A
Mofis o*
peri Sara-
ccöi com
Romanis
i'oederd
coniun&i*
& ad Clvû
. lliartifmû.
addudli;
ïfmaclirx,
Cut Sara-;
ccni didli. ’
Saraccno-1
ium îitusi
& mores;
Zocotnùs
princeps.
ignoras exilhmas, quaefuntomninoàChrifto, &ab, illis
quirede.deD ep femiiint.alienæî Qijæcumdixilî'et,iu-
4'aflèrque fe nunquam à Lucio veile Epifçopumcreari:
ftiagiftrarus Romani reiedo L.ucio , eum ad Epilcopos
qfti iam turn ætatem in exilio degebat * reda deducunt»
A quibus MoyfescreatusEpifcopus ,ad Saratenoslecô-
tuliciquibttscutnRpmanisfoedere çoniundis,Epifcopa-
fti ibi pcrfungirur;& perpaucisibirepertisjquireligionem
Chriftiananà profitebantùt»multpsîple adeam profitehdam
traduxit.Hæc quidem gens ab îfmaelefilio.Abraha-
mi duxit origin cm s nornenque accepit ; &propterea ve-
teres àprogenitoreeos îfmahelitasappellabant. Verum
quo fpurij gerief is maculani, & ignobilitatem Agarmatris
Ifinaelis ( leruaënim fuit) penitus obliterarent,lèSa-
râsettbs, vëlut à Sara coiiiuge Âbrahami prognàtos no-
rrtirtaÂint.Qui genere inde dudp,pmne$ more Hebræo-
rum circunçiduntur, &àcarnefuillaabftiiicnt y mültol-
ejue aliös ludæorum ritris obleruaut; Q^oa autem bm-
ß I nino eilÜem legibus & vitiendi inftitutis non vtantur,
I vei temporis longinquitati tribuédum eft, vel quodgen-
i tibus finitimi? pejrmixti funtJ Nam Moyfes multispoft
fecultsnatus, Colis Hebræis qui func ex Ægypto egreffi,
leges dédit: & vicini eorum, qui ( yt çredibile eft ) yalde
erantfupecfticiofi, auitam viuendi difcipliriamab Ifmae-
lefleriuatam ( ex cuitis vnius præfçripto veteres Hebræi
antelcgesàMoyfecbnditas vitammoderatifuerânt ÿ in-
ftiturfque non icriptis vfi erant ) prorfus corrüpefünt;
Porto eadem.qiiæ vicini,dæmoniacolëntèsjeofdem illis
tribuentes & honores & nomina, caulamcur a patrijs & i
auitis legibus defciuerint, in fimilitudinem reiigionis,
quam cùm vicinis habebÊnt,tranftulerunt.Eodemacce-
dit tempus longinquuminteriedum,quod,vti aflolct, a-
lia ôbruit obliuioné ,alia vt colerentur, perfecir. Poftea
vero nonnulli eoru eu Iudæis cöngreflS, didiecre,ynde orioihem
traxerant.-Sc itaad cognitionem reuenere, fèque
inftitutis addixere& legibus Hebræorum. Ex quo quidem
tempore hadettus, complûtes apud eos Iudæotum
vitiendi difeiplinam fecuci fünf. Nequecerte diuante regnu
m ImpéfatoriS , quo dein præiêritiàagimus ^ fidem
Ghrifti receperunt. Ad quam dedtfdi funtconfuetudine
(acerdotum & moriachoram,fibi gehere coniundorumy
qui in lolitudinibus vicinis mohafticam eolebant difei-
plinam:homines<Juidera&pia v ita ,& miraculisnobili-
tati. Fertur eciam,id temporisgentetti quandam vniuer-
ikmad religionem Chriftianam tradudam,Zocomoeius
principe & redore fall de eau fa baptizato. Ifteeum fobo-
îisomnirioexperseflèty adijjmnachumfàmailliusaddu-
dùs venir, vti cum eo eollôquefeturrapud quem de fuâ
calamitate grauiterconqùeri ccepit. Siquidem cum Sara-
cenis,tum omnibus alijs credo Barbaris, liberos procreate
permagni æftimari(olet. Monachusautem iubet eum
bôno animo eflè C.Ôd precibus D'eû adhibms;eumdimit-
tic,pollicicus pro Céftoeum filium habiturum,(i modo in
Gbriftum erederet.Vbi veto Deus promiftum reipfaprç-
prföceps ftiferatj&filiusZomoconafusérat, ipfebapfifmatismy-**
bato fiiio fterio initiatus eft , fuofque fubiedtos ad idem ipfum in-
dnxit.Ex quo tempor&nahegentem &opulencam fuiftè,
& adeo numerofam , vt tum Per fis »tumalijs Saracenis
terrorem inijceret.Quomodo igitur Saraceni initio ad fidem
Ghrifti deduôti fuerint,& quæ de primo eorum Epi-
fcopo acecperimus, fit ànobis ad hancfmodum commémorât
um.
Quoâ Koni a reuerfus Petrus, Aegjpù Ecdefias pulfo Lucio1
obtinuiti&de Valentis contra Barbaras
expedition ;
G A I* V T X X X I X ,
COnalij,Nieænifautores y qui ciuifafesincolebant,
animis denuo confidere coeperunt : & maxime omnium
Alexandcini,qui font in Ægypto.- Nam Petro tum
Roma cum literis Damafi,quæ & décréta Concilij Nicaf-
ni,& Petri creatibnem confirmabant, rcuerfo, Ecclefias
tradide rune. Lucius âurem inde deie<ftus,Conftantinorat
cura
fernec ïuk
Khrirtun»
pioficetur.
D
yidt Ni-
tleilp.Sh.ece. 4r1.
yB/iSr..n a. n»9 2z.
leAqiPc-
>tus tuffis-
fflUS.-
polim qauigauit. Valenti veto, vteft veriiimile, cttfis an-
plicato,viminiftosinferendi otium minime fuppetebat.
Namfimul vtvenitGonftantinopolim , apud populum
turn infuipicionem,tümin odium vocatus eft. Siquidem
Barbari & Thraciam populati, & viquead fuburbia pro-
grefti,iamipfavibis moenia,ncmineprohibcnte; oppu-
gnare aggreili funt.Quibus de rebusciues grauiter animis
commot!,Impeiaton,quod non reftitithôftibus,fed bcl-
lumgererediftulir,criminidabant:di(fipabantqueiumo-;
reirt, hoftesabilload vrbemdeduélosfmllè. Tandem ;
v e to cum ludis Gircenfibusinrereftè viderenr, palam cô- :
f ta eum,vtport Reip. falutem con temnen tem, vocifera-
ri,&armapoftulare coeperunt, vtilliipfi cum hoftecon-
fligerepofteht. Iraque Valens his affe<ftuscontumelijs,ad
bellumcumBarbarisfaciendumproficifcirut ; minacur-
que y firedeac y fe populum tumhanimcontumeiiarum
eau fa j turn quod ante Procopio tyranno fe admnxerant,
probe vlturum.
Defandolfaaciomonacho, é r eiustnVaientemvaticinio:
é r quodjugiens Valens,ac in domuncula quadam de-
litefeensy ibidem incendio extinttusani-
mamefflauit.
C A P V T X L .
EGredienti illÿexvrbe Conftaritinôpoli obuiam fit ï-
(aacius monachus,vir cum aliis in rebjis fpctftatus, tu
inpericulis pro Deo contemhendis egregius, lieque eum
affat ur :Redde,ô I mperator, or t h odoxis, qui fidem a Cô-
cilio Nicæno traditam feruant, Ecclefias , quæ il lis abftu-
leris,eriiqueinbelloviâoi.Imperatorauteméi vehemeter
fto mâchât us, iuftlt co mprehe ndi ,i n que euftodia cene-
ri vfquead reditum , quo poertas profacinoreadmifloab
eo fiimeret.Gùi reipondens Ifaacius: Nonés y in quit ,te-
uerfurus,nifi Ecclefiasreddideris; Quod quidem ira euc-
nit.Nam vrprimum cum exercicu çgrciTus eft,Gotthi qui
cumeo erant,ab hoftibus in fugam conuerfi,pedem retu-
lerunt. llleautem abfcedens , relitfta Thracia venic A-
drianopolim. Cum vero non longe abeftèt ab hoftibus,
quiin loco tuto caftra pofueranr,celerius aliquanto, quâ
debuerat, prælio cum illis congreditur, ante animo neu-
tiquam complexus vel quo modo , vel ver fil s quàm partem
exercitum inftrueret. Quare equitatii eiusdiiperfo,
&armatis in fugam con ie â is, hofteseum pérlèquuntur:
ille inter fugiendum deequo deûlaens , cum paucis qui
eum comitabantur,in quandam paruam domum vel tur-
rim correpfir,ibique délitait. Barbari autem currant poil:
eum, quo Hominem comprehendant ; Sc paulo longius
infequentes, domum,in qua erat, prætergreili funt. nam
handquaquam iufpicabantür, eum ibi laticare. Iam vero
cum rnaior pars Barbarorum cum locum præteriifièc, &
pauci iam à tergo reliqui elfent, quidam eprum qui erant
cum Val ente , tela rurfus in eos qui forte pértranfibanc
conijciunt.Illi ea de re clamare, Hic Valés eft. Quod cum
illi qui propiusfortéaberant^udiifenr, claràotccum ante
turn poft fublato ,h is qui erant proximi y rem' fignifica-
banf : adeo vt breui hoftes, qui longiusabcftent, audiue-
rinr.in vnumqueomnesceleriterconüenerint. Domo i-
gitur circumfeftà, & magna lignorum ftrue comportata,
jgnem inijciunr. Flammaautem lècundo vento forte de-
lata, torammaterjem pefuafit,parirerque resin domo re-
pofitæfiammamconceperütrquçôclmperacorem ipfum,
6s eiuscomires incendio abfumpferanr. Mortuus eft igitur
V alens circiter quinquagefimum seratisfuæan-
num , cum iam trcdecim annos vna cum
ftatre, très autem poftea imperium
àdminiftraftèt.
FINÏS' S E X .T I L IB R I.
ConftJ0
oopoli*
Batbao,
vaata.
Va!& i,
UHUS Coq.
tta Bar-
baros pu
feâi
VideUiceph.
cgf.
5 o.Ub. i|
SeerMi.f,
cap. 40.
Bar. jury
« iiàacii ad
Impcr.prc
Chnftignisvtiba.
Valcti m.
(tcritum
prædicic.
A M P L I S -
AMP L I S S IMO
VIRO AC REVEREN*
DO IN C H R IS TO P A T R I AC D OM IN O ,
DOMINO LAMBERTO H A NK ART, Ç OENO-
B X I G E MB L A G_E N S I S À B B A T I D I G N I S-
’ fimo,Domino ac Moecenati fuo'vnicè
colendo, S.P.D.
Tarn nécejfartafitontnibUsChrißdnis,inpri-
mis autem homintbw religiofis, Htftor'tafacra
cognitio.nonefl, Abbasdignißime,curfcienii
tibi multisdeclafem,çîmtu,vtintegritatevi-
t£,ita & rer um ecclefiafticaru cognitione ma-
ioribus tuis laudatißmis pulcherrïmè rejpon-
deas.ltaquecum celeberrimus typograjphusAr-
noldusBirckmanus a niepetijljet, v t yltimos ho fee treslikros-Èer-
miaSozomeni,quos'Hifibria eccleßaßtca recens inteypresloannes
.Cljtiflopberfon, reliqUis omnibus iamïranflatis, morteprauentus
dbfàuerenonpotuit,exGr,&coiyiiatinurn^riuerterem:dAnium
bbcBirchnianierga mebeneuoleniia, dandum manïbus Chrifio-
pberfoniydandum deniqiieKeip. eccleßaßicaputaui. Accept igitur
batte prouïnciam, & ebquidemlibentius, quodtnßeäo èxemplari
Gracoper Cbrißopberfonumemendato, ïntettigercm,ilium non a -
tmlandifiudïóyfedfyncero veritatis amore dlKtum,poflfuperiores
dus interprètes hoc opus de mtegro transferendum fufeeptffe. Nam
cumßibMpraßantißimis manu defcriptisexémplanbus, Vatica-
nodico}VenetoqcMorentino potitus effet,fatta eorüm dd exemplar
vulgatum dïlïgertii. collatione,paßim deprauata correxitMxata,,
refiituit,defé3afuppleuit,quïbusremedijsdeflitutadaliorumtran-
ßationes., multisinlocistruncasaclaceras, inmultisabfurdasac
falfdsejßinemo negarepoteß. Sed.de chrifiopherfoyilaudibusplu-
ra dicent,mimopus vniuerfumprafaturifunt .Ego illiùs indUfiria
gnißtmus,mihi/uo merit0 femperobferuahâus. Ea condittone , ft
boni confulueris id qtiod offero,eritcur magnoperegaudea m . Deus
Opt. Max. Amplitudinem tttam femper in maius ac melius dugere
di^netur.Louanij,pridieGal.]unq,Anno 1^6-7. ;/ . ,
Tust Amplitud.famulus dedttiß.Stiffri-
dus Petrus Leouardienfts Prifius.
Grattan.
Imper, ar
Chriß.jSi HERMIÆ SO Z a
M E N I S A L A M I N II,
H I S T O R IÆ E C C L E S I A T I C Æ ,
L I B E R : S E P T I M v i ’ £
S V F E R I D O P E T R O L E O V À R D 1 E N S I
F R I S I Ö I N T E R P R E T E .
- Septimus liber continet alla fub Gratiano & Theodofio Magno, annit
feptendecim'.H uc igitur refer eos au t hôtes quos adnotauimus ad S ocra tis
librumj.
Qüomodo Romanis, Barbarorum incurfupericlitantibus, Mama 'vide N<-
fuppetias miferit:&quidam ex plebe viäöriam reportarint: ftephxap.
item,quomodo Gratianusiuffentfuam vÿtcuique
religionemeffe libérant.
C A P V T I.
Uib.\
videTbM
dor.l. s-c.t,
Soc l
Bar.anno
j i'378.». 19.
Alen te m igitur àd hunemodum extiogui > U
s contigit. Barbariporro viiftoriaelatijThra- irg cc^
|ciavniuerIàmdepopulâtifunt,,& iniplade- 'ftantino-
mura fuburbia Ctëftannnopolis incurfioncs, ipol.fubur
fecerant. Rebus tum itidifcrimen addudis |bia incur-
fio. ,G
.
Dominica
Valentis
vxor. •
ratiani']
Impel
ingentiprjefidiofiiere, ^tiifiumpaucïquidam èx confcej
defatis,Saracenis^Mauiaftibmim, dcindc.&exipiopopulo
quam plurimi.hi.enim, quiaDóminica Valétis yxor
a- , x, , / * . . _ a. , I ipfisexa2rariocertumftipendmmpcrfoluebat , vtquifq; I ®
magnppéf eddïutus, in hifeetribus librisconuertendisprafiitiquod j p^tera&armati otxuiam hoftibus iuerunt, eolq; fad o iili-.
petuprpculabyrbefugauerunt. Gratianus ihterim vna
cum fratrevniuerfumË-omanorum imperium adepeus,
cumpatruifententiamnonprqbaret,quaillèpertihacitef igionislx-
iftos erat perlecutus,qui in religione ab ipfq diftenferaht: Ibertatem
omnibus ijs.quiillo yiuente reiigionis ergo in exiliu puliî 'omnibus
fùerant,reditum concelfitdeeemq: tulit,vr quifque libe- iconcc^[t:_
. * . . . o i’ 1 m r praîterqua
re quameunq; religionem,quemcunq-, coetumveilet,ie- Mani. ;
dàretur.excbptisManichçiSjPhotinianii^&Eunômianis.' chçis Phd
tinianis,
Quomodo Gratianus Tbeodofium nationeHißanum, Impefycon- lEunômia
for temfibi Adopt ar it : &quohfodo Orientales ecclefias vnuierfas,
excepta Hierofolymitana,harefis Ariana occupant.Turn de
fynodoapud Antiocbiam Caria congregata:
\ ' &depnmatusconfiïtutione
JB tuncfaRa. r,
ahn ignore tu, quo covfilio ille in dccLtrandafuatranfiationispfd-
ß anti a pfusfuerif, nuhïplacuiiexemplafis Groei diuerßiates,yt
Abillbaccepi,adfdlcemverfionümeafübijcere:partim,vtieftorifidei
meaconßet ratio-.partim vte x bispauciscoütgatfluau)fus,qua-
ttint lucisadveritatem toto operi Cbrißopherfqnus attulerit. Hoc
igitur.quiequidefiopellamea, ReuerendePater,gratitudinisergo
tibidedtcdreplacuit)nonfolumqubdystenondifficilemprabueris,
qut me ignotum tibi cömmendarunhverum etiam qubdinßruftif-
JimaBibliothecatuacopiammibttambenignefeceris. SedtCquide l
ßüdjqßitbecerbenefacere^inuimirueßscuivtnaturaadhtima-
nitatemprqp'enfaiita etiam profeßionis inßitutuntdiligentius eon-
I tigit.Puit enim hoc veßro ordiniab ipfö inde Benediüo quafipatri-
um ,vtin propaganda liter ar umßudia,velutinpoffeßiotiem fuam,
aßtäue pro cater is incumbent. Quod quidemfit non aliundè,velex
I conuent'usveftnhiß'orijsabundepaiet, inqtiovno doftißimiviri
pehèinfinitïcldïüerunt, & fuperfunt etiamnum bodiehonpauci:
intet qmsefiis,qui ti proximo dignitatis gradu conßquitur^coeno-
bijtui, Prior dignißimus Jrater loanesdPafturdicuiwerudttißimi
Conimentarij inPfalmosDauidicös,magno piètatisfruRu omnium
manibw teruntur. Tu igitur,quod ad te attinet,vt monafltcamdi-
fciplinammoreimaiorum rat am confiruas; ita etiam proJpicis,vt
npnfóïumfi-dtres tilifin t quam èrkdiAfft^iifeAetiam 'vt veter um
fcriptorton codices antiqui,quo rumagna dpudte efi copia, adprö-
mouendarn Remp. literariamerußitiseuoluendiconcedantur, eaq3
decaäfderuditißimitiÜpißntißimumtjfVtrumE.LudouicutnSon-
ßecum,Bibliotbcca tua präfeäünicciftitiiifti: qüiprdfingülariprü-
dentiaaique diligentia fua tum codicesipfos in ördinem redigere,tu
quid euiefue vel negandum vel epneedendumfit,procuiufque digni-
tdte dijttdicarepotefi. Cümitaque ex vfuBibliotbeca tua tantum
ßinolimentiadfiudia.niearedundarit,quantumfduenteDeobu-
mdniorisliteraturAincrtmetumbnuipublicedeclarabit.bocmea
ergatcgratitudihisqualecunq-, teftimoniuextare volui. N 011 qui-
dem vfeo ineJiberatUj fed v t ad maiora äeincepsprdfl'anda tibi ob-
ftriäUm effe dedararem.Camprbmißi meijpo nfor‘, vti cdnfido,effe
hongrauabtturidem,qut me tibicommendare dignatuseß.ampltfä
fiiniispiracreuerentlusinChrifioPatern.Philippus Hofdenius,sA
GcrtruduAbbasLouariy,&eiufdemvnitterfitatisconferuatördi-
I 7 - • BiblioisVet.Pdtr:TomfiParsz.
H
Vide Nice,
vide ,'SecrJ
m TheodJib.
DEinde cum perpediftètfuieireöfficij,Barbarosiftri !jiar. \nno
äccolasyquiThfaces& Illyriosuifeftabanc, yindi- }79- /
care : fimulque cogiraft'ci,clîencceftàrium, fubdius fuis
adOccidelitem litisfubuenire, prælertim Alemannis ibi I
Galiosaffligentibus :impeirij cölbrrem Theodofium Sir- Theodo-
mijfecit,ex Iberisi^rehæosmontésaccolençibuS öriun-
dumyculivdomi nöbilëm $ tum rebus in bellp ßepius prse- i mpCtjj
clarègeftis illuftrem : adeo vt & antequàm ad imperium confortiû
adlcijeeretur, {ubditprum fuffragijs, idoneus priheipaeui adoptai9,
iüdicatus fuerit.Interiinverb adhûc ecclefias OrienÈalés, I
Hierofplymitanaëxèepta, tenebantAriani. A t Macedo- Macedonian)
cum cæterfjtum ij maxime, qui degebant Cpnftaii- uianoru
tinopoli, poft.Inica cum Libetio pada ,hon magnoperé ^ Ülca"
epntendebantf uni Ms qui Nicæni Concilij décréta ptó-
babant. Quin etiam pppidatim cumijs, quafi efi eiuldem
ppinionisfedatoribüSjCÖmmertiaconlue.tudinemqjco-
lepant; At yéfôpbft legem àGfatiano prömulgatam arre-
ptaimpitnitatis occafione , nonnülh epifcopieiuslèdæ
inuàlefunt ècçlefiàs quibus fiibyalentefuerante^cluft.
Atquêapud Antiochiam-CariiÈ congiegati dècreuerunt,
P p . filium'
n i
■ 1
U