Men heeft hier eene school, die gemiddeld door een getal van 60
lecrlingen bezocht wordt. Vroeger had inen te B r a n d w i jk ook twee
Nonnenkloosters , als: één van de Cistercienser orde , Mar ia Ter Donk
genaamd. en één van de orde der Augustij nen. Ook liebben de reguliere
Kanonniken van Heemsdonk onder dit dorp gewoond.
BRANDWIJK, B b a n d t w i j c k of B r a n t w i j k , pold. in den Mblasser-
waard , prov, Zuid-Holland, arr. Gorinchem , kant. Slicjlvecht ; palende
N. aan de Kortebroek, 0 . aan den polder Achterland en Am-
mers-Graveland, Z. aan Gybeland, W, aan de noordzydp van Bles-
kensgraaf. _
Deze pold. bcvat het d. B r a n d w y k , liet geh. d e n Do n k en 25
verstrooid liggende b. en boerenhofetcden, beslaat eene oppervlakte
•¿an 880 bund. 23 v. r. 6 v. eil., en wordt door 2 jnolèns van het
oyertollige water ontlast. Het dijksbestuur bestaat uit één Polderschout,
¿rie Heemraden en één Waardsman of Molenmeester.
Deze pold. maakte vroeger eene afzonderlijke heerl. u i t , maar i s
sedert onheugelijke jaren met Gi j b e l a n d tot pene heerl. v.eree-
nigd. '
BRANDWIJK (HTJIS VAN), voorm. adell, huis te ’s Gravenhage,
in het Noordeinde, later het O u d e iio f , thans ’s K o r in g s P a l e is .
Van dit huis werd de eerste grondslag gelegd in het jaar 1833 door
W il l em G o e d t , Ontvanger-Generaal van Holland, na wiens dood het
gekomen is aan L a u r er s v a n B r o s k r o r s t en daarna aan Mr. Q u in t ijn
W e i t s e s . Heer van Brandwijk, Raadordinaris in den Hove van Holland
, waardoor het den naam van het Huis van B r a n d w i jk bekwam.
Na zijn afsterven zijn daarvan eigenaars geworden J acob W e it s e n , Heer
van Brandwijk en diens zwager P ie t e r P e r s i jn , als in huwelijk heb-
bende M a r ia W e it s e n . Van deze kochten het de Staten van Holland,
in het jaar 1895, voor eene sona van 14,200 guld , nadat zy het
reeds eenige jaren in hunr liadden gehouden, ten behoeve en tot in-,
woning van de Prinses L o u ise d e C olign v , weduwe van W il l em I ,
Prins van Oranje, en hären zoon F r e d e r ik H e n d r ik , in wiens handen
het eindelijk geraaktis, waarna hij het aanmerkelijk heeft herbouwd
en die gedaante gegeven, welke het nog had in het jaar 1818, toen
het tot ’s K ohihgs P a l e is werd ingerigt en vergroot (zie voorts de be-
schrijving van ’s K omings P a l e is op het art. ’s G rav en hag e) .
BRANDWIJK-EN-GIJBELAND, gem. in den Alblasserwaard, prov.
Zuid-Holland, arr. Gorinchem, kant. Sliedrecht (19 k.d., 8m. k., 5 s. d.) ;
palende N. aan de gem. Streefkerk, 0 . aan Groot-Aromers en Otto-
land , Z. aan Molenaarsgraaf en Hofwégen , W . aan Bleskensgraaf. \
Deze gem. bevat de pold. Brandwi jk en G y b e l a n d en daarin het
d. B r a n d w i j k , de huurt Gi jbeland en het geh. den Donk. Zij
beslaat eene oppervlakte van 1111 bund. 32 v, r. 89 v. eil., telt 72 b.
en 800 inw., die meest hun bestaan vinden in den landbouw.
De inw. zijn alle Herv. en maken eene gem. ui t , die tot de klass.
van Dordrecht, ring van Sliedrecht bphoprt en ééne kerk heeft, te
Brandwijk. De eerste, welke hier het lperaarambt heeft waargenomen,
i s geweest A rk o ld us S t b u b , die h e t, even voor het jaar 1600, aan-
yaardde. Het beroep van den Predikant beboort alleen aan den Am-
bachtsheer.
B r a n b w i ik - e n -G i jb e l a n d maken eene heerl. u it, welke in het jaar
1325 door P ie t e r van d e r L e c k e verkocht werd aan P ie t e r V in n es z v a n
d e r D amme, ln hpt jaar 135.1 werd daarmpde verlijd Heer J an van
A r k e l ; daarna is zij gekouien in het huis, van. N as sau. In het jaar
i486 werd daarmede verlijd G o d s c h a lk . O em v a n W u n g a a r d e n , wien het
was aangekomen bij dijkregt, als zijnde Dijkgraaf van _dea :MWasser-
waard. Zijn. zoon J a n v a n W u n g a a r d e n gaf het* in het jdar 14b2 , wer
aan K l a a s v a n A s s e n d e l f t , in wiens geslacht het gebleven is tot in het
iaar 1618. Toen schijnt het in hjet geslacht van N a a l d w i j k te zijn
„ekomen, want den. 16 November 1647 werd daarmede. verlijd . Jonk-
lieer J o h a n v a n N a a l d w i j k . Later werd zij bezeten door den beroemden
dichter J a c o b W e s t e r b a a n , die in het bezit daarvan geraakt was door
zijn huwelijk met Vrouwe A n n a W e i t s e n , eerder weduwe van. R e i S i e r
v a n O l d e n b a r n e v e l d . Thans wordt deze heerl. in eigendom bezeten
door Mr. B o u d e w i j n O n d e r w a t e r te ’s Gravenhage. - .
Het wapen van B r a n d w i jk - en- G ijb e l a n d bestaat uit een zwart veld,
horizontaal .in tweeen gedeeld, zijnde het bovenste gedeelte. beladen
met een zwijnskop, tusschen twee hersthoornen, en het onderste inet
zes ronde ballen, insgelijks tusschen twee hersthoornen.
BRANGRON, naam , welken de Negers geven aan de plant. B roe-
d e r s c h a p , in Nederlands-Guiana, kol. Suriname. Zie B r o k d e r s c r a p .
BRANJANGAN, d. in Oost-Indie, op het Sundasche, eil. Java , res.
Soerabaya. _ j
BRANSENBURG, voorm. havez. in het graafs. Zutphen, prov. Gelderland.
Zie B r a n ts en bu rg . ' . '
■ BRANTES, riv. in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Javd. Zij
ontspringt in de resid. Passaroewang, nabij het d. Batoe, en vervölgt
baren loop door Malang, Kediri , Japan tot Bangil, waar zij zieh in
de Straat van Madura ontlast. Zij neemt telkens de namea aan der
plaatsen , waar, zij doorstroomt.
BRANTGÜM of B randgum , d., prov. Friesland, Vv/. Oostergoa, griet.
West-Dongeradeel, arr. en 5 u. Ni N. O. van Leinwänden, känti ¥n
1 | u . Z. ten 0 . van Holwerd, aan den rijweg van. Docknm naar Hol-
werd, te midden van vruchtbare hooge bouwlanden, op eene terp
gelegen.
Dit dorp werd in de oude stukken tot de Holwerder-Zes gerekenA.
Het heeft door eene opvaart gemeenschap met de Ee, en men telt
er .36 b. en 280 inw., die meest hun bestaan vinden in den landbouw.
De Herv., die hier ongeveer 270 in getal zijn, behooren tot de gem.
TFaaxens-en-Branlgum, en hebben hier eene kerk, inet een spils fco-*
rentje.
De R. K., van welke gezindte er siechts 8 op dit d. .wonen , worden
tot de statie van Dockum gerekend. De 3 Doopsgez., die hier
wonen, behooren tot de gem. van Holwerd. , alataal
Er is eene school, die gemiddeld door een getal van 30 leenlingen
bezocht wordt. . t:
BRANTJE of B r a n t ie , d. in Oost-Indie, op bet Sunda&che eil. Java,.
resid. Djocjokarta., aan de monding van de Oija en den Oepak.
In het jaar 1829 is hier, door den Kolonel C o c r i l s , eene verster*
king aangelegd. . .()
BRANTSENBURG i, ook wel Brandsenburg en Bransenburg gespehL,
voorm. havezathe, in h e t. graafs. Zutphen, prov. Gelderland, kw.,
distr., arr. en 2 u. Z. ten 0 . van Zutphen, kant. e n . 2J u.. N. Q.
van Doesburg , gem. en J u. N. ten 0 . van Steenderen, in de huurs.'
Baak.
Deze havezathe heeft den titel gegeven aan eenen tak van het adel-
lijk geslacht van H e ec k er e n , die zieh naar haar van H e e c k e r e n t o t B r a r t - j
senbu rg schrijft. Zij moet al voor meer dan eene eeuw zijn afgebro