Christofeel Bernard tan Galen , Bissehop van Munster, in het jaar
1 6 7 2 , plotseling in ons vaderland viel, en eenige provincien vero-
verde, kwamen de Munsterschen, ten getale van 2000 man, den
1 2 Junij , onder aanvoering van den Generaal-Wachtmeester St. P a u l ,
voor B r e d e to o r t , na reeds te voren eenige der bezettelingen , die; het
■water van den dijk meenden te stuiten, weggevoerd te hebben. De
plaats was sterk genoeg, om goeden tegenstand te kunnen bieden , maar
het magazijn zeer siecht voorzien. Het garnizoen, bij de vijf honderd
man sterk , bestond voor de helft uit nieuw geworven volk ; de Kommandant
, Adriaan van Keppel , had al voor de belegering, zoo aan den Raad als
aan de Gedeputeerden van het graafschap Zutphen, mitsgadeis aan de
Gedeputeerden te velde, gedurig aanzoek gedaan , niet alleen, om spoe-
digen bijstand, maar ook om voorziening in hetgeen er ontbrak; doch
bij had niets bekomen. Toen de huizen der burgers doorkogels, bom-
men enz. begonnen beschadigd te worden, ontstond er onder hen een
gemor tegen de Soldaten ; te ineer, daar men vernam, dat de vijand
eene menigte groen koren had afgemaaid, om daarmede de grach-
ten te vullen, ten einde den wal te bestormen, en er bovendien een
gerucht liep , dat de Franschen bij het Tolhuis doorgedrongen waren
en ’s Prinsen leger geslagen hadden , waarop het volk van Kapitein
La Faguerie , in tegenwoordigheid van den Kommandant, zijne gewa-
ren ter aarde wierp, zeggende : niet te willen vecliten, dewijl ze
geen betaling kregen , en dewijl er toch geen ontzet op banden was.
Hierop werd de stad den 16 opgeeischt, en ging den 18, bij verdrag,
aan den vijand over, die haar echter in het volgende jaar weder
verliet.
BREDEVOORT (SLOT TE) , voorm. kast. , in het graafs. Z u tphen
, heerl. Bredevoort, prov. Gelderland, in het N. W. van het
stadje Bredevoort
Het was in de twaalfde eeuw door Godefridus van R henen , den acht
en twintigsten Bisschop van Utrecht, gebouwd. Den 11 Jul ij 1646
geraakte het door den bliksem in brand, en vloog door de kracht van
het vuur vattende kruid , dat er in bewaardwerd, in de lucht, waar-
door de Drost Jonkheer van H aersolte en zijn geheele gezin deerlijk
omkwam. Op het laatst der vorige eeuw zag men er nog de puinhoo-
pen van.
BREDEVOORTSCHEBEEK , watertje, prov. Gelderland. Zie Aal-
TENSCHEBEEK.
, BRED JO , berg in Oost-Indie , op het Sundasche eil. Java, resid,
Kadoe, ads. resid. Magelang.
Op hetlaatst van December 1828 en in het begin van Januarij 1829,
werd op bevel van den Luitenant Gouverneur Generaal de Kock , op
dezen berg eene kleine benting aangelegd.
BREE , kaap, in Oost-Indie, aan de westkust van het Sundasche
eil. Borneo, 1° 23' Z. B. 127° 43 0 . L.
BREE (DE) , d. in Hunsingo, prov. Groningen. Zie Breede.
BREE (DE) , pold. in het groot waters, van Woerden, prov. Zuid-Hol-
land, arr. Leyden , kant. Woerden, gem. Rietveld-en-de-Bree; palende N.
aan den Meijepolder en den pold. Zegveld , 0. aan Rietveld, Z. aan
den Rijn!, W. aan den Weilandpolder.
Deze pold. h e eft eene oppe rv lak te van 343 b u n d . 33 v. r. 9 v . eil.,'
t e l t 20 h., wa aronder 13 boerderijen , w o rd t door e in e n molen op den
Rijn v an h e t overtollige wa ter o n tla s t en Sta at o n d e r het bestuiir van
eenen Schout en twee Heemraden.
BREEBERG, Breebbro , Brebero , Breburg of Bredenburg , voorm.
schans, prov. Friesland, griet. Stellingwerf-Oosteinde, aan de grenzen
van Opsterland, 1 u. N- ten 0. van Donkerbroek.
BREEBROEK (GROOT-E1S-KLEIN), iw ee buurs. in het graafs. Bergli,
prov. Gelderland. Zie Bbeedenbroek (Groot-) en Breedenbroek (Klein-).
BREECK water in de Vier Noorderkoggen, prov. Noord-Holland.
Zie Braak (De).
BREEDAMME , d. in het eil.Walcheren, prov. Zeeland. Zie Brigdamme.
BREEDE of Brede , bij verkorting meestal de Bree en in de boerentaal
Brij genoemd, d. in Hunsingo, prov. Groningen, arr. en 3 u. W. N. W .
van Appingedam , kant. en 1 | u. ,N. ten W. van Onderdendam, gem.
en 20 min. W. van Warffum.
Men telt er 80 inw., die meest hun bestaan vinden in den land-
bouw. Zij zijn allen Herv. en maken eene gem. ui t , die tot de
klass. van Middelstum, ring van Uithuizer-Meeden, behoort De kerk
is een klein gebouw met eenen lantaarntoren, maar zonder orgel. De
gemeente is in de eerste jaren na de reductie met W a r f f u m veree-
nigd geweest,' in welke combinatie de eerste Predikant was W ibrandds
Georgii; maar in het jaar 1613 kreeg Breede eenen afzonderlijken
Predikant en Georgii bleef alleen te W a r f f u m . De eerste, welke
alleen te Breede de dienst waarnam , is geweest Gabriel Assceri, die
in het jaar 1613 herwaarts kwam, en in het jaar 1642 overleed. Het
beroep is eene collatie van het huis l e n k ema , onder Uithuizen,
tlians toebehoorende aan den Jonkheer Unico A llard Alberda van
Menkexa , te Uithuizen.
Er is te B r e e de eene scliool , die in het jaar 1836 nieuw gebouwd
is. Ook heeft men er ten 0. van de kerk eenen ouden , vroeger aan-
zienlijken bürg, B r e e d e n b u r g geheeten. (Zie voorts dat woord.)
BREEDEBORG, bürg, in Hunsingo, prov. Groningen. Zie Bree-
DENBCRG.
BREEDE-GOOY , water in het Land-van-Overflakke, prov. Zuid-
Holland. Zie Gooy (Breede-) (1).
BREEDE-HIL, oude naam van de stad Brielle, in het Land van
Voorne, prov. Zuid-Holland. Zie Brielle.
BREEDE-MADE, voorm. buurtje in Rijnland, prov. Zuid-Hollandf
onder Soetenvoude, in de Weipoort, achter het Huis-te-Zwieten.
Voor het jaar 1268 bestond dit buurtje uit vier huizen, waarvan
echter toen reeds twee afgebroken waren. De bewoners hadden vroeger
hunnen hoogtijd in de St. Pieterskerk te Leyden gehouden , maar destijds
was het hun vergund dit te Leyderdorp te doen. Thans bestaat er
niets meer van , zoo dat men niet eens de juiste plaats weet aan te
wijzen , waar het gestaan heeft.
BREEDENBROEK (GROOT-) of Groot-Bredenbroek , buurs. in het
graafs. Bergli, prov. Gelderland, distr. Hoesborgh-en-Zevenaar, kw.,
arr. en 6J u. van Zutphen, kant. en 1 u. Z. van Ter-Borgh, gem.
Gendringen; met 260 inw.
BREEDENBROEK (KLEIN-) of Klein-B redenbroek', buurs. in het
graafs. Bergli, prov. Gelderland, distr. Doesborgh-en-Zevenaar, kw. ,
arr. en 65 u. van Zutphen, kant. en 1 u. Z. van Ter-Borg, gem.
Gendringen; met 380 inw.
(1) De woorden beginnende inet Bree, Breed of Breede wt-lke m e n hier niet aan-
treft, zoeke me n Op de woorden van onderscheiding. o f op B h sd e »