boven persing. Zij geeffc grooter opbrengst, en het vet is in
quahteit (kleur, zuiverheid) dikwijls beter, dan het door
persmg, vooral door warme persing, verkregene. Voor de
bereiding der fljnste oliön voor voedingsdoeleinden kan zij
echter de concurrentie met de persing nog geenszins door-
staan, voornamelijk omdat de smaak der olie door de be-
handehng en verwarming met het oplosmiddel te veel lijdt
Eesidu van persing en extractie. De door persing van vet
beroofde zaden, wegens den vorm meestal „koeken” ge-
naamd, leveren nog een bruikbaar handelsartikel op. Zij
bevatten toch, met uitzondering vau de olie, aile voedings-
stoffen waarmede de kiem zieh tot eene jonge plant moest
ontwikkelen. Zij kunnen daarom uitstekend dienst doen
zoowel voor veevoeder als voor planten voedsel (mest). Hunne
samenstelling wijst, naast een dikwijls zeer hoog gehalte aan,
eiwitachtige stof, eenige procenten vet, in den regel een
vrij groote hoeveelheid koolhydraten (zetmeel, suiker, pento-
saan^ cellulose enz.), en eenige minerale zouten aan ; ju ist de
bestanddeelen, die het dierlijk lichaam als voedsel behoeft.
De minerale zouten bevatten meestal een belangrijk percentage
aan phosphorzuur en kali, die, met de stiksto f der
eiwitachtige stof, de hooge mestwaarde verklären. Voor beide
doeleinden worden zij dan ook gebruikt. Lijnkoek, raap-
koek aardnotenkoek, sesamkoek en katoenkoek, zijn ook
hier te lande als veevoeder wel bekend. Ricinuskoeken, die
door de aanwezigheid eener giftstof (toxalbumine) doodelijk
werken, kunnen daarvoor natuurlijk niet dienen, maar
worden gebruikt als mest. In Indië zijn aardnotenkoeken
(boengkil) een gezochte mest, vooral voor suikerrietlanden.
Als voedingsstof is het met een oplosmiddel uitgetrokken
meel met geheel op één lijn te stellen met het uitgeperste.
Aannemende, dat een volkomen verwijdering van het oplosmiddel
bereikt is, zonder dat de smaak er door geleden heeft.
(wat zeker niet gemakkelijk is), dan maakt toch het ontbreken
van eenige procenten vet het meel als voedingsmiddel naar
evenredigheid minder waard. Wordt het als mest gebruikt,
dan is deze afwezigheid een voordeel, daar een hoog vetgehalte
de ontleding in den grond, en dus de opneming door
de plantenwortels, tegenhoudt. In Indië schijnt men bij de
beoordeeling der boengkil daarover evenwel anders tejdenken.
Gemiddelde samenstelling der meest voorkomende
oliezaadkoeken.
Naam van den koek. Aantal
analyses.
Eiwit
%
Vet
7o
Koolhydraten
7o
Minerale
stof
7o
Eaapkoeken ............................. ± 1000 31 10 28 8
Lijnkoeken............................... 607 29 10 32 7,5
Aardnotenkoek v. geschild z. 2480 48 8 24 5
Sesamkoeken........................... 515 37 13 21 10
Katoenzaadkoek v.geschild z. 696 44 14 21 7
Coprakoeken............................. 150 20 11 40 5
Palmpittenkoeken.................. ,900 16 11 37 4
Deze cijfers zijn ontleend aan Dietrich und König’s
Futtermittel; de koolhydraten zijn berekend zonder celstof..
Naam van den koek.
In procent
mineri
phosphor-
zuur.
.en van de
ile stof
kali.
Eaapkoeken........................................................ 33 22
Lijnkoeken........................................................ 29 16
Aardnotenkoeken van geschild zaad........ 82 30
Sesamkoeken...................................................... 30 21
Katoenzaadkoeken van geschild zaad. .. 39 39
Coprakoeken...................................................... 27 41
Palmpittenkoeken............................................ 42 19