midden, even als in het Westen, bijna 2 uren gaans breed. Dq om-
trck kan op 11 j v. m. geschat Morden , wanneer men de streek tusschen
Zevenbergen en'Steenbergen inederekeut, welke alleen v. m. groot
is , doch van welken men evenwel niet zeker weet te bep ilen , of die
door dezen vloed dan wel vroeger ontstaan zij. Men gist, . dal de
gcdeelten van het verdronken land , die als eilanden iu den grooten
waterplas overbleven, 1 v. m. beslagen hebben, terwijl er eyen z o q veel
gron.ds in den bijboezem tnsschcn Steenbergen en Zevenbergeu överbleef.
Een groot gedeelle van bet verdronken land werd weldra weder met
nieuwe dijken omringd , die echter niet alle bestaan hieven. Zoo vindt
men opgeteekcnd, dat dadelijk na den vloed en de hcrstell ing der
doorgebrokene dijken , 16 dorpen hun hoofd weder verhieven , doch dat
de verdere bedijking door opgekomen verhinderingen stekeu bleefi Over
bet algemeen ontbreekt het aan zekere en bepaalde berigten nopens de ge-
schiedenis dezergroote iubraak (1). Eerst van de 17e eeuw af aan beginnen
die rneer zekerheid te erlangen ; toen is er veel van hat verloren gegane
land, door het vruehtbare slijk aangehoogd, yieder door bedijking ger
wonnen , zoo als in het W. B e ij er 1 a n d , bet L a n d v a n S t r ij e n en
het Ei l and van D o r dr e c h t. ln het 0. is alinede veel binnen gedijkt
en met het vaste land vereenigd, als daar zijn het N i e u w-L a nd v a n
A l t e n a in het jaar 1640, vervolgens de in het W, daarvoör liggende
D u s s e n s c h e of Z ui d - H ol la nd s ch e p o l d e r . De oyeeige
streek lands in het N- en Zvvan het oude Maasje , met zijne bedding
tot aan den ouden zeedijk bij Drongelen , een uur ten W. van fleus-
den loopende, is ingelijks weder aangewassen , doch voor een gedeelle
geheel onbedijkt gelaten, voor een ander gedeelle slechts met ligte
zomerdijkeu omringd, waardoor het des winters en in het yoqrjaar
dikwijls overstroomd en derhalve alleen als grasland gebrnikt wordt.
ln den waterboezem zelven, die bijna 5-j v. m. groot is , zijn sedert
de vorige eeuw vele zandbanken , overblijfsels van het oude laud Uooger
en met griend bewassen ontstaan ; nog meer nieuwe polders zijn er aan-
gewonnen en daardoor de plas grootendeels weder tot land geworden,
vooral in het midden ; in het Z. beslaat het water nog eene aanzieuLjke
breedte, gelijk ook in het W. längs het eiland van Dordrecht en in
bet 0. Het geheel bestaat echter nog uit grqote en kleine eilanden ,
tusschen welke de killen en kreken doorloopen , die te zamen uit het
oude Wiel niet ver van W erkendam voortkomen , en waarvan de hoofd -
arm de Groote Hel of Westkil, digt lapgs het eilaxid van Dordrecht
vloeit. De voornaamste der thans in den Biesbosch gevonden, wordende
pold,ers en platen zijn de Am e r p l a a t , de Bloempl aal , B o e r e n-
v e r d r i e t , de B r n i n h o e k s c h e w a a r d , de B u r c h a r e n -
p o l d e r , de C a t h a r i n a - p o l d e r , de D e e n e n p l a ä t , het
Don d e r z a n d , de E i j e r w a a r d , de E 1 s p 1 a t e n , Ha p p e n -
h e n n i p , H a r d e n h o e k , de H e n g s t e p o l d er , H o n d e r d e n
D e r t i g , de H o n d e r d-m o r g e n , 11 u i s w aa r d , J a n n e z a n d ,
( i ) Hi’i , die al het wctenswaarüige, dat omtrent dezen ^atbrvloed bekehrl is ,
w il te boek gesteld v inden, laze de belangrhjke V*e r h a n d e 1 i n g o v e r d e i rt—
b r a a k en o v e r s t r o o m i n g v a n d e n G r o o t e n Z u i <1— H o 11 h n d 3 c h e n
W a a r d , op d e n i8, N o v e m b e r 1421, van onzen'kundig-en medearbeidbr
J« Smits J z ., waarvan wij e c h te r, fitt de opgave der overstroomd geweest zijnde
dorpen, na raadpleging met deskundigen, hebben gemeend oeingzins te mOeten
afwijken«
^ 7 d a a r dde’
A m b a c h t , K r a a i j e n s m • ri’d P1 d! a a t de M,o o r d p i a a t of
de Merwe d e p o l d e r , de i de NooVdplaat , het Noord-
B o v e n d o ö d , de M d g g e w a a » ^ P a u l u s z a n d , de
P e t e r s p l a a t , de 1 l a a . i at de S p i e r i n g p l a a t ,
d e r , d e ' P r i kwa a r d , de v S t e d e d i j k , de S t e e n e n m u u r , fiSM # JÜBS JES
L ^ ' s ^ ^ ^ ^ e ZPa°lm,e h e tCZ u i d p l a a t j c en de Z w a r t e n -
h °Dek voornaamste killen of kreken * -a rd o o r^ die p l a n e n polders
van een geschdden woMen^, J j ^ Z u i d - B e n e -
k e n s , de B a k k e r s k i 1, ß 0 o itif a t , de B ra sp
e n n i n g , de B r u i n e k i Ga t v a n d e n Noor -
d 'i e p , het Die p , het Diepj , ¿ Ui d e r - E l s , h e tB e n e d e n -
d . r - E l s , bet Gat - ^ ^ v a n d e / M'id d e n- El s s t ee k ,
N o o r d e n - E l s g a t h e t h a t v a n de G r o o t e K M ,
het G a t i t d eGVo o t e He l , de R e i het
Ga t v a n d e n H a - d e n h ’ he(. G a t v a n Kies
l o o t , de H o o g t i l , de Oo s ] e ’ K o u i k i l , de Ko r s -
l e n , de K i k v o r s c h , het Ko o i g a ^ ^ hfrt’ ,Ga t v a n
j e s s l o o t , h e tK r om m g ’- t p n sf rat het Z u i d - l a a r -
L i j n o o r d , het Noo r d - - a a j e r’ d i e p , het Ga t v a n
t e n s g a t , de N l e u w l , e p f e u n - L a a u w e n s l o o t ,
de N o o r d k h p , d ^ ^ f / V a n d e n P u t t e n s t r e e k , het
het .P u t t e nd l ep , ke i, i f nt v a n d e n N o o V ; d e r s p r i n -
j e n , hi t h a t v a ö B o v e n s t e g a t v a n h e t
i : : i 'W Z .« h« Z " idgünstigen
staat toe , j dat al het Maaswater zijnen loop
aanstonds het waler *°° Woudrichem in de Merwede v a lt, hetwelk
■nam door den arm , welke dj . Rnthoven af tot aan den
t,h mm» « a f Ä*SSflßWto - «> Biesbosch-, geheel dxg slykte U, or f:® X als de kortste en
het water met geweld over be^; B ^ • de zee, waardoor aan
t e i , b « S e a D o rf.« h t. K a * aaa. m .» , « a