1427 , voor Tiel, voornemens zijnde om er zieh door lisl of geweld,
meester van te maken ; doch de aanslag ontdekt zijnde , liep te niet.
W i l l e m en J a n v a n B u h e n hielden in dezen lijd de zijde van R u p o e f
v a n D i e p r o ü t tegen Z w e d e r v a n C u l e m b o r g , die elkander hetbisdom van
Utrecht zöchten te betwisten , en van welke de laatste zieh meester van
Tiel gemaakt had. Hertog A r n o ü d v a n G e l d e r , die op Z w e d e r s zijde
was, viel in het L a n d v a n B e i i e n , lietwelk bij alom, te vuur en te
zwaard , verwoestte. Kort hierna ondernam Heer W i l l e m , verzeld van
R u d o l f v a n D i e p h o ü t , wederetn eenen vrnchteloozen aanslag op Tiel.
De twist, die in dezen lijd , tusschen Hertog A r n o l d en zijnen benijder
A d o l f v a n d e n B e r g ontstaan was, bragt W i l l e m v a n B ü r e n in aati-
merkelijke ongelegenhcid. Hij werd door A d o l f ligtelijk bewogen , om
de wapenen tegen Hertog A r n o u d op te vatten , dat hem echter .zeqr
kwalijk bekwam. Hertog A r n o u d omringde het slot en de stad van
B e b e n , in bet jaar 1450, en maakte er zieh, na eene langdurige he-
leo'ering, meester van. Alle beraniingen van schikking en ontwerpen
van verdrag vielen vruchleloos uit. W i l l e m zocht zieh te verdedigen
en kwam wederom te B ü r e n ; maar tegen den Hertog niet bestand
zijnde, werd de stad andermaal , in het jaar 1454 , ingenomen. Reer
W i l l e m trok het land ui t , yocht dapper aan de zijde van A d o l f v a n
b e n B e r g i i , in den slag, welke op St. Huberlsdag, in het jaar 144(4,,
op de grenzen van Gulik fcn Gelderland, geleverd werd , en stierf
in bei jaar 1461 in ballingschap, te Luik , in den ouderdom van
meer dan taebtig jaren. Bij zijne tweede vrouw E r m g a r d , Gravin
v a n d e r L i p p e , liet hij drie zonen en eene dochter n a , Y i n c e n t i o s ,
gelniwd met A g n e s v a n d e r E « e v a n G r a m s b e r g e n , en in bet jaar 1505
kinderloos overleden ; G i j s b r e c r t , Domhecr van Keulen en Luik,;
A l a r d , Domheer van Luik; en E l z e , Abdis van Tborn, die echter
nimmer weder tot het bezit liunner gpederen konden geräken. De
heerlijkheid B ü r e n was ,reeds, in liet jaar 1450, door Hertog A e n q ü d , ,
aan zijnen broeder, Heer W i l l e m v a n E g m o n d , toegezegd , doch deze
is er »nimmer van in het ;bezit geweest. De lieerlijkheid kwam onder
iGelderland en werd door »eenen Arabtman geregeerd. In bet jaar 1444
»werd bet slot en de stad door »Hertog A r n o l d ter leen opgedragen
aan G é r a r d v a n C u l e m b o e g . — In het jaar 1448 stondeu die van
» B ü r e n op tegen den Hertog van Gelder. Zij werden door die van
Nijmegen en andere Geldej-schen bijgestaan , belegerden den Drossaard
W a l r a v e n v a n H a s t e n op liet kasteel, en maakten er zieh cerlang
meester van. Doch naderhand verdroegen zij »zieh wederom met den
Hertog , »en werden in hunne yrijheden bevestigd.
W i l l e m ,» A r n o u d ’s broeder , Heer van Leerdam., IJssels.lein,en ponige
andere heerlijkheden , won bij zijne huisvrouw , W a l b ü r g , dochter van
» F r e d e r i k , ’Graaf van Meurs, onder andere kinderen , drie zonen , onder
welke na zijnen dood, zijne heerlijkheden verdeeld werden. F r e d e r i k
van E g m o n d , zijn tweede zoon , die Heer van IJsselsteiu was, bekwam ^
den 12 j.Tunij 1472 , van zijnen oom A r n o d d de heerlijkheid B ü r e n tot
vergelding der onkosten , die b ij, len behoeve van gezegden A r n o l d
gedaan »had , gedurende den tyd , dat deze op het kasteel te B o r e n
gevangen was. Ten behoeve van dezen F r e d e r i k werd de heerlijkheid
B ü r e n , in het jaar 1492, door Keizer M a x im i l i a a n , wiens zijde bij tegen
de Gelderschen hield, tot een graafschap verbeven. Hij was met
A l e i d , dochter »van G é r a r d , Heer van Culemborg , gehnwd , die heul
de .heerlijkheid St. Maartensdijk , :in Zeeland, ten huwelijk bragt,
en overleed in h e t j a a r ;1500. Zijn zopp F l o r i s van Egmond, werd
n a h em G r a a f v a n B oren. H ij o n t z e t t e L e e u w a r d e n , d a t i n h e t
ja ar 1516 , door de Gelderschen belegerd was , en braS1 ’ ™ y Ook
TWkum onder de gehoorzaamheid van Keizer K arf.l V. Uok
i f f * ' hH veel^toeo'ebrairt om dien Vorst het wereldlijk geb.ed over
UtfecEt te doen opdragen. In dicn tijd beklccdde bij het ambt van
„ . t t . j n:; Mipf inrTi ilftp.liter van CoK?iELis, Heer
eenen zoon en twee doebt^rs en stierf in
het janTl559. Zijn zoön , M a x im il ia a n geheeten , volgde hern op in het
Ghaafechap B ü r e n Hij diendc Keizer K a b e l in onderseheidene bmtenlandsehe
oorloiren , en bekleedde , van z i j n e n t w e g e , het ambt van Stadhou-
der van Friesland. Men verhaalt, dat de Keizer hem aanbood zijn
graafschap tot een herlogdom te willen verlieffen; doch bij , vernemende
dat zijne inkomsten daardoor niet v e r m e e r d e r d zouden vvoiden , sloe
het af met te verklären , dat bij hever een njke Graaf dan een arme
Hertog wilde zijn (1). Bij F r a n c o . s e d e L a n n o y dochter van H u g o Heer
van Bälinqweert, kreeg hij eene dochter, A n n a geheeten , die hem na
zijnen dood , welke in het jaar 1541 voorviel, in het beztt van het Graaf-
sebap B ü r e n en van zijne andere heerlijkheden opvolgde. Z i j trouwde ,
in het jaar 1551, met W i l l e m v a n N a s s a u , Prins van Oravje , e n
bra.H daardoor het graafschap B ü r e n en onderseheidene andere
•heerliikheden in bet hnis van O r a m e - N a s s a ü over. V i e l e m , die vier
vrouwen beeil geluiil : A n n a v a n E g m o n d de dochter van M a x im i l i a a n
Graaf van Buren , A n n a v a n S a k s e n , C h a r l o t t e a a n B o u r b o n en L o ü i s e
b e G o e i g n y , in het jaar 1584 te Delft doorschoten zijnde werd door
zijne drie zonen , den een na den anderen, het graafschap B ü r e n
oppevoW; eerst door F i l i p s W i ü e e m , eenen zoon van A n n a v a n E g m o n d ,
die te Brussel in h e tja a r 1618 overleed, toen door M a u r i t s , een zoon
van A n n a v a n S a k s e n , die in het jaar 1825 gestorven is , en eindelyk
door F r e d e r i k H e n d r i k , eenen zoon van L o ü i s e d e C o l i g n y . Deze laatste
werd in het graafschap B ü r e n , opgevolgd door zijnen zoon W i l l e « ! 11
die het wedeto.il aan zijnen zoon, W i l l e m I I I , nal.et. Na den dood
van W i e ü e m I I I , in het jaar 1782 voorgevallen is, ;bij de deel.ng
•Van diens nalatenschap, dit graafschap , ten gevolge van bet verdrag ,
dat deswege in het jaar 1752, tnsschen den Konmg van Prmssen en
W iL E EM K a r b e H e n d r i k F r . s o , Prins van Oranje,WILEEM uVAREL IlEWUKi». ^ werd getroffen
dezen laatste te beurt gevallen , van ivien het op zijnen zoon W i l l e m V
en van dezen weder op onzen voormaligen Konmg, W ie e e m F r e d e r ik ,
Gradf van Nassau, gekomen is. - , ,
Het graafs. B o r e n bevat het Stadje B u r e n , benevens de dorpen :
m m h , B e u s i c h e m , B u u r m a 1 s e n , E r i c h era, T n c h t en
- Z o e l m o n d , thans de gem. B u r e n , B eus iche.m en Bu u rma l -
wen uitmakende. Het beslaat eene oppervlakte van 544 bund. /bv. r.
62 v. eil., en telt 775 h. en rüim 4000 inw. die meest hun bestaan
vinden in den landbouw. . , -
Het wppen van het graafs. B ü r e n bestaat in eenen stormbaik van
zilver op een veld -van keel.
BÜREN , gem. in hCt graafs. Buren, Benedendistrikt der prov. b elder-
land, kw. en arr. T ie l, kant Culemborg (8 k.d., 25 m.k., 9s.d.); palende
N aan de gem. Beusichem , O. aan Zoelen , Z. en W. aan Geldermalsen.
' ( i ) M e n vimlt e e n ii^ e nopens Maximiliaan G r a a f v a n B u r e n
in d e H e r i n n e r i n g e ü a i t h e t g V b i e d d e r g e s o h i e d e m a b e t r e k -
k e f f f k ä 'e ddor 'A. Y. v iS BEr 'A a , b l . 35, 1S7 e n * 5$.