obliquum, quam mon$ eft', oculi defigantur. Profufpi-
rijs- enïm falutaribus(puta de ficco gfitture contrahun-
Éur,excreationés etüam nne vllainterpellatione phlègma-
tis prouocantur ,• digiti ludunt 8é in modum' quiddam
fcribentis volitanf atque depingunt: & ita hue atque iliac
vniuetfa membra corporis commouentur,vt dum fpi-
ncalis agicatur èollatio , totum fe vel fcatentibus vermi-
busy vel acuti iTimis fiidibus credai infidcre, & quidquid
firoplex eollatio ad aedificationein proiulerit audientium,
obfuam iuggillationem aeltimec eflèprölacum. Totoqnc.
deindepofthiecexcelfavox.fermorigidus.amara
Sc rurbulentarefponfio, incclfuseredlus ac mobilis.lin-
guafacilis, proeax loquela, nbcvnquamraciturnicatis ar
mica, nifi cum contra fratrem rancorem qucndain in fuo
cord e concepe rit,fitque filen tiume ins no ncom pun £tio -
n is ,n e c h um ilita tisv lliu s , fed fiip e tb i«& in d ig n a tio n is
indiciumt itav tqu id in eo d e te ftaD iliu s fit h au d fa c ile d i-
fce rna tu r.v trum d iftufa illap e rulan sq ue l* t i t ia ,a n d ir a
ha cviru lentaque ta c itutn ita s. In illan am q u e fe rm o n o i»
oppottuniis , rifus leuis ac fatuus, eifrenaca atque indifeip
lin a ta co rd ise ia tio : In iftav e ro ita plenum, virulentumdue
filentium, Sc quod ob hoc tantum coticipitur , vt aduerfus
fratrem rancor tacitutnitate feruatus protelan diutiuspoifit.
non vr ex eo virtus 'humilitatiaacpatientimprc-
beatur. Ec cum ipferumore pofleflus , facile cunctis ud-
iiitias inferat, atque ad fatism6lioncm l^fifratris iemet-
ipfiimibbmitrerededignetur: etiam abillofibimetobla-
tam refpuit atque contemnir,iEt non folum nulla ftatris
iatisfadlionecompungiturncquemolliturj verum etiam
curabeofitinhumilitatepraiuentus, grauids indignatur.
Fitque ei falutaris humilitasac fatisfaflio, qua: finem dia-
bolicis f tentationibus folet inferte, caufa vebementioris (
incendij.
Di fratris tuiuflam fupcrbU.
C A P V T X X V I I I .
■ Vdiui in hacdumtaxat regionefquod borretipndet-
que reuoluete ) quendamfuniotum, xuma fuoin-
creparetur Abbate, cur humilitatc, quam renuncians per-
modico tempore retentarat, cmpilfer excedere, ac diabo-
licainflari fuperbia, furoma contumacia refpondide: N ii-
quid ob hop memetipfum humiliaui pro tempore, vt fem-
per fubditus fim ! Ad quod eius tarn effrenatum, fcelc-
ftumque refpohfum ita eft ieniar obftupefadlus, omnis-
que eius interceptus eft fermo, veluti quiab illo ipio anti-
quo Luciferoyetba haec prolata,non ab homine percepil-
iet vtnullamvocem aduetius tantamproteruiam de ore
fuoprorfiiscmittere,nifi geraitus de corde tantummodo
ac fulpiria potuerit, illud folum tacitus intra femetipfum
Voluens, quod de Saluatore noftro dicitnr:jg«imm in
forma Deießet,humiltauitfefaSut obedieris,non,vt file ait, (dia-
bolico fpititu ac tumore pofleflus) pro tempore, fed vfqut
ad mortem*
Indicia quibus fuperbia car nulls anima inejfe co~
gnofeitur.
C A P V T X X I X .
ET vt breuius ea quae d iä a funt de hocfuperbiaigenere
perftringamus, quaedamfigna%iusin quantumpoflu-
muscolligentes,ythis,qui de perfedione firiunt erudiri,
quodammodo charadlereseius de exterioris hominis mo
ribusexprimamus: neceflarium puto paucis eadem repli-
cari, vt compendiofius agnofeamus, quibus earn difccr-
nereae deprehenderevaleamusindicijs; quo nudatae atque
in fuperficiem produdtae paffionis huius radices & o -
' culasirn deprehenfie' atque perfpfi€lae, vel conuelli faci-
lius valeant, vel vitari. Tunc enim potent peftifer morbus
ad integrum declinari>cum contra ipfius perniciofos
aeftus &
Superbiat
fcypotjrpofis.
f decefluu
Wdecef-
fiunum.
Humiiita;
quomodo
acquiracur
D
lf*i. 60.
De Spiritu Superbit, U ber XII.
æftus & impetiîsnoxios,nonferaobferiiantia, cumiäm
dominantur, aflimiitur \ ffed cum præcedenres eius (vtita
dixerimjlincas agnofcentes,prouida eum fagaciq; difcce-
done praecurrimus; De exterioris namqué, ficutprædixi-
mus, homihis motu interioris ftatus agriöfeitur. Misigi-
tur indicjjs carnalis ifta , quam præfati fumus, fuperbia
declaratur: Ineft primicusinioquelaeiusclamor.intaci-
turnitate amaritudo , excelfus & effufus in læritia rifus,
irratronabilis in ferietace triftitia, inrefponfiohe tancor,
facilitas in ïermone, verba paffim fine vlla cordisgraui-
tate erumpentia. Expers patientiæ eft,caritatis aliéna, au-
dax ad contumelias irrogandas, ad tblerandas pufillani-
mis, ad obediendum difficilis, nifi in quo eam ddfide-
riumfuum Voluntasquepræuenerit, ad recipiendam ex-
hprtationem implacabilis j-ad refecandas volun rares fuas
infirma, adfuecumbendum ahenisdmiffima,femperqüe
fuas definitiones ftatuere conrendens, ipfà vero nequa-
quameedere alteriusacquiefcens} &irafif, vt etiam incapax
confilij falubris effe&a* in omnibus fuopotius quä
Seniorum credat ludieio»
Tepefaclus quis per fuperbiam alijs quoque pro*
ejfedeßderat.
C A P V T X X X i
Vibusfdefcenfuumgradibusis, quem femel poffi-
der, deuolutus, ïam ipfàm difciplinam coenobij per-
Quomodo depopulatrix ottytiiim tirmum faperbii
per reram humtl\tatem pofiit
extingui.
C A P V T x x x i i .
a Vaprojiter athlera c iir ift i, qui fpiriralëm hgovern
legitime certans a Dominodefideratc.orpnari banc
quoque ferociffimam beftiam., vt deuoratricem cundta-
rum virtutum, orohimpdis feftinet extinguere ; ccrcus
quod hac in fuo pedtore epmmorante non folum omni-
génis vitijscarére non poffir, verun^tiam -, liquid virtu-
ris habere videatur • huiusvenenodeperbar; Nullo enim
modo poterit in anima noltra vimitum ftruaura confur-
gerc, nifi prius iadla fuerint vene humilitatis in corde no-
ftrofundamenca, qu* firmiffimè collocarâ perfedlionis
& charitacis culmeu valeant fuftiheré : ita fcilicet,vt, qué-
admodum diximus, primùm hatribus noftris humiiita- (
tem veram inrnno cordis exhibeamus affeiftu i in riùlld iHurnilid
iciiicec acquielceptes eos contriffâre vel lædérë j quod jvcfus mr
nullatenus poterimus iinplerei nifiabrenunciatio v e ra i
qQxin expoliicipne omnium facultatum aenuditate cö-
filb t , in nobis fuerit G hriiti a more fun data -, Deinde c?be-
dienciæiugum & fubiediobmplici corde acfinfe vlla fuerit
fimulatione fufceptaj ita vtfpræter Abbatis mandatu,
nulla penitus voluntas yiuat in nobis. Quod non aliter
obferuan pocerit j nifi ab eo*qui non folum femorruum Qhorrefeit
veluti qui ftatrum conlbrtio de peifeâione j huicmundo,verurtietia<» a fipiehtcm iudicauetit acftuilitanæ
s s * ^ . . », ' ' 1 .. ..........m iiu iu iicn i lu uiw u c iu a t umretrahatur,
ac d ebono panentlie atque humilitatis alio- tom: vmuctfaquæ fibifuerintàfenionbus imperata,fine
mm vmo & imç^dimento reoocctur, habitationemfo- Iviladifcuifioiicpctficiens.factoian^acacred/nsaediaiac
cellæ defiderat j feu cerrè velutpluresalioslucratu-
rus conftruere monafterium & quos docere arque in--
ftituere debeatcongregare feftinac : ex diicipulo ncquam/
► deteftabdior magirtereffe&us. Nam cum huiufmodi e-
latioue cordis in pernicipfiflimum reporem noxiumque
corriierit , & nec verus monachus, nec fèçularis effectus
fit ; quod eft deterius, etiam perfedionem iibi ex hocipfo
mifetabili ftatu & conlierfatione promittit.
Quomodofuperbiam vincere, veladperfeftionemper-
uenirepoftmus.
C A P V T X X X I .
a Vamobrem fi ædificij noftti S i g n perfeda volu-
musac plàcentia Deo confurgcrc ,futi5 amcnta eiiuP
noa leciindum noftrat libidinis voiuntatem, fed lecan-
dum diftruftiouis eiiangelica: difcipb'nam iacere feftine-
mus.-quæ aliaeflè nqn poflunt quam timor Dei arque hu-
nnhtas, qua; de tnâniùetudiue Sccordis fimplicitate denitus
p romu lgu a.
Remédia aiuerfus morbum fuperbié*
C A P V T X X X I I I .
XNquaconfiftentibusqualitate,proculdubio ftatüs &-
lëhumilitatis verè tranquillus arqüe immobilis (ubfè-
quetur ; vt nufmetipfos inferiores oriînibus iudicantes,
vniucrfà quæ nobisfuerint irrogata,tametfi ipiuriofa fint.
veltriftia, vel damnofa, tanquam à fuperioribus noftris
illata, patientiffimè toleremusi Quæ quidem runobis non
folumfacillimètolerabuntur, verumeciampiyruàiudica-
buncur ac nulla, fi mente iugitetreçjilamus, vel jÇfc&ni]
ni noftri vel fàmftorum, omnium paffipnes : çonfideran-
ces tanto leuioribus nos iniurijs attentari, quanro longjus
d merius eorum 8c conuerlanone diftam us -, parirer çtiam
cogitantes in breuï nos de hoc fèçulo migraturosayeprum-
quenosceleri vicæ huius fine mox futurbs eflè confortes.
Peremptoria naibque eft haec conternplaticy non folum
fcendit. Humiiitas verb nullatenus potetit abfque nucii- fupcrbix, verumetiam generaliter omnium vitiorum. De-
tare conquiri ; Qua peregrinante, nec obedienciæ bo- j inde ppfthæchanc eandem humiliratetn erga-Deum fie
nura, nec patientiæ robur, nec manfiierudiriis tranquilli-
tas, nec confummatio cancans vilatenus poterie appre-
héndi t fine quibus cor noftrum habitaculum Spiritusfan-
bti penitus cfle non poterie ÿ ita pronunciaiite Domino'
per Prbphêram : Super quem tequiefeet Spiritus meus, hifi fuper
bumtlem, &quietum, & trememem verba mea i Siue fecun-
dum exemplària, qu« Hebraicam exprimünt veritatem ;;
Adquem rejpiciamt ntfiadpauperculum, & contritutn jbiritu, &
trememem verba mea l
miffimè retentemus. .Q^f»d à nobis ita complebicur, vt
aihil nofmetipfos abfque illius çpitulationé vel gratia,
quod ad virtutum. confummationem perd ne t , poflè per-
ficere cognofcamus: fed 8c bpqipfum quodintelli'
gere meruimus, eiusëfle muneris, in
veritace credamus.
De Spiritu Superbu lijnt duodecims ,
F I N I Si ' i
Pàtiérit/ç
IO AN N IS