A
Ibidem*
B
Matth. 5.
pebjfh
Gtnef.t.
c
Tfals.
Trou. 20.
Exo^f2}*
l.Reg. 21.
I. Ärg.24,
D
Aliud pa-
tadoxon.
2.2?££.I7.
icarefpondit, Rex,inquh,pracepitmihifermonem,&dixit :
Nemofiiat rem propter quant mtjfus es : nam & puer is condixi in
ilium,& iniÛurtilocum. Etitcrum: Sihabeshicadnuntim ha-
flam autgladitm , quiagladium meum & arma mea non tuli
mecumfermo enim régis vrgebat,Velillud : Cum perdttélus
ad Achis regem Geth , infan urn fe furiofum'que Emula-1
uitjrff mutav.it tw fuum coram eis, & collabebatur in mantis eo-
rum, & impingelat in ofttumporta, defluebantiLfaltua eittsin
Jwrtaw.Cùm etiam vxorumconcubinammque gregibus
licito fruerencur,nec vllum eis impuraretur ex hacparte
peccatum , infuperetiamihirnicoriini fanguinem propria
manu frequenter effunderent -, idque non folum,
n onreprèhentibilé, verUm etiamlaudabilecrederetur?
Qug ica nupcjEuangelio corafcante,videmus omnimo-
dis interdira -, v time ingen ti crimine acfaerilegio ho-
rum quicquatn non point admitci. • Quemadmodum
■ Sate mefidacium vllum , quamlibet pio colore conte-
xftum,-no dicam probabilité^ led nec veniabiliter àquo-
quam credimus vfurpari, dicente Domino, Sitfermo ve-
f i e r , eft eft, non non : quodautem hisabundantiuscft,d malo
Apoftolo quoque in eadem congruence > Nolitemen-
-tiriinuicem.
Reffonfio to quod licentia mendacij,qua fie in veteri quidem
indulta eftteftamento, veniabiliter a
£. multis fuerit vfurpata.
C À P. X I X .
IOfeph : Vxorum quidem conCùbinarumque multa-
rum ilialibertas,inftante iam temporum fine, & mui-
tiplicadone humànæ.generàrionis expiera, non immérité
velue minus iam neceilàriapçr Euangelicam perfe-
â ion em debuit amputari. Nam vfqure ad aduentam
Gfarifti qportuit benèdi&ibhem primordiaiis illius viagère
ièntentiæ qua qibtuiûtil:, Crefiite&multipïicamiiit,
& replete terrant. Et idcirco iuftilîimum fuit,vt ex illara-
dicefoecundi£âtishumanæ,quæift fynagoga pro diipen-
fatiqne refiipoiris'vtilitér v igu it, Angelicæ virginitatis
flofc^li germiïiarerit, ac fuaueolentes continentiæ fru**
<ftus in Ecclefiagignerentur. M endaciavero etiaih tuile
fuiffe ^amnata,totius veteris inftrumenri textus cùiden**
ter oftendit,dicens : Perdesomîtes qtiïloquunturmeniacittm.
Etiterum:Stfrf«# efthominipanis fifendadj, &pofteareplèbifur
osern calculo.Htipfe.'l’çgislatof, Mendacium ,iAù mt,fugies.
Sed ttinc denïum id veniabiliter diximus vfurpatum,
cùm'eirieCemtas aliqua feu difpenfiatio falütàris adiun-
3 ta"eft,obquam non debuerit condemhari ; quàlecft il-
lùd qùodcQinmemoraftisdeDaüidrçge, -cfimfugiens
infedationem Saulis iniuftam, ad Acmmelech &Cerdo-
rem,nonpropofito cuiurquamlucri, necftudio-lædendi
quempiam, fedvttantummodô femetiprumabimpijf-
fimaeius infeétatione faluaret, m'endacibusVtitürVer-
bis » quippe qui maffus iuas inimici regis fenguine , Si
quidem à Deo’fîbi'toties trkditi, 'contaminare nolücrit,
dicens : PropttiusmihifitDeus, nefaciamrem banc Domino
meo, CbrifioïJomini, vtmïttanimanuinmeamineum, quia
Çftriftus Domini eH. ÈtidcirCÔ diipenfationeshas, quas-
vel ob voluntatem D e i, vel ob præfigurationem fpirita-
lium fàcramentorum , velobquorûndam falutem (àn-
âosyirosin veteri teffcamento l'ëgimus execùtos,ïntan-
tumnos qubque cùmncceflîtas coâr«5tauerit, non pof-
ïumus àbdicarcjvt ne ipfos quidem ÀpoftolôS-,, vbicon-
fideratio alicuius vtilïtatis exegit, ab eis dcclinafiecer-,
namus. QinepauliiperinterimdiiFerentcSjdigefiis pci-
;mitus ';qüæadnuc de veteri teftameftto j>roferre difpp*
nimus^oftliseccongruentiusinferemus !, vt feciliusap-
probetürviros iüftos'&lanétos i ' taminnouo quàmin
veteri teftamen'to inhisoeconomijsfibi per omnia ôon-
«ordaiïe» Quidenimdeillo ChûfiadÀbfalonproiàlü-
teregis Dauid piafimulatione dicimiis , quæ cum toto
fàllentis & cirçumuenientis promaturaffe&u , &: vtili-
tatemcùnfulenjiisimpugnct, feapturæ diuin^ teftimo-i
nio comprobatur,ita dicentis: Dominiautefnnutu diftipa-
turn eft conftlium Acbitophel, vt induceretDominusfuper Abfa-
lon malum ? Nec enim reprehendi po terat id quod reiSto
propolito, acpioiudicioproiuftispartibus gcrebatur,
ac pro illius cuius pictas Deo placebat, ialutc atque Victoria,
religioia fueratfimulatione conccptum.Quid et-
iam de illius fee min a; pronunciabimus fa&o | qu£E fiifci-
piensillos , quiadregempauida prjedixSto Chufi fue-
rant deftinati, abfcpnditin putieo & expanded velamen
fuper os eius,cumptifanas fe torrereftmulajfet, Tranfterunt, in-
x\mt,guftatapaululum aqua,atque hoc eos figmento ab in -
fequentium manibus liberauit? Qujipropterrefpondete
qusefi).tnihi,quidfuifletisa6turi, fiquavobisnuncfiib
Euangelio conftitutis fimilis fuiflet exorta conditio, v-
trumnain maluillctiseosfimilieelaremendacio,dicen-
teseodemmodo,tranfteruntguftatapaululumaqua, S tim-.
plere illud quod praecipitur, Erueeos qtti ducuntur ad mortem
, & redmereeos qui interftciuntur tieparcas : anveritatis
tonfeflionelatitantesprodercperempturis ? Et vbi eft
illud Apoftoli, Nemo quod fuum eft quarat,fed quod alterius:
'Et,Cbaritas non quaritqlta fua funt, fed quae aliorum ? Ac
•defeipfOjNow qudro,inquii:,quod nnhi vtilecft, fed quod mul-
tis,vtfaluiftant. Si enim ea qua: noftra fimt qu#rimus,&
id quodnobis vtile eftptrtinaciser volumusretentare,
■ etiam inhuiufmodi-neceflitatibus loqui nos nedefle eft
Veritatem , & reos fieri mortis alicnae. Si verb eaquaea-*1
li js falutariafiinu,noftris vtilitatibus praeponentes,Apo-
ftolico fatisfecerimus imperio, fine dubiofubeunda eft
nobis necelfitas mentiendi. Etidcirconcc integracha-
ritatisvifcerapoilidere, necea qua: aliorum funtjfeCun-
Ydum Apoftolicam difeiplinam qusrere poterimus * ni-
fi^his qua: diftribtioni noftra: perfedlioniquc conue-
niiintpaululum relaxatis, condefcendere vtilitaribus a-
liorumprono maluerimus affedu 5 & i t i cum Apofto-
lo finfirmisefficiamurinftrmi,vtlucrdripofimusinfirmos,-
Qubdvefiiabileplerumquemendacium, &noxiam vert-,
tatem etiam Apoftoli effe cen-
fuerint.
C A P. X X .
QVibus etuditus eXemplis beams quoque Apofto-
lus IaeobuSvj omne^ue illius Ecclefia: primitiuae.
prxcipui principes * Apoftolornm Paulum ad fiinula-
tionis figmenta defc'enderc, pro imbecillitateinfirman-
tium cohoitantur, eumque purificari feeundfimobfer-
iiantiam legis ,caputradere , vota offerre Compellunt,
praefens illud difpendium , 'quod ex hac hypocrifi gi-
gnebatur,nihilireputantes , fed contemplantes potius
lucra quae erant ex illius diutina praedicatione parien-
da. Non enim tantum Apoftolo Paulo lucrum ex hac
cius fuerat diftri«ftione£ollatum, quantum celeri eius
exitioVniuerfisgentibus detrimentUni. sQapdfinedu-
bio vniuerfe tunc eueniflet Ecclefii,, nifiilium h x c vti-
lisacfalubris hypocrifis pr^dicationi Euangelicae refer-
uafTet. Tunc enim necellario ac veniabifitcr acquiefci-
tUr,mendacij detrimento., quando maius, vt diximus,
imminetde veritatis confeifione difpendium * & v tili-
tas q u s nobis de veritate confertur , compenfare ilia
quae | generanda fiint damria, non^racualet. Quod
temperamentum etiam. alijs verbis idem beams Apo-
ftolus vbique fe femptr tenuiffe teftatfir. Nam cbm di-
c it, Faftus fum ludais tafnquam ludaus-, Vt Itidaos lucriface-
reni'.hisquifubUgeerant, quafifub legeejftm, ciim ipfe fub lege
non ejfem, vt eos qtti fub lege erant Uicrificerem : ^hisqui ft-
ne lege erant, tanquafn fine lege ejfem , chit fine lege Dei
non ejfem, fed in lege ejfem Chrifti > vt eos qui fine lege erant
lucnfacetem : fattus fum infirmis iiifirmui-, vt infirmos lucri-
facerem : omnibus omnia faftui ftim, vtomnesfaceremfalttos:
quididiud oftendit,quamfeCUrtduminfirmitatem atque
menfuraitl eorum qniinftituebanmr>cond6fcendille(fc
fempet,&a perfedtionis rigorc ajf quid relaxafle, ncc te -
nuifle fe id quod diftridlio rigidapofeere yidebatur, fed
illud magis ptaepofuifle, quodinnrmantium vtilitas
. . " .... r . ■ gebat:^~.
I gebat': Et vt h ic çadém attendus ihHaganteSjfigillatim , ié mendacium. Naim Do<g;Iduma:us régi Saulidèfuga
! Ap'oftölicamm virtucüm infignia icpliccmus, q u æ i a r J Dauid coram famuhs conqueicnti acdicenti , Nunqutd
I liqtiis quomodo omnibus per omnia beams Apoftolus I omnibus vobisdabitfilmIejféagros & vincas, & vniuerfosvos
fiiam probetur aptafl'e perfonam ? Vbi fidtus fit ludaeis. faciet tribunes & ccnturioncs, quonhim co-,üurafiisomîtesaduef-
ficut ludacus ? Pröfcdtó ibi,v-bi illamfententiamintirno I fïtsme,&noneftqui rnihi reminder ? quid nifi verum prodi-
eördecuftod'iens, quamGalatisdenunciaiierdt,dicens: J dit,diccns : ViHifiUum ÏeJfeinNobeapudAchimelechfacerdo-
Ecceego. Pauluf dïeo vobis,quiaftetretmeidamini, CbriftUs vobis tem,, qüi confuluit pro epDominum, éretbariadedit ei, fed&
nihilproierit. In Timothæi tarnencircumcifione imagi- gladium Goliath Pbififtbaïdeduei. Pro qüa vçritaté èradica-
nem quödammodo ïüdaicæ fuperftitipnis aflumpfit. E t j ride terra Viuentiumhieruit 1 at^de eo dicitiir per Prö^_
rürfus:^Vbi fattus eft eis qui fub lege erant, tanquam fub legeef- phetam j ProptereaDeus deftruet teinfmem,eueüet te,&emi■
I "Ê
feta' Nempe ibi,vbfIacob'us piixncfqite fèniorcs Ecciefice
formidantes, ne ineum ilia irrueretludæorum creden-
tiu,m,imb Ghriftianoriimïudaizantium mulfitudó, quæ
ita fidem Gliri fti receperat,vt adhuc ritu cæremo niaruni
egalium.teneretur | difcEimini-eius hoc confilio ac per-.
i'ualionzfixccixTïCnintfiicemcsiVid'Jsfrateryquocmiüia fint
grabittede tqbernacttlo, & radicem titam de terra viuèntium.
Ex illaigitur terra hic prdiüdicio veritatis pefpetuaera-
dicatione co.nuellitur, in quaRaabmeretrix pro men-
dacioturn fiiacognatione plantatuf.* Sicut eriarti Sam-
fon illunfdiem occultatum mén dacio , veritate impiæ
coniugi : perniciofiffime prodidifle reminifcimur , cui
in ludais quicrcdid , & ht omnesamttlatoresiegis fitnt. Au- ; prbpterea deceptionem intulit veritas inconiÜltiffimè
dierunt autan de te , quia difeefttonem doceas aMôrfeeorum qui pat^fa(fta,quiaiiliid mandatum Prophêticutn edftodire
pergentesfuntludaorum,dicens, nondebereeoscircumciderejilios , negle xit , Ab eaqiu dormit infinu tuo , euftodi clauftra 0-
Juos.^tin£ta:Hocergofacquodti{bidiiitnus.Suntnobisviriqua- | ristui.
tuor votum hâbenfesfuperfe.» Ris ajfumptis, fanclijica te cum il-
Pfat.su'
lofu’e z.
\ludic. 16.
Parado-
xum..
1
Matt b.yr
lis,&impendeiniUisvtradant,capital défilentomnes quoniam
ea qua deieaudierunt ffalfa funt,, fed amkulas drip f i euftodiens
An ïnwroganiibus occultam continentiamfine mendacio
legem. Et ita proillorum qui fub lege erant falutc, illam
uïoporteatpropalariy&anfufeipiendafint
paulifper diftridtibnem {entends; füa: câlcàns ^quadixe-1
qua femelfuennt recu-
■ ratVEgo enïwper legem legimortous fàms/tDed viuam, capur:
fata.
radeic,p u rificarifieciindu m legem3atqueinicemplo Mo-
fàiço ritu vdtà offerte compellitur.Quæris etiam vbi prb ;
C A P. X X I .
fù.lnte eoritm qui legem Domini penitus ignorabant,
tanquam fi Sc ipîe fine lege effet,efFëdlus fit fine legeîLc- i TC T vt èxemP^a quædam1 de npftris qüoque ineuitâ-*
gein A’thenieiiU vrbegentilittm’, vbivigebat impiètas, 1 -«-^bilibusacpæne quotidianis neçeflitatibus profera-
quo vins fit prædicationis exotdio : pr*txrgns,in<qait,vidi j m i l S > ^uas quantalibetobfiruandanunquamitapoffu-
fitnulacra vejtra & afam in qua erat fenptum , Ignoto Deot i mus pt;æcauere, vt non velinuiti, vel volentcs cogamiu:
C’umque de eorum iuperftitionc fétmonem fuiffet ordi- ! iu eas incurrére. Quid quæfo faciendum eft, cumrefe-
t u s, tau quam i i & i b (e i i n e 1 ege e lie t, fub oecaiîone pro-* -, Cuonem procraftinare tu !p on en abus nobis,vtrumrefe-
fani illius titulifidem Chriftiintulit.dicerts: Quodergo vos 'i cerimus ad vefperamfrateradueniens percunbèatur, ce-
ignorantescolitis,hocegoannunciovobis. Et^oft pauca,velut | lanaumne ieiimium eft,&virtusparcimoniae contegen-
fidiuinæ legis penitus effetignarus , gêntilispoëtæver- d a, anycritatisprofemoneprodenda ? Sicelamus, vt
fumpotius, quàrn Mofiaiit Chrifti maluit proferre fen- 1 DominiCofatisfaci^musimpèrio, quodicitur, Non fi*
zentiam.’Èrftcutquidam,mquicns, ytfirorumpoetarum dixe- dearishomnibusïeiunans, fcdpatrituoquieftt^abfcondito. Et
runt,lpfiusenim & genus fusnus. C ùrpitâque fuis e os quæ re- \ fiez\im,Nefiiatfinifira tua quidfaciatdextera tua: profebto
futare non poflènt, teftimonijs fülle t açgtefîùs,, ita dé, 1 mcutimur : Si virtutem continentiæpropalamus,Euan-
falfisveraconfirmansfubdidu,dicens i Zettusétgàohr.fi- , S ü l ^ c a u o s ( c n t e n t i a ^ i ç percellit, Amendico vobis, rccepe-
musDei, nondebenmaftmare auro vdargmto auiUpidïbüSi j runtmercedemfuam- Quodfi oblatum d.fratrc qpifpiam
fculptumartisÇrcogitatïoni hominü, diutmtatem ejfijiniilenifi |jpoculum cumdefinitione renuerït , a^folute aeceptu-
Infirmis autem infirmaseffectus eft , cùm fècündum irtdul- I rum le elle denegans , quod illegaudens aduentu eius
l. Cor.to.
D
Matth.6.
ibidem,
ibidem.
Duplex
parado-
xum»
gendam non fèeundum imperium hiVqui fè eontinete
non pbterantjin id ipfum redire conceifii;; fine cum laite
non efca Gpiinthios poûns,m infirmitate & timorej&tremors
multo apud e o s fu i fie fe dicit : Omnia autem omnibus
Jaftus eft, v t omnes faceretfaluos, cùm dicit : Qui inandü•»
cat,nonmamlucantemnon Jpernat, &quinon manducat,man-
ducantem non iudicet,&qui matrimonio iungit virginem fuam,
benefaciti&qui non iungit,melius facit. Et alibi : 0«sf,inqùit j
infirmatur,& ego non infirmor l quisfiandalizatur,&ego non
vror î Atque hoc modo ill ud quod Corinthijs præcépe-1
rat,adimpleui t ,d ic e n s Sineoffenfione efiote ludais & Gratis,
& Ecclefia C h rifti, ficui<& egoper omniaomnibusplaceo, non
quarensquodmïhivtïleeftfiedquodmultis,vtfaluifiant. Vcilè
enim fine dubio fuerat Timothcum non circü mcidere^
caput nonradere, purificarionem Iudaicam non afin-
mere,nudipcdalianon exercere, votalegalia nôofferre,
fed facit hæc omnia dum illorum falud plus.confiilin
quia non quant quodftbi vtile eft f i d quod mult is,v ifa lu i fiant.
Qupd'quamuiscontcmplationeDei fitTa&ùm * tamén
fimulatione non caruit. Qm enim per legem Chrifti legimor-
tuusfuerat,vtDcovmret ; qüiqueillàm iuftidàm lègisin
qua conuerfàtus fuerat fine .querela detrïmentum fece-
ra t , & arbitrabaturvtftercora,;Vt Chrïfium lucrïfacer et > Ea
quælegiserant, verocordisaffeétuofferrenon potiiitî
Nccfaseftcredi èum quidixerat , fitnim quadeftruxi, hac
tterum ofs.difico , prauaricatqremmeconftituoi inidincidfc-
re quodipfedamnaue^t.Etintantumnon magis res ipfat
quægeritur,quàmgerenus^enfatur affebtus , vt eeon-
trario quibufdam reperiàtur veritas nocuiflè, & p ro fu if
fuppliciter v t fiimatur exdrat: çebtumne ëft,vt fratri ad
genua proubluto, in teriamqueproftrato , qui non nifi
his othcijs.vifeera çharitatis expleturum cfTefe credidit,
etïara ciim lafiore fuo pareat,an infermohis fuiatqj pro-
pofiripértinàciaperfcueret?
Obteaio, quod opoHeâtquidem abfiondi tontine»-
tiani, fedfufcïpirecufatanon
, debeant.
C A P . X X I E
G.Ërinanüs : In illo quidem filperiorë'exemplo du-
biùm,Vt èrèdimus,non e ft, quin expédiâtabftfon-
dixiphtincntîàmnbftram'podus quàmpercunbtandbus
prpdi : ac fuper huiufcemodi càüfis nos quoque fatea-
mur ineuitabile elle mendacium. In fecundo autem nul-
i la nobis incùmbit neceffitas meririendi. Primum quia
poffumus ea qUæ fratrum miniftedo porrigunturita
. rehuere,vtndllo nos dèfinitionis vinculo coD
ligemusjdeinde quod femel renuentes
poffumusimmobilem tene-1
refènteittiam*
( f ) ‘
Paradoxum.