BROEKANt, misschen beter B r o e k k a .n i , soms ook wel verkeerdelijk
B h e e k a n t gespeld, geh. in de Meijerij van ’s Hertogenbosch, gem. en
3 min. W. van Lierop; met 8 h. en 38 inw. Zie yoorts B r e e k a n t .
BROEKCARSPEL, d. onderhet balj. van de Nieuwerburgen, prov.
Noord-Holland. Zie B k o e k - o p - L a b g e n d i jk .
' B R O E K - c bm - a n n e x is , gem. in Schieland, prov. Zuid-Ilolland, arr.
Rotterdam, kant. Gouda (14 k. d., 14 m. k., 3 s. d., le afd.);
palende N. aan de gem. Zuidwijk en Reeuwijk, 0 . aan het Land van
Stein-Kort-Haarlem-en-Willens, Z. 0 . aan Gouda en den IJssel, Z. aan
het ambacht van Moordrecht, W. aan het Zuideinde van Waddingsveen
en aan de Kromme-Gouwe.
Deze gem. bestaat uit de heerl.: Broek-Thui l -en- ’t We e g j e ,
Bloemendaal en Broekbuizen, bevat noch dorp noch geh., en
beslaat eene oppervl. van 1783 bund. 4 v. r. 13 v. eil., telt 184 h.
en ruim- 1300 inw., die meest hun bestaan vinden in melkerij en
veeteelt. Ook heeft men er eene papierfabrijk, eene steenbakkerij,
3 houtzaagmolens-j eenen snuifmolen en eenen korenmolen.
De Herv. inw. behooren tot de gem. van Gouda. De R. K ., worden
mede tot de statie van Gouda gerekend. Er zijn in deze gem. geene
scholen, maar de kinderen gaan te Gouda onderwijs genieten.
BROEKDIJK, dijk in de Over-Betuwe, prov. Gelderland, distr.
Nijmegen, zieh längs de riv. den Rijn van Huissen tot Malburg uit-
strekkende.
Bij den watervloed van Januarij 1820 vloeide dezen dijk over, maar
werd door opkistingen tegen doorbraak behouden.
BROEKDIJK, geh. in de Over-Betuwe, prov. Gelderland, distr.,
arr. en 2^ u. N. ten 0. van Nijmegen, kant. en l i u. N. ten 0.
van Eist, gem. en J u. N. W. van Huissen.
BROEKDIJK, straatweg in Zalland, prov. Overijssel, van Okken-
broek naar Wezepe loopende; met een aantal huizen en buiten-
plaatsen.
BROEKDIJKERBEEK, meestal bij verkorting enkel de B e e k genoemd ,
watertje op de Veluwe, prov. Gelderland, kw. en arr. slrnhem, distr.
Veluwe, kant. Eiburg. ,
Zij ontspringt, onder den naam van H e ig r a a e , op de grenzen van
* Overijssel, omstreeks het adell. huis Witsenstein , neemt bij liet landg.
de Morren den naam van B r o e k d i j k e r b e e k aan, en loopt in de Haarbeek
uit.
BROEKE, B r o e c k of B r o u c k , voorm. amb. en d. op het eil. Zuid-
BeveVand, prov. Zeeland, L. 0 . van Romerswaal.
Het amb., dat 1439 gem. 66 roed. (ongeveer 670 bund.) groet
was, lag längs het diep der Schelde. Het dorp in het noordoostelijke
van het amb., aan de Westerschelde. Het behoorde in het geeslelijke
onder het bisd. van Utrecht, deken. van Zuid-Beveland.
De oudste Stamheeren van B r o e k e voerden twee zilveren gekruistte
zwaarden, met gouden gevesten , op een veld van sabel, waarom men
wil , dat zij gesproten waren uit jongere zonen van bet huis van
R o m e r s w a a l , die twee dergelijke gekruiste zwaarden op een veld van
keel ten wapen hadden.
Het ambacht van B r o e k e schijnt niet in eens geheel bedijkt te zijn
geworden. Immers lezen wij, dat A l b r e c h t v a n B e i j e r e n , Graaf van
Zeeland, den 27 October 1404, aan P ie t e r O il a a r t s z o o n v an D ü v e n e b ,
gegeven heeft het uitgors en slijk, liggende voor het graaflijkheids lol-
liuis van Yersickenoord, in de parochie van B r o e k , oin het , ten zij-
BRO.
„en eigen nutte en voordeel te bedijken tot korenkn(kn behoudendo
„e E . L S d ..™ » d .
D u v e n e e en zyne erven de parochie Graven te dienen, even als men in uc w van B r o e k e schuldig
was te doen. Al wat boven de 13 morgen (12 bund. 77 v r. 37 v. e )
gedijkt werd, zoude in vrijen eigendom behooren aan Vrouwe, Mar
r f t h a . v a n C l e v e , Hertoffinne en Gravinne dezer Landen. ^
Dit ambacht moet onderscheiden malen door watt.rvl"®JenEi;*jn
geteisterd, althans , toen het in het jaar 1421, dopr de Sin -E isa-
bethsvloed, in groot gevaar werd gebragt, waren de mgezetenen
zoo verarmd, dat zij zieh buiten Staat bevonden, om hunne dyken m
vorigen staat te brengen , waarom Hertog J a n v a n B e i j e r e n , inet goe -
vinden van den Gemeenen Raad van Zeeland , op St. Agnesdag van
dat ja a r, de opgezetenen van Nieuwland, Tolsende, Scoudee en Evers-
waarde, beval hen daarin behulpzaam te zijn; welk bevel d e n l j
Maart 1430, nadat er een nieuwe w a t e r s n o o d g e r e z e n was , herhaa
werd. Bij den watervloed van 3 November 13o0 spoelt e emdebjk he
ambacht geheel onder en is sedert een prooi der golven geblevcu.
BROEKE of B r o e k e n , buurs. in het graafs. Zutphen, prov. Ge/dw
land, distr., arr. en 6 n. 0 , ten N. van Zutphen, kant^en 2 u N.
van Groenlo, gem. e n j u . N. 0 . van Nede ; met a2 h. en ruim 176 >»»•
BROEKEDE, plaats bij M e l i s S t o k e vermeld , naar men wil , üe
tegenwoordig B r e e k e l e n . _ , „
BROEKEIND, geh. in de vrije heerl. Gemert, prov. Noord-Braband,
Herde distr., arr. en 4 u. N. 0 . van Eindhoven, kant. en 2 u. .
van Helmond, gem. en 3 min. van Gemert.
BROEKEIND, geh. in Opper-Gelder, prov. Limburg, distr., arr. e
3 ui N. van ltoermonde, kant. en 1£ a - Z‘ van ’ 8
Grubbenvorst; met 19 h. en ruim 130 inw. .
BROEKEN-EN-MATEN (POLDER-VAN-), pold. in Zalland, prov.
Overijssel, arr. Zwolle, kant. en gern .Kämpen; palende
Haatland en Brunnepe, 0 . aan de bmtensmgels der s^ d Ka™Pen °
den IJsseldijk, Z. aan den Steendijk en den Slaperdyk, VV. aan
den Zwartendijk en den Polder van Dronten. 7~iinn<1
De B r o e k e n of burgerweiden bevatten, volgens de oude Zalla, "
sehe maat, 292 morg. 468 roed. de Ma t e n oi weiUnden ™ri J
zondere eigenaren ongeveer 201 morgen 377 roed. e ge P
beslaat thans eene oppervlakte van 600 bund., en wor _
sluizen en eenen watermolen van het overtoll.ge water onllast. tlet
dijksbestuur bestaat uit de stadsregenng van Kämpen.
Op den 18 November 1823 ontstond er eene zware doorbraak in ae
dijken , waardoor deze en andere achterliggende polders geheel ondeiliepen.
. i , ^
BROEKENLANDEN, oade naam van het d. Breukelen , in net 41 ederkwartier
der prov. Utrecht. Zie B r e u k e l e n .
BROEK-EN-SIMONS-POLDER, onbehuisde pold. in Rijnlana , prov.
Zuid-Holland, arr. Leyden, kant. Noordwijk,voor het grootste ge-
deelte gem. Oeqstqeest-en-Poelgeest, en voor het ovcrige gem.
mond; palende N. W. aan de Hol-Maren en de Kooisloot, die hem van
den Kiaas-Hennepoelpolder en den Veerpolder scheidt, . • C
Groote-sloot, waardoor hij van den Zwanenburgerpoldei gesc eit en
wordt, 0 . en Z. 0 . aan de Zijl, Z. aan de Slaagsloot en daarover
aan het Maren-Bon of den Stadspolder , W . aan de Maren o aar
lemmer trekvaart.