bert W ibgertsk var V ollekhove , negen Heemraden, zijnde d e r e e d s
genoemde J ab C laesz. C rook , J ab H ermars, N icolaas vab B am beek,
C ornelis A rebtse , J acob R ipper se , F rabs J absz. M orenwerf , P h il ip s
Xjabdschot , C orbelis J abz. M elkrap en, D ir k F r a b s , benevens eenen Se-
kretaris, R iew e r t Claesz. A l l e s , en eenen Penningmeester, D ir k
B eugel , verkoren, onder wier opzigt alzoo, nog in bet genoemde
ja a r, het uitmalcn met dien nitslag begonnen werd, dat men in het
volgende uit die uitges.trekte walerplas reeds de hoogte Ban drie voeteu
waters geworpen bad ; maar den 20. Jaiiuarij 1610 brak de buitendijk
op onderscheideue plaatsen door , zoodat het tot dus verre drooggemaakte
meer weder geheel onder liep , hoewel de onderneming van zulk een zwaar-
werk daarom nog niet opgegeven werd , want de ondernemers
verkregen, op den 18. Febrnarij deszelfden ja a rs , een breeder ok-
trooi, genoegzaam ^ met verdnbbeling der voorheen vergunde voorreg-
ten , als : dertig jaren vrijdom van verpondingen, tien jaren van
t gemeene middel op het hoornvee, twintig jaren van het middel op
de bezaaide landen, en vierentwintig jaren vrijdom van de tienden.
Bij het eerste octrooi was vastgesteld, dat de Graailijkhejd eene erken-
tenis van vijf schellingen voor ieder morgen zou genieten en dat het
honderdste morgen zou moeten gelaten worden voor het kerkelijk on-
derhoud, waarop het werk op nieuw met zoo grooten ijyer , naarstigheid
en goed gevolg werd ter hand genomen, dat binnen vier maanden
tijds alle de ringdijken , tot over de twaalf honderd roeden Rijnland-
sche maat, weder hersteld waren , en 11 maanden daarna, inhetbegin
van Junij 1611, het water zoo ver uitgemalen was, dat er in dqt jaar
nog onderscheiden sloten werden gegraven. Nadat voorts bij de eerste
zes en twintig nog twaalf nieuwe molens geplaatst waren, werd de geheele
B eemster den 19. Mei 1612 volkomen droog en walerloos bevonden,
waarop alles , spoedig en net in zijne sloten , wegen en wateren werd ver-
deeld , zoodat den 50. Julij daaraanvolgende al het verdeelbare land, ter
grootte van 7794 morgen , 82 roed. , op het slot te Purmerende ’ in
tegenwoprdigheid van drie schepenen der stad, daartoe als getuigen
verzocht , zijnde M e lis M a th ijsz . , G e r r it Kro o s en P iet er H eb pr ir s
bij kavelingen van 20, 8 , 8 en 2 morgen, onder de 122 deelge-
nooten verloot, en ieder zijn land bij dekaart aangewezen werd, sedert
welken tijd hier vele huizen getiuimerd en hofsteden aangelegd zijn.
De landen zijn, omdat alle niet even hoog liggen, in vier polders af-
gedeeld ; als: de M i d de lp 0 ld e r , waarin nog afzonderlijk de K il -
p o l d e r ligt, de B p v e n p o l d e r en de A r e n b e rg er p o 1 d e r.
Deze polders hebben ieder hunne noodige molens, om van het overtol-
lige water ontlast te worden ; wordende de geheele B eemster nu met
49 molens, waaronder drie vijzelmolens , droog gehouden ; iedere gang
yan 4 molens, die elk het water drie en drie en een halve voet opma-
len ; behalve dat er een gang van 3 molens is, die, naar evenredigheid,
het water veel hooger moeten opbrengen, Ter gedachtenis dezer droogma^
king wordt er jaarlijks een dank- en bededag gehouden, hetwelk vroe-
ger op den 30. Julij geschiedde , maar sedert eenige jaren op den zou-
d ag , die het naast aan den 30. Julij invalt, plaats heeft, waarna het
des Maandags stierenmarkt, des Dingsdags paardenmarkt en des Woens-
dags heestenmarkt is , alle welke markten zeer druk bezocht worden.
De geheele B eemster werd , na dat zij drooggemalen was , behalve de
dijken, sloten , wegen en egalementen , 7848 morgen lands groot bevonden.
Tegenwoordig is de B e em st e r , volgens kadastrale opmeting,
groot 7078 bund. 10 v. r. 71 v. eil. belastbaren, 136 bund. 18 v . r!
78 v. eil. onbelastbaren grond, dus te zamen 7214 bund. 29 v. r .
49 v. eil. De ringsloot is doorgaans 27 eilen wijd, en ruim 2 eilen
diep. Op de breedte van 27 eilen ligt een dijk van 6| eilen glooijens ,
vijf eilen kruins en tien.eilen druipens, ter hoogte van twee en een halve
eile. Eene sloot van vijf eilen , scheidt dezen dijk van de binnenlanden,
Tien groote wegen , tien eilen breed en even verre van malkanderen ,
als vijf yan het N, N. O. naar het Z. Z. W. en vijf van het 0. Z. 0.
naar het W. N. W . , loopen kruiswijze door de B eemster , van
welke de middelste en längste , 18,000 eilen lang is. Deze wegen en
wateren verdeelen het meer in vierkante blokken van 100 morgen of
van vijf kavels , ieder van 20 morgen. De meeste wegen in de
B eemster zijn ter wederzijden met hoog opgaande boomen beplant,
waardoor zij zieh als zoo vele lommerrijke , ver uitziende lanen
voordoen. Nevens deze lanen liggen de sloten, wateringen en mid-
deltogten net verdeeld. Men telt er 442 h . , waaronder 267 fraaije
boerderijen, en 5000 inw. .die meest allen in het Noord-Hollandsche
(Edammei*) kaasmaken, en voor een klein gedeelte in landbouw hun
bestaan vinden , terwijl de 1 Beemster kaas en inzonderheid de Beemster
wol zeer gezöcht zijn. Ook vindt men in de nabijheid van Purmerende
i vele tuinen , waarvan de vruchten grootendeels naar Amsterdam
ter .markt gebragt worden. De lustplaatsen , die men hier vroeger ,.
en wel voornamelijk aan den Volgerweg vond , zijn genoegzaam allen
verdwenen., ;
Het geheele meer wordt onderscheiden in M id d e l-, N o ord-, O o s t-,
W e sti-, en Z u id -B e em ste r. In ieder dezer vijf deelen werd plaats
gelaten tot eene Hervormde kerk ; doch men heeft goedgevonden, om
er slechts eene te plaat&en in de Middel-Beemster, aan het kruis van
den Rijper- en den Middelweg, welke eenen fraaijen en vrij hoogen
toren heeft. Tot de bediening der Hervormde gemeente in de B eem-
stbk werd in het jaar 1622 als eerste Predikant beroepen H ebricc s
H uisibgius , die. den 11. October uit de „gemeente Oude-Niedorp en
Veenhuizen herwaarts overkwam, en , na eerst de eeredienst in een
bijzonder huis verrigt te hebben, de k e rk ,. den 30. Julij 1623,
inwijdde. In het jaar 1662 plaatste men de spits op den toren }
drie jaren later werd de kerk met leijen gedekt en in het jaar 1784
van een welluidcnd orgel voorzien, terwijl men in het jaar 1830,
uit hoofde van gebrek aan zitplaatsen ,. daarin eene gallerij aanbragt,
welke tevens het gebouw tot sieraad verstrekt. Men vindt ook in
deze kerk , in marmer uitgehouwen, een door H ugo de groot ver-
vaardigd,; Ijatijnsch graftschrift op T obias de C oere , den tweeden Dijk-
graaf van de B eemster. De Hervormde gemeente van de B eemster ,
welke tot de klass. van JE dam, ring van Purmerende, behoort, telt
ongeveer 1700 zielen. Het beroep van den Predikant geschiedt door
■den kerkeraad.
Reeds vroeg schijnen er zieh ook Doopsgezinden in den B eem st er
te 'hebben gevestigd, welke meeste tot de gemeente van Oosthuixen
behoorden. Deze gemeente van tijd tot tijd in leden toenemende,
die voor het groötste gedeelte in de B eemster woonden, terwijl ook,
van de 4 Diakenen 3 ingezetenen van die bedijking waren, werd men
te rade , aangezien het kerkgebouw te Oosthuizen vergroot en biriten-
dien vertimmerd diende te worden, eene kerk in de B eemster te bou-
wen, en wel zoo veel mogelijk in het midden. Daar het te voorzien
was, dat het waarnemen van de predikdienst uit liefde , zoo als tot
nu toe liad plaats gehad, cerlang moest ophouden, en men zieh van