Bij ditdorp had, den 14 Jnlij 1828 , een gcvecht plaats tusschcn eene co-
lonne Nederlandsche troepen , onder den Kapitein R e n i a v a n N a u t a , en eene
zeer aanzienlijke maßt muitelingen , waaronder veel Cavallerie , onder
den jöngen D i e p o N e g o r o en D j o y o S e n d e r g o , waarin de onzen den
:vyand op de vlugt dreven , en tevens een vaandel veroverden.
BORS A LI A , Latijnsche naam van het dorp B o r s s e i e , op het eil,
Zuid-Beveland, , prov. Zeeland. Zie B o r s s e l e .
BÜRSELEN, d. op het eil. Zuid-Beveland, prov- Zeeland. Zie
. B o r s s e l e .
. BORSLABE, naam onder welke de vervallen schans B o r s x e a p p e » ,
prov. Nonrd-Jlraband, op de meeste kaarten voorkoiut. Zie B o r s t l a p p e .
BORSSELE, ook B e r s e l r e , B g u k s a l e , B r i n s i l l a en Bor,s a l e gespeld,
(hetwelk alles zooveel als Z e e b b d b t beteekent), eene der oudste gedeellen
van Zeeland, Z. W. van Zuid-Beveland, waarvan het door de Zwake,
een tamelijk breed water, Bescheiden was.
Het werd bespoeld ten N. door de Loo-IJve, ten N. 0. door de Die-
rik, ten Z. door de Wijling-ee, ten VV. door de Sloe en de Zwake,
en bestond oorspronkelijk nit twee eilanden , die door de IJve van
een gescheiden waren , en daarnaar ook Bo r sse 1 e -b eo o ste n-IJ. v e ,
Bq r s s e 1 e-b co o s t en-Vi j fzode of 0 os t -B or s s e 1 e , en Bor s
s e l e - be w es t en - IJ v e , B o is s el e b e w e s t en - V ij f z o de of
AVes t -Bor ss e i e genoemd werden {zie die art.). Het laatste gedeelte
maakte de heerl. B o r s s e l e eit.
Het eil. B o r s s e l e , dat men reeds in de zevende eeuw vermeld vindt,
bevalte de dorpen : C o u d o r p e , E l l ewo u t s d i j k , Eve r i n g e ,
.St. K a t r i j n , Mo n s t e r , O o s t k e r k , W e s t k e r k , Te W ij k
en W oI f a r tsd o r p.
Het was oorspronkelijk eene bezitting van een aanzienlijk geslacbt,
welks stamboofden later ook veel magts in bet westelijke gedeelte van
Zuid-Beveland verkregen, waar zij mede belangrijke eigendommen
bezaten , zoo als Goes , Baarsdorp enz. Yan lieverlede werden echter
, deze goederen gesplitst of verloren. Verscbillende takken uit dien stam
onderscheidden zieh door de namen der beerlijkbeden , hun ten deele ge-
vallen (zie het volgende a rt.), en weldra was deze en gene belangrijker,
dan de hooldstam zelve , welks bezlitiiiffcn, in bet ' «J " be<Ürin der veertiende
eeuw, door verbeurdverklaring, in andere handen kwamen.
B o r s s e l e maakte op zieh zelve een decanaat of dekensebap ui t , waarvan
de Deken of Provisor verblijf liield te Mo n s t e r , bet oudste
en voornaamste der dorpen, dat zijnen naam daarvan ontleend heeft,
aarigezien het woord monster eene kapittelkerk beteekent.
Door het verlanden 'der IJve, werden de beide eilanden, waaruit
Borssele eerst bestond , in de dertiende eeuw aaneen verbonden ; later
werd het daardoor gevormd eiland, door de afdamming der Dierik,
vereenigd met de B a a r l a n d e n , en op het laatst der vijftiende
eeuw met de, in de Zwake, aangeslibde eilandjes II e i n k e n s z a n d
, en Ov e r z a n d , die toen reeds aan Zui d -Be ve lan d gehecht waren.
De in B o r s s e l e gelegene dorpen moeslen deelen in de rampen, die,
den 15. November 1530 ,r geheel Zuid-Beveland troffen. Nadat men in
het jaar 1531 weder begonnen was de , om deze dorpen gelegene , lande-
rijen te bedijken , werden zij in bet volgende jaar andermaal overstroomd,
waarna de meesten met de zee zijn gemeen gelaten tot in het jaar
1616, als wanneer die bedijking hervat is.
Thans maken de voormalige eilanden B o r s s e l e , met de polders, die, zoo
ten Oosten als ten Noorden, aan de heerlykheid B o r s s e l e zyu aangedijkt,
de ViERUB a e d e b l i n g d e r W a t e r i n g e n v a n Z u i ö - B l v e l a n d u h , welke
men rneest onder den naam van W a t e r i n q v a n B o r s s e l e aanduidt, of-
schoou er alle de polders onder de gem. B or s sele , E 11 e wou t s d ij k ,
Ou de l a n d e , B a a r l a n d en l l o e d e k e n s k e r k e toegebragt
worden (1).
BORSSELE, kerk. ring, prov. Zeeland, klass. van Goes.
Zij bevat de volgende 10 gemeenten : B o r s s e l e , B a a r l a n d ,
El l ewo u t s d i j k , ’sGr a v e n p o l d e r , ’sH e e r e n b o e k e n - N i e n -
we d o r p , Hei nken sza n d , l l o e d e k e n s k e r k e , N i s s e , Oude-
l a n d e en 0 ve r za n de - e n - Dri e w egen, die door even zooveel Pre-
dikanten bediend worden. Men heeft er 11 kerken en telt er 5000 zielen.
BORSSELE, gem. op bet eil. Zuid-Beveland, prov. Zeeland, distr. en
arr. Goes , kant. Heinkenszand, (5 k. d . , 7 m. k . , 3 s. d.) j palende
N. W. aan de gem. ’s Heer Arentskerke, N. aan ’s Heerenhoek, O. aan
Overzande en Driewegen , Z. O. aan Driewcgen , Z. en W. aan de Honte.
Deze gem. bestaat uit den Ou d -B o r s s e l e p o l d e r , met bijna den
geheelen Nie u w-Bo rss e 1 e pol d e r , benevens een gedeelte van den
Koningspolder , alsmede zeer kleine gedeelten van den Nie uwe n-
Wes t -Crai jer tpolder en van den St. A n t h o n i j polder . Zij bevat
het d. Bo r s s e l e en eeniOg e verstrooid lhOnüende h. Men telt er
760 inw. die meest hun bestaan vinden in den landbouw.
De Herv., wier getal hier 600 beloopt, maken eene gem. uit. De
eerste , die hier het leeraarsambt heeft waargenomen , is geweest E l i a s
M o r r i s , die in het jaar 1618 hier gekomen is , en in het jaar 1625
weder naar Kruiningen vertrok.
De R. K ., van welke men er 160 aantreft, bebooren tot de statievan
’s Heerenhoek.
Men heeft in deze gem. eene, sebool.
B o r s s e l e is eene baronnie en het oorspronkelijke stamgoed der Heeren
v a n B o r s s e l e , die in vervolg van tijd zeer vermenigvuldigd en door
geheel Zeeland verspreid zijn, maar , ten einde den eenen tak van
den anderen te ondersebeiden, naar de heerlijkheden, welke hun door
giften, huwelijk, of op eenige andere wijze ten deel vielen , zieh
B o r s s e l e v a n B a a r s d o r p , B o r s s e l e v a n B r i g d a m m e , B o r s s e l e v a n d e r
H o o g e , B o r s s e l e v a n K l e v e r s k e r k e , B o r s s e l e v a n K o r t g e e n , B o r s s e l e
v a n L a t e r d a l e , B o r s s e l e v a n S t . M a a r t e n s d i j k , B o r s s e l e v a n S a n d i j k ,
B o r s s e l e v a n S p r e e u w e n s t e i n , B o r s s e l e v a n d e r V e e r e , enz. genoemd heb-
ben, en welke Heeren , te allen tijde, naast de Graven van Zeeland ,
den grootsten invloed in deze provincie badden. De eerste Heer van
dit geslacbt , die in deze landen is bekend geweest, wordt in de
oude Zeeuwsche kronijken L i p p o l d of L b u p o l d (eigenlijk L e o p o l d ) genoemd.
Deze wordt gezegd een zoon geweest te zijn van F r a n k , Hertog
van Zwaben, en door Keizer L o d e w t j k den Vrome, herwaarts te zijn
gezonden , om , inzonderheid Zeeland , tegen de invallen der Noormannen
te beschermen, en ten einde biertoe te beter in Staat te zijn,
werd bij begifligd met goed , land en erve, bijzonder bij Zuid-Beveland
, door welk land men B o r s s e l e - B e o o s t e n - V i j f z o d e moet ver-
staan. Nadat bij de Deenen , in het jaar 838, ten lande uitgejaagd
( i ) Wi'i meenden tot liet zaraenstollen van d it en de volgende a r t. niet b eter
te kunnen d o e n , dan. b e tg en o , door onzen gcleerden medearbeider J. a b U t r e c h t
D r e s s e e h d v s , in aijüo W a n d e l i n g e n d o o r Z u i d- e n N o o r d - B o v e l a n d ,
gesebreven w o rd t , oj> den voet te v o lg en . Z ie dat w e r k , b l . 306-341.