flulcipiaó
B
tfa ilK
Êctltf. 7i
Siatth.4*
I C
A B or. 20.
Z.Th.ff.,.
fhilip. û
: O5
Row. pv
Abbatis Theonæ, de vclte Bonum, & à * Collât. X X 1 11,
N'eminent futhmo illi botio intention ejfe
C A P V T y * ; , ^
N Am quis erij>ieri^ inopefri dé tnâhu fottiorum eius,
6c egenum 8c pauperem à diripieritibuseùm, quis
[cortterens molasiniquorum O c de medio deritium eo-
Irum rapinas extoïquens* in ipfo interceflîônis ôperedi-
üinæ maieftatis gloriam quiera mente ■ ffufpiciat ? Quis
àlimotfiam pàuperibus adminiftjçans^ àut adùënientium
türbas beneupla humanitäre fufcipiens, in eo tempbris
pundo quo pro neceffitâtibus ftatrumlollicitâ mente
diftenditur, immehlitatem fupernæ peatitudinis fpecu-
leturj & citn præfcntis vitar angoribus curifque coricu-
titur futuri feculi ftatiim eleuato à terrcnis contagijs corde
pralpiciat ? Yndé beatùs Dauid folum hoc bonum
homini elfe definiens, Deo iugiter inhærere defîdcrat ,
dicens : Mihi autan adhoerere Deo bonum eft,ponere in Dorpi-
no Deo ftem meam. Quod etiam Ecclefiaftesànemine iu-
ftorum fine quercla'perfici poilèprônuncians : Quianon
eft homo iuftùs,m 9/in tend qui faciat bonum, &nonpeçcet.
Quis enfin vnquam quamuis præcipuis omnium iufto-
rumatque fandorum huius corporis vinculis colligàtùs,
fumttmfn hoc bonum ira polfiderë potuifle credendus
eft, yt -nunquam à diiuinà contemplatione difcedens *
ne paruo quidem tempore ab éo qui fofusbonuscftter-
renis cogitàtionibus putetur afFediis»qui niinquàm vilain
cibi.vllam indumenti, aharupive.carnalium rerum
geflerit cùram : nunquam de fratrurâ fiifcëpçione, de lo-.
cicommutatione,-de eeUulseftrudinriefollicitUSjäiutfo“
pem aliquam humani concupieritadiurhenti,aut inopiæ
fterilicate, vexarus illam fententiam Dominica: increpa-
tio nis in current : Ne joüicitifttis anima veftra. quid manduce-
tis, neque corpori veftro quid induamini ï Denique îpfiim il-
lüm Apoftoiura Paulûmqui omnium (àndorum lâbo-
,rem jpaflionüm nuroerofitatc trarifccnderar, nequaqüam
hocimplere potuifle confîtfcnter aftruimus, ipfoin aéfck >
bus Apoftolorum difdpàlis at/eftaflte : Ipfifcitis quoniam
ad et qua mihi opuserant & bisquïnifiéumfunt, miniftraueruht
mamuißa. Vel cùm Theflaionicen£busfcribens:I» ïabore
, &fatigatione nocte & die ©peratumfefuiflèteftatur. Qui-
! bus licetinagna eidem mecitorûtf» ftipçndiapararentur*
j tarnen mens eius quamuis fanda atque fublimis ^non po-
I terât non ab illa.cælefti theoriaf intentionc terreni.pperis
! aliquando diuélli-> Denique ctttn le. tantis actalibusdita-
j ri firudibus çërneret, &;ecpntrario theoriæ bonum’ cor-'
de penfaret,ac velue m vna lance tantorum lâb'o.Kim pro-
fedum i in altera deledatiohem dîüinæ contémpfetio-
nis appendetet, diif examine pedorisiui quodammodo
caftigato ^ dum illa’rrv hinc laborûtri ftipendia iminenfa
: deledànf, îllinc defiderium vnkaçis &infeparàbilis Çhri-;
ftH’pcieta&eriam a<f refolutionem carnisinuitat, arixius
tandem proclamât & diçit : Quid eligam ignoro1 y coarttor
autan eduobüs, defiderium babens dijjblui & cum Chrißoejje,mul- '
to enim melius : Femamre autan in carne necejfamm magis
propter vos* . iK f a j
Ouantepere Âpofiolusfratmn falutemfitiueriù
C A P V T V î^
C Vm •igitur rnultis mpdis bohi fmius excellentianÿ,-
cundis etiam prædicationis fure ftudibus'prætulif-
fe t, tarnen charitatis, fine qua nemo' Dominum prpme-
returf contemplati'one fubmitçitür, ac proptér iliPsqur-
bns adhuc laC velut nutriculaV vfcferibus Euangeliçis im-»
muigebatjdiuulfionem à Chrifto fibiquideranpxijimjfed
cæteris necefiariar» non recuiât.- Écenim adçl'eclion’em
Kuius pPtiflimumfeiVillanimia pietatis virtiifè c’pmpel-
litur, qua pro falute fratrum fuprum fi effet poffibile ét-
iam vltimum' anathematis malum optaflèt incùrrereV O-
ptaremenim, inquity ego ipfe anathemd ejfe a Chtiftéprofratri-
bus mets, qui funt cognait met fecundum carnem, quifuntlfraeli■
Philip, t.
f exertus
Y*: hocefti vellemego nortfolumternporalibus, veruiri
etiam petpetüisaddicipoenis, dummodo omnes, fi'fieri
poflèt, homihes Chriftieonfortio fruerehtur. Certusét-
enim fum vtiliörèiti Gbrifto & inihi omniumfalutcmeC*
fe, qudm meam.
Kgitbd iippisjtmiies funt qui fe efeduht ab omnipéctd*»
to immunes ejfe.
C À P V T V I L
B Onùm ergo hoc iummiim , (id eft, Dei conlpeâd
frui, & Chrifto iugiter inhærere) vt perfe&c Apo-
ftolus poifit adipifei, difiolui optât à corpora, quod ca-
ducüm Ôc multis fragilitatis fuse neccffitatibus impedi-
tum rioii poteft a Chrifti coniortio nonauelli. Impoffi-
bilé eft ëniniètiarri menti ^uætath crebrisçfins diftendi-
turi tam môleftiSÿ tamvàrijs angoribus præpeditur, di-
uino frui femper intuitu, Q u o<^ ehim tam pertiriax frn-
dorum ftudium s quod tàm ardtiurn poteft eflè propofi-
tum i cui riori aliquando ille. verfutüs infidiator illudat î
Quis ira folit udinis fe cre ta (èdatÜs} v n iùcr for u m-m orta-
lium confortia declinauit,vt nunquam cogitàtionibus fii-
perfluis JaBeretur i ôi intuitu reruni vel occiipatione a-
dtuum terrenotum ab il la quæ veré iola Ôfi-bonaeftDei
contemplatione décident ! Quis tanrumfpiritüs vnquâ
potuit reünere feruorem $ vt non interdum lubricis co-
gi tationibus in ipfà quo que ófatiohi^ intentiône translatas
j repente'de cæleftibus ad terrena cörriicrit ï Quis
noftrûm, vt estera pcruagationùm tempôra ptitermit-
tam , non illo etiam momento qup Deb iupplîcàns âd
fiiblimia érigït meritem,* qûôdàm ftupore collàpfiié i èt-J
iam per id vel inuitus offciidat j per qùod iperabat ve-
niam dçlidorum i Quis inquam tam •jr'éxéfcitus ac vigi-
lans eft, vt dum pfalmum Deo çanit; nühquam à feriptu-
ræ fenfil eius ànimus aB'dùcatuf ? Quis tam familiaris
D e o , famquecbiiiufidüi,,'qüi.Àpbflkdicut](i'iUu'd impê^
riunr,* quofine inter miftoneorare nosprxcipit ,• vel vrib die1 TheJf:H
fe gaudeat éxecutum î Qmje4 cet omnia nonnuilfS qui
funt craffiorib us vitijainuoluti |îeula arque à peccatops- j^ ;ter -
rie aliéna videantur, feientibus tamën perfédiônis bo- ftimanda
num, etiam minimarum férura multîtudograuifiïmâ eft. ___
i Vclùt fi în aliquam magfiam’ domum multis inftrumen-
: tis, vafeulisfarcinisimpeditam, vnunx integra vifiium
acie pèrfpicacem ,> alterum' cui bculotum lumen obtude-
! rit lippitùdo, pâriterporiamusingre{ïc)s,nonnè,f cùm ille
cui ad videndaomnia hebes erit obtutus, nihil illica-
liud elle sftimetnifi armaria, led ’os, feamna, præiepia, &
qutequidnon tam oculis fpcCuIantisquam manibus pal- :
pantis o'ccurrerit,econtra hic qui clârifiimo luminum vi-
gore etiam oëcülta.rimatus e ft, multa illic miriutrm'ma
& q'ux vix poiïint etiam numéro coroprefrèridi inéfiè
pronuricief,- quaë fî àlïqüando iri vnqm ctfmuliïm conr
gregentur, paucorüm- quæ i il e palpaueras m agiii t udi ne ni
numerofitate compenienc , aut etiam fortailè transcendant.
Ita igitur fândi atque (”vtita diéam) Videriteÿytjfur-
bus perfédiônis eft ftudiùnr,' etiam ilia quæ velut tene-
brofùs anirrii rioftrr non' intuetur a ipedus, in fcmetfpfis
fagaciter depreheridunt,accerrimeque coridëmriarit, vf-
que' adeo vt qurficut noftrx videtur incuriæ, ne tenuis
quidenïpeccatf rixuo purae caridorenf confcientiaefufca-
uerunt, multis fibi maculi's videantur afpergi, finondi-
cam vanæ cogitationis impÉóbfiasin atria mentis irrerepfè
rit, fed vel pialmi' qui dicehdus eft rccordatio orationis
temporeintentionemfuppiicantisauerterit. Si éaitri,iri*
qui urn, cum fublimi homini, Aon dicam pro vita aefalu-
te rioftia, fed etiam ptbàlicuius lucri cômmodo iùpplica-
musI totam in eüm & mentis & corporis aciêm dengen-
tes, de nutu eius trépida expedationependemuS, non
rnediocritérformidarites , hé quod forïè ineptpm aucin-
congtuum verbumraifiiricôrdiamaadiehti.sauertat,tum
deinde fi ripbis in foro aut iudicum feculariüm tribunali-
bus conftitutis 9 aiîiftente ctiaç> c contra adueriàrio1 iri
média prbfrCütibnbafqu« çônni d ü , tuffis, fçreatijs, rifiis,-
ofcitatioi fomnus,obrepféri r, quâta in pèrnieieth nófttam
■ , y vigilan-
Quanta
’mentis at*
tentione
orandum,
fit.
■j- eogita-
lionis im*
proba; va-
nitatelc-
curus. -
Matth, ij.
. Abbaïis Tbeön&,de veile b o n um ^ c . Collât. X X III.
vigilantiffimus inimicus ièuericatem i udi cis /cOmmoue-. te dtligire mundum, neque ea qua in mundo Junt, fiqiw dihgjt I
bit inuidia? Quanto magis cum illioccültorum omnium I mundum, non eft caritas Dei in ipfo y quia otfineqUodinmundo\\
cognitori pro im minen ti perpetuae mortis penculo fup- ^ eft ,'conciipifcentta carttis, & conciipifcentni oculornm, & fuper-
plicamus, prasfertim cum ediuerfo callidus fedudor p a - 1 bia vita eft, qua non eft ex parte, fedex mundoeft, & mundusperit
ritéc'& criminatorjiffiftat j intenta atque follicita oratio- & concupïfcentïaeius: quiautemfacitvoluntatem Dei, manet in]
neiudicantis pietas imploranda eft ^ Neciniuftè non fd- aternum. Faftidinnt ergo iandi vniucrfa in quibus mun^
lum leui peccaco, fed etiam grauiflïmo crimine impie-
ratis aftripgitur, qui precem Domino fundens, fubitó à
confpeducius quafiab oculis non videntisricc audien-.
t is , f cogitationis improbx vanitatem fecutusabfceilèrit.
i Illi autem qui oculos cordis fui concegunccrafibvelami-
i ne vitiorumjaclècundum lèntentiamSaluatoris , videntes
j non vident, & audientesnonaudiunt, neque intelligunt, vix in
re ce (li bus pedoris lui etiam ilia quæ magna fiint & ca-
pitalia crimina contemplantur, nullas autem, cogitaüo-
num iubreptiones, fed neque illos in fe lubricosóccul-
tofquc pruritus.qui mentem tenui atque lubtili fugge-
ftionè compungunt, nee captiuicates animæfuæpoflnnt
purgatis obtutibus intueri, fedinuerecundis femper co-
gitationibus euagances, nee dolere norunc, cum ab ilia
contemplatione, quæ fingularis e f t , diftrahuntur, nee
habent quôd le doleant amififte , quippe qui mentem
fuam ingruennbus, yt libitum e f t cogitàtionibus expan-
dentes, nihil habent propofitum quod principaliterte-
neanc, vel quod omnimodis concupifcant. Hæc fanè
nos in hune errorem caufa præcipitatyquia^V^^çwfl-f««,
id eft, impeccantiæ ipfius virtutém pçnitus ignorantes,
exiftimamus nullam pjennino culpam ex iftis otiofis ac
lubricis cogitationum excuiiîbus nos polie contrahere,
fed hebetudineftupefadivelutoeul.pium çæejtatcper-
eufii, nihil in nobis riifi crimina capitalia/ cqntempla-
imur, eaque tantummodo credimus çuitanda , qua^le-
gumquoquèlecuiarium lèueritate damnantur, à quibus
fin.osi.mmunes vel paululum fenfèrfinus., nihilnobisin-
eflè pcccati protinus arbitramur. P,roip:de ^b illo yiden~
rtiurh numéro:legregati, quia minutias mulEatum.for-
dium quæ intra nos. aggeltçlunt non yidemus, nequa-
quam lalubri compun dion e morde mur , fi.fenfum .no-
ft rum interpellaueric ægri tudo triftitiæ,nec dolemus vanæ
gloriæ fubtiü fuggeftione pullari, nec de eroilla tardi'Us
veFtepidius oratione défien)us,nccreputamus.ad culpam
euxplallentibus vel bratitibus nobis aliqüid aliud quàm
ipfa oratio vel pfalmus occurrerit, nçc illud horremus,
quod multa quæ,vel loqui vel agere coram hominibus
pudet, n on erubefeimus vel ad horanî corde concipere,
quod diuinopatere,nouimus fconlpcdui, nec pollutio-
nem turpium fonaniorum larga fietuum ablutione purga-
mus, neclugemusquodin iplacleemofynæpletàte^câm
vel fra.t.cum n,c.çèlfitatibus fübuenimus, vel alimójfiarn
.pàuperibus miniftramus , ferenitatem noftræ hilaritatis
obnubilât au ara cundatioj nec feriri nos yllo credimus
d e tri me n to, cùmdereli d a memo cia Dei,ea quæ lun t: temporalij
atque epeporea cogicamusjita vtnobisSalomonis
Prou. 23. illud ap tetur eloquium; Vermunt me,fed non dolui-,& dclu[e-
runt me,ego autem Hefciui.
Veccatornm feeditatetn & magnitudinetn perpau-
~ . ry .6 cognofcunt.
C A P V T V I II.
E Contra hi q\ti fummam totius voluptatis 8c gaudij
......& beatitudinisfiue, in diuinarum aclpiritalium rerum
tantum conteroplatior.e conftituunt, cum abeainr
uitiyei paululum violentis cogitationibus abftrahuntur,
velut quoddam in le lacrilegij genus praefenti pcenitudi-
nis puniunt vltione, ac viliifimam ereaturam, ad quam
fitdetortus mentis intuitus, creatorifuo feprxtulillelu-
gentes , poene dixerim irapiecatis fibi crimen aferibunt:
& licet ad con (pic ien.dam d iu i n ae glotiac claritatem.oculos
fai cordis fumma alacritate canuercant, tamcn etiam bre-
uiifimas carnalium cogitationum tenebras non ferentes,
quicquid ab illp yerp^lumine mentis alpedum retrahic
execrantur. Denique cum hunc beatus Apoftolusloan-
nesaff c.dum cundisvellet infundere: Ftlioli^ in quit, nolidusifte
verlatur, fedimpo£fibiIe,eft-vt non adea vel bre-
uj cogitationum rapiahturexeelTu, nullusque etiam o.unc
hominum( excepto Domino &Saluatore noftroj natu-
ralem peruagationem mentis, ita defixus lemper in Dei
contemplatione continuit, vt nunquam ab ea raptus
mundanæ cuiulquam rei delëdatióne peccaret., dicentc
feriptura : Sideratpfanonfunt munda tn conjpeclu eius. , Et ite- rob ir.
rum i Si infanftisfuis non confidit,&in Angelisfuisreperitpraui- lob if.
.tatem j ûue, vt çmendatiortranslatiohabet: Ecce inter fan-
ttos eius nemo immutabilis, & ctxli non funt mundi in conjfeftu
eius. f...
RecedercaDeo, perniciofum & prafens exitium eft.
C A P V T IX*
RE d è igitur fandos qui memoriatn Dei ftabiliter re-
tinentes, quafi per extenfasin fùblimilineas fqfpen- ;
lb feruntur incefiu, fchoenobatis, quos vulgó funambu-
lpsvoeant, dixerim comparandos, quifummam fuæfa-
lutis ac-vitæinanguftiffimo funicùli illius cramile collo-
cantes, atrocilfirham fe mortem protinus incurfiiroseflè
ndn ambigunt,fr vel exigua pes eorum tirubatione de-
uiaueric,autmodum illius falutaris diredionis excelferit.
Quiduarte mirifica aercosgrelîus per inania moliuntur,
fi illam anguftiorem veftigio iemitam j non cauta atque
ibllicita moderatione feruauerin t , terra quæomnibus velut
naturalis ed bafts, &folidilfimumcundisacfirmilfi-
mum ftmdamentum, fit illisprælens ac manifefta perni-
cies, nonquia illius nàturamucetur, led quiailliineam
præcipiti carnis pondéré dilabuntuf. Ita.eriam indefefià q
ilia Dei bpnitas, immutabilisque fubftantiaipla quidem
neminem lædit, fed nos declinandod fum mis atque ad i-
ma tendendo, nobisiplis confcifcimusmortem,imriio, ]
ipfa declinatio mors efficiturdeclinanti. ^.enim, inquit, \Qfe* if.
eis quoniam recefferunt a me. Vaftabuntur, quoniam prauancatt | oft*, 9.
funt in »ies Etiterum: Vaeisctim recejfero abets. Arguet n am-prem’ z‘
quetemalitiatua,&auerfiotuaincrepabitte. Scito rfrvide,quia I roH' 1'
malum & amarum eftrehquijfe te Dominum Deuni tuum. Futii-
culis namquefuorumpeccatorum vnufquifqtieconflringituri Ad
quos fatis competenter^ Domino increpatio ilia dirigi-1 ^
tür : Ecce;mqmt,omnesvosaccendentes ignemiaccinfttftammiii lfaia jo.
ambulate in lumine ignis veftri, & infimmisquosfuccendiftis. Et
iterura : Qui imendit, in quit, malttiam,penbit abea.
Quod bi qui ad perfeähnem tendunt in veritatehfh
miliemur, & Dei gratta femper fefen* -
ttant tndtgere.
- ' -C A P V T : X . ■
GVm ergo lèmetipfos quotidie lentiantfandi terre-
næ cogitationis ponder« prægrauatos ,ab ilia mentis
fublimitate decidere, 8c inuitos, imo vero etiam ne-
fcienteiS in legem peccâci mortisque traduci, arque vt
cætera prætermittam, illis faltem qûæ fuperius compre-
hend i, bonis quidem ac iuftis, fed tarnen terrenis , i
confpedu Dei operibus auocari, habent p rofedo pro
quibus ad Deum iugiter ingemifeant ,<fiabenr pro quibu»
in veritate humiliati atque com p u n ^ , non verbis tantummodo,
frd aftedu^ftmetipfospronuriciënt peccato-
res, & veniam veraciter pro omnibus quæ quotidie fupe-
rati fragilitate carnis incürrunt, aegratiam Domini iugiter
péftulanres .* veras poenitentiæ lacrymas indefinen-
tet^effundanr. qüippe qui videant ijfdem ipfis fr pro qui-
bus continuo dolore vexati fu n t, etiam vfque ad vlti-
mum vitæ fiiæ finem æftibus inuolutos, etiam iplasfiip-
plicationes fuas o(Ferre le fine Cogitationum anxietaté'
1 1 1 1 1
1 1
i l l i
non polie.