B E T .
DontES-is-ScHorwis. Het werd gesticht op het einde der twaalfde of
in het begin der dertiende eeuw, en was onderworpen aan de Abdij
van Ter Doest, bij Brugge.
Toen de Watergeuzen, in het jaar 1372, van Goedereede binnen
Brouwershaven kwamen, is de Abdis van dit klooster, met al bare
Konvent ualen en hare goederen, naar Zierikzee gevlugt, en het klooster,
omdat de Abdis geen 800 gülden voor rantsoen wilde of durfde be-
talen, door de Watergeuzen afgebrand, waarop de Geestelijke doch-
ters naar Brugge, in Viaanderen , vertrokken zijn. De bezittingen
schijnen door den Staat te zijn aangeslagen geworden. Van daar
waarschijnlijk , dat in het jaar 1798 het kantoor der geestelijke goederen
in Zeeland voor het onderhoud der kerk te Elkerzee zorgd^.
Het klooster werd en is nog eene boerenhofstede; van de gebouwen
is nog eenig muurwerk overig (1 ).
BETHLEHEM, voorm. nonnenkloost. in de Waard, zijnde de voorstad
buiten de Waardpoort der stad Utrecht, en wel in dat gedeelte, hei-
welk de Nieuwe Waard genoemd wordt.
Men weet niet meer, wanneer eu door wien dit klooster gesticht is
geweest, noch tot welke orde het beboorde j alleen weet men , dat de
Nonnen er in cellen , als in kerkers, opgesloten en afgezonderd leef-
den, zoodat alle toegang tot haar gesloten was. De plaats , waar het
stond, was van ouds een leen van den Dom proost ; en toen de Her-
vorming tot hiertoe was doorgedrongen , en de goederen des klooster»
ten behoeve van het algemeen aangewend werden ; was hij , die door
de stad tot dit leen benoemd werd , nog gehouden het van den Domproost
te verheffen. Van dit klooster zijn geen overblijfsels meer te
vinden.
BETHLEHEM, voorm. nonnenkloost. van de Premonstratenser orde,
prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Tietjerksleradeel, onder Oudkerk,
en i u. N. W. van dat dorp , nabij de Dockumer trekvaart en de
opvaarten naar Finkum, Hallum en Oudkerk gelegen.
Het was in het jaar 1163 gesticht door Fkederichs , eersten Abt van
het Hallumerklooster Mariengaarde, die , daartoe geholpen door edele
vrouwen uit de geslachten van M a r t e n *, en C a m m in g h a , eerst het
klooster Mariengaard bouwde. Na de stichting snelden velen to e ,
ora daarin te worden opgenomen — ook vrouwen. Deze in zijn
klooster op te nemen, achtte de brave man gevaarlijk, waarom hij,
naar de Premonstratenser gewoonte, B e t h l e h e m , als een afzonderlijk
klooster voor de maagden, deed opbouwen en aan de H. Maagd M a r i*
toewijdde, welk klooster ook in het vervolg onder het besluur der
Abten van die Abdij gebleven is. In latere tijden is dit klooster
door adellijke maagden in bezit genomen , die ongetwijfeld van dezelfde
orde zullen geweest zijn. Ter plaatse, waar het gestaan heeft, ziet
men thans eene hoeve, doch de naam leeft nog voort in de buurscb.
längs de trekvaart, die B a h t e l e - h ie m he et, en van ouds ook wel B a b -
XiEh ie m genoemd wcrdt.
BETHLEHEM, voorm. kloost. of kapelle, prov. Friesland, kw.
Zevenwouden, griet. Opsterland, ten 0 . van Beetsterzwaag.
( l) Z ij, die meer omtront dit kloostor begeeren te w eten, knnnen w , j verwijzen
n a a r h e t orostandig b e rig t, dienaangaande gegeven d o o ro n z e n , met de ondheden
van Zeeland zoo bijzonder bekenden, medcarbeider J . A b U t r e c h t D resselhl'I: , i n
den Z e i u w s c h e n V o l k a - A l m a n a k voor het ja a r 1840, bl. 16.
B S T.
BGTHLEHER of '»« 0».« L.1VI ' “ t o " ’
v o o rm . klooster l o i d e Blls((AiltD ViH V o i.tB .B 0 V E , Dekea
hmzen staan H j h * o met luister, u.t zyne
“ C J E & ' Ä Is m k m m * » * * m * * . J J g
® 4- 1 van 1_____.1 570 bestuurde , werd het gecal der Broedere"
n e rTg eb 0 u w e nv e r m e e r d e r d e n dekerk moest uitgelegdworden daar zjj
• 1 V» I- «nllr d'li' pp on de feestdaf»en k.warn ^ te begatten»
Ä Ä Ä Ä Ä J Betläehem ^ Doetinchem
gestaan en had " - « S Ä S « Wall
onTeThet'kapiUel1 van Windesheim gebragt . Voor dien tyd mogten
hi dit klooster ook geen nieuwe aankomelngen worden ingeklced ot
er hun proof aL houden ; hetwelk allcenlijk by de Regulieren Sanaunj,
ken van Doetinchem g ^ i e d d e , NadatVe leer der
IiiP7on van eenen meuwen 1 lo o s e oncuoueu „ii-_
Hervormtne’ hier meer en meer ingang had gevonden, werd al es
behalve de"kapel, de ectzaal en eenige wem.gergebouwen, a=gebroken
en het erf der plaats in eene markt, thans de J\,euwe Markt Sehcele" ’
veranderd. De kapel werd lot eene kerk voor de Herv. ingengt die
tepenwoordio- nog de B e t h l e hems c h e k e r k heet. De eetzaal,
X S S J diende eerlijds tot eene vergaderzaal der gulden en op
kermissen of jaarmarkten tot eene verloonplaals van vreemde dmgen
m a T i s than! e e n e k a z e r n e v o o r het k r y g s v o l k , e n d e
overipe p-ebouwen dienen tegeuwoordig tot burgerwomngen. .
BETHLEHEM, vertaten grond in Nederhnds-Gmana, kol. Suriname
aan de Boven-Commewijne, ter linker zyde m het opvaren
palende bovenwaarts aan de plant. Des-Tombesburg , benedenwaai s aan
den verlaten grond Rustenburg j 1113 akk. groot. Vroeger behoorde
zij aan Concordia. . ,. i _
BETHLEHEM, voorm. k a st., prov. Limburg distr., air a i- .
N. ten 0 . van Maastricht, kant., gem. en I u Z. ten W. van M.erste
» ecnip-e mini 0. van Limmel, waaronder het behoorde.
Men wd, dat dit goed vroeger aan de orde der lenipelheeren die
te Maastricht een klooster bezaten , heeft toebehoord, en by de ver-
nietipinp der orde aan de Dnitsche Ridders overg.og lo t dil ver-
moeden geeft aanleiding , dat er in den omlrek van J ^tr.»cht meer-
der landgoederen gevonden worden , welke, sederc onheoge.ijke ja e ,
de naiuen voerden van in Palestina gelegef plaatsen , en aan welke
een gelijke oorsprong wordt tocgeschreven; thans is er van dit kasteet
niet meer over dan eene pachthoeve. „ .. j
BETHLEHEM (MAR1A-K0NVENT-IN-), kloost. van Monmken der
Cistercienser orde, te Wateringen, in D elf land, prov. Zmd-Hol