Het werd in het jaar 1485, op St. Bernardus-avond, door H e n d r ik
V an N a a l d w u k en M a c h t e i d v a n R a a p h o r s t , zijne echtgenoote, gesticht
Voor dertien Monniken en vier Lekenbroeders van de gezegde orde; waartoe
*ij gaven hunne huizing of hun slot, staande in hun dorp Wateringen , inet
meer andere landerijen daaromtrent gelegen. Deze Stichling werd bevestigd
door D a v i d v a n B o u r g o n d i e , den völligsten Bisschop van Utrecht; daarna ,
in het jaür 1489, door J o h a n , Abt van Cistercie, en in het jaar 14156
door H e n d r i k , Abt van Cistercie. Dit klooster stond .onmiddellijk onder
de Abdij en den Abt van St. Salvator te Antwerpen, uit welke Abdij
ook achteiwolgens zeven Priors naar het M a r i a -K o n v e n t - i n B e t u i ,e h e s t
gezonden zijn. ln het jaar 1573 is het geheele klooster afgebrand;
daarna is het weder gelieel vernieuwd en herbouwd , en is sedert veranderd
in een buitengöed , thans nog het H o e - t e -W a t e r i n g e n geheten. Zie
voorts W a t e r i n g e n ( H o f - T e - ) .
BETHLE1IEM-BIJ-DE-DU1NEN-1N-SCHOUWEN, voorm. kloost. van
Cistercienser Nonnen -in Zeeland. Zie B e t h l e h em .
BETHLEHEM-PROSTIE-KOjNVENT , voorm. nonnenkloost. te ’s Gra-
tenharje, in het Westeinde, op den Westhoek van de Assendelftslraat ,
hetwelk ook naar S t . B arba ra , aan wie het was toegewijd, veeltijds
den naam droeg van S t . B arba raas- K onvent of anders het A rm e -Z ü s t e r -
h d is genoemd werd.
Dit gebouw was van eene tamelijke grootte, en had ten westen eene
kerk, welke in later tijd afgebroken en ten gronde toe gesloopt is..
De Nonnen, die het bewoonden, waren van de Premonstratenser orde,
leefden naar den regel van St. Augustinus, en behoorden onder het
Bisdom van Utrecht. In den jare 1490 begaven zij zieh geheel en al ,
en wel inzonderheid omtrent het verkiezen van eenen Proost, onder
Heer J an van W e s t k a p e l l e , Abt van Middelburg , tot zoo verre , dat
de gemelde Abt alleen , ten volle en volgens zijnen vrijen wil en wel-
behagen , eenen Proost over dit konvent mögt aansteUen en ai'zetten ,
zonder iemand raad of toestemming daarover te vragen, waarvan , den
14 September des gemelden jaars , bij de Priorin ne en het gemeene
konvent, kapittelswijze vergaderd , eene akte is opgemaakt. Onder de
voornaamste voorwaarden, in de gemelde acte vervat, waren onder
anderen deze , dat de Abt , binnen het voornoemde nonnen-konVent,
hebben en behouden zoude , het opzigt en de vaderlijke zorg van alle
zoo tijdelijke als geestelijke zaken , over den Proost en de Nonnen , zoo-
wel de Leeken als de Zusters , en dat hij zoude wezen de V aderabt
van het klooster; dat geen persoon in dit konvent ter beproevinge mögt
aangenomen worden , ten zij dat zij zulks eerst en alvorens verzocht en ver-:
kregen had van den Yaderabt, die ook alleen volkomen en altijd be-
voegd zoude zijn , om hetambt van Kloosterschouwer te mögen uitoefenen.
Daarenboven dat zij , Nonnen en Leeke-Zusters, ten eeuwigen dage op het
allernaauwste opgeslolen zouden zijn en blijven , zoodanig dat geen mans-
of vrouwspersoon, behalve de Kloosterzusters, hetzij van den geestelijken ol
van den wereldlijken Staat, ooit bij haar zoude mögen inkomen , ten zij in
gevalle van noodzakelijkheid , welke gevallen aldaar werden opgegeven , en
uitgedrukt. Zulks dat deze Nonnen daarom ook dikwijls genoemd werden
de Besloten zusteren van S t . B arbara’ s- K o n v en t . Dit maagdenhuis
was zeer arm en behoeftig, zoo als duidelijk op te maken is uit de ge-
tuigenis zelf van den gemelden Heer J an van, W e s t k a p e l l e , in eenen
brief van het jaar 1497 , waarbij hij bewilligt in eene gifte bij zekeren
P ie t e r G e r r i t s z , Schout te Monster, aan dit konvent gedaan. Onder
andere makingen , welke eertijds aan het B e th l eh em - P r o s t ie -K on vent ,
, . ■ i „ ■ ■ _ . . l r\ n t M r Hugo v a n A zijn gedaan vmden w. o o k d a t iHi. ne o s s s n d e l f t , Kanunnik
ten Hnoovvee , bij ziji n testament van neet n javaoro r »doea .*an, dere helft aan de lippft ireleeateerd voor de eene neiit 9 . . . . »
H Geestarmen te ’s Gravenhage, zijn huis en erve , waarin hij woonde,
staande en gelegen in het We ste in d e , regt over het meergeme de Zuster-
liu b De Proosten van d it konvent waren van de Prem.onstatenser orde
u it h e t klooster' van Middelburg en gingen allen m het w,t
ewie^' s m itentie^ va^dcn^Hi^e van°Holl^udC, gedagteilkend den 24 Maart
e f zelf na het gemelde jaar 1471 , omdal in die sentent.e slechts
drie konventen worden vermeld , te weten het St. Agmelen-, het S
Elizabeths- en het Onze-Lieve-Vrouwe-konvcnt op het S p i n , wellte , bij
i„ a . b e d , »ijnd. T i c , “ S
klagtig vielen. T o e n , ten tijde van Keizer K a r e l V , hiei' te ia e
de bloedige Plakkaten tegens de zoogenaamde sectanssen of ketlers
op h e t strengste werden achtervolgd , , diende d it konvent to t
geregtshof voor den Inquisiteur-Generaal der Nederlanden ln lateren
tiid wanneer de geestelijke goederen en gebouw en , te n hetioeve
v a n ’ den L a n d e , werden aangeslagen, is ook onder a n d e re n , d it
klooster bij resolnlie van de R idderschap, Edelen en steden van
Holland mct kennis en goedvinden van W i l l e m I , Prms ran Oranje,
4 Oetober 1576, verkocht. Yan de helft van d ,t
sedert dien tiid twce aanzienhjke woonhuizen mgeng • J ’
d a t zeer oud 'en bouwvallig was is ten gronde toe gesleeht en
plaatse waar b e t gestaan h a d , zijn , van tijd to t ti jd , min
woonhuizen gebouwd. Het b o uw h u .s, d a t ten westen van h c t kerk,e
sto n d , is, met den a n d e r e n g r o n d van het konvent gedeeltel.jk to t kleine
woonhuizen vertimmerd. De goederen van dit Booster werden,, vo -
srens resolutie van de Staten van Holland, van 21 Mei 1881, ml
sluitend bestemd, eerst tot onderhoud van de destijds nog ,n leven
ziinde Konventualen, en voorts tot onderhoud van de Kerkdienaars.
Nadat dit konvent nu tot bekwame woonhuizen was inger.gt werd
¿en daarvan, in het jaar 1617, tot eene pred.kplaats verkozen van
hen die zieh in die bedroefde en verwarde tijden , zoo m het PP^ieke,
als in het geestelijke, van de opcnbare kerk te s Gravenhage hadden
afgezonderd8, en J onder de banier van hunnen in -jne^ dien t
■ gesuspendeerden , Prediker H e n r i c h s R o s m s , daaglijks naar Rijswijk
ter prediking gingen. Deze toch, moede zijnde langer naar buitei, ter
preke te gaan, huurden dit huis en begonnen liet in Januar,j 1617 S eene kerk in te rigten, ten einde daann te laten pred,ken door
z u l k e P r e d i k a n t e n , a l s z i j z o u d e g o e d v i n d e n d a a r t o e i a n h i n t e n t e
ontbieden, doch de Regering van ’s Gravenhage b p ™
z iin d e , verboden de werklieden voor te g a a n , en deden h e t huis sluiten.
BETKENSDIJK (VROUW-), anders gcnaamd d e R a n d dyk op het
eil. Tholen, prov. Zeeland, lusschen Poortvliet en den, later längs de
Pluimpol aangewonnen, Zoutenpolder. , •
BETONG, d in Oost-Ihdie, op het Sundasche eil Java, resid, Batavia.
BETONG (TELOK-), d. in Oost-lndie, op het Sundasche eil. Sumatia.
Zie T e lo k - B eto n g . ]1 , , , • BETSADE, oude benaming van P a h l i is p o l d e r , d. en pold. m Staats-
Viaanderen , prov. Zeeland, arr. Goes, kant. en distr. Hulst, gem.