tön geschenke gaf. De haven , spoedig voltooid zijnde , lokte vele zee-
vaarders derwaarts , zoodat de piaats daaraan hare opkomst en bloei
te danken had , die zoo toenam , dat , in het tijdsbestek van eene eeuw ,
h ie r, hehalve de mindere vaartuigen, honderd karveelschepen geteld
werden , welke de Zuiderzee bevoeren.
De nierkwaardige bclegering van Sleenwijk, door de Spapjaarden,
in dejaren 1880 en 1381, gaf echter de eerste aanleiding om B l o k z i j l
te ömwallen , want de Stadhouder van het Noorderkwartier der pro-
vincie Holland , D i d e r i k S o n o y , door de Staten naar Overijssel ge-
zonden zijnde, om den Ridder J o h n N o r r i t s in het voorgenomen ont-
zet van Steenwijk behulpzaam te wezen , en hier den 1 Februarij 1381,
met eenig voetvolk , gelahd zijnde, dat onder anderen ook gerCedscbap-
pen tot schanswerkCn inedegevoerd had , liet er met der haast eene
sterkte opwerpen, waaruit later eene vesting met vijf bolwerkon ont-
stond. V66r de aankomst van S o n o y was deze piaats nog onder
den naäm van de G r o o t e z i j l bekend , maar nadat zij door dien Veld-
overste versterkt was , heeft zij den naam van B l o k z i j l (d. i. bevestigde
xijl of sluis) bekomen. De vestingwerken zijn echter thans zeer
vervallen, maar het scheepsdiep is in het jaar 1836 aanmerkelijk ver-
beterd en de beide thans aldaar liggende sluizen dienen niet alleen
tot uitlozing van het Overijsselscbeen Drenthsche veenwater, maar ook
tot doorvaart der turfschepen uit die provincien naar Holland en elders,
zoo dat er j in het jaar 1839, 21214 schepen, metende. 81,936
tonnen , doorgevaren zijn.
Men heeft hier eene waag, die in het jaar 1892, bij vergunning
V a n Prins M a u r i t s , opgerigt is , en waar, in het jaar 1839, 68,310
pond boter gewogen zijn.
De Herv. kerk , in het jaar 1809 gebouwd , is van toren en orgol
voorzien. Aan den toren is den 8 October 1630 de eerste steen gelegd.
Het bedehuis der Doopsgez. , 'dat in het jaar 1669 gestiebt werd , en
vroeger voor de .vereenigde Vlaamsche en Waterlandsche gem. diende,
i s 'een klein maar net gebouw. Van de beide kerken der vroeger hier
geweest zijnde Vlaamsche gemeenten wordt de eene gebezigd tot een
lokaal voor het departement der Maatsehappi j : Tot Nu t van 't
Algemeen, dat den 11 Februarij 1833 opgerigt is en 10 leden t e l t ;
terwijl de andere tot woonhuis dient.
De drie in het vlek gevestigde scholen hebben : de eerste een ge-
middeld getal van 120; de tweede 80 en de derde 70 leerlingen. ij
B l o k z i j l is de geboorteplaats van de Dichteres G e z in e B r i t , die in
het laatst der zeventiende eeuw geleefd heeft.
Toen CnRisTOFFEt B e r n a r d v a n G a l e n , in het jaar 1672, de provin-
cie Overijssel plotseling overviel, was B l o k z i j l , even min als eenige
andere vesting, in eenen Staat van behoorlijke tegenweer. De vestingwerken
waren vervallen en de piaats van krijgsbezetting en oorlogsvoorraad onvoor-
zien. De burgers begonnen nu wel de wallen en grachten te hersteilen ;
maar toen zij vernamen, dat de meeste steden van Overijssel zieh
reeds aan den Bisschop hadden overgegeven en de vijandelijke troe-
pen lierwaarts in aantogt waren, licteu zij dit werk steken en
gaVen zieh, den 17 Junij , over, waarop de Overste Wachtmeester
T w i k k e l of T w i k k e l o , aldaar, in ’s ßisschops naam , tot Kommandant
Werd aangesteld. Om van het juk der Munsterschen ontslagen te worden
, gingen echter velen der burgers van B l o k z i j l al spoedig met de hoof-
den der krijgsmagt in Friesland eene geheime ondcrhandeling aan, en
beraamden eenen aanslag, ten einde daartoe te geräken. T w i k k e i o , ofschoon
biervan geheel onbewust, ontdekte echter genoeg , dat de burgerij naar
verlossing haakte, en liet daarom niet alleen de piaats aanmerkelijk versterben
, maar vorderde ook van de burgers, dat zij , in handen van
zekere , daartoe overgekomene , personen , eenen eed van getrouwheid
aan den Bisschop zouden afleggen. Doch , niettegenstaande des Bevel-
hebbers bedreigingen, weigerden zij dit eenparig, zoodat de Gemagtig-
den onverrigter zake moesten terugkeeren; terwijl de burgers kort
daarna een uitstekend bewijs van getrouwheid aan hun vaderland en tevens
van kloekmoedigheid gaven: want, toen T w i r k e l o , die nu nog meer
wantrouwen tegen hen koesterde, de onder zijne beveien staande be-
zetting, door manschappen uit de omliggende plaatsen versteckte,
gaven zij daarvan berigt aan de Staten van Friesland, die, hegrijpende het
gevaar, waarin hunne provincie, door de verovering van deze, hun zoo
nabijgelegene, sterkte, gebragt was , eenige benden krijgsvolk , sterk 430
man , onder het opzigt van D i r k B a a r d , eenen der Gedeputeerde Staten,
en onder aanvoering van den Kapitein A l b e r t C h r i s t o f f e l v a n H a n ia ,
in eenige schepen derwaarts zonden , ten einde, in den nacht tusschen
den 21 en 22 Augustus, den aanslag ten uitvöer te leggen. Dezen,
door stilte belet wordende, om bij B l o k z i j l aan wal te koinen, kwain
on eerst den volgenden dag bij het dorp Blankenhain aan, traden
hier, tot hun middel door het water gaande, aan land, en trokken,
van daar dadelijk op B l o k z i j l aan. De Kommandant T w i k k e l o , inmid-
dels van hunne landing verwittigd, t rok, met driehonderd man van
zijne bezetting en zes veldstukjes, naar Baarlo, waar hij in eene schuur
post vatte ; maar de Friezen drongen zoo hevig op de Munsterschen
in , dat dezen, na hier een seberp gevecht te hebben doorgestaan ;
zieh genoodzaakt zagen, naar B l o k z i j l terug te trekken , waarbij de
Friezen den vijand zoo kort op de hielen zaten , dat deze ter naauwer-
nood de poort bereikte. De burgers, die in het geweer stonden , ziende
dat de Friezen tot v6or de poort genaderd waren, en vreezende, dat
zij mogten terugkeeren , moedigden elkander aan , om deze gelegenheid
te baat te nemen. T w i k k e l o , bij hen körnende, verzocht, dat zij als
getrouwe burgers hem wilden bijstaan, waarop een hunner ten antwoord
gaf, dat zij geen Hoofdofficier hadden, om hen aan te voeren. Naau-
welijk echter had hij hen verlaten, of een der burgers zeidc : « Kom
mannen! ik zal u voorgaan, volg mij maar. ” Hierop gingen zij naar
de Kuinderpoort; maar, op hunnen weg eene dwarsstraat met ruiterij
bezet vindende, brandden zij daarop los, en schoten een der ruiters
ter neder , waarop de overigen het hazepad kozen. Aan de poort körnende
vonden zij aldaar den Kommandant T w i k k e l o , van wien zij
begeerden , dat hij met de Friezen in verdrag komen en hun B l o k z i j l
overgeven zoude. T w i k k e l o dit weigerende, grepen zij hem, ontwel-
digden hem zijnen degen , en riepen den Friezen toe : « Vivat Oranje!
komt maar binnen de stad, het is reeds gewonnen! ” terwijl een ander
gedeelte de poort met mokers en houweelen voor hunne verlossers
opende, die nu terstond de stad introkken , waarop de Munsterschen ,
hunne posten verlatende, de Zuiderpoort uitvlugtten , hoewel nog velen-
sneuvelden en onder deze ook de Bevelhebber T w i k k e l o , die het eerst
ontkomen was, maar, achterhaald zijnde, met de kolf van een geweer
werd ter neder geslagen en voorts , toen hij weder opstond , door een
Friesch soldaat werd dood geschoten ; waarna die bevelhebber, wiens
jagtgeweer nog te Blokzijl aanwezig is , in het portaal onder den toren be-
graven werd. Zestig of zeventig man werden, bij dezen aanslag, gevangen,
onder welke twee Luitenauts en ein Priester. B l o k z i j l was alzoo de eerste