Sultan van Palembang., met de Koniogin Weduwe en Regentesse van
B angka, enz. , ouder Palembang gekoinen , zoo dat do Sultans vau
Palembang, na het ontdekken der tininijnen, daarvan meester waren,
en eene;verbindtenis met de Nederlanders aangingen, om hun het tin ,
tegen epnen vastgestelden prijs, te leveren. Daar echter die Vorsten
htinne .verbindtenissen niet getrouw nakwamen, veroorzaakte dit het
gpuvernement. dikwijls moeijelijkheden , welke tlians, na den val van
de Palcmbangsche Vorsten, zijn qpgeheven ; terwijl de magt en de
luisiter Tan. het Nedcrlandsch Rewind daardoor niet weinig zijn toege-
nomen, aangezien nu over liet geheele eiland., alleen de voorschriften
van dat beyvind geeerbiedigd worden. Ten tijde der hlokkade van de
Rivier van Palembang., heeft er op B angka, in het laatst van het jaar
■182(1, eenen opstand .plaats. gehad, die echter spoedig gedempt is.
Oischoon niet groot in omvang , is het eene zeer belangrijke hezitting,
zoo door de qpbrengst der tinmijnen , als door de ligging , met betrek-
Jting tot de vaart op China, daar de schqpen , die naar Siam, Conchin-
China, China en Japan varen, hetzij door de Straat van Bangka,
hetzij door de straat Kaspar, of door de Karimata - straat moetcn
stevenen ; waardeor het Nederlandsche gouvernement, door eene be-
trekkelijk kleine zeemagt, ■ den grooten wereldhandel op China groote-
lijks belemmeren , ja , zelfs geheel beletten kan. Bovendien zijn ook
de gezondheid van het klimaat en de natuurlijke geschiktheid van het
land, om door onvenvLnbare sterkten het bezit daarvan tc bevefligen.,
zeer belangrijke voordeelen.
D e n a t u u r l i j k e l a n d z a t e n ^ w o r d e n in b e r g b e w o n e r s (Orang-Goenong) e n
k u s th ew o n e r s (Rdjats) o n d e r s c h e id e n . Z ij b ew o n e n d e d i s t r i k t e n : T a n -
j°Plj t Belar , ^ n t a n g , K l a ha t , Blanjoe en Tamblang. De
bergbewoners leven als in den natuurstaat; zij zijn onderdani«- maar
sc.huw. De kusthewoners generen »ich meestal van de viscbvangt,
'hqewel zij zieh soms ook wel qp den zeeroof toeleggen en trouwloos en
bedorven van aard zijn. De Maleijers die op deze eilandcn wonen , ziju
.zachtzinniger en vredelievender dan elders, maar vrijmoedig en bijzon-
.dejr spraakzaain.
BANGKA, o f B a n k a , e i l . in Oost-Indie, in d e Zee van Celebes,
ep I 6 SO' N. B. e n 142° 4' 0 . L.
Het is bet voornaamste der groep Bangka, aan den Noordoosthock
van Celebes, waar bet de scboone baai Telloesjang vormt. Dit eiland
.is wel bevolkt; de bewoners, die van Boeginescben oorsprong zijn en
zieh veelal met de vissoherij generen, worden voor een goed soortvan
meusrhen gehouden , die bijzonder voor de krijgs- en zeedienst geschikt
zijn , en van welke ook velen de Christelijke godsdienst omhelsd hebben.
r De voornaamste voortbrengselen zijn : limoenen , kokosnoten, brood-
vrueht, rotting, schildpadden en visch. De zceroovers docn het dik—
werf aan , om er proviand in te aemen.
BANGKA, groep eil. in Oost-Indie, in de Zee van Celebes, aan den
Noordoosthoek van Celebes , met welk eiland zij de Straat van Bangka
vormen. Tot dezen groep hehooren deed. Bangka, Biarre , Ta-
l isse, en eenige anderen van minder aanhelang.
BANGKA (STRAAT VAN), zeecngte in Oost-Indie, in den Sunda-
chen Archipel, tusschen de eilanden Sumatra en Borneo doorloopenda
en alzoo eene gemeenschap tusschen de Zee van Java met de Straat
van Malakka daarstellende.
Deze straat is 7 m. breed. Het is een goed en ruim vaarwater,
ofschöon e r , Jangs de kosten van Bangka, onderscheidene klippen en riifen
liggen , waaronder de Karang-Hadjies de gevaarlijkste zijn.
BAN,
BANGKA. (STRA.AT VAN), zeeengta in Oost-IndiS, ten N. van het
eil. Celebes, tusschen welks noordoostelijken hoek en de groep Bangka
zij doorloopt, terwijl zij alzoo eene vereeniging tusschen de Straat
der Molukkos en de Zee van Celebes vormt.
BANGKA-EN-BILLITON (STRAAT VAN), zeeengte in Oost-Indie ,
in den Sundaschen Archipel. Zie K aspar.
BANGKA-KOTTA , riv. in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Bangka.
BANGKAIjA , groep eil. in Oost-Indie, in de Straat der Molukkos.
Zie B angkela.
BANGKAIjA , Staat in Oost-Indie, eil. Celebes, lands. Toroteat
die onder eenen afzonderlijken Koning of Radja Staat. De bevolking
is als inhalig bekend.
BANGKALAN of Bankaliang, distr. in Oost-IndiS, op het Sundasche
eil. Madura, een der drie afdeelingen van het Maduresche r ijk , uit
het Westelijkst gedeelte van dat eiland bestaande ; met eene stad van
denzelfdcn naam en 870 dorpen j onder eenen eigenen Sultan, die
echter van de Nederlanders afhankelijk is.
BANGKAtAN of Bankalang, riv. in Oost-Indie, op het Sundasche
eil. Madura, aan de Zuidkust van dat eiland.
BANGKAIjAN of B ankallang, st. in Oost-Indie, op het Sundasche
eil. Madura, rijk Madura, aan de Straat van Madura , 4 m. W. van
de stad Madura, 10 palen van de landingplaats Kamal, werwaarts een
nieuwe weg aangelegd is. Zij is groot van omvang, de hoofdplaats van
het Maduresche rijk en residentie van den Sultan. Deze stad heeft eene
Sterke bevolking ; doch het Europesche en Chinesche kamp is van weinig
belang. Zij staat waarschijnlijk op de plaats van het oude Arosbaya.
Het paleis of de kraton van den Sultan is bezienswaardig. Over een
ruim voorplein, passejban of aloen-aloen, komt men aan het ge-
bouw, dat gedeeltelijk, even als een adellijk slot, met eene gracht
omringd is , over welke eene brug ligt. Vervolgens hereikt men, door
drie afdeelingen , de binnenste pendoppo, waar men uit het rijtuig
stapt en door eene poort in de eigenlijke receptiezaal van den Vorst
komt.De groote pendoppo is eene algemeene vergaderplaats, eene soort van
antichambre, waar de gasten ontvangen worden en waar de Sultan ook bij
bijzondere gelegenheden , aan Afgevaardigden of anderen gehoor verleent.
Het paleis is verguld, maar eenigzins door ouderdom vervallen en
ook niet hoog genoeg; de kamers zijn te klein en te bedompt. De
oorzaak dezer gebreken ligt in het vooroordeel, dat alles in denzelfden
staat moet blijven, waarin het door den vader van den Sultan gelaten is ,
en dat de minste verandering noodlottige gevolgen zou na zieh slepen.
Alles vertoont dus eene mengeling van ouderwetsch en nieuwmodisch , en
vele dingen, ofschoon zij kostbaar zijn, ontsieren het paleis, instedevan
het te verfraaijen. Bij de groote pendoppo vindt men een aanzienlijk
aantal rijtuigen, van allerlei soort, waaronder men insgelijks zeer
ouderwetsche koetsen v indt, gelijk die, welke men vöör honderd jaren
in Europa gebruikte , terwijl anderen fraai en modern zijn.
De Nederlanders hebben er een fort. Men vindt er uitmuntend
scbapenvleesch, visch en vruchten.
BANGKALAN of Bankallang , fort in Oost-Indie , op het Sundasehe
eil. Madura, op de Zuidwestpunt van dat eiland, bij de slad van
dien naam, aan den ingang der Straat van Madura, tegen over het
fort Lodewijk. Het is in 1747 gebouwd.
BANGKALIS of B ankalis , oud d. in Oost-Indie, op het Sundasche
eil. Sumatra, op de Oostkust van dat eiland, rijk Kampara, aan de
Baai van Bangkalis, op 0° 88' N. B.