m
gebenden bevat; het eerste is gemakkelijk met alkoholische
kali af te splitsen.
De caoutchouc wordt door alkaliën en verdunde zuren
niet merkbaar aangetast. Sterk zwavelzuur werkt verko-
lend, sterk salpeterzuur kleurt haar geel en le st haar op
onder vorming van eene nitroverbinding, die met water
gepraecipiteerd kan worden. Met sterk zoutzuur, voornamelijk
zoutzuurgas, kon Webeb een additieprodukt van de
formule Qo His CL verkrijgen. Ammoniak doet de caoutchouc
opzwellen, ook water wordt in merkbare hoeveelheden
opgenomen en vormt eene w itte ondoorschijnende
massa, terwijl als „oplosmiddelen” de vroeger reeds genoemde
vloeistoffen kunnen dienen. Verder zijn er nog een
aantal additieprodukten bekend, zoo b.v. met salpeterigzuur
en andere stikstofoxyden, die wel voor de analyse gebruikt
worden; die met de halogenen (chloor, broom en jood) en
met ozon, zijn reeds genoemd.
Aan de lucht neemt caoutchouc zuurstof op; deze o x y datie
wordt in het zonlicht sterk versneld. Er ontstaan in
alkohol gedeeltelijk oplosbare harsen, die de voorwerpen
kleverig of ook bros maken en ze aile waarde benemen.
Zeer bevorderd wordt de oxydatie ook door de aanwezigheid
van sommige metaalzouten. Vooral koper doet zulks,
zoowel als metaal als in verbindingen (aangewend als verven).
Terwijl de gewone caoutchouc bij ’t vriespunt hard en
in de warmte kleverig wordt, is gevulkaniseerde caoutchouc
veel minder gevoelig voor temperatuurwisselingen ;
bovendien is de elasticiteit nog aanmerkelijk grooter dan
die van het ruwe produkt, terwijl zij onoplosbaar is in de
gewone caoutchouc-oplosmiddelen. Het eboniet ofhardgom
(hardcaoutchouc, hardgummi) heeft, door zijn hoogzwavel-
gehalte geen noemenswaardige rekbaarheid, is echter zeer
veerkrachtig en laat zieh door zijne dichte, harde, gelijkmatige
stiuktuur uitstekend met allerlei gereedschappen
verwerken (vijlen, slijpen, boren, zagen, draaien) terwijl
het door polijsten een fraaien diepzwarten glans aanneemt.
Het is dus uitstekend geschikt voor tal van huishoudelijke
voorwerpen en sieraden, in de eerste plaats voor kammen
verder voor vouwbeenen, driehoeken, linialen, sigarenpijpjes'
knoopen, vingerhoeden, broches, enz. Het heeft een hoogen
weerstand tegen elektriciteit, en is dus uitermate voor
isolatie-doeleinden geëigend (telefoonmondstukken, stopkon-
takten, krukken, induktieklos-bekleeding, enz.), terwijl zijne
onaantastbaarheid door zuren (behalve sterk salpeterzuur)
loogen en caoutchouc-oplosmiddelen het dienstig maakt
voor de vervaardiging van vaatwerk en voorwerpen, die
met zulke vloeistoffen in aanraking komen. Merkwaardio-
is de groote uitzettingskoëfflciënt van eboniet, die ongeveer
10 maal grooter is dan die van glas.
De vulkanisatie is dus een uitermate geschikt middel.
de caoutchouc-massa duurzaam te maken, en zonder haré
ontdekking zou de caoutchouc-industrie nooit tot hare tegenwoordige
ontwikkeling gekomen zijn.
IV. VERWERKING.
Bij het meerendeel der toepassingen van de caoutchouc
AVëlf __
B. MISS
vo.j_i UO UctUUlUilUU(
wordt gebruik gemaakt van de günstige veranderingen,
die de vulkanisatie te weeg brengt. Betrekkelijk wein ig ’
in vergelijking tot de gevulkaniseerde, wordt de ruwe
caoutchouc gebezigd, hetzij in den vasten, hetzij in den op-
gelosten toestand. Ik zal dus beginnen met een overzicht
te geven van de verwerking van caoutchouc tot de gevulkaniseerde
artikelen, om dan over die artikelen in het
bizonder een en ander mee te deelen.
1. Het wasschen. De fabrikatie begint in alle gevallen
met het reinigen van het ruwe produkt, waaraan nog vele
onzuiverheden kleven, in den vorm van zand, steentjes,