1550 beloopen , welke met die van de omliggende dorpen eene gc-
meente uitmakcn, in welke de dienst door eenen Voorlezer verrigt
wordt.
Men heeft in deze gemeente 1 school, 1 korenmolen , 1 meestoof,
1 leerlooijerij , 2 scheepstimmerwerven en 4 lijnbanen.
De inw. vinden veelal hnn bestaan in den laridbouw, maar voor-
namelijk ook in de vlasteclt, die aan de scbecpvaart aldaar des zo-
mers veel leven geeft. Voorts generen er velen zieh ook met bet ver-
koopen en vervoeren van haring on zoutenvisch , die zij van Ylaardin-
gen en Maaslandsluis halcn. Men heeft in deze gemeente ook vele
boomgaarden, met allei'hande vruchtboomen , waaronder uitmunten die
van de zwarte krieken, welke gezegd worden de zonderlinge eigensehap
te bezitten , dat de vrncht, niet alleen veel van hare geur verliest ,
maar zelfs eindelijk geheel verbastert en verwildert, wanncer zij uit
O bd-B eijerland verplant of door enting overgebragt worden, al is het
ook in de naastbijgelegen gronden. In bet midden der vorige eeuw
werden hier vele aardbezien gewonnen, welke dagelijks met geheele ladin-
gen naar de steden Dordrecht, Rotterdam en elders werden verzonden ,
en in dien tijd niet minder beroemd waren , dan thans de krieken ; doch
sedert men in het Westland zieh op de teelt der aardbezien bijzonder
is gaan toeleggen, is deze tak van bandel hier geheel vervallen.
De gemeente O b d -B e i j e r l a n d is eene heerlijkheid, thans in eigen-
dom toebehoorende aan den Heer Mr. S. F. A. Baron v a n P a l l a n d t ,
te Arnhem.
Het. dorp O bd-B eijerland heet eigenlijk enkel B eijerland , daar het
eerst den naam van O bd-B eijerland gekregen heeft, nadat Nieuw-
B e ije rla n d bedijkt was , om het van dat dorp te ondersekeiden. O bd-
B eijerland ligt 3£u. Ntfvan Dordrecht, l£u. Z. van Rhoon, 1 n. 0 .
ten N. van Nieuw-Beijerland in het N. der gemeente. Het is het fraaiste
en verreweghet grootste dorp der geheele provincie, zijnde er welligt in
het geheele Koningrijk geen dorp, dat in schoonheid en fraaijen aan-
leg met O bd-B eijerland te vergelijken i s , hebbende niet minder dan
elf straten en onderscheidene Stegen, en hevattende, in de.kom.van
het dorp , een getal van 409 huizen en ongeveer 3000 inw. Midden
door het dorp loopt eene gracht, ter wederzijde beplant met kastan-
jeboomen. Men heeft er eene zeer goede haven, in welke, voor-
namelijk in den tijd der inzameling van het vlas, vele schepen en
vaartuigen liggen. Ook is er een fraai marktplein. Dat O bd-B e i-
jerland echter in vroeger tijd veel meer moet gebloeid liebben dan
thans, . kan men daaruit afnemen , dat er voorheen op Maandag
eene aanzienlijke wekelijksche korenmarkt geliouden werd, zoo als
ook des Zaturdags eene rijke markt van winkelgoederen , doch beiden
bebben sedert anderhalve eeuw niet meer plaats. Op het laatst der
zevenliende eeuw, voeren er 8 , thans 5 , beurtschippers , op de steden
Dordrecht en Botterdam. Tegenwoordig is er alleen eene jaarmarkt,
die echter niet zoo druk meer bezocht wordt als in het midden
der zeventiende eeuw , toen men er 170 kramen telde , en de
kermis eene geheele week dnurde ; thans loopt zij met eenen dag
a f , zijnde Zaturdag na St. L am ber t , en wordt door slechts 30 kramen
bezocht. Yrocger bestond e r, gedurende de maand April, elken
Vrijdag eene beestenmarkt, welke thans geheel vervallen is, daarente-
gen zijn de beesten- en varkenmarkten, welke de drie eerste Don-
derdagen in November gehouden worden, in vollen bloei, wordende
vooral de eerste doör een groot aantal runderen bezet.
Hfet Raadhui s , dat in het midden van het dorp, over de gracht,
Fcbouwd is , levert, bij lict inkomen van het dorp, een byzonder Iraai
p-ezifft op. Het is een aanzienlijk gebouw, hetwelk, m hetjaar 1022
«resticht ziinde, vroeger mede tot logement werd gebruikt, doch
thans dient voor de vergaderingen van het plaatselyk bestuur en de
teregtzittingen van het kantongeregt, zijnde tevens voorzien van eene
gevangenis. De gevel pronkt met het beeid der geregtigheid en een
weinig' lager met het wapen van O b d - B e i j e r l a n d .
De graaflij kheid had hier vroeger ook nog twee woonhuizen, welke
bewoond werden door de dienaars van het baljuwschap en waarachter
eenige hokken waren, voor criminele gevangenen; in 18.>4 zijn deze
huizen voor de gemeente aangekocht en in 1837 afgebroken; in de
plaats daarvan is een geheel nieuw uitmuntend school lokaal gesticnt.
Op den dijk ziet men nog een Rondui t of wachthuis , welks dikke
rauren aantoonen , dat het van oude dagteekening is ; het is een ei-
gendom der gemeente, wordt door de regering ten hären behoeve verhuurd,
en. is thans tot eene herberg ingerigt.
Wanneer de k e r k gebouwd is , kan met geene zekerheid bepaald
worden ; slellig evenwel is een gedeelte daarvan voor ot in et jaar
1367 tot stand gebragt, waarna zij op onderscheidene wyze moet ver-
gropt zijn, want op een der glazen leest men, dat het door Baljuw ,
Schont, Schepenen' en Secretaris , ten bovengezegde ja re , aan de
kerk vereerd werd. Dit glas, en de twee daarnaast staar.de glazen,
zouden, naar men wil, door de beroemde Goudasche glassclnlders , de
gebroeders Crabeth, geschilderd zijn ; zeker ga a th e t, dat zij in bunnen
tijd zeer fraai zijn geweest, en de kleuren vrij w e l overeenkomen met
die van Gouda j iammer maar, dat zij door den tijd en onderac ei ene
onweders veel geleden liebben : de overige geschilderde glazen in deze
kerk, allen van lateren tijd , zijn der kerk geschonken door de SLaten
der Provincie, de steden : Delft, Leyden , Rotterdam, Gouda en Haarlem,
mitsgaders door het collegie ter Admiraliteit op de Maze, de
Regenten der heerlijkheid en eenige andere voorname personen. Allen
zijn zeer fraai, doch kennen op verre na niet met de drie bovenge-
melde vergeleken worden. De kerk zelve, die voor de Hervorming
a a n den H . A n to n ib s v a n P a d b a was toegewijd, is een kruisgebouw en zoo
groot als men mogelijk nergens elders op een dorp vindt. ‘
is de konsistorie, zijnde een ruim en goed vertrek , in het L. U, is ,
onder een klein koepelsgewijze vertrekje, bekend onder den naam van
het Jacoba’skamertje, een grafkelder, overd.ekt met Witte maime
r e n zerken , en daarop kernig uitgehouwen , het wapen van den, in
het jaar 1732, aldaar begraven Ambachtsheer J a n d e Cerf , inwoner van
Amsterdam. Toen men de kelder opende , om er het lijk van dien Heer m
te plaatsen, vond men daarin eene looden k is t, bevatlende het stot-
felijk overschot van Vronwe S a b in a v a n E gm ond , die in 1614 a aiJr »
en niet, gelijk velen willen, te Delft begraven is , zooals blijkt tut het
volgende tijdversje, dat tegen den ingang van den kelder, boven de
oude regentenbank , gelezen wordt:
Sablln Yan egMont Wils , ooCk troYprlnCes In ’t LeVen,
t l . w . « WWF n I T T > T 1 T 1, „ —. \ /
Van buiten prijkt deze kerk met eenen hoogen to ren , die met
eene fraaije spits voorzien i s , waarin twee groote klokken hangen,
van welke een den naam S a b in a draagt, naar de slichlercsse yan