der, aan het water de Blondrok. In dit geh., het fort van Dr i e g a -
t e n er onder gerekend, heeft men 17 h., waaronder 5 hofsteden, be*
woond door ruim 80 zielen.
BRABAND (NOORD-), prov. van het koningrijk ; palende N. aan het
Hollandsdiep , den Biesbosch, de Merwede en de Maas , waardoor zij
van Zuid-Holland en Gelderland gescheiden wordt, 0. aan de Maas ,
die haar van Limburg scheidt, terwijl zij ten N. 0 . ook onmiddcllijk
aan de prov. Limburg grenst, Z. aan de Belgische provinciijn Limburg
en Antwerpen, W. aan het zoogenaamde Yerdronken land, de
Eendragt en het Volkerak, die haar van Zeeland en Zuid-Holland
scheiden.
Zij bevat 1) het voormalig S t a a t s - B r a b a n d (zie het volgende
art.) , met de na de omwenteling van 1796 in onderscheidene tijden daar-
bjj gevoegde Graafschappen Megenen Bokhoven, benevens de heerlijk-
heden Ravestein en ß o xm e e r , en de kommanderij van Gemert j
2) liet insgelijk in onderscheidene tijden daarbij gekomen zuiderdeel van
het G r a af sch a p - H o 1 la n d , bestaande uit : de L a n d e n v a n
He us den en Al t e n a , de heerlijkheden N i e r v a a r t of deKl u n -
d e r t , Z e v e n b e r g e n , H oog e-e n -L a g e -Zw a l u w e , Gee r -
t r u i d e n b e r g , Made, Dr imme l e n en S t a n d h a z e , benevens
de zoogenaamde L a n g e s t r a a t ; 3 ) d e polders N i e u w -Y o s s em e e r
en H i n k e l e n o o r d , die voormaals tot het graafschap Zeeland be-
Jioorden ; 4) de heerlijkheden D i e d e n en Oi j e n in het voormalig hert.
G e l d e r l a n d ; en S) de mede in dat hert. gelegen heerl. O e f f e l t ,
die een eigendom van den Koning van Pruissen was. Van het
Z. naar het W. wordt de grootste lengte op acht en twintig uren en
van het Noorden naar het Zuiden de breedte op 13—24 u. gerekend.
Het heeft eene oppervlakte van 82£ v. m. Thans is deze provincie ,
hehalve de steden ’s H e r t o g e n b o s c h , B e r g e n - o p - Z o o m ,
B r e d a , E i n d h o v e n , G e e r t r u i d e n b e r g , Gr ave, H e u s -
d e n , O o s t e r h o u t , T i l b u r g en W i l l e m s t a d , in vier distrikt-
ambten verdeeld, Van welke het derde provisioned in twee gedeelten
gesplitst is.
Het Berste distr. ambt bevat 42 gem. en (op 1 Jan. 1839) 65,369 ziel.
» Tweede » » » 48 » en » 71,581 »
» Derde » » eerste gedeelte, bevat 22 gem. en 39,841 »
» » » » tweede » » 30 » en 36,967 »
» Vierde » » bevat 33 gem. en ongeveer 79,553 zielen.
De geheele provincie telt alzoo 10 steden en 175 plattelands gemeenten,
terwijl de geheele bevolking, met inbegrip van de militairen in garni-
zoen of kantonnement, met hunne vrouwen en kinderen, ten getale
van 11,583 , en van 112 gevangenen in de gevangenissen te ’s Hertogenbosch
, op den 1 Jan. 1840 uit 378,457 zielen bestond. Bij die bevol-
king, bestaande uit 73,944 huisgezinnen , bewonende 61,253 huizen,
waren ; van het mannelijke geslacht, 127,568 ongehuwden, 53,720
gehuwden en 7652 weduwenaars ; van het vrouwelijke geslacht: 120,427
ongehuwden, 53,768 gehuwden en 15,292 weduwen. Terwijl, wat de
godsdienstige gezindheid, waartoe zij behooren, aangaat, die bevolking
verdeeld wordt in: 328,741 R. K ., 47,835 Protestanten, 1951 Israeliten
en 210 tot niet genoemde gezindheden behoorende.
Er bevinden zieh in Noord-Braband 223 R. K. parochien, die tot het
apost. vie. gen. van 's Hertogenbosch en het apost. vie. van het Neder-
landschc gedeelte van het voorm. bisd. van Antwerpen behooren en
eene statie, die tot het aartspricsterdom van Holland-en-Zeeland gerekend
wordt. Zij bezitten er 260 kerken, die door 223 Pastoors en
175 Kapellaans bediend worden.
Men telt er 94 gemeenten der Herv., die vier klassis uitmaken, als :
die van ’s He r t o g e n b o s c h , Br e d a , Heusden en E in dh ove n;
en 109 kerken hebben, bediend wordende door 100 Predikanten,
Er zijn 5 gemeenten der Evang.-Luth., welke gedeeltelijk tot den
ring van Rotterdam, gedeeltelijk tot dien van Utrecht behooren. Zij
hebben er 8 kerken, welke door 3 Predikanten bediend worden.
Voorts heeft men er 2 gem. der Afgescheidenen, en 15 van de
Israeliten. . i •
Voor de regterlijke magt is N o o r d - B r a b a n d in drie arrondissementen
verdeeld als: ’s H e r t o g e n b os c h , E in d h o ve n en B r e d a , geza-
menlijk 19 kantons uitmakende.
Voorts heeft men er 14 kiesdistrikten , die de volgende hoofdplaatsen
hebben : .
Het le kiesdistrikt, hoofdplaats Ravestein en Oss bij aiwisseling,
» 2e » , » Bo xme e r ,
» 3e » , » St. Oedenrode,
» 4e » , » Oi rschot of Boxtelbij afwisseling,
» 5e » , » Hi lva re nbe ek ,
» 6e » , » Gemer t of Asten bij afwisseling,
» 7e . » , » Helmond,
» 8e » , » Oi sterwi jk,
» 9e » , » Wa a l w i j k ,
» lÖe » ,. » Woud r i c h e m,
» I le » , » Gin ne k en ,
» 12e » , » Z e v e n b e r g e n ,
» 15e » , » Oud e n b o s c h of St ee n be r ge n
bij afwisseling,
» 14e » , » Roosendaal .
Voor de NationaleMilitie heeft men er drie distrikten, dertig m ili-
t i e k a n t ö n s bevattende , welke tot de volgende hoofdplaatsen behooren:
le distrikt, hoofdplaats ’s Her toge nbos ch.
le militiekanton, hoofdplaats ’s He r t o g e n b o s c h ,
2e » ' . » T i l b u r g ,
3e » . m Oi s terwi jk,
4e » . » Waalwi jk,
5e » . » Boxt e l ,
6e ». , » St: M ic h ie ls -G e s te l,
7e » y » Grave ,
8e » 9 » Raves tein,
9e 1) _ » Os s ,
lOe » ' » H e u s d e n ,
I le » » W oudr ichem.
2e distrikt, hoofdplaats Br e d a .
12e militiekanton, hoofdplaats B r e d a ,
13e » » E t t e n ,
14e » 9 » Oos t er hout ,
18e » JD Ginneken ,
16e » . » Zevenbergen,
17e » » Oudenbosch,
18e » » St eenbergen,
19e •» , , » Bergen-op-Zoom,
20e Roosendaal.