: Deum
‘ vas
'Jiccas,
tu t . 2.
B
‘accipjnr
colligit i-
.pffftn re
pnjjj
\Ailor.i ƒ.
cris, hoe vtendum vel maxime verbo feripturacxiftima-
ujf, vtapparuilfe hæcdicaÿt, quæ infolita charicateful-
gerent. Ita ergo & Apoftolus fciens aduencum coelcftis
gratiæ, quæ ortufacræ Natiuitatis apparuit| verbo cam
Fulgidæappantioniséxprcflic, vtapparuilfevtiqueid di-
cç^et,quqd nouælucisTplendoreradiaret. Apparuit ergo
gratia Dei Saluatoris noßri. Nunquid caulari hicaliquid
qufii de ambiguicat'en ominum p o tes, v t dices aliud elfe
Chriftum, aliud Deum? vt Saluatorcni à maieftate no-
minisfiiidiftrahas, tc * Dominum à diuinitate fecernas?
Ecce hie* vir Dei ex Deo loquitur , & apparuiflè exMa-
jria graciam Dei, eufiienriflima prædicatione teftarur.
Acne forte nonex I^aria Deum apparuifTe* diceres, no-
menftarimaddiditSaluatoris: icilkervteumwarum ex
Maria Deum credcres, quemSaluatorem natüm negate
nonpolfis ; iuxta illud : Quja natus eft vobis hodie Saluator.
OadmirabilAn, &ver.eaDeo datum Gcntifiusmagi-
ftrum, quifciensfuturatn hanchærèticæ prauitatis inla-
nianj, quæ in litem vocabula Dei Verteree, & calumni-
ari Deo de luis nominibus.non rimeretj ne Saluatoris vo-
cabuluxn hærcticus à diuinitate fecerneret, nomen Dei
antepræmifit: feilicet Ytpræmiflum Deinomen omnia fi-
bi quæfequerenturnpminavindicaretmèque vllus in fe-
quentibus lolitariumeffe hominem- Chriftum credetet,
quetn inprimoftatim vocabyiio Deumelfe didicilfet. Ex-
peäantes,induit idem A^o&oius,beatamßem^aduentum
gloria tnagnï Dei, &Saluatoris nojlriIefuClmfti. Viditprofe-
âo-illcdiuinæ làpientiæ doótor, ad mfidioias calliaitates
diabolicæeaptionis, fimplicém tantummodönonfuffi-
cere dodrinam ,nififendam fidei prædiçationem muni-
minc caürionis armafïet. Etidco cum fiiperius nomen
DeiSaluatorilquepoluiiretjhieaddidit, Iefu Chrifti: fci-
licetne ad lignificandum Dominum Iefum Chriftum
fufneere tibi foriltannomen folum noncrederesSalua-
toris : & non eundemfellim Chriftum Deum efle intçl-
ligeres, quem làluatorèmDeum elfecognouilfes. Quid
ergo ait ? expcäantcs, inquir, beatamßem, & aduentumgloria
m*gni Deï,& Saluatoru noßri Iefu Chrißi. Nihil hic de nominibus
Domini noftri deeft, & Deum hic, & Saluato-
rera,&Ielum,.& Chriftum vides.Sed omnia hæc videns,
omnia in Deo elfe perlpicis. Audifti enimDeum,fed Sal-
uatorem. Audifti Deum,fed Ic lum. Audifti Deum elfe,
fed Chriftum.Separari hoc appellationis diuerfitate non
valet,quod^Jiuinitasvnitate.cpniunxit. Quiçquid libet,
dehisrequifieris, i^eminuenies. Saluator Deus eft, Ie-
ftis Deuse£t,ChriftusDeuscft:omnehocquodaudisplu-
ra lj eft nuncupatione, fedvnum eft poteftate. Quia
cum & Saluator Deus fit, & IelusDeus, ßc Chriftus Deus,
intellig^e apertum eft, quod omnia hæediftinguuntur
appellatione,fediunguntur maieftate. Et cum euiden-
timme audi^g, quodvnusinfingulisnuncupaturDeus.
intelligerevtique aperte potes, quod eft in omnibus v nus
Deus.Acficnon'licettibiiamexdiiumilitudinepomini-
cinuncupationis quærere diferepantiam poteftatis, ’&
provariçtateappellationisdiu.crlîtatem facerc perlon^.
Non lic it dicere, Chriftus ex Maria natus eft, &non
Deus, Apoftplusenim proclamât, Deus. Non licet di-
cere, lefus ex Maria natus eft, & non Deus: Apoftolus
enim teftatur, Deus. Non liccc ^icere', Sàluatoi'natus
eft, & non Deus: Apofto|us enihî confirmât,Deus. Ni-
-hil cft,quotc'conferas:quicquiddeDominicisvocabulis
fumpferis, Deus,eft quodnominaris. Nihileft quod di-
kas, nihil eft quodafteras, nihil quodimproba lallitate
confingas. Potes habere in inçreduiitare impia quod no
credas,no habesincaltiniandipccafione quod deneges.
Quanquam quia de diuina hacSaluatoris Domini no-
ftri gratia paulo lii per ius loqùicçepimus, volo vt deéade
re adhuc ex lcctiombus fecrisaliqua dicamus.Legimus in
Aftibus Apoftolorum Apoftolum Petrum cos quiEuan-
gélium recipiences, ifihiJqminus tame iugutïlvcthftaîlc-’
gisportandumcilêceniebanç3icarèdaiguehtcm;0«/fiVinquodneqHepuiyciiiufii.
i^quenospGri.ii-cpocuinm-i Sedperçj.ir
tutnpomini 'hoßn Lefu Çbrd^tf^itn:ufiüu^ri'i<iueutôdnio'.iittn «î
&illi : Dominum certegratiæ huius per Ierum Chriftum
F
Io An. î.
datum Apoftolus didt.Relpondemihinücfi placet,gra-
dam häc quae adfàlucem omnium data eft,ab homine, an
à Deo data exiftimes? Si ab horhine, réclamât tibi vas Dei
Paulus,dicehs : Apparuit gratia Deifitluatoritnofiri.D'mini
elfegradamhanc docétmuneris, non imbecillitatis hu-
manæ.Et feriè etiam fi laCrum teftimonium non luppete-
retjiplà rei veritas tefiimonio erat:Quia prçftare remper-
petui&immorcalis boni, fragilia & terréna nonpoflunt:
nec dare quifqùam altenyàlet quo ipfeindiget : auttri-
buere illius rçi copiam, cuius reiinopiam luftinëre fetea^
tur.1' ÀDeoèrgo nècelfe eft gratiam datam non neges
Deus ergo eft qui dédit , data autem éft per Dominum
noftrumïefumChdftum : ergo Dominus Iefus Chriftus
Deus. Si autem eft file , vtique vt eft,Deus : Ergo fila quæ
Deum peperit.theotocos, id eft, gehitrix Dei. Nififortè
ad tamridiculam blalphemiæ conrradidtiohem tendcre
velis, y t illam ex qua Défis natus eft, Dei matrem neges :
cum ilium qui natus eft,Deum negarc nonpoffis. Sedvi-
deamus ramen quid de haceadcm D omini noftri gratia
etiafiiEuangeliumDeifenferit. Gratia ,inquit,c^ veritas;
per lefum Cbrifiamfaäa eß : S i FoIitarius homo Chriftus,
quomodohæcfiuftaper Chriftum| Vndeineo vircus diuina,
fi in eolb lavrais humana conditio ? Vnde cæleftis
largitaSjfi terrena paupertas? Nemoenim pöteft ttibuere
quod non habet. Dans ergo diuinam gratiam Chriftus,
habuit quod dédit. Nequé enimpbteft harum-diuerlilfi-
maruminterfe rerum quis diftcrentiam luftinere, v t fi-
mul&pariaturindigentiaminopis,&habeatriiunificen-
tiamlargientis. Et ideo feiens Apoftolus’Paul us omnes
diuitiaruni cæleftium thelàiirosin Ghrifto e lfe ,, re«ftè ad J
ecclefias feribit : Gratia Domini noßri lifu Chrißi vobifeum. l,Ç?r-lS-
Qui feilicet læpius iam docuerat eundem Déum efle^iiê
Chriftumf cun«£tämque in illo maieftatem deitaris-cflè,
&omnem in co corporaliter plcnitudinem : diuinitatis
habitarc , reétèvrique iam line adie6tione• nominis Dei
Iblamprecaturgratiam Chrifti. Quia cùm eandem do-
cueritlæpifis gratiam Dei elfe quant Chrifti, plenilfimc
nuncfblamprecatur gratiam Chrifti: quiaingradaChri-
f ii omnem feit Der gratiam cóntineri. Grrffw.ergöfinquit,
Dömini noßrilefit Chrißi vobifeum. Interrogo.te quifquis es
0 h*retice,fedbens hæcad ecclefias Paulus, quid his pre-
cabaturadquosrcribebatî.Gr^r/<renimjinquit,Do»«M»»o-
flri lefu Chrißi vobifeum. Si homo Iblitadus lelus C.hri-
ftus,ergö öcille öptans dariecclefijsgratiamChtifti,gra-
tiamdarihoniinisoptabat : & dicens, gratiaCbrißivobif-
c um, hoc di cebat, graria hominis vobifeum, grada.carnis
Vobifeum, gfàtiaimbecillitatis corporcæ, gratiafragili-'
tatishumanæ. Aut cur omnino nomen gratis ipfius no-
- minaret,ft gt^dam hominis öptaret | quiaoptandi rado
nonfiibfiftbbatjvbinon erat quod optaretur.-nec breean-
dum erat Vt eius gratia his çonfingeret, qui Ifibftantiam,
ytaisjipfius quæ optabatur gratis non haberct. Ergo vi-'
des hæc ftulta eÏÏèperiitus & ridicula : imo ponus non ri-
dicülafed dcflenda:éaénimqua;qùibultlamfaci|i6dbus
fuhe ridicula', pijs acfidélibüs fienda fiint.. Quia in ftul-
titia veftræinfidelitatis illi effundütlactymas caritatis,&: Dcplor?tv
ininfipientia impietatisalïenæ illihabent lacrymas pic- P°d1|
ratisfuæ. Refipifcamusergö aliquàndo, & reifeiremus:
quiafenlus hic non làpientia tantum,fed etiam Ipiritu ca- efle h*re-
rëc : ciint lit v.tique & lpintalilàpientia vacuus, & Ipiritu ticorùm
làlutisalienus; • , 1 • 1- errores.
Sed dicas forliran 'gratiam hanc Domini noftri Iefu •,
Chrifti,de quaAnoftolus feribit,non cumjplo natam,fcd gratiçco-
pofteaei illaplii diuinitatis infulam : quia & homo ip fe à ferenJæ
te Dominus nofter Ie fe sC hriftusjquem lolitarium diciss ;.iàcultaté
non cumDeo natûs,fed poftea à Deo di catur alïum tfis:ac “C‘ J
per hoc totum, homini illi gratiam, quand.o & diuinita- ciirilto'11
terà datam. Neqj nosaliud dicimus quâmquod diuina temporis
gratia ciirndiuinitate defeéde-rit:quia8cdiuina gracia Dei pvogrcl- I lit & largido quodammodo ipfius diuinitatis, a c donum fu>.lcd -lb
munificctiagratiarum : Temporis ergo m ter nos forfitaii |J,||°c° rtuJ
putetur magjs quant rei efte diftantia : quia d,iuini$atem nlcanvfuJ
quam nos cum Domino IefiiC hriftcfnatam,tu poftea di^' ifle.
casinfufem. Sedrllüd eft quôd nàcam cum Domino di-
uinitatem negans , necpfifteafideliter cbnficeri pores:
qüta
loan, u
Cap y.
Pçrfcfta
abxcerno.
fuiflc,cfle
’ &- fore in
Chrifto
liuinica-
:ê, maic-
ftaré, po-
tentiâ virtueel,
See.
quia non poteft vna eademque res in parte efic impia, Ôc i
in parte probaripia : & eadcnj in portione lidei,& m po^- I A \ T -v
tione elle perfidiæ. Primum ergo illudà te requiro : Do- 1 V 7 JL X . X N 1
C A S S IANI , minum nôfttumlefumÇhflftum, qui ex Maria virginc
natus cftjhominis tàntùm filium.an etiam Dei dicas fili-
umïNoscnim,ideil,catholicorumomniumfides, nos
inquam piUnesvttunque hoc & credimus , & inrelligi-
muSj&fcimu^&confitemur : quad&homints éft fitius
quia ex homine natus eft : 5c Deihlius, quia ex diumitatc
conceptùs.TuergovtrumqaehqcddeftDei'filiumatque
homiiris,antantùmhominiSefleaflèris'i Sitantùmjio-
minisjtcelamant tibi Apoftôli, réclamant Prophète, réclamât
denique-ipfe pet queiit eft faéta coüceptio; Spjti-
tusiaiidi Gbtuitut impudentiffimumos,tuum cunflis
diuin'otumapicUmteftimonijsiobruituVfacrisvolumin^
bus,fan<ftisteftibus : obruiturdeniqueipfoDei Éuange-’
lio quali diuina manu. Et Gabriel ille ihagnus,qui in Ztpsj
chariavoCimina'edulamVirtutcverbifuicoè'tcuit.mul-
-to magasin te blafphemam atque impiam fuo ipfo oreddmnauitalicensadMatiatnvirgincmDei
matremtî^fnfKî,
inquii,{#n£lusvtmetm te, & ymmJlltifimabumbrabitnbi.
Idco&qtlodnafcfturextefanéii<m,vocabiturfiliMDei. Vides
quôd vt fecmidum cathem hominis fieret films Iéfus
CHriftus,antèeftfilius Dei prædicatus ï Parituraehim
Dominum vitgo Maria,fanab in fé Spiritu defeendente,
& virtuteAltiÜimicoopérante concepit. Acperhocin-
telligisV quôd Domini Salüatotiique noftriinde eftoiî-
gOjVnde'cbnceptus; &cumdelcendenteinvitginem tonus
diuinitatis plenitudine natus fit | films efle hommis
non potuerat,nifiplius Dei filius fuiffet, & ldeo miflus
ad annunciandam facri omis natiuitatem angélus Del,
eùm facramentum conçcptionis antè dixiflet, partui iplx
nomenimpofuit, dicens : ldeo&quodn.ftiturixtefan-
tium, vàcabtturfiltûtDci [hoceft,illiUsfiliusnuncupa-
bitur, quo généralité eft générants.] Dei ergo films Ieius
Chriftus : quia & i diuinita« genitus,&a diumitateconceptus.
SiautemDei filius,etgoindubttan ter Deustfiautenir>
eus,ergogtatiaDeinoncarens : nequeenimeare
vnquamcatuitquam ipfe fc à t . Gratixemmawr.Mftr
IcrttmChnflumfaa*‘ft.
' Omnis ergoin eo gratia, ornais vitras| ommspotentia
omnisdiùinitas, omnisdeniquedtmmtatis ac rnnie-
ftatis’ipfius plcnitudo cumeo atq; m eo femper faetunt,
fuie inctelq,fiue interra,ftuein vtero,fiuem ortu : nihil
vnquamDeo de Deo defuit : fempetenimeum Deo deltas
ndnloco vnquam ab eo,non tempore leparata vbiqUeenimDeus.
totus,vbiqueperfeaus,n«idimfus,non
demutatus,nonimminutuseft : quia nec addl vnquam
Deo nec detrahi quicquam poteft : ficemm tmminutionemdeitatisponhabet,
ficutnecaugmentum. ldemereo
in terris fuit,qui&in coelisûdé in hümthbus,quim ex-
celfis Hdetii in liominis exigüitate, qunn Deimaieftare.
Et ideo bene Apoftolus Chrifti gratiam nommons , J ) «
catum nominabat : Quia Chriftus totum état quodDe-
us,omnisiniplà ftatimhominis conceptioneDeivittus,
omnis diuinitatis venir plenitudo, Inde enim till omnis
diiiinitatisperfe&io,vndc Se ongô.Néque enim vnquam
fine Deo foetathomoiUe qui vtique hoc iphimquodc-
tat,aDeocepciat Hoc.taipicprimum,veilsnolis,negarc
non pires',qiiodDomimislelus Chriftus,fihiisDei ht
Archan^eïo vtique clamante inEuangeli js : qusdextenaf-
cctur Unttum.vocabiturfilïus D«, liocautem poil to,lato te
a uicquid de Chrifto legeris,de Dei hlio legerc : quidquid
de Domino ant Iefit lcgetis,Dei filium nommant : omnfa
hiceiusvocabula : filmmDei clamant. Etideotùmhis
'omnibusqutecunqueaudieris, nomendiutnit^tts
agnolcens, cùm in omnibus vidcas te Del filium
intelligcre debere, argumenta,-
re li placet,quomodo Deum
valèâsàDçofilio
.v If§§| fepafare.
Bibhoth.Vet.Patr.Tom.$.Parsid
I N C A R N A T 1 0 N E
D o m i n i ,
9
L [ B E R I^ r .
Cribens Romanis diuinus file ecclefiaruni
'magiftqr,cùm arguéret, fino deflerctludæo-
LW7, rum,iaeftifratrumruor-Iminfidclitatemjliis
vçrbis vfiiseft: Optabam, inquic^anatbemaejfe
ipfeegoà Chrifioproßatribusmcis,quifunt cogna-
ti metfecundum carnem,qnifuntlfraélita, quorum adoptio eßfi-
liorum, & gloria, & teflamemum, & legißatio,& obfequium, &
promißiones : quorum patres ex qtiibus Çhrifius fecundum car-
nem,qui efl fuper omnia Deus benediäus infecula. O àffeôtum,
& fideliilimi Apoftoli ,•& pijflimi propinqui : qüi iriæfti-
mabili caritate mod vult, & pro cognatisvt proximité, &
pro difeipulisyt magifter 7 Er quæ tandem caiifevt nibri
veliet ? vna vtique, vtilliviuereiit. Vita autem eoruyiin
quócondnebatur ? inhoefeilfeet, vtipfe ait, vtDeum
Chriftum fecundum carnem natum ex ma came cognof-
cerent. Etideö vtique Apoftolus plus dolebat„juia eum
illi ex Ifrael natum nonintelligerent, quiex luis éditant
plusamaredeberent. ExquibusÇhrifius, inquit,fecundum
carnem,qui eß fuper omnia Deus benediäus in fecula. Eum feili-
cet exfilis Chriftum natura aitfecitndum carnem, quifit
fiiper omniaDeus benedi£kusin fec^la.Chriftum vtique,
fecundum carnem natum ex filis non n egas : fed idem qui
ex illis natus eft,Deus.^ft. Quidcircumis? quidtergiuer-
làris ? Chriftmn ex Ifrael nàtum fecundum carnem De um
elfe Apoftolus dicit.Tu doce qüando non fuerit. Ex quibus
Çhrifius,inqu.it,feilt ndum carnem,qui eß fuper omniäueus.
VidesquiahocApoftolusvnitatë coniunxcrit j leparari
omnino non poteft Deus à Chrifto. Sicut eriiip ex fins
Chriftum Apoftolus prædicat/ itaDepm in Chrifto elfe
confirmât. Aut v.trumque hoc neges nècelfe eft,aut vtrü-
que fatearis.Natus fecundum carnem Chriftus exiliis di-
citur : fed idem in Chrifto Deus ab Apoftoio prædicatur.
Vnde & alibi:Ds«f enim er at in Chrißo,mundum reconcilians
/îèi.Diuidihocab alterutronequaquam poreÄ.AutCliri-
ftum exillis.editümdenega,aut ex VÜgineDeum in Chrifto
editum confitere. Oßi eft,incpiit,fuper omnia Deus benediäus
in fecula. )
Snffiçere quidem fidelibus adindicandamrnaiefvatem
diuinitatis nomen Deiabundepötuit : fedaddeftdo^/xr
omnia Deus benediäus, blalphemiamperfidæaflërrionis.ex-
filuftt : nequisfcilicetimpiorum, Vqcabul®mDei incer-
dum etiam hominibus temporariè, dono diuinæ dilpen-
lationisinduitum, ad iniuriamfiimmæ diuinitatis aftu-
meret, & contumeliolis Deo çbmparationibuscöaptaret.
ficutvtiquèilludvbiadMoyfendicitDeus^etfifeiJf-
um Pharàomymt illud,Ego dixï, dijeßis,cum vrique euiden-
tinimamindülti.npniinis habeat fignificationem. Nam
ybi dicit,E?o dixi, hó tam nomen eftpotéftatis,quam ferK
modicentis'. Sed&ilïud vbi dicic ',‘Oedt teDeumPharaoni
non diuinitate macci pieu tis, led poteftacem dantis expo-:
fuit.Näm eùm dixeritfiltîi/ifin illp vtique llgnificata eftDei
poteftas qui dédit,-non difiinitatis naturain eo quiacce-
pit. De Deo autem ac Domino noftro Iefu Chrifto cùm
dicitur, qui eß fuper omnia Deus benediäus in jccul.i, & fésfta-
thnprobaturin vçfboj&vôrbires demonftratiuin nomine
: qqia Dei nomen inDei hlio non lignificatio eft ado-
ptionisindukæ,fedvéritas pröpeietafque naturæ.
Itaqueinquitidem Apoftolus, Nos neminem ex hoenoui-
mus fecundum carnem f& jt cognoutmus fecundum carnem Chriftum,
fed nunc tarn non mutmüs. Bene fibi cu ndlafacri fermö-
nis feripta conueniunt, & in omni penitus fui parte î etiam
vbi verborüfpecie no eönibnant, rerü tarnen virtu-
te concordant, licutiixhôccfuod ait, &ficoghoumusCbri-
fturn fecundunl carnemfed nunc tarn nonoutmus : teftimoniu m
F i enim
C' a p. i
jCliriftum •
jeundem
Ihotnim
iac Deum
IfccCdum
[carné ex
llfrael &
[virginc
[Maria edi
jtum efle-; I F Rom. 9-
c *;
Dei^pei
latio aliter
Chrifto
alter
homiuibi
tiibuta
eft.
1 H
Exod.ÿ.
Pfal.%6.
Cap. 3.
Exerçât
illudA^o-
îftoli, Nos
[ex noc ne-
mine no
\itimtüfè-
\cundii car
xem.Scc.
ji. Cor. f.