BOVEN , Te-Boven of liever Bovenrerk, geh. in de Langstraat,
prov. Noord-Braband, Tweede distr., arr. en 3 ü. W. van’s Hertogenbosch,
kant. en 2 u. W. van Waalwijk, gem. Waspik; met 114 h.
en 630 inw.
BOVEN-ARIEKOK, fluit of regengeul, op de Noordoostkust van
het West-Indische eiland Aruba i N. W. van den berg Wacocombo,
BOVENBUREN , geb. in het Klei-Oldambt, prov. Groningen, arr. ,
la n t., gem. en 20 min. Z. W. van Winschoten; met 21Ö inw. en
eene school, die gemiddeld door een getal van 30 leerlingen bczocht
wordt.
BOVENBUREN, voorm. buitengoed, prov. Friesland, kw. Wester-
goo, griet. Hemelumer-Oldephaert-en-Noordwolde, aan de noordoost-
zijde van het d. Koudum. Het werd door den beroemden Amsterdam-
schen Hoogleeraar R usse K o o pba n s tot aan zijnen dood , in 1826, des
zomers bewoond, en Staat tbans in vervallen toestand ledig.
BOVENBUURT, buurs. op de Neder-Veluwe, prov. Gelderland,
distr. Veluwe, kw., arr. en 3 u. N. ten W. van Arnhem, kant. ,
en 1 u. N. van Wageningen, gem. en 1 u. Z. van Ede, bet is ei-
genlijk het grootste gedeelte der kom van bet d. Bennekom , welk d.
verdeeld is in twee wijken, van ouds B oven- B en n ek o b en B e n e d e n -
B e n n e k om, tbans B ov en b bu r t en B e n e d e n b u u r t genaamd. De
B ov en bo u r t telt 143 h. en 880 inw.
BOVEN CARSPEL , gem. in Dregterland, prov. Noord-Holland, arr.
Hoorn, kant. Enkhuizen (3 k. d . , 16 m. k. , 3 s. d. ); palende N.
aan de gem. Ändijk, O. aan Enkhuizen , Z. aan den Dregterlandschen
zeedijk, W. aan Grootebroek-en-Lutjebroek.
Zij bevat het d. Bove nc ar spe l en het geb. Br oekerhaven
of Bee kc ar spe l , beslaat eene' oppervlakte van 864 bund. 93 v. r.
91 v. eil. en telt 173 h. en ongeveer 1000 inw., die meest hun be-
staan vinden in landbouw en Soerderij. Het ambaeht moet vroeger
veel meer bebouwd zijn geweest dan than s, daar men het op het
kohier der verponding over het jaar 1632 voor 393 aangeslagen vindt
terwijl dit getal, honderd jaren la te r, reeds tot 193 verminderd was.
De Herv. , die hier 330 in getal zijn , maken eene gem. uit, welke
tot de klass. van Hoorn, ring van Enkhuizen, behoort en reeds sedert
het jaar 1374, toen de R. K. kerk aan de Hervormden overging, door
eenen eigen Leeraar bediend wordt ; zijnde de eerste leeraar geweest
J ohannis Y l s t a n o s , die in het gezegde jaar herwaartw kwam, en in
bet jaar 1380 naar Hem vertrok. Het beroep geschiedt door den
kerkeraad.
De R. K., van welke men er een getal van 430 aantreft, waaronder
ruim 300 communicanten , maken eene statie uit, die tot het aartsp.
van Holland en-Zeeland, dek West-Friesland, gerekend , en door eenen
Pästoor bediend wordt. — Men heeft in deze gem. eene school.
Het d. B ov en ca rs pel ; ook wel B o v en k a r s pe l gespeld , en elders wel
eens B o ek ca r s pe l genoemd , ligt 3 u. 0. N. O. van Hoorn , § u. W.
van Enkhuizen, in de zoogenaamde Streek, waarin het , van Enkhuizen
afgerekend, het eerste dorp is. Het schijnt grooter dan het
wezenlijk is , doordien de huizen , in het Westeinde van Enkhuizen , die
wel eene lengle van ruim 200 roed. (327 ell.) gronds, ter wederzijde van
den weg, beslaan, er slechts door de ßokkesloot van afgescheiden zijn.
Vroeger maakte Bov en car sp el , met Groote-Broek, L u t j e -
Broe k, en Hoogcar s p e i , de stede Grootenbroek ui t , waartoe de beide
eerste dorpen ten jare 1364, door Albrecht van Beijeren, Graaf van Holland,
verheven werden, zynde er in het jaar 1402 L u t j e h r o e k en
in 1403 Ho o g c a r s p e l bijgevoegd. Meermalen zijn haar, in tijden
van oproer, de voorregtcn der steden afgenomen, maar telkens tcrug-
gegeven. . •
De dorpskerk plagt voor de Hervorming den H. M a r t in o s , Bisschop
van Tours, als Schutsheilige te vieren. De pastorie moest destijds
door den Paus en het domkapittel van Utrecht, bij beurten , verge-
ven worden. Het bevestigen kwam den Proost van West-Friesland
toe. Het kosterschap stond ter begeving van de Graven. Deze kerk
was vroeger een ruim en groot gehouw, dat op twee rijen pilaren
rustte, maar zij is , in het jaar 1828, veranderd en aanmerkelijk
verkleind. Zij ziet er van binnen vrij goed uit. In het portaal der
westeringang hangt eene kano der Eskimo’s , naar men wil, een geschenkvan
eenen Kapitein , die op Straat-Davis gevaren had. De to-
ren is in het benedenste en grootste gedeelte vierkant opgemetseld, en
rijst hooger met eene houten spits, veel overeenkomst hebbende met
een duivenhok. Vele der sieraden, die tot gebruik der kerk dienen,
zijn, in het jaar 1733 , uit liefdegaven, aangckocht.
De kerk der R. K., aan den H. M a r t in o s toegewijd, heeft geen
toren. Zij is, in het jaar 1824, geheel vernieuwd en met een orgel
voorzien.
De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 120 leerlingen
bezooht. Er is te B o v en ca r s p e l een departement der Maatschappij :
Tot Nut van 't Algemeen, dat den 7 Julij 1826 is opgerigt en 9. leden
telt. . , -
Die van B o v en car spel en Grootebroek hebben , in het jaar 1 4 4 z , eene
haven aangelegd, ter plaatsenunogBroekerhaven geheeten (zievoorts
dat woord), welke haven voor de opgezeteuen van veel nut i s , om
hunne waren ter zee te vervoeren. In het jaar 1353 moest B ov en cars
p e l tot de manschap van oorlog, waarop Enkhuizen gesteld was, zijn
aandeel leveren. In 1479 beloofde dit dorp aan Hoorn hulp te zenden
tegen Heer J an v a n E g b o n d . In 1492 werd h e t, op voorspraak van
Enkhuizen, voor een derde deel ontheven van de boete, wegens de
door het Kaas- en broodvolk aangerigte opschudding. Zestien jaren
later, die weldaad vergetende, weigerde het Enkhuizen in hare ver-
sterking te hulp te komen. In het jaar 1673 is B o v en c a r s p e l door
eenen, zwaren brand geteisterd. Den 23 September 1707 werd dit
dorp andermaal met eenen feilen brand bedreigd, die zieh echter
gelukkiglijk slechts tot twee boerenwoningen bepaalde.
Het wapen der gemeente bestaat uit eenen boom met twee sterren.
BOVEN-COMMEWIJNE , riv. in Nederlands-Gumna, kol. Suriname.
Zie CoMMEWIJNE ( B oVEN-).
BOVENDEKERK, pold. in de Langstraat, prov. Noord-Braband,
Tweede distr., arr. ’s Hertogenbosch, kant. Waalwijk, gem. Waspik ;
palende N. aan het Maasje, O. aan de Vrouwkensvaart, Z. aan
de Oude stra a t, W. aan de Waspiksche vaart.
Deze pold., groot 169 bund. 14 v. r. 4 v. eil., watert, met eenen
naburigen polder, door twee sluizen, op de Vrouwkensvaart en op de
Waspiksche vaart ui t , en wordt door vier Poldermeesters bestuurd, van
welke een President, die tevens het hoofd der gemeente is. Het land
ligt omtrent 1 palm boven A. P.
BOVENDEKERK-OVER-DE-VROUWKENSVAART, pold. in de
Langstraat, prov. Noord-Braband, Tweede distr., arr. s Hertogenbosch,
kant. Waalwijk, gem.. Waspik; palende N. aan het Oude Maasje,
II. D e e l . ^